شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- شاید خطرناک ترین موقعیت، زمانی است که شما فکر می کنید همه چیز را فهمیده اید! بعضی وقت ها فکر می کنم ما در غرب بیش از حد روی کلمات و معنای آنها تاکید می کنیم در حالی که ابعاد گسترده ارتباطات غیر کلامی را که در واقع به روابط ما شکل می دهند، فراموش کرده ایم.

در اکثر کشورهای آسیایی کلماتی مانند وقت، موقعیت و زمینه کاری ممکن است معنایی بسیار فراتر از معنای لغوی داشته باشند. یک تاجر اروپایی ممکن است با همتای آسیایی خود نشسته و در خصوص تجارت بحث کند در حالی که اوضاع به خوبی آن چه که به نظر می رسد نیست. وی ممکن است با جملاتی همانند«من موافقم که این مهم است» یا «ما پیشنهاد شما راقبول می کنیم» یا مواجه شود و به نظر او این چنین آید که به موفقیت نزدیک است در حالی که وی اشتباه می کند.

یکی از اولین مسولیت های من، پست مدیریت یک موسسه روابط عمومی بین المللی در توکیو بود. یکی از اعضای کلیدی تیم ما کسی بود که در ملاقات های مشتریان بین المللی با طرف ژاپنی شرکت می کرد و جای هیچ بحثی را باقی نمی گذاشت. ولی بعد از ملاقات با مشتریان توضیح می داد که در طول مذاکره واقعاً چه اتفاقی افتاده است. این معمولاً شروع یک تجربه نو برای مشتریان بود. مشکل اصلی خارجی ها در آسیا، این است که ارتباطات گفتاری معمولاً جنبه محاوره ای دارند نه اطلاع رسانی و عملی.

مدیران شرکت ها معتقدند که بایستی کاری را انجام دهند که به آنها واگذارشده و مقام و مسولیت آنها به آنان اجازه می دهد. روابط عمومی موثر در آسیا همانند جاهای دیگر به معنای ارتباطات کلیشه ای و یا تجارت ارتباطات نیست. این به معنای خلق و رهبری کردن ارتباطات میان سازمان و فرد است. البته روابط عمومی چه کلامی و چه غیر کلامی دارای اهمیت حیاتی هستند و صد البته راه کارهای روابط عمومی هستند که نقش روحیه همکاری را مشخص می کنند که این خود به معنای آشکار کردن فعالیت های شخصی و گروهی به عنوان دو رکن اصلی در ایجاد روابط می باشند.

همچنین ارتباطات، نیاز به یک چارچوب ایجاد شده از شرایط فرهنگی، مذهبی، اجتماعی و عرفٌی دارد که مستقیماً با جامعه مورد بحث مربوط باشد. این که یک پیام تبلیغاتی در یک جامعه آسیایی عملکرد مطلوبی داشته به آن معنا نیست که می تواند در یک جامعه دیگر آسیایی هم موفقیت کسب کند.

یکی از همکاران من مسولیتی در زمینه روابط عمومی یک سازمان پناهندگی در آسیا داشت. در یک برنامه تلویزیونی که توسط این موسسه تولید شده بود، پناهندگان ویتنامی، تشویق می شدند که به مزارع خود باز گردند و به کار پرورش خوک مشغول شوند که البته ایده خوبی هم بود! ولی این کار با واکنش منفی در کشورهای اسلامی مثل مالزی و اندونزی مواجه شد که خوک را حرام می دانند. نتیجه کار این شد که تعهد داده شد که این نوار فقط در اردوگاه ها پخش شود.

