شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- آیین افتتاحیه همایش سواد رسانه ای و اطلاعاتی با محوریت خانواده امروز (19آبان ماه) در ساختمان مرکزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

به گزارش شارا در ابتدای همایش، حسن بشیر طی سخنانی مراحل اجرایی توجه به فعال‌سازی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در کشور را در سه مرحله شناخت، توانمندسازی و تفکر انتقادی دانسته و تأکید کرد که برای تحقق مرحله شناخت نیازمند تحلیل ارزیابی و انتخاب آگاهانه هستیم.

رییس هیات علمی همایش سواد رسانه‌ای، توانمندسازی را مرحله‌ای دانست که نیازمند آموزش، توانایی، دسترسی، مهارت‌سازی و تعامل فعال است و اینکه با آموزش به تعامل فعال می‌رسیم.

همچنین مرحله تفکر انتقادی را یکی از مراحل این فرآیند دانست که نیازمند یادگیری شیوه‌های تفکر، توانمندسازی انتقادی، پرسشگری انتقادی و تفکیک انتقادی است.

او تاکید کرد، بحث محتوا بیشتر از پیام اهمیت دارد چون می‌تواند گفتمان‌سازی کند.

استاد تمام دانشگاه امام صادق(ع) توجه به دو نوع مثبت‌گرا و آسیب‌گرا در رابطه با فضای مجازی برای ارتقاء سطح بهره‌مندی از فناوری‌های جدید و نیز به حداقل رساندن آسیب‌های فردی و اجتماعی را مورد تاکید قرار داده و اعلام کرد: بدون توجه عملی به این دو دیدگاه، تحقق فضای مفید ایمن و سالم در فضای مجازی دچار چالش‌های جدی خواهد شد.

رییس اسبق آکادمی آکسفورد برای مطالعات عالی طراحی سیاست‌گذاری همه جانبه و تدوین برنامه‌های اجرایی موثر در این رابطه را خواستار شده و بیان کرد که یونسکو برای جریان‌سازی و سیاست‌گذاری در این زمینه بر پنج حوزه مهم سیاست‌گذاری‌های سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی، سیاست‌گذاری‌های رسانه‌ای، سیاست‌گذاری‌های اطلاعاتی، آموزشی و سیاست‌گذاری‌های آی سی تی تأکید دارد که باید در طراحی سیاست‌ها در این زمینه مورد توجه قرار گیرند.

او گفت: هنوز به تعریف سواد رسانه‌ای به شکل بومی و ایرانی اسلامی نرسیدیم. مفاهیم زیادی وجود دارد که به پالایش نیاز دارد.

حسن بشیر بیان کرد: یکی از اهداف مهم این همایش توجه به حوزه خانواده و فعال‌سازی هر چه بیشتر آن در رابطه با سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی است‌. در این زمینه جریان گفتمانی خوبی صورت گرفته که در نتیجه فعالیت‌های جمعی بسیاری از استادان، پژوهشگران، دانشجویان و علاقمندان و خانواده‌ها در کنار دولتمردان بوده که شاخص‌های آن راه‌اندازی همایش دوم، تالیف و ترجمه کتاب‌های متعدد، راه‌اندازی کارگاه‌ها و جلسات آموزشی، تولید مقالات متعدد، انجام پژوهش‌های گوناگون و فعالیت‌های قابل توجه رسانه‌ها از جمله رسانه ملی به موضوع سواد رسانه ای و اطلاعاتی است.

او ادامه داد: در همایش دوم همکاری 24 وزارتخانه، پژوهشگاه، دانشگاه، رسانه، سازمان و انجمن، برگزاری سه نشست علمی در تهران، تشکیل 13 دبیرخانه استانی، برگزاری 4 همایش استانی، دریافت 315 مقاله که رشد 9 درصدی در این زمینه نسبت به همایش اول سواد رسانه‌ای را نشان می‌دهد، بیانگر توجه وسیع جامعه به موضوع سواد رسانه ای و اطلاعاتی است.

رییس اسبق دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق گفت: همایش دوم گام‌های اساسی برای بین‌المللی کردن همایش برداشته و از جمله فعالیت‌ها در این زمینه سخنرانی روسای دفاتر و خبرنگاران خارجی کشورهای اسپانیا، ژاپن، لبنان، فرانسه و روسیه در موضوع همایش، رایزنی با دانش آموزان مدرسه بین‌الملل برای ارائه مقالات انگلیسی زبان، ارسال فراخوان همایش برای کشورهای عضو اکو، برگزاری جلسات رایزنی با نماینده اکو و همچنین ملاقات با سفیر پاکستان و نیز دریافت شش مقاله از اساتید کشورهای ترکیه ، مالزی و انگلستان بوده است.

بشیر در پایان ضرورت‌ها و خلاءهای موجود و نیز افق‌های پیش‌رو در رابطه با موضوع سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی را مطرح و محورهایی را در این زمینه بیان کرد: گفتمان سواد رسانه‌ای باید جهت‌گیری مردمی و ملی پیدا کند، به این معنی که از دولتی کردن سواد رسانه‌ای دور شویم زیرا مردم دورتر خواهند شد زیرا فکر می کنند سانسور و فیلترینگ بر آن‌ها تحمیل می‌شود. همچنین گفتمان سواد رسانه‌ای باید به یک گفتمان علمی کاربردی تبدیل شود و پرهیز از کالاسازی سواد رسانه‌ای و بازاری شدن آن با طرح مباحث کم اهمیت. همچنین برنامه‌ریزی برای جلوگیری از انحراف در فهم واقعی سواد رسانه‌ای و آموزش‌های صحیح اضافه کردن یک واحد درس اختیاری با موضوع سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در دانشگاه‌ها، حمایت از پژوهش‌ها و پایان‌نامه‌ها با موضوع سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی، تبدیل دبیرخانه همایش سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی به مرکز آموزش های دائمی و چندبعدی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی، برنامه‌ریزی و مطالبه‌گری جهت گفتمان سازی سواد رسانه ای در کشور.

