برداشت ها - شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا):
 

فهرست 

1- مقدمه

2- تاریخچه نمایشگاه

3- نمونه کار گرافیک در نمایشگاه (تهیه نشان)

4- پیشینه نمایشگاه در ایران

5- تعریف نمایشگاه

6- انواع نمایشگاه

7- معیارهای انتخاب یک نمایشگاه مناسب

8- ویژگی­های مهم نمایشگاه

9- چرا تصمیم به شرکت در نمایشگاه می­گیریم؟

10- مدیریت در نمایشگاه

11- وظایف اصلی در مدیریت غرفه

12- نکات مهم در مدیریت غرفه

13- تکنیک­های برنامه­ریزی

14- ده قانون طلایی در زمینه برگزاری نمایشگاه

15- عوامل موفقیت در یک نمایشگاه

16- غرفه و انواع آن

17- اندازه غرفه

18- انواع غرفه

19- ده قانون طلایی در زمینه طراحی غرفه

20- کاربرد رنگ در نمایشگاه

21- هماهنگی رنگ­ها

22- تمرین

مقدمه

یکی از فنون راهبردی روابط عمومی، برپایی نمایشگاه­ها و ضرورت توجه به نقش آن در توسعه پایدار است. نمایشگاه محلی است که بازدیدکنندگان و عرضه­کنندگان یکدیگر را ملاقات می­کنند و به این ترتیب بهترین زمینه ارتباطی (کلامی و غیر کلامی) فراهم می­آید و این امکان را برای بازدیدکنندگان فراهم می­آورد که محصولات و خدمات گوناگون را مشاهده و بررسی کرده و به مقایسه بپردازند.

نمایشگاه به مثابه یک رسانه مهم علی­رغم تحول شگرف وسایل ارتباطاتی و پیچیدگی ابزار تبلیغ در عصر کنونی مطرح است. با توجه به اینکه هنوز نمایشگاه به عنوان ابزار و اهرم مهم تبلیغات نوین در ارتباط عمومی مطرح است و می­توان از آن به نحو مطلوب و مناسب در راستای انعکاس عملکرد سازمانی سود جست.

تاریخچه نمایشگاه

در اغلب کشورهای جهان از دیرباز انواع نمایشگاه­ها برگزار می­شود. تاریخ پیشینه نمایشگاه­ها با تاریخ تجارت و داد و ستد بشر پیوند دارد. اگر بخواهیم تاریخچه برپایی نمایشگاه­ها را بررسی کنیم باید به شهر «آتن» به عنوان مرکز تجارت دنیا و محل برگزاری نمایشگاه­های بزرگ کالاهای تجاری ممالک مختلف از دیرباز اشاره کرد. بازارهای مکاره از شش هزار سال پیش وجود داشته است. همچنین «فینیقی­ها» به عنوان بزرگ­ترین تجار زمان خود نخستین نمایشگاه­ها را در 2800 سال قبل از میلاد برپا کردند.

«فینیقی­ها» کالاهای مختلف خود را به وسیله کشتی­ها به سرزمین­های دیگر می­برند و در آنجا به نمایش می­گذاشتند. نمایشگاه­ها با تحولات دوران رنسانس و انقلاب صنعتی به تدریج تکامل یافته و به صورت رویدادهای فصلی، محلی، منطقه­ای، بین قاره­ای و جهانی خودنمایی کرد. روزبروز بر دامنه فعالیت نمایشگاه­ها افزوده تا کم کم نمایشگاه­های جهانی شکل گرفت. اولین نمایشگاه­ه جهانی در سال 1145 میلادی در شهر «لایپزیک آلمان» برپا شد.

خیلی از صاحبنظران معتقدند تا آن زمان که نمایشگاهی به وسعت و بزرگی این نمایشگاه تا آن زمان برپا نشده بود. همچنین در سال 1830 نمایشگاه جهانی در شهر پاریس برگزار شد که از کشورهای مختلف چهار گوشه جهان در آن شرکت کردند و در این نمایشگاه مهندس «ایفل باپرچ» (برج مهم ایفل) را در وسط نمایشگاه به عنوان نمایش قدرت و پیشرفت صنعتی فرانسه به جهانیان معرفی کرد.

