شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- ما فکر می کنیم که همه رفتار و افکار ما تحت کنترل خودمان است اما اگر از دانش روانشناسی اجتماعی بپرسید نظرشان فرق دارد. این شاخه علوم انسانی کارش « بررسی نحوه فکر کردن و تاثیر متقابل ما آدمها با یکدیگر است»

روانشناسی اجتماعی تاکید زیادی دارد بر این واقعیت که همه ما به شدت از دیگران تاثیر می گیریم.

یک گروه تقریبا شبیه به هم نه تنها مدام در حال تاثیرگذاری بر نگاه و نظر همدیگر هستند بلکه یک گروه با نظرات مشابه، به عقاید همدیگر قدرت و شدت بیشتری می بخشند.

برای مثال اگر عده ایی فرانسوی که به رئیس جمهورشان علاقه دارند و کمی هم از امریکایی ها خوش شان نمی اید با هم در باره این موضوع حرف بزنند تاثیر احساسات تائید شده در جمع باعث می شود بیشتر از قبل، رئیس جمهور خود را دوست داشته باشند و بیشتر از قبل از امریکایی ها بدشان بیاید.

از نظر روانشناسان اجتماعی ما از جمع تابعیت می کنیم پس معمولا اگر دیگران یک کار را انجام می دهند در ذهن اجتماعی ما یعنی اینکه آن کار درست است.

یک قدم اصلی برای تبعیت و تقلید از جمع، تکیه کردن به « اصل تائید همگان – the principle of social proof» است. ما نحوه شمردن بسته اسکناس، مقدار سرعت ماشین مان در بزرگراه یا نحوه خوردن ماهی بر سر میز مهمانی را بر اساس رفتاری که مهر تائید همگانی دارد انجام می دهیم.

در یک تحقیق، به بازدیدکنندگان یک پارک جنگلی اخطار داده شد که خیلی ها قطعات چوب بسیار با ارزش فسیلی و سنگ شده را می ربایند. بازدیدکنندگان در مسیر خود متوجه تابلویی می شوند که رویش نوشته هر روز 14 تن قطعه درختان فسیل شده از پارک دزدیده می شود.

در همان تحقیق، برای یک گروه دیگر از بازدیدکنندگان پارک صحبتی از دزدی قطعات درختان فسیلی نمی شود. نتیجه تحقیقات از دو گروه بازدیدکننده نشان داد آنها که از دزدی چوب ها توسط عده کثیری مطلع شده بودند یک سوم بیشتر از بازدیدکنندگان بی اطلاع، از قطعات فوق دزدیده بودند. دلیل اصلی اش هم این بود که « چون همه می دزدند پس دزدیدن عادی و نرمال است » که همان اصل تائید همگان است.

ما از دیگران تاثیر می گیریم چون یک جامعه پیچیده انسانی نیاز به تصمیماتی دارد که اگر بدانیم قبلا تجربه عمومی موفق داشته است خیلی از کارهای ما آسانتر و سریعتر پیش خواهد رفت. ما از فرمول دیگران، راه های میانبر یا شگردهای دیگران بر اساس اصل تائید همگانی، بهره می بریم.

به قول فیلسوف و ریاضی دان معروف Alfred North Whitehead تمدن وقتی پیشرفت می کند که:« بر تعداد اعمال و روش هایی که همه بتوانند بدون فکر کردن و تصمیم گرفتن، انجام دهند افزوده شود » اعمالی مثل جلو چراغ قرمر ایستادن یا از صف، پیروی کردن و …

بر اساس اصل تائید همگان است که کالاهای مصرفی با شعار « پر بیننده ترین، پرفروش ترین و …» همراه می شود. چون اگر همه می بینند و می خرند پس باید خوب باشد.

اجداد باستانی ما به این دلیل بقای نسل بشر را حفظ کرده اند چون از همدیگر تقلید کرده اند و سنت هایی که تجربه موفق داشته است را به راحتی پذیرفته اند. فردی که از گروه تبعیت می کند که نوع سمی یک میوه را نخورد شانس بقای خود و قبیله اش را افزایش می دهد.

کوتاه آمدن و پذیرفتن سلیقه جمع، باعث می شد که فرد تک نیفتد چون جدا ماندن و انکار اصول تائید شده، مصادف بود با مرگ حتمی … دنیای قدیم وحشی و نامطمئن و بدون پیشبینی بود. ما همیشه در معرض شکار شدن بودیم ضعف طبیعی ما فقط به کمک همیاری اجتماعی کمی قدرت می یافت. ما یاد گرفتیم که بقای ما در گروه حرف شنوی از جمع است.

ما هر چه قوی تر شدیم و ابزار تولید و دفاع بهتری ساختیم بر فردگرایی و استقلال ما افزوده شد. ولی روانشناسی وجود ما بر اساس یک سیمکشی باستانی تبعیت از جمع ساخته شده است.

منبع: www.psychologytoday.com