شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، کارشناسان می گویند : اقتصاد مقاومتی در واقع یک رفتار و یک حرکت است یعنی مجموعه ای از مردم در عرصه ملی به نام ایران باید یکسری حرکت هایی را انجام دهند و تصمیماتی را بگیرند که این تصمیمات مبتنی بر اطلاعات و دانش است. نکته مهم اینجاست که آن دانش را چه مرجعی باید در اختیار مردم قرار دهد؟ این وظیفه روابط عمومی ها است که دانش لازم را در اختیار جامعه قراردهد و اطلاع رسانی صحیح نماید.
سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی 29 بهمن ماه 1394در 24 بند از سوی حضرت آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری ابلاغ شد که سیاست های هدفمند برای توسعه صادرات، اصلاح نظام مالی، مدیریت و اصلاح الگوی مصرف، تامین امنیت غذا و درمان، حمایت از تولید داخلی نهاده ها و کالاهای اساسی از جمله محورهای آن است.
اما اکنون خیلی ها با این مفهوم آشنایی صحیحی ندارند و برداشت غالب از آن، برداشت مبتنی بر ریاضت اقتصادی است، در حالی که اقتصاد مقاومتی معنا و مفهومی بسیار برتر از ریاضت اقتصادی دارد و با ارتقای وضعیت اقتصادی به مقاوم سازی آن اهتمام می ورزد.
به گفته صاحب نظران و کارشناسان روابط عمومی هر وزارتخانه و سازمان وظیفه تحقق برنامه اقتصاد مقاومتی در دستگاه مربوطه را از لحاظ آموزش، ترویج و استقرار تدریجی فرهنگ اقتصاد مقاومتی می تواند برعهده گیرد که برآیند آن در طول زمان منجر به نهادینه شدن فرهنگ اقتصاد مقاومتی در سراسر کشور خواهد شد.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) با توجه به اهمیت موضوع اقتصاد مقاومتی و نیز در ادامه برگزاری میزگردهای تخصصی برای تبیین افکار عمومی و شفاف سازی وظایف هر حوزه در ارتباط با اقتصاد مقاومتی با دعوت از علی فروزفر نویسنده و مدرس روابط عمومی، هوشمند سفیدی سخنگوی خانه روابط عمومی ایران و حسن نصیری قیداری استاد ارتباطات و روابط عمومی، نقطه نظرات و دیدگاه آنان را در ارتباط با نقش روابط عمومی ها در تحقق منویات مقام معظم رهبری درباره اقتصاد مقاومتی جویا شد.
مشروح این میزگرد در پی می آید:

*** پاسخگویی روابط عمومی ها به چرایی اقتصاد مقاومتی
علی فروزفر نویسنده و مدرس روابط عمومی در این میزگرد گفت: اینکه چگونه می توان وارد حوزه اقتصاد مقاومتی شد، شاخه های آن کدام است و چه کارهایی باید در این زمینه انجام گیرد مبحثی است که بایستی اقتصاد دانان، نظریه پردازان، برنامه ریزان و تصمیم گیران در سطح کلان در باره آن صحبت کنند و این اولین مساله ای است که باید به آن توجه شود.
اما نکته ای که باید به آن توجه شود این است که روابط عمومی هر دستگاه اگر نداند که اقتصاد مقاومتی چیست، چگونه می تواند وارد این حوزه شود و کار مفید در این زمینه انجام دهد.
*** تبیین چیستی و ضرورت اقتصاد مقاومتی
پس اولین مقوله که باید روابط عمومی ها به آن بپردازند، چیستی اقتصاد مقاومتی است. هنوز در جامعه کسانی هستند که می گویند از اقتصاد مقاومتی سر در نمی آوریم. یکی از وظایف روابط عمومی ها این است که براساس تحقیق و گفت وگو با کارشناسان، پاسخی قانع کننده درباره چیستی اقتصاد مقاومتی داشته باشد.
