شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-  بسیار شنیده ایم و خوانده ایم که روابط عمومی‌ها قلب تپنده سازمانها هستند، یا شعار داده ایم که روابط عمومی‌ها سربازان خط مقدم جبهه فرهنگی اند و...اما در عمل، آنچه نمود پیدا کرده، اندکی از دغدغه های روابط عمومی‌ها را پاسخگو نبوده است.

وقتی به اداره ای پا می گذاری برای پیدا کردن مسئول و یا کارکنان واحدی تحت عنوان روابط عمومی یا باید در اتاق جلسات به دنبال آنها باشی و یا در سالن آمفی تاتر، حتی در برخی مواقع در ورودی شهرداری جلوی تابلوی اعلانات، اگر اینجاها نبود، مطمئن باشید حتما دنبال نردبان برای نصب بنر و یا شاید هم بالای نردبان!خوش شانس که باشی پشت میزی پر از روزنامه و نشریه و زونکن ، در میان انبوهی از عکسها، لوح تقدیرها و یا پشت سیستم و مشغول بروز کردن سایت اداری و یا در حال گوش کردن به صدای ضبط شده در جلسات و تنظیم خبر و.. است. اینها تنها گوشه ای از یک روز کاری از روزهای یک روابط عمومی است.

بسیار شنیده ایم و خوانده ایم که روابط عمومی‌ها قلب تپنده سازمانها هستند، یا شعار داده ایم که روابط عمومی‌ها سربازان خط مقدم جبهه فرهنگی اند و...اما در عمل، آنچه نمود پیدا کرده، اندکی از دغدغه های روابط عمومی‌ها را پاسخگو نبوده است.

روابط عمومی یا هنر هشتم مهم ترین رکن دنیای مدرن در عصر ارتباطات بوده که توانسته جای خود را در تمام سازمان های جهانی و دولتی پیدا کند و امروزه از آن به عنوان مهمترین رکن شکوفایی و نوآوری در هر مجموعه ای یاد می شود.

روابط عمومی در یک کلمه وظیفه ایجاد “ارتباط” را بر عهده دارد و در تمام جوامع بشری به عنوان یک “علم” و “شغل” پذیرفته شده است. مهمترین نقش روابط عمومی در عصر ارتباطات و جامعه اطلاعاتی، مدیریت اطلاعات است. امروزه با وجود شبکه های گسترده اینترنت و با وجود انقلاب بزرگ اطلاعاتی و انفجار اطلاعات که در این زمان اتفاق افتاده، دسته‌بندی و نحوه استفاده از هجمه سنگین اطلاعاتی به امر بسیار مهمی تبدیل شده است که روابط عمومی ها در این طبقه بندی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند.

در میان انبوهی از کار های روزمره و کوهی از گرفتاری های مدیران و شلوغی و ترافیک برنامه های ایشان جای خالی یک دستیار ، یک سخنگو یک مدافع منافع سازمان و یک فردی که بتواند افکار و عقاید عموم مردم را به مدیران انتقال دهد و با در نظر گرفتن منافع مردم مانع آشفتگی اذهان عمومی گردد همواره احساس می‌شود.بی شک یک کارشناس روابط عمومی می تواند بیش از نیمی از این جای خالی را پر کند.در این میان نزدیک کردن اذهان عمومی به واقعیت های سازمان، یکی از مهم‌ترین وظایفی است که بر عهده کارشناس روابط عمومی می‌باشد.

امروزه روابط عمومی بعنوان علم ، دارای اصول و مبانی اولیه است و عموما شاهد آن هستیم که واژه روابط عمومی در میان مردم استفاده می شود، بدون در نظر گرفتن اینکه واقعیت روابط عمومی چیست؟

آیا در زمره علوم پایه قرار می گیرد؟ یا هنری است که از خلاقیت بهره می گیرد و خود پس از موسیقی ،نمایش ،سینما و… هنر هشتم خوانده می شود؟

تصور نمی‌کنم تاکنون هیچ علمی به اثبات فرمول مشخص و واحدی برای ارتباط با تمامی انسان ها پرداخته باشد.

