بریتانیا یا پادشاهی متحد بریتانیا با نام رسمی پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی (به انگلیسی: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland و به اختصار: UK) کشوری است واقع در اروپای غربی و به پایتختی شهر لندن.
پادشاهی متحد از چهار بخش تشکیل شدهاست: سه بخش آن کشورهای انگلستان، اسکاتلند و ویلز هستند که رویهم بریتانیای کبیر را تشکیل میدهند. بخش چهارم، ایرلند شمالی است که در جزیره ایرلند قرار دارد. پادشاهی متحد توسط اقیانوس اطلس از غرب و شمال، دریای شمال در شرق، کانال مانش در جنوب و دریای ایرلند در غرب احاطه شدهاست.
بریتانیای کبیر توسط حکومت سلطنت مشروطه مبتنی بر نظام وستمینستر به مرکزیت شهر لندن اداره میشود. نظام سیاسی این کشور دارای شش نوع انتخابات است که طی آنها اعضای پارلمان، کابینه، دولتهای محلی، نمایندگان بریتانیا در اتحادیه اروپا، شهرداریها، دولتهای محلی و کمیساریای پلیس انتخاب میشوند.
این سرزمین از چهار کشور: انگلستان، اسکاتلند، ویلز و ایرلند شمالی تشکیل شدهاست. سه کشور اخیر دارای دولتهای محلی هستند که با حدود اختیارات مختلف در چهار پایتخت به نامهای ادینبرو، کاردیف و بلفاست اداره میشوند. هر چند جزایر گرنزی، جرزی و من تحت حمایت پادشاهی متحد هستند ولی جزو آن بهشمار نمیروند.
پادشاهی متحد دارای چهارده سرزمین آن سوی دریا است. این سرزمینها بقایای امپراتوری بریتانیا هستند. این امپراتوری که بزرگترین امپراتوری تاریخ بهشمار میرود در اوج خود در سدههای ۱۹ و ۲۰ تقریباً یک چهارم زمینهای کره زمین را شامل میشد. تأثیر فرهنگ بریتانیایی را میتوان در زبان، فرهنگ بریتانیایی و نظامهای حقوقی مستعمرات سابق این امپراتوری مشاهده کرد.
پادشاهی متحد کشوری توسعهیافته است و دارای ششمین اقتصاد بزرگ دنیا بر اساس تولید ناخالص داخلی و هشتمین اقتصاد دنیا بر پایهٔ برابری قدرت خرید است. این پادشاهی نخستین کشور صنعتی دنیا است و در طول سده ۱۹ و اوایل سده ۲۰ ابرقدرتی بیمخالف در سطح بینالملل بهشمار میرفت. این کشور هنوز هم در عرصههای اقتصادی، فرهنگی، نظامی، علمی و سیاسی دارای قدرت گسترده بینالمللی است و این کشور جزو معدود اعضای ثابت دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد از زمان پیدایش آن در سال ۱۹۴۶ است. این کشور یکی از قدرتهای شناختهشدهی دارای جنگافزار هستهای در جهان است و از لحاظ هزینههای نظامی رتبهٔ چهارم جهان را دارد.
بریتانیا عضو اتحادیه اروپا و پیش از آن عضو جامعه اقتصادی اروپا از زمان پیدایش آن در سال ۱۹۷۳ بودهاست. همچنین بریتانیا، عضو اتحادیه کشورهای همسود، شورای اروپا، گروه هشت، گروه ۲۰، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و سازمان تجارت جهانی میباشد. مردم این کشور در تاریخ ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶ برای جدا شدن این کشور از اتحادیه اروپا رای موافق دادند.
از دیرباز در اغلب منابع فارسیزبان، کل کشور بریتانیا را به اشتباه انگلستان یا انگلیس مینامند، به جای تعبیرهایی درستتر مانند «پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی» یا «بریتانیای کبیر» یا «بریتانیا» در نیمهٔ جنوبی بریتانیا اطلاق میشود.
منبع: ویکیپدیا
|