شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- ویروس قطعه‌ای از نوکلئیک اسید است که درون یک پوشش پروتئینی (کپسید) محصور شده‌است. ویروس‌ها از باکتری‌ها بسیار کوچکتر هستند و اغلب با میکروسکوپ الکترونی قابل مشاهده‌اند. ویروس با استفاده از امکانات سلولی میزبان میزبان تکثیر می‌شود و فعالیت اصلی یاخته‌های میزبان را مختل می‌کند.

ویروس‌ها بسیاری از جانوران و گیاهان و باکتری‌ها را مبتلا می‌کنند اما فقط برخی از آن‌ها انسان‌ها را بیمار می‌کنند. همچنین ویروس‌ها در محیط خنثی ولی در سلول‌های زنده تکثیر می‌کنند و انگل اجباری داخل سلولی می‌باشند. چون ویروس‌ها همهٔ ویژگی‌های حیات رابه غیر از فاز ژنتیک ندارند، زیست شناسان آن‌ها را زنده نمی‌دانند. ویروس‌ها رشد نمی‌کنند، حالت هومئوستازی ندارند و به دلیل نداشتن آنزیم‌های اصلی واکنش‌های متابولیسمی در آن‌ها رخ نمی‌دهد. فقط دو آنزیم در آن‌ها یافت می‌شود، آنزیم ATPآز و آنزیم رو نوشت بردار معکوس (مخصوص RNA دارها).

دانشمندان از مدت‌ها پیش اینطور استدلال کرده اند که ویروس‌ها غیر زنده هستند و فقط از ترکیب بیت‌های DNA و RNA با سلول‌های دیگر تشکیل شده‌اند. در واقع بر اساس هر چیز دیگری که ما آن‌ها را می شناسیم می‌توانیم خصوصیات موجود زنده را شرح دهیم که یک ویروس نمی تواند این خصوصیات را داشته باشد. بسیاری از فرآیندهای حیات مثل توانایی سوخت و ساز وجود دارند که ویروس‌ها انجام نمی دهند. به نظر می رسد که ویروس‌ها فقط قادر به انجام یکی از فرآیندهای حیات هستند که آن تولید مثل است؛ ویروس‌های فردی را حتی نمیتوان به عنوان یک ساختار دانست، یعنی حتی برای خواندن DNA و RNA آن‌ها و ساخت یک ویروس جدید، نیاز به پروتین‌ها می‌باشد. آن‌ها به یک سلول حمله می‌کنند و ابزارهای ژنتیکی آن را برای خودشان می ربایند.

اما در دهه گذشته تحولات ویروس‌شناسی شروع به فاش کردن اطلاعاتی کرده‌است که نشان می دهد ویروس‌ها ممکن است موجود زنده باشند. یکی از این اکتشافات می می ویروس‌ها (mimiviruses) بودند؛ ویروس‌های غول پیکری با کتابخانه‌های ژنومی بزرگی که حتی از برخی از باکتری‌ها نیز بزرگتر بودند. برخی از ویروس‌ها مانند ویروس ابولا دارای تعداد کمی از ژن هفتم است. برخی از این غول‌ها دارای ژن‌های پروتئینه‌ای هستند که برای ساخت یک ویروس جدید لازم و ضروری هستند. بر اساس این موضوع، ناشناخته ماندن این قضیه دلیلی بر قرار دادن آن ویروس‌ها در طبقه‌بندی موجودات غیر زنده است

ویروس‌ها ممکن است کروی، مارپیچی یا چند وجهی باشند. یک ویژگی مخصوص ویروس‌های جانوری این است که یک پوششی از جنس غشا ی سلولی (پروتئین، لیپید و گلیکو پروتئین) دارند. این پوشش را از میزبان قبلی خود بدست می‌آورند و این بدان جهت است که ویروس‌های جانوری از طریق آندوسیتوز وارد میزبان می‌شوند. ویروس‌هایی که به باکتری‌ها حمله می‌کنند، باکتریوفاژ نام دارند که از سایر ویروس‌های گیاهی و جانوری پیچیده ترند. این بدان علت است که شامل دو پوشش چند وجهی (به عنوان کپسید) و پوشش مارپیچی (به عنوان دم) می‌باشند.

منبع: ویکی پدیا