شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد در آخرین روز سال گذشته (شب سال نو) با صدور بیانیه ای در مورد برخی از مسایل مهم از جمله تکثیر سلاح های هسته ای، تغییرات اقلیمی، ملی گرایی، نابرابری مالی، بیگانه هراسی و نقض حقوق بشر، اعلام وضعیت قرمز کرد. همچنین گفت، که رهبران جهان باید در سال 2018 اتحاد و همکاری را در الویت قرار دهند.

در بخشی از این بیانیه آمده: وقتی یک سال پیش تصدی این مقام را به عهده گرفتم، خواهان آن شدم که 2017 سال صلح باشد. شوربختانه دنیا از بسیاری از جهات عمده به راهی کاملا مخالف این خواسته رفته است. در شب سال نوی 2018 دیگر درخواست نمی کنم، (بلکه) هشدار – یک هشدار قرمز برای دنیای ما- می دهم….. به موازات آغاز سال 2018 خواهان اتحاد هستم.

واقعا باور دارم… ما می توانیم درگیری هایمان را حل، بر نفرت غلبه، و از ارزش های مشترک دفاع کنیم. اما این کارها را (تنها) با یکدیگر می توانیم انجام دهیم. مصرانه از رهبران در هر جای دنیا که هستند می خواهم، در سال نو این موارد را حل و فصل کنند: کاهش فاصله ها، پل زدن بین چنددستگی ها، بازسازی اعتماد از طریق گردآوردن مردم پیرامون اهداف مشترک! وحدت، راه انجام این موارد است. مواردی که آینده ما به آنها بستگی دارد.

گرچه کلیه مسایل مذکور بسیار جدی و خطرناک هستند، اما دست کم دو مورد آنها در صورت عدم کنترل می توانند، به سرعت نه تنها برای نوع انسان، که حتی برای کل موجودات کره زمین مرگبار باشند.

1- سلاح های هسته ای
البته دبیرکل اظهاراتش را کلی عنوان کرد، و از هیچ کشوری نام نبرد. اما بر کسی پوشیده نیست، که اشاره وی به خطر تنش سلاح های هسته ای بین آمریکا و کره شمالی مربوط می شود. کمااینکه بسیاری از کارشناسان هشدار داده اند، که امکان دارد جنگ بین این دو کشور به شلیک اینگونه سلاح ها منجر گردد، که کل کره زمین را با خطر روبرو می کند.

اما واقعیت این است، که مساله بین این دو کشور تنها خطر در کمین در پیوند با سلاح های مرگبار نیست. بلکه وجود شمار فراوان و انباشت اینگونه سلاح ها در بسیاری از کشورهای جهان، مساله ای واقعا ترسناک می باشد.

کمااینکه بروس بلر رئیس وقت موسسه امنیت جهانی مستقر در واشنگتن دی سی در این مورد در مقاله خود که در خبرنامه این موسسه و همچنین در بولتن دانشمندان اتمی منتشر شد، از جمله نوشت که هنوز هم لحن و فعالیت های خطرناک دوره جنگ سرد در سیاست و عملکرد آمریکا و روسیه وجود دارد…. صدها موشک در حالت آماده شلیک، با خرج پر، هدف گرفته شده و آماده پرتاب، وجود دارند، که تنها دو یا سه دستور رمزی کامپیوتری لازم است، تا شلیک شوند.

پس آیا وجود آنها این پرسش را ایجاد نمی کند، که ممکن است افراد غیرمجازی موفق شوند به شبکه های ارتباطی و یا حتی راه واقعی شلیک آنها نفوذ (اطلاعات کامپیوتری آنها را هک)، و این موشک ها را شلیک کنند…. امروزه کامپیوترهای ارتش دائما مورد حمله هکرها قرار دارند، و…

او در ادامه راهکارهای مفیدی به این دو رقیب هسته ای ارائه کرده بود، که با انجام آنها حاشیه امنیتی بزرگی در برابر خطرات و خطرپذیری ها ایجاد می شد. آیا این دو کشور به توصیه او عمل کرده اند؟

وی در بخشی دیگر از نوشتارش با نگاهی به گذشته، امکان جنگ هسته ای تصادفی از طریق ویروس کامپیوتری در شب تحویل سال نوی 2000 (به سبب آغاز هزاره سوم و اختلالات احتمالی در سیستم های کامپیوتری با استفاده از ویروس 2000)، و عملکرد مشترک، عاقلانه، حرفه ای و پیشگیرانه این دو کشور در این باره  را نیز، مطرح کرد. شبی که خوشبختانه بی هیچ رخداد بدی سپری شد.

پیامدهای مرگبار رخدادهای احتمالی در نیروگاه های هسته ای
اما مساله این است، که خطرات هسته ای صرفا در سلاح های مربوطه خلاصه نمی شوند. مثلا ژاپنی ها به درستی به حداکثر دقت و وظیفه شناسی مشهورند. اما زلزله 9 ریشتری و سونامی 11 مارس 2011 سبب از کار افتادن دستگاه های نیروگاه هسته ای شماره 1 فوکوشیما (متعلق به شرکت برق توکیو/ تپکو)، و نشت مواد رادیواکتیو شد….

