شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- فیس‌بوک، گوگل و توییتر مدت‌ها کوشیدند تاثیرات احتمالی ناشی از دخالت‌های روسیه در انتخابات آمریکا را کم‌اهمیت جلوه دهند. اکنون آن‌ها نیز در برابر کنگره به تاثیرات ناشی از دخالت‌‌های روسیه در انتخابات اعتراف کرده‌اند.

موضوع گمانه‌زنی پیرامون دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، موضوع جدیدی نیست. اما ادامه تحقیقات در این زمینه از دخالت جدی روسیه در کارزار انتخاباتی آمریکا پرده برگرفته است.

سایت خبری شبکه یک آلمان، تاگس‌شاو، در گزارشی پیرامون امکان دخالت‌های روسیه در انتخابات آمریکا از پاسخگویی مسئولان فیس‌بوک و توییتر در برابر نمایندگان کنگره آمریکا خبر داده است. حتی گفته شده که هزینه تبلیغات صورت گرفته توسط شرکت‌های روسی در شبکه‌های اجتماعی به روبل پرداخت شده است. موضوعی که لازم بود شک مسئولان فیس‌بوک و توییتر را برانگیزد.

تبلیغات روی نیمی‌ از جمعیت آمریکا
همین چند ماه پیش بود که مارک زاکربرگ، رئیس فیس‌بوک گمانه‌زنی پیرامون نقش تبلیغات روسیه در انتخابات آمریکا را "ایده‌ای مسخره" ارزیابی کرده بود. حال بخش حقوقی فیس‌بوک اظهارات زاکربرگ را "ارزیابی نادرست" او خوانده و در برابر کنگره آمریکا به خطاهای فیس‌بوک در این زمینه اعتراف کرده است.

تحقیقات نشان می‌دهد که در بازه زمانی ژوئن ۲۰۱۵ تا اوت ۲۰۱۷ تبلیغات گسترده‌ای از سوی روسیه در فیس‌بوک منتشر شده است. تبلیغاتی که ۱۲۶ میلیون نفر از شهروندان آمریکا را در پوشش خود قرار داده است. یعنی بیش از نیمی از جمعیت آمریکا.

وکیل فیس‌بوک، کالین استرتچ، در برابر نمایندگان کنگره آمریکا در این باره گفته است: «اینکه کشورهای خارجی توانسته‌اند تا این حد از پلاتفرم‌های ما سوءاستفاده کنند، برای ما درسی ناخوشایند است. ما حتما تصمیمات لازم را در این زمینه اتخاذ خواهیم کرد.»

افزون بر این گفته می‌شود که بیش از ۲۷۰۰ حساب کاربری توییتر نیز در همین دوره زمانی توسط شرکت "آژانس پژوهش اینترنتی" واقع در سن‌پترزبورگ، ایجاد شده و برای دخالت در کارزار انتخاباتی آمریکا مورد استفاده قرار گرفته است.

به عنوان نمونه، روشن شده است که برخی از این تبلیغات‌های روسی تحت پوشش شاخه تنسی حزب جمهوریخواه منتشر شده‌اند و پس از انتشار، فورا توسط فرزند و همکاران دونالد ترامپ بازنشر شده‌اند.

پاسخگویی در برابر کنگره
در جریان پاسخگویی در برابر نمایندگان کنگره آمریکا نمونه‌های متعددی از مجموع حدود ۳۰۰۰ تبلیغات فیس‌بوکی که توسط روسیه صورت گرفته بود به نمایش گذاشته شد. از آن میان می‌توان به تبلیغاتی اشاره کرد که تحت عنوان "وطن‌پرست باشیم" صورت گرفته است. تبلیغاتی که هدفش آسیب‌زدن به حیثیت هیلاری کلینتون بوده است.

یا در تبلیغاتی که تحت عنوان "قلب تگزاس" صورت گرفته بود، موضوع جدایی و استقلال تگزاس به میان آمده بود. در مجموع همه این تبلیغات دو هدف را دنبال می‌کردند: آسیب رساندن به هیلاری کلینتون و ایجاد نگرانی و تردید در میان شهروندان. نگرانی‌ها و تردیدهایی که عملا باعث سردرگمی و انشقاق در جامعه آمریکا می‌شد.

واکنش نمایندگان کنگره
نمایندگان کنگره از این بابت که مسئولان فیس‌بوک، توییتر و گوگل موفق به کشف ماهیت این تبلیغات نشده‌اند، ابراز ناخرسندی کردند. یکی از سناتورهای دموکرات به نام آل فرانکن ضمن انتقاد از این موضوع گفت: «آیا آن‌ها [مسئولان فیس‌بوک، توییتر و گوگل] از این بابت که پرداخت هزینه این تبلیغات به روبل صورت گرفته، تعجب نکردند؟ چطور ممکن است که آن‌ها متوجه نشده‌اند که بوی خوبی از این ماجرا نمی‌آید؟»

نکته جالب اینجاست که نمایندگان هر دو حزب آمریکا، یعنی نمایندگان حزب دموکرات و جمهوری‌خواه در این نکته اتفاق نظر داشتند که چنین چیزی هرگز نمی‌بایست تکرار شود.

مسئولان امور حقوقی فیس‌بوک، توییتر و گوگل در اظهارات خود در برابر کنگره مدعی شدند که کنترل همه پست‌ها و تبلیغاتی که از سراسر جهان روی این شبکه‌ها منتشر می‌شود، امر چندان ساده‌ای نیست. آن‌ها تاکید کردند که تشخیص کامنت‌های "بی‌ضرر" از تبلیغات هدفمند کار بسیار دشواری است. توضیحی که نتوانست بسیاری از نمایندگان را قانع کند.

به عنوان نمونه، دایانا فاین‌استاین، سناتور دموکرات در واکنش به این اظهارات گفت: «مسئولیت کنترل با شماست. شما این پلاتفرم‌ها را ایجاد کردید. و اکنون این پلاتفرم‌ها مورد سوءاستفاده واقع شده‌اند. اگر شما در راستای جلوگیری از این سوءاستفاده اقدامی نکنید، ما دست به کار خواهیم شد.»

مسئولان فیس‌بوک و توییتر و از جمله مسئول امور حقوقی فیس‌بوک، کالین استرتچ در واکنش به اظهارات نمایندگان کنگره گفت: «ما تلاش‌های خود را در حوزه امنیت تکنیکی دوبرابر خواهیم کرد. ما کنترل بر تبلیغات را افزایش خواهیم داد و از کسانی که مایل به انتشار تبلیغات هستند، اطلاعات بیشتری طلب می‌کنیم.»

به گزارش dw، افزون بر این، قرار است هر کاربر فیس‌بوک پس از این بتواند اطلاعات بیشتری درباره تبلیغات منتشر شده کسب کند. مثلا بتواند ببیند که این تبلیغ توسط چه کسی و با صرف چه هزینه‌ای منتشر شده است.