در آستانه قرن بیست و یکم نمایشگاه جهانی «هانور- 2000» در آلمان با شعار «انسان، طبیعت و تکنیک» و با هدف توجه جهانیان به مسایل فراگیر مربوط به همه ملل در آغاز قرن جدید و یافتن راه­حل­های مشترک در سال 1379 برگزار شد.

از مهم­ترین نمایشگاه­های جهانی اینکه در سال 1798 میلادی در شهر پاریس در کنار رودخانه سن فرانسه نمایشگاهی برپا شد که این نمایشگاه تبدیل به جشنی بزرگ شده بود. محل برگزاری نمایشگاه جایی انتخاب شده بود که ناپلئون پس از بازگشت از ایتالیا پیروزی خود را جشن گرفته بود. فرانسه سعی داشت به جهانیان نشان دهد که شکست­های گذشته را جبران کرده است و رو به پیشرفت دارد. این نمایشگاه «کاربردی سیاسی نمایشگاه­ها» را به خوبی نشان می­دهد.

- در سال 1879 میلادی در شهر سیدنی استرالیا و در سال 1880 میلادی در شهر ملبورن نمایشگاه جهانی برپا شد. در آن زمان از عمر شهر ملبورن فقط پنجاه سال گذشته بود. از این دو نمایشگاه 4 میلیون نفر دیدن کردند که برای کشور جوانی مانند استرالیا رقمی بسیار موفقیت­آمیز بود. برپایی این دو نمایشگاه باعث شد که قاره استرالیا به جهانیان معرفی شود و این «کاربرد تبلیغی نمایشگاه­ها» را نشان می­دهد و می­تواند دلیلی باشد برا اینکه: «نمایشگاه به مثابه یک رسانه است»

- در سال 1876 میلادی به مناسبت یکصدمین سال استقلال آمریکا در شهر فیلادفیای آمریکا نمایشگاه جهانی تشکیل شد در این نمایشگاه تلفن «بل» و تلگراف «ادیسون» ارائه و به نمایش گذاشته شده بود. مدت برپایی این نمایشگاه به مدت 5 ماه بود که حدود 9 میلیون نفر از این نمایشگاه دیدن و 30 هزار شرکت­کننده از پنجاه کشور جهان در این نمایشگاه حضور پیدا کرده بودند.

- در سال 1893 میلادی در شهر کلمبیای کشور آمریکا نمایشگاه جهانی برپا شد که این نمایشگاه باعث شد شهر قدیمی کلمبیا در شیکاکو به شهری مدرن تبدیل شود. از نمایشگاه مذکور که به مناسبت چهارصد و یکمین سال کشف آمریکا به وسیله «کریستف کلمب» بود، 5/27 میلیون نفر دیدن کردند.

- در سال 1924 میلادی نمایشگاه جهانی در کشور انگلستان برگزار شد که در شهر «بریتیش امپایر» از جمله تأسیساتی که به مناسبت این نمایشگاه احداث شد استادیوم عظیمی بود که 125000 صندلی دارد و در حال حاضر نیز مورد استفاده قرار دارد. از این نمایشگاه 27 میلیون نفر دیدن کردند.

- در سال 1985 میلادی در شهرک دانشگاهی شهر «توسوکوبا» در استان «ایباراکی» ژاپن در کنار پایتخت نمایشگاه جهانی برگزار شد که 48 کشور از جمله ایران در آن نمایشگاه حضور داشتند. در این نمایشگاه نظرات پیچیده علمی به زبان ساده برای نسل جوان طرح و زمینه ذهنی رویارویی ژاپن فردا که ژاپن آدم­های آهنی هست ایجاد شد. از این نمایشگاه بیش از 60 میلیون و سیصد هزار نفر دیدن کردند.

از غرفه ایران در این نمایشگاه یک میلیون و هفتصد هزار نفر دیدن کردند. در این نمایشگاه برای اولین بار کابل نوری که می­تواند به قطر یک تار موی، ظرفیت انتقال 2000 خط تلفن را عبور دهد به بینندگان نشان داده شد. در این نمایشگاه قدرت کشاورزی کشوری که  ایران وسعت دارد (378000 کیلومتر مربع) و 5/2 برابر کشور ما جمعیت دارد، به نمایش گذاشته شد به طوری که از فضای سربسته در هر بوته گوجه­فرنگی 10000 گوجه و از هر بوته خیار 3000 خیار و از بوته طالبی 90 طالبی تولید می­شود.

