شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- یافته‌های جدید پژوهشگران نشان می‌دهد بسیاری از اخبار منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی و به‌طور خاص، توئیتر، دروغ بوده و اخبار دروغ نسبت به اخبار راست شانس بیشتری برای بازنشر و انتشار پیدا می‌کنند.

مطالعات جدید پژوهشگران نشان‌دهنده تأثیرات شگفت‌انگیز فعالیت در شبکه‌های مجاز بر ذهن و مغز مخاطبان بوده و بر اساس این مطالعات می‌توان این شبکه‌ها را به‌عنوان اهرمی قدرتمند در شکل‌گیری رفتارهای افراد قلمداد کرد.

امروزه بسیاری از افراد به‌طور دائم در حال استفاده از شبکه‌های اجتماعی و دنبال کردن و پیگیری اخبار از طریق این شبکه‌ها هستند. این پدیده با عنوان اعتیاد اینترنتی شناخته‌شده و بر اساس تعریف محققان این حوزه، اگر شما به‌طور روزانه عادت به سرکشی به شبکه‌های اجتماعی مانند فیس بوک، توییتر و ... را داشته و به‌طور دائم در حال مطالعه اخبار، انجام بازی‌های کامپیوتری، پیگیری نوشته‌های سایر افراد و نظرات آن‌ها در پست‌های ارسال‌شده توسط خودتان هستید و همچنین اقدام به یافتن دوستان جدید از طریق این شبکه‌های اجتماعی می‌کنید احتمالاً دچار اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی هستید.

در این میان سؤال بسیار مهمی که وجود دارد، این است که با توجه به اهمیت شبکه‌های اجتماعی در انتشار اخبار و میزان بسیار زیاد مخاطبین این شبکه‌ها تا چه حد می‌توان به این اخبار اعتماد کرده و آن‌ها را مستند دانست؟

نتایج آنالیزها و تجزیه‌وتحلیل‌های انجام‌شده توسط تیمی از پژوهشگران نشان می‌دهد اگر شما قصد دارید اخبار جعلی و دروغ را منتشر کرده و به‌ندرت آن‌ها را اصلاح کنید، توییتر بهترین گزینه محسوب می‌شود.

از سوی دیگر برای تشخیص صحت اخبار منتشرشده در این شبکه اجتماعی، تجربه کمکی نکرده و حتی افراد باتجربه نیز ممکن است در تشخیص حقیقت دچار خطا شوند. آنالیزهای انجام‌شده توسط مرکز تجزیه‌وتحلیل خطرات طبیعی (Natural Hazards)، به بررسی چهار شایعه دروغ مرتبط با ماراتن بوستون و طوفان سندی، ازجمله دروغ در مورد وقوع سیل در بورس سهام نیویورک، منجر به نتایج جالب‌توجهی شد.

پژوهشگران در این مطالعات به مشاهده این موضوع پرداختند که در صورت انتشار اخبار دروغ توسط کاربران توییتر، مخاطبان تا چه حد آن‌ها را باور کرده و تا چه حد نسبت به این موارد دچار تردید می‌شوند؟ نتایج به دست آمده از مطالعات فوق بسیار عجیب بود. بر این اساس:

۸۶ تا ۹۱ درصد از کاربران توییتر اخبار دروغ منتشر می‌کنند. این موضوع شامل انتشار دوباره (retweeting) و یا پسندیدن اخبار دروغ نیز می‌شود.

۵ تا ۹ درصد کاربران که اخبار دروغ منتشر می‌کنند به دنبال تائید خبر دروغین خود به‌طورمعمول از طریق انتشار دوباره بوده هستند و از صحت اخبار سؤال می‌کنند.

در این میان تنها بین ۱ تا ۹ درصد از کاربران نسبت به صحت اخبار دچار تردید شده و اعلام می‌کنند منبع اصلی توییت موضوع موردنظر، فاقد صحت و واقعیت است.

ممکن است مواردی که افراد احتمال می‌دهند واقعاً رخ‌داده باشد قابل چشم‌پوشی بوده و به‌عنوان دروغ محسوب نشوند اما بسیاری از افراد حتی پس از دانستن دروغ بودن منبع خبری که بازنشر داده‌اند، اقدام خاصی انجام نمی‌دهند.

تنها ۱۰ درصد از کاربران توییتر پس‌ازاینکه مطمئن شدند خبر بازنشر شده توسط آن‌ها نادرست است، اقدام به حذف آن مطلب می‌کنند.

کمتر از ۲۰ درصد از کاربران توییتر، پس‌ازاینکه نسبت به‌دروغ بودن یک خبر اطمینان حاصل می‌کنند، دراین‌باره مطلب جدیدی می‌نویسند.

بدیهی است که برخی از کاربران ممکن است هیچ واکنشی نشان نداده و کار خاصی در مواجه با اخبار دروغ انجام ندهند و دیگر کاربران که یک ساعت بعد وارد شبکه اجتماعی شده‌اند ممکن است اطلاعات صحیح را به دست آورند اما نکته قابل‌تأمل در این زمینه، انتشار سریع‌تر اخبار دروغ نسبت به اخبار درست و واقعی است و این موضوع می‌تواند بسیار خطرناک و نگران‌کننده باشد. در این میان انتشار اخبار دروغ درزمینه�" حوادث و رخدادهایی مانند سوانح طبیعی به‌سادگی پس از مدتی قابل‌تشخیص است اما دروغ‌هایی که درزمینه�" فرهنگی و سیاست در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شوند یک معضل اساسی بوده و نمی‌توان آن‌ها را به‌سادگی تشخیص داد.

ترجمه: احسان محمدحسینی
منبع: science20 - سیناپرس