این در حالی است که بلافاصله پس از زلزله راکتورهای نیروگاه براساس فناوری به کار گرفته شده، به طور خودکار خاموش گشته، و ژنراتورهای اضطراری به سرعت برای حفظ چرخه خنک کننده سوخت هسته ‌ای فعالیت خود را آغاز کردند. اما سونامی بعدی موتورهای دیزلی تامین انرژی را  زیر آب برد. بنابراین سیستم خنک کننده نتوانست، به فعالیتش ادامه دهد….

دولت ژاپن به سبب آلودگی‌ های ایجاد شده، 140 هزار ساکن تا محدوده 20 کیلومتری اطراف نیروگاه را تخلیه نمود. همچنین به مردم برای تردد در شعاع 30 کیلومتری، و به کشاورزان در شعاع 60 کیلومتری آن، هشدار آلودگی داد. اما برآوردهای حدود دو ماه بعد وزارت انرژی آمریکا نشان داد، که محدوده آلودگی مربوطه باید برای تا شعاع 80 کیلومتری اطراف نیروگاه در نظر گرفته می شد…

وقتی در ژاپن چنین وضعیتی پیش بیاید، تکلیف بقیه کشورها روشن است. به همین سبب برخی اندیشمندان این پرسش مهم را مطرح کرده اند: پس از فاجعه نیروگاه‌ های هریس ‌برگ در آمریکا، چرنوبیل در روسیه، و فوکوشیما در ژاپن، آیا همچنان می‌ توان ادعا کرد، که احتمال نشت مواد رادیواکتیو از نیروگاه ‌های هسته‌ ای وجود ندارد؟

2- تغییرات اقلیمی
همین زلزله و سونامی در ژاپن، یکی از نشانه های پیامدهای ناگوار تغییرات اقلیمی بود. کمااینکه  دیگر ثابت شده که بسیاری از سونامی ها و برخی رخدادهای مرگبار و زیانبار دیگر، پیامد گرمایش زمین می باشند.

البته این بدان معنی نیست، که اینگونه بلایای طبیعی پیشترها وجود نداشته اند. بلکه به این مفهوم است، که میزان گستردگی و شمار فراوان آنها در مقایسه با پیشترها، ناشی از تغییرات مورد اشاره می باشند. مثلا انسان همه ساله در فصولی خاص و در نقاط متفاوت جهان، شاهد گردبادها، طوفان ها، سیل ها و… بوده است.

اما در سال گذشته شمار و اندازه این بلایای طبیعی بسیار بیش از تعداد و ابعاد معمول بود. در نتیجه تلفات جانی و خرابی های خیلی بیشتری به بار آمد. از جمله اینکه در بخش بزرگی از کالیفرنیا، آتش سوزی های بسیار گسترده ای رخ داد. همچنین در برهه دسامبر 2016 تا فوریه 2017 (فصل تابستان در استرالیا به سبب واقع شدن این کشور در نیم کره جنوبی) بیش از 200 حادثه ازجمله دمای بی‌ سابقه، آتش‌ سوزی های گسترده و سیل، در این کشور اتفاق افتاند.

دمای 47.3 درجه سانتیگرادی شهر سیدنی (استرالیا) که در 79 سال اخیر ‌سابقه نداشته در هفتم  ژانویه سال جاری، و جاری شدن سیل شدید دقیقا در همان بخش از کالیفرنیا در این روزها که در نهم ژانویه از جمله به سبب رانش زمین به مرگ 13 تن منجر شد نیز، نشان از آن دارند که نه تنها هیچ بهبودی در روند تغییرات اقلیمی به چشم نمی خورد، بلکه وضعیت کنونی رو به بدتر شدن هم می رود.

فراتر اینکه به نظر نمی رسد، سیاستمداران دنیا عزمی واقعی برای مبارزه با آن داشته باشند. کمااینکه هدف از پیمان های جهانی مانند کیوتو و پاریس کنترل افزایش گرمای کره زمین می باشد، که در نتیجه ازدیاد گازهای گلخانه‌ ای ایجاد شده است. اما سران کشورها که در خلال نشست های مربوطه قول می دهند به توافق های به عمل آمده عمل کنند، به قول خویش عمل نمی نمایند.

بدتر اینکه مثلا روز اول ژوئن 2017 دانلد ترامپ در حالی از تصمیم خود مبنی بر خروج آمریکا از پیمان آب وهوای پاریس خبر داد، که کشورش که از سال 2005 بزرگترین نشردهنده گازکربنیک ناشی از سوزاندن سوخت های فسیلی بود، اینک پس از چین دومین تولیدکننده گازهای آلاینده هوا می باشد.

دیگر مشکل کشورهایی چون چین می باشند، که مدت هاست با استناد به اینکه در هنگام صنعتی شدن کشورهای پیشرفته که روند آن سبب تغییرات آب و هوایی کنونی شده نقش چندانی نداشته، به طور مرتب تعداد نیروگاه های ذغالی خود را افزایش داده است. بگونه ای که با اتکاء به این استدلال به ظاهر درست و در واقع بازی با کلمات، در ظرف چند سال در تولید گازهای زیانبخش بر آمریکا پیشی گرفت….

به نظر نمی رسد، سیاستمداران در راه مبارزه با  تغییرات اقلیمی جدی باشند. پس بر ما مردم است، که نهایت تلاش خود را برای چنین مبارزه ای به کار ببریم. همچنین با استفاده از روش های صلح آمیز خواهان جهانی عاری از سلاح های کشتار جمعی باشیم.

منبع: iranjavan