حسن بشیر همچنین از تولید برنامه‌های تلویزیون و رادیویی در این راستا خبر داد و یادآور شد که در گذشته نیز چنین برنامه‌هایی تولید شده است. او از خبرگزاری ها و انجمن هایی که در این همایش همکاری داشتند، تشکر کرد.

پس از آن نیز حسین انتظامی قائم مقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنانی کوتاه با موضوع سواد رسانه‌ای اظهارداشت: چندین سال پیش روی سیاست‌های راهبردی نظام در رسانه تحقیق هایی صورت گرفت.با توجه به اینکه فضای مجازی هم دارای فرصت و هم تهدید است، وقتی سواد رسانه ای توسعه یابد، آحاد مردم در زمینه بهره برداری از این فضا، با اطلاع و آگاهی بیشتر وارد می شوند و از جنبه های فرصت آن بهره برداری می کنند

وی با بیان اینکه محور این همایش حوزه خانواده است، اظهار داشت: سواد رسانه ای امسال توسعه بیشتری یافته است چرا که دستگاه‌های مختلف، دانشگاه ها، مراکز پژوهشی و رسانه‌ها در این همایش نقش آفرینی کردند و نوعی هم افزایی ایجاد شده که امیدوارم منشاء اثر باشد.

انتظامی گفت: وقتی از سواد رسانه‌ای سخن می‌گوییم، بیشتر جنبه‌های صیانت بخش آن را مورد توجه داریم. فضای مجازی می‌تواند فرصت خوبی باشد به شرط آنکه بتوانیم از حوزه سواد رسانه‌ای بیشتر بهره برداری کنیم

وی ادامه داد: حدود ۳-۴ سال گذشته در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در زمینه سیاست‌های راهبردی نظام در حوزه رسانه کار می‌شد، چند محور مطرح شد بر این اساس که چون سواد رسانه‌ای جنبه صیانت بخش دارد، باید هر چه بیشتر به آن توجه شود، به همین دلیل می‌تواند به عنوان سیاست‌های راهبردی در حوزه رسانه تلقی شود.

 در ادامه پنجمین همایش بین المللی مدیریت رسانه در حضور جمعی از اساتید حوزه رسانه از جمله دکتر حسن خجسته، موسویان، ضیایی پرور، بنی هاشمی و بشیر از برخی دانشجویان این حوزه تقدیر شد و رساله دکتری آنها مزین با جایزه‌ دکتر ساروخانی به آنها اهدا شد.

پس از آن نیز ساروخانی ضمن تشکر از افرادی که چنین اندیشه‌ای ایجاد کردند، عنوان داشت: امیدوارم این اندیشه و برگزاری چنین مراسمی پایه‌گذاری برای انگیزه دانشجویان عزیز ما باشد‌.

وی ادامه داد: دانشجویان بدانند با این مشخصات و رساله‌هایی که در آن ابداع وجود دارد ادامه‌دار باشد. رساله‌ها نباید انتزاعی باشند و باید بتوانند دردی از جامعه ما را درمان کنند.

مرتضی موسویان نیز در ادامه این مراسم درباره وجود سواد رسانه‌ای در اغلب قاره‌های جهان صحبت کرد و سواد رسانه‌ای را در این قاره‌ها بررسی و از ظهور رسانه سخن گفت.

وی ادامه داد: در چین بیش از یک دهه است که حمایت دولت به صورت گسترده بوجود آمده است. دولت مرکزی در چین هم با حمایت خود سواد رسانه‌ای را گسترش داد. در این راستا همکاری با دانشگاه‌ها نیز سرلوحه قرار داشته و دانشگاهیان در این بخش فعال بودند.

وی افزود: باید با آموزش سواد رسانه‌ای کمک کنیم تا توانایی ممیزی در افراد بوجود آید. در کشورهای اروپایی به این موضوع توجه دارند و سعی دارند تا در این بخش آگاهی افراد را بالا ببرند. سواد رسانه ای باید از دوران ابتدایی آغاز شود.

 خجسته در ادامه این مراسم طی سخنانی گفت: نهادها و سازمان‌ها ذاتا مستبد هستند و علتش هم روابط رسمی آنهاست اما خانواده تنها نهادی است که عاطفی و احساسی است.

وی ادامه داد: در خانواده زن‌ها نقش ویژه‌ای دارند و به محض اینکه زن نقش همسری پیدا کرد تمامی وظایف او تغییر می‌کند و مردها تکوینا درباره امور بیرون از خانواده متمرکز هستند.

وی با اشاره به مشکلاتی که در حوزه رسانه وجود دارد، گفت: چند مشکل در رسانه داریم که باید برطرف شود. سه ذی نفع در فضای مجازی وجود دارد. همه عالم، شرکت‌های ذی نفع و فرد. همه ما در فضای مجازی به دنبال آزادی بی‌انتها هستیم.

وی درباره وجود تلگرام در ایران نیز بیان داشت: تلگرام حاضر نبود تن به حاکمیت دهد و به عقیده من باید حذف می‌شد. فضای مجازی فنی نیست بلکه باید در دست افرادی باشد که ادراک اجتماعی گسترده‌ای دارند.

بخش بعدی این مراسم به رونمایی از کتاب سواد آموزی در فضای مجازی اختصاص یافت. در این بخش اساتید رسانه حاضر در این مراسم از کتاب مورد نظر رونمایی کردند.