مقوله دیگری که روابط عمومی ها باید به آن بپردازند و پاسخی برای آن بیابند، ضرورت و اهمیت اقتصاد مقاومتی است. اینکه چرا در مقطع کنونی چنین اقتصادی برای کشور لازم است و چه مشکلات، چالش ها و محدودیت ها و تحریم ها باعث شده است تا ما به سراغ اقتصاد مقاومتی برویم و چرا مقام معظم رهبری تا این درجه بر ضرورت اقتصاد مقاومتی تاکید دارند، پرسش هایی است که نیازمند ارائه پاسخ های مستدل، منطقی و کارشناسانه است.
روابط عمومی هر سازمان و وزارتخانه ای باید بخشی از مسئولیت پیگیری و اجرای برنامه های مربوط به اقتصاد مقاومتی در حوزه آن سازمان را بر عهده گیرد.
روبط عمومی به علاوه باید بتواند ضرورت، اهمیت و چرایی اقتصاد مقاومتی را برای مردم بازگو کند.
*** دستاوردهای اقتصاد مقاومتی
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: موضوع مهمی که باید به آن تاکید داشت دستاوردها و برکات اقتصاد مقاومتی است. ممکن است در مواقعی اقتصاد مقاومتی برای ما یک الزام و یک اجبار باشد ولی گاه بعضی از این اجبارها به فرصت ها تبدیل می شوند که از دل آن یک سلسله دستاوردها و برکات بیرون می آید.
علاوه بر این باید راهکارها و استراتژی های اقتصاد مقاومتی مشخص باشد. اینجا مخاطب ما برنامه ریزان و تصمیم گیران نیستند بلکه مدیران روابط عمومی هستند یعنی مدیران و کارشناسان روابط عمومی باید راهکارها و استراتژی های تحقق اقتصاد مقاومتی را بدانند و در این راستا تلاش کنند.
***نقش دولت در اقتصاد مقاومتی
فروز فر در ادامه گفت: در کنار همه این ها باید سهم و نقش دولت در اقتصاد مقاومتی مشخص باشد. قاعدتا چون این یک تصمیم گیری کلان است دولت نقش، سهم و وظیفه بسیار بزرگ، حساس و کلانی به عهده دارد اما روابط عمومی ها باید بداند که دولت چه سهم و نقشی در اقتصاد مقاومتی دارد و در کنار آن سهم و نقش هر یک از سازمان ها و نهاد ها در اقتصاد مقاومتی چیست.
سهم روابط عمومی ها در اینجا کمی پررنگتر می شود زیرا که هر روابط عمومی می خواهد برای سازمان خودش کار کند و توجه به این نکته بسیار مهم است.
به عنوان مثال، ایرنا چه سهم و نقشی در اقتصاد مقاومتی دارد و وظایفش چیست؟ و وزارتخانه هایی مثل وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک ها چه نقشی در این باره دارند؟ اینجا موضوع ما از بحث کلان خارج می شود و هر سازمانی باید بتواند به روشنی تبین کند که سهم، نقش و وظایفش درحوزه اقتصاد مقاومتی چیست.
*** نقش مردم در اقتصاد مقاومتی
این استاد دانشگاه سپس به تاثیر و نقش مردم در اجرای اقتصاد مقاومتی پرداخت و گفت: موضوع مهم دیگر در اقتصاد مقاومتی تعیین نقش مردم در آن است . اگر شما همه چیز را دولتی و فقط در سطح مدیران ببینید نمی توانید کاری انجام دهید، باید سهم مردم و نقش دولت دراقتصاد مقاومتی به صورت مشخص و شفاف تعیین شود زیرا مردم نقش اصلی در اجرای سیاست های مربوط به اقتصاد مقاومتی را دارند.
هر کس در هر وزارتخانه ای که هست باید بتواند بگوید مردم البته به عنوان مصرف کننده نهایی چه نقشی در اقتصاد مقاومتی دارند. مردم می توانند نقش بسیار مهم و استراتژیک هم در سطح تشکل ها ، هم در سطح خانوارها وهم در سطح فرد از بالاترین تا پایین ترین سطح داشته باشند.