این نمایشگاه مثل یک دنیای رؤیا بود که هست. در رؤیا غیر واقعی، واقعی جلوه می­کند و هر مشکل آسان و حتی هر ناممکنی ممکن می­شود، اما آن سوی رویا بیداری است و آن سوی نمایش حقیقت و متأسفانه حقیقت را نمی­توان نشان داد. کار گرافیکی و طراحی این نمایشگاه در عین سادگی شاهکار بزرگی است به همراه شعار نمایشگاه مزبور (انسان، تکنولوژی و محیط زیست) ارائه می­شود.

نمایشگاه جهانی «توسوکوبا» که از تاریخ اسفند 1363 تا تیر ماه 1364 برگزار شد، اولین تجربه نمایشگاهی جهانی برای ایران در دوران جنگ و بمباران مناطق مسکونی بود که با موفقیت انجام شد. در سال 2005 میلادی در آغاز هزار سوم ژاپن تصمیم دارد در منطقه «گارنچه» ژاپن که یک منطقه روستایی است نمایشگاه جهانی برپا کند که این منطقه روستایی به یک شهری مدرن و دارای رونق اقتصادی بایسته تبدیل خواهد شد.

درصد غرفه­هایی که با عنوان مشخص شده مطالبی را نشان داده­اند در پرانتز مشخص شده است.

تقسیم موضوعی نمایشگاه و درصد پرداختن غرفه­های به هر موضوع

پیشینه نمایشگاه در ایران

ایرانیان از دیرباز علاقه و توجهی خاص به نمایشگاه داشته­اند. بیشترین نمایشگاه­های سده­های گذشته ایران در کنار بنادر بزرگ و یا شهرهای بزرگ که بر سر راه کاروان­های تجاری قرار داشته برپا می­گردید.

بازارهای مکاره غیر از بنادر و شهرهای بزرگ در مسیر راه­های بازرگانی همچون جاده ابریشم که از ایران عبور می­کرد نیز برپا می­شد که ایرانیان با ایجاد کاروانسراها موجب رونق این بازارها بودند. با تمرکز قدرت در دوران هخامنشی و وضع قوانین گمرکی و بندری و عوارض در دوره ساسانیان، برپایی نمایشگاه­ها در ایران شکل تازه­ای به خود گرفت. در دوره صفویان، بازاری به سبک نمایشگاه­ در اصفهان شکل گرفت. در دوره قاجاریه به همت عباس میرزا نمایشگاه بزرگی در تبریز برپا شد که در آن مصنوعات ایران به نمایش درآمد.

در این نمایشگاه، بازرگانانی از ممالک روسیه و عثمانی نیز حضور داشتند ناصرالدین شاه در سفر اول خود به غرب در سال 1248 هجری شمسی از نمایشگاه وین در کشور اتریش دیدن کرد و با دیدن این نمایشگاه خیلی به شوق آمد و بعد از بازگشت به ایران تصمیم گرفت همچون اروپاییان محل دائمی برای نمایشگاه­ها ایجاد کند. مشارکت ایران در نمایشگاه­های خارج از کشور برای اولین بار، به سال 1851 مصادف با برپایی نمایشگاه قصر بلورین لندن بر می­گردد که با اعلامیه میرزا تقی خان امیرکبیر صاحبان صنایع و ارباب حِرَف در این نمایشگاه شرکت و کالاهای ایران از جمله پارچه­های قلمکار، فرش و صنایع دستی، کاشی و انواع خشکبار به نمایش گذاشتند.

نخستین گام مفید در تحقق بخشیدن اندیشه برگزاری نمایشگاه­ها در سال 1337 برداشته شد. این نمایشگاه توسط دولت و صاحبان صنایع ایتالیا برگزار و هزینه آن نیز توسط آنان تأمین و پرداخت شد. در سال 1343 قانون تشکیل شرکت سهامی نمایشگاه­های بین­المللی تصویب و در سال 1348 نمایشگاه بین­المللی آسیایی با مشارکت 33 کشور در تهران برگزار شد. بعد از برگزاری سه نمایشگاه آسیایی در سال 1352 اولین نمایشگاه بین­المللی تهران برپا شد که تا سال 1379 بیست و شش نمایشگاه بین­المللی در تهران برگزار شده است و از سال 1380 به صورت تخصصی برگزار می­شود.

تعریف نمایشگاه

1-   نمایشگاه محل تلاقی عرضه­کنندگان و بازدیدکنندگان است.

2-   نمایشگاه عبارت است از فضای مناسب و استثنایی و خارق­العاده که در آن عرضه­کنندگان و بازدیدکنندگان می­توانند با فعالیت­های سازمان یافته و هماهنگ به مبادله کالاها، خدمات و اطلاعات بپردازند.

3-   نمایشگاه محل معرفی و عرضه کالا، فرهنگ و ... است.

4-   نمایشگاه محل داد و ستد است.

5-   نمایشگاه محل برخورد عرضه و تقاضا است.

6-   نمایشگاه یک مدرسه است.

7-   نمایشگاه محل ارائه تفکر جدید است.

8-   نمایشگاه محل ارائه ابتکارات، اختراعات و ابداعات است.

9-   نمایشگاه محل مبادله اطلاعات است.

10- نمایشگاه محل آشنایی افراد است.

در روزگاران باستان نمایشگاه را فستیوال یا جشن می­دانستند که در خلال آن امکان عرضه کالا یا خدمات فراهم می­شد. کلمه نمایشگاه (Fair) از کلمه لاتین feria یا FERIAE مشتق شده است که معنی جشن یا فستیوال را می­دهد. در گذشته­ی قدیم مردم در طول هفته یا در ایام خاصی در ماه یا سال در مکان خاصی به انگیزه جشن یا مراسم مخصوصی دور هم جمع می­شدند و برپایی جشن و پایکوبی و برگزاری برخی آداب و رسوم می­پرداختند ضمناً کالاهایی را که قصد فروش داشتند به همراه می­آورند. امروزه نمایشگاه از شکل ابتدایی آن خارج شده و محلی برای تحقیق و تفحص، تکامل و توسعه و دستیابی به منابع جدید عرضه کالا شده است.

انواع نمایشگاه

نمایشگاه­ها بر حسب موضوع یا محل برگزاری به ترتیب زیر طبقه­بندی می­شوند:

1-   بازار: از شش هزار سال پیش شروع شده است که به آن­ها «بازارهای مکاره» می­گویند.

2-   نمایشگاه­های محلی: در یک محل یا شهر خاص برگزار می­شود مثل پوشاک بهاره که در اسفند ماه هر ساله برگزار می­شود.

3-   نمایشگاه­های منطقه­ای: در یک استان یا منطقه جغرافیایی انجام می­شود.

4-   نمایشگاه­های ملی: توانمندی­ها و پیشرفت­های بازرگانی، صنعتی، تکنولوژی، فرهنگی و هنری یک کشور به نمایش در می­آید.

5-   نمایشگاه­های بین قاره­ای: بین دو یا چند قاره جهان در کشوری خاص برگزار می­شود.

6-   نمایشگاه­های بین­المللی عمومی: در این نمایشگاه­ها که کالاهای مختلف اعم از مصرفی و سرمایه برای عموم به نمایش در می­آید. نمایشگاه بین­المللی بازرگانی تهران از آن جمله است. در این نمایشگاه­ها تجارت واقعی صورت نمی­گیرد.

7-   نمایشگاه بین­المللی تخصصی: مدت برپایی آن کوتاه و کالاهای خاص و صنعت جانبی آن به نمایش در می­آید. مثل نمایشگاه بین­المللی چرم، لوستر، ماشین و ...

8-   نمایشگاه­های بین­المللی اطلاعاتی: آخرین تحولات تکنولوژیکی و دانش فنی به نمایش گذاشته می­شود. معمولاً هر دو سال یا چهار سال یکبار برگزار می­شود مانند نمایشگاه بین­المللی انفورماتیک که در آلمان برپا می­شود.

9-   نمایشگاه­های اختصاصی کشورها: این نوع نمایشگاه­ها به درخواست یک کشور و در کشور دیگری برگزار می­شود که هدف آن بازاریابی است و تحکیم مناسبات اقتصادی و سیاسی را در پی دارد. مثل نمایشگاه اختصاصی ایران در استرالیا و یا نمایشگاه اختصاصی ایران در مالزی

10- نمایشگاه­های اکسیو: نمایشگاه­های جهانی اکسپواز مهم­ترین و پیشرفت­ترین نوع نمایشگاه­ها در جهان محسوب می­شود که مدت برپایی آن طولانی و عموماً در این نمایشگاه­ها آداب، رسوم، فرهنگ، هنر، تجارت، صنعت و تکنولوژی کشورها معرفی می­شود. نمایشگاه­های اکسپو به مسائل بازرگانی می­پردازد و تاکنون در ایران برگزار نشده است.

