شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- محتوای گوگل یکی از موارد نقد این شرکت و موتور جستجو است. کنترل کیفی خاصی بر روی فضای اینترنتی وجود ندارد و افراد می توانند اطلاعات مورد نظر خود را جمع آوری کرده و در اختیار جهانیان بگذارند.

این شرکت بیش از هفتاد هزار کارمند در نقاط مختلف دنیا دارد. پنج ابزارک (اپلیکیشن) از ده ابزارک محبوب آمریکا متعلق به گوگل است. طی سالیان گذشته ارزش سهام گوگل به شدت افزایش یافته است و از هشتاد و پنج میلیارد دلار ارزش اولیه به ششصد میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ رسید بطوریکه هم اکنون بالاترین درآمد صنعت دیجیتال و موبایل دنیا متعلق به این شرکت است. درآمد گوگل از بازار موبایل در سال گذشته به حدود پنجاه میلیارد دلار رسید.

این فقط توصیفی کلی از شرکت گوگل به عنوان یکی از غول های فن آوری دنیاست. این شرکت دفاتر مرکزی در بسیاری از کشورها دارد و محصولات برخط (آنلاین) آن اهمیتی فراتر از ارزش تجاری خود دارند. امروز تصمیم گیری ها و اقدامات این شرکت می تواند تاثیرات عمیقی در مقیاس جهانی بدنبال داشته باشد به نحوی که در شرایط کنونی گوگل نه تنها یک شرکت فن آوری بلکه یک بازیگر جهانی است.

خدمات فناورانه ارائه‌شده توسط گوگل یک بعد اجتماعی نیز دارد. برای نمونه، به مدد برنامه Google Earth می توان مناطق جنگلی اطراف یک شهر را مشاهده کرد و میزان تخریب ناشی از گسترش مناطق شهری در گذر زمان را اندازه گیری کرد؛ همینطور این برنامه امکان مشاهده درگیری بین نیروهای امنیتی و تظاهرات کننده گان را دارد.

علاوه براین، قابلیت به اشتراک گذاری دیدگاه های مختلف در مورد اطلاعات، اسناد و فیلم های منتشر شده در فضای اینترنت توده مردم را با حوادث و رخدادهای محلی یا بین المللی پیوند داده و منجر به سازماندهی جنبش های اجتماعی نو می گردد. دسترسی راحت و سریع به اطلاعات برخط، شهروندان و بازیگران غیر دولتی را قدرتمند ساخته و بازوان جامعه شهروندی جهانی را در برابر دولت های ملی، دیوانسالاری بین المللی و نخبگان سیاسی سنتی پرتوان تر از همیشه کرده است.

تا چندی پیش دولت ها تنها منبع خبری در دسترس مردم بودند و در نتیجه بنگاه های خبری نیز محدود به این منابع خبری می شدند. اما در دنیای اینترنتی امروز مردم به منابع خبری و اطلاعاتی دسترسی دارند که به لحاظ سرعت و کیفیت قابل مقایسه با منابع دولتی است. از این طریق، سازمان های مردم نهاد، هسته های فکری و نیز گروه های مختلف دیگر به نحوی بهتر و بیشتر می توانند عملکرد دولت ها را به چالش بکشند. اکنون تلاش های سازمان های غیر دولتی در حوزه های تخصصی چون محیط زیست، فقط جهانی، بهداشت عمومی، حقوق و آزادیهای فردی موثرتر از گذشته است.

از این زاویه می توان گفت که شرکت گوگل کمک شایانی به ترویج مردم سالاری و بهبود وضع حقوق بشر در دنیا داشته است. با این وجود نباید از زوایای دیگر این شرکت غافل ماند. دامنه وسیع اطلاعات عرضه شده در گوگل چندان هم کامل و بی نقص نیست و نقد فراوانی بر آن وارد است. از آنجاییکه جمع آوری و انتشار اطلاعات توسط افراد آزاد است و هیچ گونه کنترل کیفی روی آن وجود ندارد نمی توان از صحت این اطلاعات بویژه در مسائل سیاسی مطمئن شد. علاوه براین، پارامترهای مورد استفاده این شرکت برای اولویت بندی و معرفی منابع مورد نظر برای جستجوی کاربران ‌هنوز کاملا مشخص نیست.

با مد نظر قرار دادن این حقایق، حتی می توان گفت این شرکت بزرگترین مروج افراطی گری سیاسی، نژادپرستی، فیلم های مستهجن و یا تعصب مذهبی است. در اینکه این شرکت به این مسائل آگاهی دارد و در تلاش است که فرآیندهای کنترلی لازم را بکار گیرد شکی نیست اما با توجه به فعالیت بیش از یک میلیارد وبگاه اینترنتی این کار بسیار دشوار است.

در حالیکه شرکت گوگل اطلاعات زیادی را در اختیار کاربران قرار میدهد، اطلاعات فراوانی را نیز از آنها جمع آوری می کند. از جمله می توان به اطلاعات فردی از تصاویر شخصی گرفته تا تمایلات سیاسی، مسافرت های تابستانه و نیز علایق غذایی افراد اشاره کرد. بنابراین، این سخنی اشتباه نیست اگر بگوئیم شرکت گوگل بزرگترین سازمان اطلاعاتی دنیاست. حال سوال این است که چه میزان از این اطلاعات به اشتراک گذاشته می شود و این اطلاعات در اختیار چه کسانی قرار می گیرد. این یکی از مهمترین پرسش های عصر ما است که البته پاسخ روشنی نیز برای آن وجود ندارد. دقیقا به همین دلیل است که بسیاری از کشورها برای ایجاد یک سپر حفاظتی به فکر استفاده از موتورهای جستجو و ایمیل های داخلی افتاده اند.

یکی دیگر از نقدهای وارده مربوط به تاثیرگذاری شرکت گوگل بر نسل جدید است. بر این اساس، گوگل این امکان را فراهم کرده است که افراد جوان از یک حوزه و موضوع خاص به شاخه ای دیگر بروند. این موضوع میزان تفکر و یادگیری افراد جوان را تحت تاثیر قرار داده و تمرکز را دشوار می کند.

دنیای اینترنت با تمام معایب خود راه را برای پیشرفت های فراوانی هموار کرده است تا جاییکه به مدد در دسترس بودن حجم فراوانی از اطلاعات امروزه اینترنت و رسانه های مجازی بیش از پیش بر اذهان عمومی تاثیرگذارند. بهره گیری هدفمند از این سلاح ممکن است موازنه دنیای امروزی را بر هم بزند. تسلط بر اذهان عمومی می تواند در راستای ترویج صلح، عقلانیت، محبت و دوستی بکار گرفته شود. عکس این قضیه نیز صادق است؛ از همان روش ها می توان برای شستشوی مغزی افراد استفاده کرد.

کافی است برای نیل به چنین هدفی ادبیات و گفتمان اینترنت را تغییر داد. بسترهای اینترنتی بزرگ چون گوگل توانایی چنین کاری را دارند‌. از تبلیغات که در پس جنگ های امروزی، کشتارهای دسته جمعی، استثمار و خشونت قرار دارد می توان به راحتی برای رسیدن به اهداف مثبت بهره برد.

 نباید فراموش کرد که قلب انسان بیشتر پذیرای ایده های مثبت است. بسترهایی چون گوگل باید همه استعدادها و توانایی های خود را به سمت تغییر توده مردم در سراسر دنیا هدایت کنند تا از این طریق جوامعی شاد، آزاد و صلح آمیز ایجاد کرده و انسان ها را از غل و زنجیر تفکرات منفی برهانند./ العربیه