شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، همزمان با ایام برگزاری بیست و دومین نمایشگاه مطبوعات، جلد دوم کتاب "حقوق مطبوعات"، فضای عمومی مطلوب برای توسعه مطبوعات و دیگر رسانه‌ها، با مقدمه‌ای از دکتر رؤیا معتمدنژاد منتشر و روانه بازار شد.

کتاب حقوق مطبوعات یکی از نخستین و کامل‌ترین کتاب‌ها در زمینه سیرتحول تاریخی و تدوین حقوق مطبوعات است که به صورت تطبیقی مبانی توسعه آزادی و مقررات حقوقی تأسیس و اداره مطبوعات را مورد بررسی قرار داده است.

جلد نخست این کتاب برای نخستین بار در سال 1379 منتشر شد و به سبب استقبال فراوان مخاطبان در چندین نوبت به چاپ رسید. اکنون جلد دوم این کتاب پس از سال‌ها مطالعه و پژوهش در مبانی آزادی بیان، نظام‌های آزادی‌گرای مطبوعاتی و مقررات حقوقی تأسیس و اداره مطبوعات منتشر و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. 

حقوق مطبوعات شاخه‌ای از مجموعه بزرگ حقوق ارتباطات است که علاوه بر تقدم تاریخی نسبت به دیگر شاخه‌های حقوق ارتباطات، به سبب پیشگام بودن در حفظ و حراست آزادی اندیشه و بیان و در برداشتن بسیاری از اصول کلی حقوق حاکم بر تأسیس و اداره مؤسسات ارتباطی، بر شیوه کارکردهای آن‌ها هم تأثیر داشته است. 

رؤیا معتمدنژاد در بخش پیشگفتار این کتاب با یادی از دکتر کاظم معتمدنژاد، بیان می‌کند که ایجاد فضای عمومی مطلوب برای فعالیت‌های رسانه‌ای از جمله مطبوعاتی از دغدغه‌های همیشگی پدرش بوده است و به‌عنوان یک حقوقدان قبل از هر چیز به چارچوب‌های حقوقی مناسب جهت رسیدن به این هدف توجه خاص داشت.

وی در عرصه رسانه‌ها از مدافعان سرسخت آزادی مطبوعات و دیگر رسانه‌ها بود و در عین حال آگاه بود که اداره قوانین و مقررات در این زمینه مستلزم فراهم بودن شرایط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مساعد است. 

او وجود دموکراسی و دولت قانونمند را از پیش شرط‌های ضروری برای شکل‌گیری فضای مطلوب فعالیت‌های رسانه‌ای و مطبوعاتی می‌دانست زیرا در این‌صورت است که رسانه‌ها موفق می‌شوند نقش نگهبانی از حقوق مردم را ایفا کنند. 

کتاب حقوق مطبوعات با مقدمه‌‌ای از سیرتحول تاریخی حقوق مطبوعات در 4 فصل با عناوین زیر تدوین شده است:

فصل اول: مقررات حقوقی تاسیس و اداره مطبوعات 

در این فصل که در دو بخش تدوین شده است، ابتدا به معرفی ارکان حقوقی و اقتصادی مؤسسات مطبوعاتی و سپس به اهمیت و ضرورت توسعه آموزش شخصی روزنامه‌‌داران و تأمین استقلال حرفه‌ای آنان پرداخته شده است. در ادامه نیز ویژگی‌های حقوقی مؤسسات مطبوعاتی و مبانی حقوقی کمک‌های دولت به مطبوعات معرفی شده است. 

فصل دوم: اصول بنیادی نظام آزادی‌گرای مطبوعات 

در فصل حاضر اصول بنیادی نظام آزادی‌گرای مطبوعات مورد بحث قرار گرفته است و سپس به تجربه تاریخی ایران در این زمینه پرداخته شده است. در بخش‌های بعدی این فصل به ترتیب وضعیت مطبوعات ایران در دوره استبداد و خودکامگی گذشته، مبانی حقوق آزادی مطبوعات و مقررات تأسیس مطبوعات در ایران از شیوه‌نامه تا اعلام نامه و شیوه اجازه قبلی مورد بررسی قرار گرفته است. 

فصل سوم: گرایش‌های حقوقی جدید جهانی در مورد توسعه آزادی مطبوعات و دیگر رسانه‌های همگانی 

این فصل در دو بخش به تحکیم و توسعه اصل تأسیس و انتشار آزادنه مطبوعات و گسترش حق دسترسی آزادنه همگان به اطلاعات می‌پردازد. 

در بخش سوم، جانشین شوراهای عالی رسانه‌ای فرهنگ و ارتباطات در جمهوری آذربایجان، اندونزی، عراق و اردن مورد بررسی قرار می‌گیرد و در بخش چهارم به غیر جزایی‌سازی جرائم مطبوعاتی و رسانه‌ای برای جلوگیری از تعطیلی رسانه‌ها و توقیف رونامه‌نگاران در بعضی از کشورهای جهان می‌پردازد. 

فصل چهارم: دادرسی جرائم مطبوعاتی با حضور هیئت منصفه

این فصل در دو بخش تدوین شده است. در بخش اول، سیر تحول مقررات دادرسی جرائم مطبوعاتی در ایران و در بخش دوم، مقررات حقوقی دادرسی جرائم مطبوعاتی در فرانسه مورد بحث قرار گرفته است.

در پایان هر فصل نیز منابع مطالعاتی هر فصل برای خواننده قرار داده شده است.

منبع: روابط‌عمومی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها