شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-  در ابتدای این مقال روز روابط عمومی را به فعالان این حوزه تبریک عرض می‏کنم. نوشتن برای بزرگداشت این روز بی‏تعارف سخت و صعب است. می‏دانی که همه مفهوم روابط عمومی را می‏دانند. می‏دانی که همه روی کاغذ دوست دارند در هر مجموعه‏ ای چیزی به نام روابط عمومی وجود داشته باشد. روابط عمومی عنوان شیک و باکلاسی است که خیلی از نهادها و ادارات و سازمان‏ها دوست دارند تابلویی با این عنوان بر بالای درب ورودی یکی از اتاق‏هایشان نصب شده باشد.

حتی در بخش خصوصی هم شاهد توجه مدیر عامل و کارگزینی و مدیر اداری به پیش‏ بینی روابط عمومی در چارت فرضی یک شرکت هستیم. عنوان پر طمطراق روابط عمومی در گوش ما جا خوش کرده است. لابد روزانه این نام خاص را بسیار می‏شنویم. رادیو را روشن می‏کنی، می‏شنوی که روابط عمومی فلان نهاد این خبر یا آن خبر را تایید یا تکذیب و رد کرده است. تلویزیون را روشن می‏کنی، متوجه بیان مطالبی به نقل از این یا آن روابط عمومی این یا آن وزارتخانه یا سازمان می‏شوی.

عنوان خوش آهنگ روابط عمومی در رسانه‏ های مختلف هم قابل رصد هست. نقل است که روابط عمومی باید تلاش کند تا هر جا هست را تبدیل به یک مجموعه شیشه‏ ای بکند تا از برون درون و از درون برون مشهود باشد، تا افکار عمومی در جریان عملکرد و دستاوردهای آن مجموعه باشد، تا مسئولان و ابواب جمعی آن مجموعه در جریان بازخورد رفتار و کردار و پندار خود باشند. این نقل را دوباره بخوانید. آیا در اطراف ما یک روابط عمومی موفق در شیشه ‏ای کردن حائل‏ های میان یک اداره و مردم وجود دارد؟

به عنوان یک فعال در عرصه روابط عمومی بگذارید کمی خود انتقادی کنم. یک فعال روابط عمومی چه دغدغه‏ هایی دارد؟ اصلاً باید دغدغه داشته باشد یا نه؟ اصلاً چرا باید دغدغه داشته باشد؟ لابد یک روابط عمومی خوب گوش جان به دستورات رئیس و مدیر و مدیر عامل و صدر اداره‏ اش می‏ سپارد و به موقع برابر نظر وی در حوزه‏ های مختلف به خصوص در بحث تبلیغات و علی‏ الخصوص در حیطه نصب بَنر و نشر اطلاعیه تسلیت و تبریک فعالیت می‏کند. یک روابط عمومی خوب ساکت و بله قربان‏گو هست و بس.

یک روابط عمومی خوب باید هواشناس خوبی باشد. هدف جلب رضایت رئیس است و بس. رئیس هر نظری دارد همان است. سازمان محترم است و رئیس محترم‏ تر. همکاران روابط عمومی بنده را ببخشند. این طنز تلخ را بسیاری از ما با تمام وجود درک کرده ‏ایم. روی کاغذ در هر سازمان و اداره و نهادی شرح وظایفی عالی و مترقی برای روابط عمومی در نظر گرفته شده است ولی در عمل حرف حرف رئیس است. باید رئیس مرکز تصاویر باشد باید نام و نشان رئیس در بحث اطلاع ‏رسانی پر رنگ باشد.

در یک سازمان همه خوبند اما رئیس خوبترین است. روابط عمومی رئیس محور درد مشترک بسیاری از روابط عمومی‏ های سرزمین ماست. رخصت بدهید کمی هم به انتقاد از روسا بپردازم. کاش روسا و مدیران و فرادستان هر نهاد و سازمانی دقت لازم را در توجه به مفهوم روابط عمومی داشتند. کاش باور داشتند که نیروی فعال در روابط عمومی باید به تنویر افکار عمومی در باره مجموعه تحت امر جناب رئیس بپردازد. تنویر افکار عمومی در باره یک اداره به خودی خود تنویر افکار عمومی در باره جناب مدیر را در پی دارد.