 یکی از مشکلات شرکت های بین المللی روابط عمومی این است که آنها بیشتر چند مکانه هستند تا چند ملیتی. به عبارت دیگر ، آنها ظرفیت های زیادی دارند ولی در هر بازار می بایستی سیاستی جداگانه داشته باشند. شرکت ها می بایستی تفاوت های فرهنگی را به خوبی درک کنند. به عنوان یک راه کار، تقاضا می بایستی بر طبق معیارهای منطقه ای برآورده شود. وقتی که سیاست ها « منطقه ای » شوند، «منطقه ای » کردن بیشتر از یک ترجمه نخواهد بود. به همین دلیل است که ما در شرکت Chelgate، شخصی با تجربه کاری کافی در محیط چند ملیتی و چند فرهنگی داریم تا قراردادهای چند ملیتی و بین المللی را کنترل و مدیریت کند.

درواقع « روابط عمومی» در آسیا خوب جا افتاده است ولی کیفیت ها در حال تغییرند. از شرکت به شرکت و از کشوری به کشور دیگر. ایده آل این است که استانداردهای بین المللی و تجربه محلی را با هم در بیامیزیم.

اگرچه روابط عمومی خوب جا افتاده ولی رابطه آن با رسانه ها هنوز جای بحث دارد. بعضی وقت ها کسانی که به آسیا می آیند از کم بودن فاصله میان کشورها خوشحالند. مثلاً از هنگ کنگ تا سنگاپور در 5/3 ساعت یا از سنگاپور به توکیو در 6 ساعت. اگر فاصله ها زیاد باشند، تغییرات فرهنگی، سیاسی و تجاری هم به همان اندازه زیاد خواهند بود.

در گذر زمان تفاوت ها کمتر و کمرنگ تر می شوند ولی هنوز از اهمیت برخوردارند. یک تاجر موفق می گفت: در هنگ کنگ که افق موفقیت روشن است من همیشه با رولزرویس سفر می کردم ولی در سنگاپور با یک مرسد بنز کرایه ای! افق موفقیت در سنگاپور روشن نیست! بعضی وقت ها شباهت ها می توانند گمراه کننده باشند. چندی پیش یک شرکت در سانفرانسیسکو تصمیم به انجام یک مصاحبه با جمعیت چینی مقیم در آنجا گرفت. ترجمه به عهده یک مرد شیک پوش چینی گذاشته شد که از زمان اشغال شانگهای توسط چینی ها در آمریکا زندگی کرده بود. این اولین اشتباه بود. چینی یک زبان زنده است.

ترجمه؛ بسیار کتابی و کلاسیک بود و به چند دهه پیش باز می گشت ولی این تنها مشکل نبود. خط چینی به دو گونه است؛ سنتی که در هنگ کنگ کاربرد دارد و ساده که در چین کاربرد دارد. شرکت در گزارش خود آورده بود که جمعیت چینی در آسیا بسیار خود را از آن چه که هستند سنتی تر و با سوادتر نشان می دهند!

تنها تعدادی از نشریات بین المللی توانسته اند در آسیا موفق باشند و دلیل آن هم این است که آنها توانسته اند خود را با شرایط وفق دهند. آنها فصل هایی مثل اقتصاد آسیایی یا تجارت در آسیا یا پول آسیا در نشریات خود دارند.

فاصله زیاد بین غرب و آسیا همچنین موقعیتی را برای ایجاد اشکال جدید رسانه ها، به وجود آورده است. همانند ماهواره ها و کانال های خبر رسانی ولی سریع ترین رشد، در زمینه اینترنت بوده است.

صرف نظر از مسایل اقتصادی، آسیا و اقیانوسیه دنیای بزرگی از موقعیت های تجاری هستند. با داشتن نیمی از جمعیت جهان، تا سال 2050 دارای سهمی معادل 40 درصد در تجارت جهانی خواهدبود. جمعیت آسیا دارای ظرفیت پذیرش ایده ها و کالاهای جدید است. بدون شک سلاح برتر تاجران در این میدان، یک روابط عمومی قوی خواهد بود تا آنان را پیروز میدان کرده و آنها بتوانند از مزایای این بازار سهمی ببرند.

 

منبع مرجع: شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)