هنر روابط عمومی در پیشبرد اهداف یک سازمان، از شناسایی خواسته‌ها و علایق مخاطبین یک سازمان دست نمی‌کشد و همواره در پی راه حلی مناسب در جهت ارتباطی موثر با افراد می‌باشد و هنرمند روابط عمومی بعنوان فردی مدافع حقوق سازمان و عموم مردم و هم چنین پل ارتباطی بین افراد سازمان و مدیریت با به کارگیری این هنر، سازمان را به سوی برقراری ارتباط موثر و با کیفیت، با مخاطبین درون سازمانی و برون سازمانی هدایت می‌کند.

پرداختن به مقوله روابط عمومی، آن‌چیزی نیست که هدف این نوشتار باشد، زیرا مبحث روابط عمومی بسیار گسترده‌ و قابل توجه است.

امروز به مناسبت روز ارتباطات و روابط عمومی ، به عنوان اهالی رسانه که ارتباطی تنگاتنگ با این بخش از سازمانها و ادارات داریم، تنها هدفمان تلنگری به مدیران و روسای این سازمان‌هاست.

گلایه ای که در لابلای درد دل های مسئولان و کارشناسان روابط‌عمومی‌ها بیش از هرچیزی ، حتی بیش از کمبود امکانات، تجهیزات و اختیارات به چشم می‌آید فراموشی این قلب تپنده در روزی ست که به نام آنها سند خورده است.

چه بسیارند مدیرانی که این روز را فراموش کرده و حتی به اندازه یک تبریک،یادی از شریان اصلی سازمان خود نمی‌کنند.

روابط عمومی ها همچون آلارم گوشی که یادآور تمام قرارها،جلسات، مناسبت ها و کارهای مهم یک فرد هستند، برای مدیران همیشه و هرجا حاضر و آماده اند، بد نیست تنها یک روز از تقویم را خودشان با خط درشت تیک زده و در آن بنویسند:

روز روابط عمومی، تقدیر و عرض خسته نباشید به مسئول و کارشناسان روابط عمومی توسط مدیریت و پرسنل اداره

روزتان مبارک هنرمندان عرصه اطلاع‌رسانی.روابط عمومی ها مظلومترین بخش هر سازمان هستند. در واقع همه کارهای سازمان بر عهده این بخش است اما در نهایت همه تلاش ها به نام افراد دیگر تمام می شود.

امروزه از دانش و هنر روابط عمومی به عنوان یک نهاد شبه مدنی در جهت تسهیل ارتباطات دو طرفه بین دولت و آحاد مردم یاد می شود و با پیچیده تر شدن نظام اجتماعی بر ضرورت، گسترش و توسعه این علم و حرفه جدید بیش از پیش اتفاق نظر حاصل می آید تا آنجا که امروز کمتر نهادی یا سازمانی خود را بی نیاز از تشکیلات روابط عمومی می بیند.

مشکلات چند گانه روابط عمومی‌ها به این قرار است که:یکی از مشکلات اساسی روابط عمومی روزمرگی و درگیری با کارهای عادی و جاری است. این امر باعث می شود روابط عمومی از برنامه ریزی های کلان و استراتژیک غافل شود.

مشکل دیگرناآگاهی مدیران ارشد سازمانها از نقش مؤثر روابط عمومی در اقناع و جلب مشارکت مردم است که این امر مستلزم آموزش های لازم جهت تغییر نگرش مدیران ارشد است. دلیل اینکه روابط عمومی در کشورمان جایگاه واقعی خود را ندارد آن است که مدیران نگرش مثبتی به نقش مدیریتی روابط عمومی ندارند و آن را واحد زائد و مزاحم تلقی می کنند. روابط عمومی کانال ارتباطی سازمان و مخاطبان و انتقال دهنده نظرات، پیشنهادات و انتقادات مخاطبان به سازمان است.

عدم آشنایی مدیران با حوزه کار و اختیارات روابط عمومی،اعمال سلیقه با نگاه کاملا شخصی بعضی مدیران به فعالیت روابط عمومی،دوری مسئولان روابط عموی از مطالعات تخصصی،عدم شایسته‌سالاری در گزینش نیروهای روابط عمومی،عدم تثبیت جایگاه سازمانی روابط عمومی،نبود اعتبارات جداگانه مخصوص روابط عمومی‌ها برای اجرای برنامه،محدود بودن دوره‌های آموزشی روابط عمومی در استان با استفاده از اساتید مجرب،نبود انجمن صنفی یا تشکل تخصصی فعال در حوزه روابط عمومی‌های استان، آشنایی ضعیف مدیران روابط عمومی با مبانی اولیه ارتباطات و تبلیغات و ارتباط ضعیف روابط عمومی‌ها با رسانه‌ها

حال باید یک سوال پرسید که چرا وقتی بیش از 1300 شغل سخت و زیان آور در کشور تعیین شده، چرا شغل روابط عمومی در میان این مشاغل دیده نمی شود؟

شاید نتوان سختی شغل روابط عمومی را با مشاغلی سخت مانند آتش نشانی یا خلبانی و پلیس مقایسه کرد اما کسانی که با مدیران و کارشناسان روابط عمومی های موفق در ارتباط هستند، تایید می کنند که گرچه دست اندرکاران روابط عمومی ها با آتش و هواپیما و سلاح سر و کاری ندارند اما در سختی کار آنان همین بس که باید پاسخگوی هزاران افکار و نظراتی باشند که گاهی در تضاد کامل با هم هستند.

امروزه شاهد به فراموشی سپردن جایگاه تاثیرگذار واحدهای روابط عمومی هستیم و با این روند در آینده نه چندان دور این دغدغه رهبر معظم انقلاب هم عملیاتی نخواهد شد ، وقتی ایشان در چند سال قبل خطاب به این حوزه ودر موضوع اطلاع رسانی از ادارات انتقاد کردند‌، انتظار می رفت تا واحد روابط عمومی در ادارات ارتقا یابد و حوزه فعالیتی این واحد گسترده تر شود ، با این حال حتی بعد از فرمایش رهبری و تصویب آئین نامه روابط عمومی ها در سال 84 توسط هیات دولت کماکان روابط عمومی های ادارات مشغول نصب بنر و پارچه در خیابان ها و دیوار اداراتشان هستند.

در کتب علوم ارتباطات اجتماعی وظایف روابط عمومی را در 8 ماده تعریف کرده اند که یکی از آنها فعالیت انتشاراتی ،رسانه ای ،ارتباط مردمی و …. و این روزها فضای مجازی و نرم افزارهای نوین ارتباطی است ،حال آنکه نبود تکنولوژی نوین و دستیابی به ارتباطات و دهکده جهانی که مد نظر مارشال مک لوهان است ، باید وظایف دیگری هم به آن اضافه کنی.می گویند روابط عمومی حلقه واسط بین مردم و سازمان است ، اماحلقه مفقوده ای که امروزه در اتاقک های کوچک مغفول مانده است ،هر چند برخی ادارات ، شرکت ها و سازمان ها چارتی برای این واحد تعریف کرده اند ، یا اینکه چند نفر نیز به عنوان کارشناسان روابط عمومی به کارگمارده اند اما باید بررسی شود و از میان مثلاً یکصد دستگاه اجرایی و شرکت چند درصد آنها این مهم را عملیاتی ساخته اند.

حال این نمونه کوچکی است از عدم شناخت جایگاه واقعی روابط عمومی ها ،هر چند مشکلات و چالش های پیش روی این حوزه بحدی است که نمی تواند در یک گزارش و مقاله و یک نشریه بازگو شود‌؛جایگاه این واحد به اندازه ای در ادارات تنزل یافته است که از یک بخش دیگر کمتر خود را نشان می دهد.