نشانه نمایشگاه

تصویر آرمانی آینده­ای همگون و متجانس از کهکشان، زمین، بشریت، علم و هنر. رأس فرازین مثلث، نماد کوه تسوکوبا، نشانگر فردای روشن است. سه ساق مثلث، شاخص عناصر موضوعی نمایشگاه است: انسان، زیستگاه و محیط. دو حلقه محاذی، نمایشگر توازن میان انسان و علم است.

معیارهای انتخاب یک نمایشگاه مناسب

بعد از مشخص کردن هدف¬های مشارکت در یک نمایشگاه با معیارها و دلایل مشخص نمایشگاه مناسبی که از کارآیی بالایی با تکیه بر اثربخشی باشد و انتخاب و مقدمات مشارکت در آن را فراهم می¬آوریم. علم مدیریت بین «کارآیی» و «اثربخشی» تفاوت قائل است.

کارآیی را «خوب کار کردن» و اثربخشی را «کار خوب کردن» تعریف می¬کنند. وقتی گفته می-شود باید خود کتاب «خواند» یعنی کارآیی مطالعه بالا باشد، ولی وقتی گفته می¬شود باید کتاب «خوب خواند» منظور این است که کتابی انتخاب شود که مناسب و مفید برای زودتر رسیدن به خواسته¬های ذهنی با موضوع تحقیق فرد باشد و اگر چه تعداد صفحات کمی مطالعه شود اثرش از تعداد زیاد صفحات مطالعه شده کتاب نامناسب، مفیدتر باشد. رعایت این اصل مهم برای شرکت در نمایشگاه نیز لازم و ضروری است. شرکت بدون مطالعه و نسنجیده در یک نمایشگاه ممکن است نه تنها مفید و مؤثر نباشد، بلکه اتلاف وقت و دور ریختن پول تلقی شود. معیارهای انتخاب یک نمایشگاه مناسب که قادر به تحقق اهداف از پیش تعیین شده بوده و موجب موفقیت در نمایشگاه می¬شود به شرح زیر است:

1- موضوع نمایشگاه همخوانی با صنایع و تولیدات مورد نظر برای نمایش داشته باشد.
2- نوع نمایشگاه و شعاع مؤثر آن مورد نظر قرار گرفته باشد. (نمایشگاه جهانی، بین¬المللی، منطقه¬ای، محلی- اختصاصی، تخصصی، عرضه مستقیم کالا)
3- محل برگزاری نمایشگاه و نوع کالاهای نمایشی باید مورد توجه باشد (در نمایشگاه بین-المللی دبی یکی از شرکت¬کنندگان ایرانی تولیدکننده بخاری گازی شرکت کرده بود که با توجه به موقعیت اقلیمی منطقه کالایی به فروش نرفت و کلیه کالاهای نمایشی در پایان نمایشگاه به کشور بازگشت داده شد) شرکت¬کننده باید با مطالعه قبلی و شناخت کافی از جغرافیای اقتصادی محل، در نمایشگاه شرکت کند تا به اصطلاح زیره در کرمان به نمایش نگذارد. (شرکت پوشاک پشمی در نمایشگاه سنگاپور)
4- مطالعه همه جانبه شهرت بین¬المللی نمایشگاه که موجب حضور بیشتر بازرگانان معتبر و در نتیجه قراردادهای بیشتری منعقد می¬شود و بدین ترتیب شانس بازاریابی موفق و جبران هزینه¬های شرکت در نمایشگاه بیشتر خواهد بود.
5- هزینه شرکت در نمایشگاه معقول و منطقی و به اندازه باشد.
6- اطلاعات جانبی مورد نیاز تهیه شود (از قبیل بافت شرکت¬کنندگان، موقعیت تکنولوژیکی رقبا، چگونگی رقبا، چگونگی طراحی غرفه¬ها، سطح دانش و بینش بازدیدکنندگان، روزهای شلوغ نمایشگاه، قیمت¬ها، سطح کیفیت محصولات که قرار است در نمایشگاه عرضه شود و ...)
 

   ادامه دارد

منبع مرجع:  شارا (شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران)