تولید کامپیوتری که مبتنی بر مولکول مولد حیات، دی‌ان‌ای باشد، رویای دیرینه دانشمندان بوده که حالا بیش از همیشه به واقعیت نزدیک شده است. کامپیوتر مبتنی بر دی‌ان‌ای می‌تواند مجموعه بی‌کرانی از محاسبات را همزمان انجام دهد.

دانشمندان در دانشگاه منچستر در پروژه‌ای به سرپرستی پروفسور راس کینگ، یک سیستم کامپیوتری مبتنی بر د‌ی‌ان‌ای (DNA) ساخته‌اند و به این ترتیب به رویایی که عمر آن به بیش از یک دهه می‌رسد جامه واقعیت پوشانده‌اند.

دی‌ان‌ای که در فارسی به آن «دنا» هم می‌گویند، مولکولی با قابلیت ذخیره‌سازی طولانی‌مدت اطلاعاتی ژنتیکی است. دنا در واقع کد مولد حیات است و همه دستورهای ژنتیکی توسعه و عملکرد همه موجودات زنده و بسیاری از ویروس‌ها را کدگذاری می‌کند. دانشمندان از مدت‌ها پیش در افق می‌دیدند که می‌توان از دی‌ان‌ای برای اجرای وظایف دیگر هم بهره گرفت.

همان‌طور که چهار پروتئین کلیدی دی‌ان‌ی را می‌توان تلفیق کرد تا به گلبول‌های سفید خون فرمان حمله به ویروس‌ها را بدهند یا رشد موها را تسریع کنند، در تئوری می‌توان از آنها برای آنالیز حجم عظیمی از داده‌های آب‌وهوایی هم بهره گرفت.

کامپیوترهای کنونی از مجموعه‌ای متناهی از پردازشگرها برای اجرای عملیات گوناگون بهره می‌گیرند، اما تفاوت یک سیستم کامپیوتری مبتنی بر مولکول‌های دی‌ان‌ای این است که می‌تواند نسخه‌های بیشتری از خود را تولید کند و رشد دهد تا مجموعه‌ای بی‌کران از محاسبات را همزمان به انجام برساند. با کامپیوترهای مبتنی بر دنا، دیگر خبری از محدودیت‌های موجود نخواهد بود.

کامپیوترهای کوانتومی هم امروزه می‌توانند ماموریت پردازش همزمان را انجام دهند، اما برای این کار نیازمند تنظیمات و پیکربندی‌های ویژه‌ای هستند که کارآیی آنها را محدود می‌کند. کامپیوترهای مبتنی بر دی‌ان‌ای از هر محدودیتی به دورند.

پروفسور راس کینگ، سرپرست این پروژه آینده‌ساز، در گفت‌وگو با مجله «پاپیولار مکانیکس» گفت: «تصور کنید که کامپیوتری در حال جست‌وجو در مجموعه‌ای عظیم و سرسام‌آور است و به نقطه‌ای می‌رسد که باید دست به انتخاب بزند؛ یک راه به چپ می‌رود و راه دیگر به راست.

 کامپیوترهای الکترونیکی باید ابتدا مسیری را که قرار است دنبال کنند، انتخاب کرده باشند. اما این کامپیوتر جدید نیازی به انتخاب ندارد چون می‌تواند خودش را بازتولید کند و از این طریق هر دو مسیر را همزمان دنبال کند؛ بنابراین پاسخ را هم بسیار سریع‌تر خواهد یافت.»

اگر کامپیوتر شخصی یا لپ‌تاپ شما به جای سیلیکون از مولکول‌های دی‌ان‌ای استفاده کند، قابلیت پردازشش هزاران برابر خواهد شد و مصرف انرژی آن به‌طور خیره‌کننده‌ای کاهش خواهد یافت.

البته کامپیوترهای مبتنی بر دی‌ان‌ای به این زودی‌ها در دسترس عموم قرار نخواهند گرفت، اما آنچه در دانشگاه منچستر تولید شده گامی بلند است به سوی توسعه کامپیوترهای فوق‌سریع و به غایت کم‌مصرف آینده.