شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- از اکتبر سال 2011 که برای اولین بار حوزه روابط عمومی اینترنتی با تحولی عظیم روبرو شد، پنج سال می گذرد و جهان روابط عمومی در این پنج سال حرکتی از «اینترنت به عنوان یک وسیله ارتباط جمعی» به سمت «اینترنت به عنوان یک وسیله ارتباطات فردی» را طی کرده است.

هرچه در این فضا به جلو می رویم، رسانه اجتماعی در فضای اینترنت اهمیت بیشتری می یابد و روابط عمومی ها بیشتر به سمت پاسخ گویی تک به تک تشویق می شوند تا بتوانند در فضای وب بدرخشند.

این شرایط شاید برای کسی که امروز با فضای وب آشنا می شود ملموس نباشد، اما اگر کسی در سیر تاریخ اینترنت از ابتدا (زمانی که اینترنت یک تلویزیون یک طرفه بود) تا بعد از آن (که تبدیل به وسیله ای برای گرفتن و ارسال شد) و زمانی که به یک ابزار تعاملی بدل شد را دیده باشد، امروز حرکت میان حوزه عمومی و خصوصی در اینترنت را به خوبی درک می کند.

گوگل در سال 2015، بحث محبوبیت موبایلی (موبایل فرندلی) بودن را در الگوریتم خود مطرح کرد و این حرکت به معنای شخصی تر شدن، خصوصی تر شدن و تعامل فردی تر داشتن روابط عمومی با مخاطبان بود.

سال 2016، این تحول با اقدام دیگری، زمینه های جدیدی را به روابط عمومی ها در دنیا نشان می دهد و آن حضور همزمان در رسانه های اجتماعی عکس محور است. رسانه اینستاگرام امروز نه فقط در ایران یک رسانه محبوب و فضایی بی بدیل برای روابط عمومی ها محسوب می شود بلکه در تعاملی که با سایت بلاگر (ارائه دهنده سرویس وبلاگ گوگل که در ایران فیتلر است) برقرار کرده است امکان ارسال مستقیم اعلان ها در اینستاگرام را فراهم آورده است و این یعنی اینکه مرکزیت همچنان بر وبلاگ و وب سنتی است اما رسانه های اجتماعی باید همچنان به عنوان ابزار کمکی و راهنما برای مخاطبان مورد استفاده روابط عمومی ها قرار بگیرند.

بنابراین اگر هنوز از جزوه ها و کتاب های پنج سال پیش برای توسعه روابط عمومی اینترنتی تان استفاده می کنید باید خودتان را بروز رسانی کنید. آنچه در فضای وب در حال وقوع است، دقیقا مشابه سخت افزارها که به سمت یکپارچگی پیش می روند در نرم افزار ها نیز همین امر را تجربه می کنند.

این بدین معناست که روابط عمومی اگر روزی می خواست موبایلی شود، امروز نباید فقط موبایلی باشد بلکه باید رسپانسیو باشد. یعنی برای هر سیستمی بتواند کیفیت مناسبی از تصویر را نمایش دهد. رسپانسیو بودن صفحه وب دقیقا مطلبی را به ذهن می آورد که بعد از ورود کامپیوتر در خصوص کتاب فکر می کردند که کتاب جایگاه خودش را از دست می دهد.

 اما این اتفاق نیافتاد. این مساله دقیقا در خصوص کامپیوترهای شخصی صادق است. با یکپارچه تر شدن سخت افزارها در موبایل، به نظر می رسید شاید کامپیوترهای شخصی از رونق بروند و فضا صرفا به موبایل داده شود. اما اگرچه جایگاه موبایل ویژه تر و برجسته تر شد اما به طور کامل فضای وب را به خود اختصاص نداد. در عین حال نوعی یکپارچگی در حال شکل گیری است که نیازمند ارتباط متقابل میان کامپیوتر شخصی و موبایل است.

اتفاق دیگری که در حال وقوع است، حرکت به سوی فیسبوکی شدن، یا رولی شدن است. مخاطبان دیگر علاقه ای به مرور تیترها و انتخاب یک تیتر ویژه ندارند. آنها بیشتر علاقه دارند که یک تیتر و لید را بخوانند و اگر بحث ویژه ای بود ادامه آن را ببینند و اگر نه، عبور کنند. این ویژگی در طراحی های وب جدید باعث شده است که مخاطب دقیقا مشابه آنچه در فیسبوک، لینکداین، توییتر و... انجام می دهد، بتواند در سایت نیز انجام دهد. به عبارت دیگر عصر طراحی روزنامه ای در فضای وب به پایان رسیده است و اگر روابط عمومی ها قصد دارند در این فضای جدید تغییراتی را در طراحی اعمال کنند حما به ریسپانسیو بودن و رولی بودن فکر کنند.

با بالا رفتن سرعت اینترنت در ایران، بازار ویدئو روز به روز گرم تر می شود. شرکت های بیشتری به دنبال بهره گیری از ویدئو برای ساخت کلیپ های کوتاه هستند و نرم افزارهای زیادی در فضای اندروید و IOS برای کمک به سازندگان کلیپ ها طراحی می شوند. این یکی دیگر از فضاهایی است که روابط عمومی نباید فراموش کند. در عین حال به خاطر داشته باشیم که هرچند ما فعالیت روابط عمومی خودمان را در فضایی از رسمیت شکل می دهیم، اما این رسمیت مطلوب مخاطبان رسانه های اجتماعی نیست.

افراد دوست دارند پیامی را بشنوند که با ادبیات خودشان نزدیک باشد. این به معنای لودگی نیست. بلکه به معنای بهره گیری از زبان نرم خبر و خبرنگاری شهروندی در روابط عمومی برای پوشش به فعالیت های سازمان می باشد که بیشتر نیاز به فیلم و کلیپ دارد تا متن و نوشته!

روابط عمومی در تولیدات محتواهای تصویری در عین حال باید به فکر حجم داده های ارسال اش باشد و بتواند بالاترین کیفیت ممکن را در کمترین فضای ممکن، برای مخاطبانش آماده کند. باز هم امکان به اشتراک گذاری در فضای رسانه های اجتماعی اهمیت می یابد و نباید از آن غافل شد.

در نهایت می توان گفت که روابط عمومی اینترنتی که طی دو سال گذشته گمانه زنی هایی در خصوص موبایلی شدن صرف آن مطرح می شد، هنوز به این نقطه آرمانی نرسیده است اما موبایلی تر شده و به سمت یکپارچگی بیشتر پیش می رود.

گوگل برای تست این موبایلی تر شدن، نرم افزاری را ارائه کرده است که می توانید در لینک ذیل آن را دریافت کرده و سایت خودتان را ارزیابی کنید:
https://www.google.com/webmasters/tools/mobile-friendly/

این ارزیابی در سال جدید، ان شاء الله در ارزیابی های سایت های روابط عمومی در کشور اعمال می شود تا شاهد حرکت به سمت روندهای جهانی وب در طراحی سایت های روابط عمومی ها باشیم.

نویسنده: عادل میرشاهی
دانشجوی دکترای مدیریت کسب و کار (DBA) دانشگاه تهران

منبع مرجع: شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)