ولی عکس آن متاسفانه تاثیری نامطلوب در افکار عمومی بر جا می‏گذارد. این تاثیر منفی به راحتی زدودنی نیست. یک رئیس موفق باید یک روابط عمومی منتقد داشته باشد. وجود روحیه انتقاد در روابط عمومی حرکتی موثر در تقابل با روحیه چاپلوسی و ریاکاری در هر نهادی است. روابط عمومی خوب یک روابط عمومی ناقد است. رئیس باید با گوش جان نقدشنو باشد. در این صورت می‏توان سازمان تحت امرش را بهتر و مطلوبتر مدیریت کند. در این صورت جایگاهش در افکار عمومی هم مثبت ارزیابی خواهد شد.

کاش نگاه به روابط عمومی نگاه به یک آچار فرانسه نباشد. کاش در هر مجموعه‏ ای روابط عمومی محرم مسایل اداری و مدیریتی شمرده شود. کاش روابط عمومی جایگاهی بدور از شعار در نشست‏ها و جلسات داشته باشد. می‏دانم که می‏دانید روی کاغذ همه چیز به نفع روابط عمومی است. ولی درد در وادی عمل است. در عمل شاهد انواع محدودیت‏ها برای روابط عمومی هستیم. نگاه باری به هر جهت به روابط عمومی نگاهی نسبتاً رایج است. کاش روزی روزگاری این نگاه کم رنگ و کم رنگتر شود.

درد بزرگتر در این فضای پر از شعارهای خوب برای بزرگداشت روابط عمومی عدم ارتباط روابط عمومی‏ ها با هم برای درمان دردهای شان هست. می ‏دانم که می ‏دانید انواع تشکل‏ها و انجمن‏ ها برای فعالان روابط عمومی ایجاد شده است. حتی می‏دانم تعدادی جشنواره هم برای روابط‏ عمومی‏ها فعال هستند. سوالم این است که آیا همه بضاعت روابط عمومی‏ها همین چند تشکل و انجمن و جشنواره است؟ طوری دیگر سوالم را مطرح می‏کنم؛ آیا تمام روابط عمومی‏های کشور حضوری واقعی در این بضاعت دارند؟

کمی آهسته و از سر احتیاط عارضم که دردمندانه معتقدم روابط عمومی‏ها کمی تا قسمتی تهران زده شده‏اند. تعجب نکنید. وقتی به عنوان یک شهرستانی اخبار حوزه روابط عمومی را مطالعه و پیگیری می‏کنم، با حسرت متوجه می‏شوم انگار کمی تا قسمتی حال روابط عمومی در پایتخت خوب خوب است. انگار نه انگار در شهرستان‏ها هم ادارات و نهادها و سازمان‏ها دارای پست و اتاق و جایگاهی به نام روابط عمومی هستند. با حسرت از برگزاری انواع کارگاه‏ها و همان جشنواره‏ ها و انجمن‏ها و تشکل‏ها در تهران با خبر می‏شوم.

با حسرت و آه کشان آرزو می‏کنم کاش فعالان قدرقدرت حوزه روابط عمومی در تهران گوشه چشمی به سربازان روابط عمومی در شهرستان‏ها می‏داشتند. در دیار ما اثری از رسانه‏ های اختصاصی حوزه روابط عمومی نیست. خدا پدر شبکه‏ های اجتماعی و عالم اینترنت را بیامرزد که کمی تا قسمتی این خلا را پوشش می‏دهد. در دیار ما اثری از کتاب‏های حوزه روابط عمومی نیست. کتابخانه‏ های عمومی هم میلی به داشتن قفسه‏ای برای این قبیل آثار ندارند.

کاش گاهی نشستی برای روابط عمومی‏ها در تهران پیش ‏بینی می‏شد.تا مشکلات مطرح می‏شد. از حال و هوای هم با خبر می‏شدیم. کاش این نشست‏ها در مراکز استان قابل برگزار شدن بود. کاش همه آن چیزهایی که در باره روابط عمومی روی کاغذ خوب و خوش و با کلاس و جذاب است در عمل هم همانگونه بود که باید می‏بود. امید روزی روزگاری روابط عمومی منتقد بتواند قد بکشد و در حوزه تنویر افکار عمومی و اطلاع رسانی کاری کارستان بکند. آمین.