*** ضرورت حمایت از نوآوران
فروز فر با تاکید بر ضرورت حمایت از نو آوران ومبتکران گفت: موضوع دیگری که باید در ارتباط با اقتصاد مقاومتی به آن توجه داشت ضرورت حمایت ازنوآوران، مبتکران و مخترعان است. هیچ کس نمی تواند ادعا کند که اقتصاد مقاومتی بدون حمایت و بدون تشویق مخترعان و مبتکران، به نتیجه می رسد و ما را در حد مقدور به خود کفایی و استقلال اقتصادی می رساند. بعضی کشورها بسیاری از امکانات را ندارند طبیعی است که لزومی هم ندارد همه کشورها همه منابع و امکانات را داشته باشند مثل ژاپن که منابع زیر زمینی ندارد ولی 10درصد گردش مالی جهان را در اختیار دارد.
علتش چیست؟ علتش این است که ژاپنی ها به دنبال خود کفایی در علم و پیشرفت علمی و تولید علم رفته اند.
*** وظیفه و کارکردهای روابط عمومی در تحقق اقتصاد مقاومتی
این صاحب نظر و استاد دانشگاه در ادامه گفت: اگر روابط عمومی می خواهد نقش موثر و کارساز در اقتصاد مقاومتی داشته باشد لازم است تا موارد پیش گفته را در فعالیت های خود لحاظ و نسبت به تبلیغ و ترویج آنها با علم و شناخت لازم اقدام کند.
با فرض اینکه این پیش نیاز ها و بانک اطلاعاتی فراهم شده است، حالا روابط عمومی می خواهد عملا وارد میدان اقتصاد مقاومتی شود، حالا چه وظایفی بردوش دارد و چه کارکردهایی برای آنها توصیه می شود؟
اولین نقش روابط عمومی، فرهنگ سازی درون سازمانی است. روابط عمومی باید به این پرسش ها پاسخ دهد که اقتصاد مقاومتی چیست، چه فایده و دستاوردی دارد. روابط عمومی با پاسخگویی به این پرسش ها می تواند در ارتباط با آن فرهنگ سازی و آن را به یک فرهنگ تبدیل کند.
*** شیوه های فرهنگ سازی
این استاد دانشگاه افزود: باید در نظر داشت از دیدگاه متخصصان فرهنگی ، اقتصاد و بازاریابی، تا زمانی که ما بازاریابی داخلی در یک سازمان نکرده باشیم امکان اینکه محصول، اندیشه و خدماتمان را به بیرون ارائه دهیم و مشتری برای آن پیدا کنیم، وجود ندارد.
اول باید باور عمومی اعضای داخل یک سازمان را تقویت کرد و سپس انتظار داشت که آنها در جهت آن تلاش کنند و بازده خوبی داشته باشند. در همه سازمان ها، کارکنان در همه سطوح باید انگیزه برای کار داشته باشند، اگر انگیزه نداشته باشند فقط برای رفع تکلیف، انجام وظیفه می کنند.
برای این که فعالیت ها در حوزه اقتصاد مقاومتی موثر واقع شود نیز وضع به همین گونه است اعضای سازمان باید به این سطح از اقناع برسند که اقتصاد مقاومتی یک امر ضروری است و باید در جهت آن کار و تلاش کرد.
روابط عمومی برای فرهنگ سازی در زمینه اقتصاد مقاومتی باید از تمام امکانات ارتباطی، رسانه ای و ظرفیت های درون سازمانی استفاده کند. مثلا جلسات سخنرانی و همایش های درون سازمانی برگزار و نشریه درون سازمانی منتشر کند.
فروز فر، وظیفه دوم روابط عمومی ها را، شناسایی و تمرکز بر روی ظرفیت های سازمان در حوزه اقتصاد مقاومتی دانست و افزود: روابط عمومی باید اطلاعات لازم در باره کارکردهای مجموعه های مختلف درون سازمان را به دست آورد و هر جا که احساس کرد از این ظرفیت ها به نحو مطلوب استفاده نمی شود، ورود کند.
مثلا به مدیر عامل، وزیر و هیات مدیره اطلاع دهد که این ظرفیت ها برای سازمان وجود دارد ولی استفاده لازم از آنها نشده است. باید توجه داشت که روابط عمومی در این باره فقط به مسئولان توجه می دهد و خودش در آن حوزه دخالت نمی کند.
یک جمله معروف است که می گوید ' روابط عمومی فعال دغدغه همه امور سازمان را دارد اما در کار هیچ مدیریتی دخالت نمی کند و هرکس بتواند این دو را باهم آشتی بدهد موفق خواهد بود'. روابط عمومی هوشیار از یک طرف مراقب همه چیز است و از طرفی هیچ جا ورود دخالت آمیز نمی کند، زیرا که هر جایی برای خود مدیر دارد.
پس، شناسایی و زمینه سازی برای تحقق این ظرفیت ها و استفاده مطلوب از آن وظیفه روابط عمومی در حوزه اقتصاد مقاومتی است.
سومین وظیفه روابط عمومی، تبیین ضرورت استفاده و بهره گیری کامل از ظرفیت های موجود در یک سازمان، وزارتخانه یا نهاد است .
روابط عمومی باید پس از شناخت ظرفیت ها، آن را تبیین کند. ضرورت تحقق بخشیدن به این ظرفیت ها، ضرورت تبدیل این ظرفیت های بالقوه به ظرفیت های بالفعل با استفاده از همه ابزارهای موجود در اختیار روابط عمومی از ماموریت های اصلی آن است.
*** فرهنگ سازی برون سازمانی
این استاد دانشگاه، وظیفه چهارم روابط عمومی را فوق العاده مهم دانست و از آن به عنوان ' فرهنگ سازی برون سازمانی ' نام برد.
وی در تبیین این موضوع گفت: یعنی همه روابط عمومی ها به تناسب اهداف و وظایفی که سازمان متبوع آنها بر عهده دارد، باید در بیرون یعنی در میان مردم، مصرف کنندگان تولیدات آن سازمان و یا مخاطبان آن وزارتخانه، فرهنگ سازی را شروع کنند.
فرهنگ سازی از سوی روابط عمومی ها با دو روش صورت می گیرد :
روش اول این است که روابط عمومی سعی کند اصلاح الگوی مصرف را در دستور کار خود قرار دهد؛ البته در محدوده ای که به سازمان خودش مربوط است.
هر سازمانی تامین بخشی از الگوی مصرف زندگی مردم را به عهده دارد، مثل تلفن، مواد غذایی، مواد بهداشتی، مواد درمانی و حمل و نقل. اگر در هر بخشی اسراف وجود دارد آن را حذف کند، اگر بد مصرف کردن است آن را اصلاح کند، اگر زیاد مصرف می شود آن را کاهش دهد، اگر مصرف بیجا وجود دارد یعنی اصلا نباید مصرف شود، مصرف نکند. این کار از طریق آگهی های تبلیغاتی، منابع مکتوب، برنامه سازی، فیلم، سریال و میزگرد امکان پذیر است.
روش دوم برای فرهنگ سازی برون سازمانی، بهره گیری از ظرفیت رسانه های بیرونی است. مثلا چاپ مقاله در روزنامه ها یا تهیه برنامه و خبر در رادیو و تلویزیون،برگزاری میزگرد یا چاپ کتاب، مثلا نتیجه تحقیقات یک پژوهشگر اقتصاد مقاومتی را بخرد و به صورت کتاب منتشر کند.
سومین وظیفه روابط عمومی برای فرهنگ سازی برون سازمانی تبیین ضرورت حمایت از تولید ملی است که باید روی این قضیه مانور بدهد و حتی بخشی از بودجه تبلیغاتی را صرف آن کند و با این اقدام ضمن حمایت از تولید ملی در صورتی که مجموعه اقتصادی است می تواند برای محصولات خود نیز بازاریابی و استفاده از آنها را در بین مردم ترویج کند.
روش چهارم برای فرهنگ سازی برون سازمانی این است که روابط عمومی در هر تشکلی، تبلیغات و آگاه سازی است یعنی توفیقات و پیشرفت های سازمان خودش را برجسته کند. مثلا اگر سازمانی توانست در مرحله خودکفایی دستگاهی را اختراع و به مردم و جامعه عرضه کند، روابط عمومی در تبلیغ و معرفی آن تلاش وافر مبذول دارد.
اقدام لازم دیگر در این زمینه این است که با همکاری با سازمان ها و وزارتخانه های دیگر برای توافقات دو یا چند جانبه در جهت تقویت فعالیت ها در راستای اقتصاد مقاومتی اقدام کند.
*** اقتصاد مقاومتی فاقد روابط عمومی است
دیگر میهان این میز گرد نصیری قیداری بود که رشته سخن را در دست گرفت و با تبیین سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغ شده از سوی رهبرمعظم انقلاب گفت: بند 21 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در مورد تبیین ابعاد اقتصاد مقاومتی و گفتمان سازی آن به ویژه در محیط های علمی، آموزشی و رسانه ای و تبدیل آن به گفتمان فراگیر و رایج ملی است.
این یکی از اصولی است که می تواند به وجود اقتصاد مقاومتی کمک کند ولی تاکنون هیچ گفتمان سازی برای آن صورت نگرفته است. تا به حال هیچ کاری از طرف روابط عمومی ها درباره اقتصاد مقاومتی صورت نگرفته و حتی یک میزگرد در این ارتباط برگزارنشده و هیچ شفاف سازی صورت نگرفته در واقع می توان گفت اقتصاد مقاومتی فاقد روابط عمومی است.
این استاد دانشگاه با انتقاد از برخی کارشناسان اقتصادی و رسانه ها گفت: ضرورت اقتصاد مقاومتی را همه به ویژه در محیط های علمی قبول دارند ولی تا به حال هیچ ی از اقتصاددان های مطرح در این مورد صحبت نکرده اند که این اقتصاد چه ابعادی دارد . در محافل علمی ، مطبوعات و رسانه ها نیز اقدام موثر و گسترده برای تبدیل آن به یک گفتمان رایج و ملی صورت نگرفته است.
وی افزود:قتی ما تحقیق می کنیم متوجه می شویم که چقدر در تفهیم اقتصاد مقاومتی مشکل داریم و باید گفت با توجه به موضوع میزگرد تشریح ، تبیین و جااندازی بخش عمده ای از این اقتصاد بر عهده روابط عمومی سازمان ها و وزارتخانه ها است که متاسفانه در این زمینه فعال نیستند.
*** تبیین اقتصاد مقاومتی
اقتصاد مقاومتی در واقع یک رفتار و یک حرکت است؛ یعنی مجموعه ای از مردم در عرصه ملی به نام ایران باید در واقع یکسری حرکت هایی را انجام بدهند. یکسری تصمیماتی را بگیرند. این تصمیمات مبتنی بر اطلاعات و دانش است. آن دانشی که باید به مردم داده شود برعهده روابط عمومی ها ست . آنها باید بسیج شوند و اطلاعات لازم را به مردم بدهند تا مردم بتوانند بر اساس آن تصمیم بگیرند.
ما می بینیم متاسفانه تحریم ها آسیب های جدی به ما زد، از یک سو تولید کاهش پیدا کرد و تورم زیاد شد، از طرف دیگر بیکاری زیاد شد و فسادهای مالی و اقتصادی به تبع آن به وجود آمد.
نصیری قیداری در ادامه افزود: اقتصاد مقاومتی به صورت یکسری اصول از طرف مقام معظم رهبری ابلاغ شد و این ابلاغیه در واقع یک نوع تحول و تغییر بود که باید در عرصه اقتصاد ملی صورت گیرد تا ما بتوانیم تبعات و آسیب های ناشی از بحران تحریم ها را کاهش دهیم.
این اصول بسیار خوب هستند و بادقت و آگاهانه انتخاب شده اند ولی در عمل این اصول به درستی برای مردم تشریح و تبیین نشد تا افراد بدانند که جزئیات این اقتصاد چیست. این اصول به یک برنامه عملی در سطح ملی تبدیل نشده است تا همگان بدانند که اهداف کمی و کیفی اقتصاد مقاومتی چیست و چرا ما بایستی وارد این پروسه شویم.
*** نقش مردم و دولت درتحقق اقتصاد دولتی
این استاد دانشگاه افزود: اقتصاد یکسری بازیگران اصلی دارد که هر کدام از این بازیگران باید وظیفه اصلی خود را انجام دهند. یک بازیگر اصلی خانوار و مردم و بازیگر بعدی بنگاه ها، شرکت ها و واحدهای تولیدی هستند.
یک بازیگر دیگر دولت است، در اقتصاد مقاومتی، دولت می تواند بازیگر اصلی باشد. به نظر بنده برای برپایی اقتصاد مقاومتی، در قدم اول باید یک ستاد روابط عمومی اقتصاد مقاومتی تشکیل می شد تا دیگر بازیگران نیز با آن آشنا شوند و در باره سیاست ها و اصول اقتصاد مقاومتی متقاعد شوند که مثلا چرا باید تولید را بالا ببریم، چرا باید بیشتر کار کنیم، چرا باید صرفه جویی کنیم. اما تاکنون متاسفانه اینها هیچ کدام برای شرکت های تولیدی و خانوارها تشریح نشده اند تا هر کدام تکلیف خود را بدانند.
الان اگر ما همین الان یک نظرسنجی کنیم و از مردم بپرسیم که اقتصاد مقاومتی چیست، مطمئنا 95 درصد مردم نمی دانند.نه تنها مردم عادی بلکه بسیاری از مدیران شرکت ها و سازمان ها چه در بخش خصوصی چه دولتی در برابر این پرسش ، پاسخ متقاعد کننده ای نخواهند داشت.
این به این خاطر است که هیچگونه کار روابط عمومی برای اقتصاد مقاومتی صورت نگرفته است.
نصیری قیداری سپس به تشریح و تبیین اقتصاد مقاومتی پرداخت و گفت. آنها باید بسیج می شدند و این اطلاعات را به مردم می دادند که مردم بتوانند تصمیم بگیرند که الان که به این گذرگاه اقتصادی رسیدیم چگونه باید از آن عبور کنیم. و این کاری است که متاسفانه انجام نشده است.
*** فلسفه تجارت
نصیری قیداری در ادامه سخنانش به تاثیرات مخرب تحریم ها در کشور پرداخت و گفت: در واقع تحریم دو نقش کلیدی در اقتصاد ما داشت یکی کاهش بهره وری و دومی دامن زدن به بی عدالتی و این یک خطر بسیار جدی است که می تواند برای یک اقتصاد آسیب زد باشد و آن را متلاشی کند.
فلسفه تجارت چیست؟ علمای اقتصاد می گویند تجارت موجب بزرگ شدن کیک اقتصاد می شود. مثلا ما یک کیک اقتصادی داریم به قطر یک متر، اگر بخواهیم تجارت کنیم ممکن است قطرش بشود 2 متر یا بیشتر، یعنی بزرگتر می شود. حالا چرا این اتفاق می افتد در واقع برای اینکه اقتصاد و تجارت به ما کمک می کند که از دانش بیشترو بهره وری بیشتر برخوردار شویم. یعنی از امکانات تخصصی استفاده کنیم و بتوانیم بیشتر تولید کنیم. ارزان تر تولید کنیم و در واقع آن چیزی که می خواهیم مصرف کنیم ارزان برایمان به دست آید.
در تجارت ممکن است بخشی از کالاها را خودمان تولید کنیم، ارزان تولید کنیم هم برای خودمان، هم برای دیگران و بخشی را بخریم. آن چیزهایی را از دیگران می خریم که آنها ارزان تولید می کنند و ارزان به ما می فروشند. از نظر اقتصادی دلیلی ندارد که چیزی را گران تولید کنیم. می توانیم کالایی را که کسی ارزان تولید می کند بخریم و کالایی را هم که خودمان ارزان تولید می کنیم به آن طرف بفروشیم در نتیجه تجارت از حربه اقتصاد برخوردار می شود.
*** تشکیل ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی
این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به تشکیل ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی از سوی دولت افزود: به دنبال سخنان رهبری در عید نوروز، یک ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی به ریاست آقای جهانگیری معاون اول تشکیل شد که جلساتی در استان ها و تهران داشته است ولی کافی نیست، بلکه به دنبال آن بلافاصله باید ستاد روابط عمومی هم تشکیل می شد که این اتفاق نیفتاد، یعنی آن ستادفرماندهی که تشکیل شده می تواند مدیریت کار را به دست بگیرد و انسجام بدهد ولی اگر از روابط عمومی استفاده نکند قطعا هیچ تحولی رخ نخواهد داد بخصوص اگر آن سیستم در سطح ملی و متشکل از افراد متعدد باشد، قطعا ناکارآمد خواهد بود.
منظور از روابط عمومی این است که ما بیاییم این سیاست ها را برای مردم شفاف سازی، ساده سازی و بیان کنیم و آنها را از طریق میزگردها، سخنرانی ها، کنفرانس ها، جلسات بحث و گفت وگو در باره این موضوع اساسی و مهم آگاه و متقاعدسازیم.
مثلا من که به عنوان مدیرعامل یک شرکت لبنیاتی در یک گوشه از کشور نشسته ام چه سیاست هایی را باید پیروی کنم، تحریم ها چه مشکلاتی را برای من به وجود آورده است و چگونه می توانم بر آن غلبه کنم؟ یعنی، چه در سطح خرد و چه سطح کلان این موضوع باید به وضوح باز و بیان شود و برای بیان آن ما نیاز به روابط عمومی داریم. نیازداریم که بتوانیم مخاطبانمان را بشناسیم، ضعف هایشان را بشناسیم، میزان فقدان اطلاعات و آگاهی هایشان را بدانیم تا بتوانیم پاسخ های لازم را ارائه دهیم و ادراک آنها را درست کنیم.
ادراک اگر مبتنی بر سیاست های تدوین شده باشد قطعا عمل درستی خواهد بود. ولی تا زمانی که آن ادراک به وجود نیاید عمل ما توام با آن دیدگاه های و نگاهی که داریم نخواهد بود و برداشت معکوسی از آن خواهیم داشت.
*** تشکیل ستاد روابط عمومی برای اقتصاد بحران
این صاحب نظر و استاد دانشگاه درادامه سخنانش به راه حل رفع این مشکلات اشاره کرد و گفت: تشکیل یک ستاد روابط عمومی برای اقتصاد بحران بهترین راه حل معضلاتی است که بیان شد. ستادی متشکل از عالی ترین کارشناسان و کارگزارانی که اقتصاد، کشور، مردم ، فرهنگ و ارتباطات و رسانه ها را خوب بشناسند و بتوانند با مردم در تعامل باشند. البته لازمه این کار یک مطالعه در سطح ملی است که ببینیم چگونه می توانیم مردم را با این مفاهیم و مضامین آشنا کنیم تا براساس این تحقیق یک برنامه و پروژه استراتژیک ارتباطی برای اقتصاد مقاومتی بنویسیم و بتوانیم آن را در سطح ملی عملیاتی کنیم.
نصیری قیداری تصریح کرد: ما در دوبخش باید کارکنیم، یکی در بخش تولید، یعنی یک ستاد برای تولید و صنایع کشور و نهادهای تولیدی تشکیل دهیم که صنعت، تولید و تجارت را بشناسند و بتوانند کسانی که دست اندرکار قضیه تولید هستند یعنی مدیران، کارآفرینان، تجار و غیره را آگاه کنند و به آنها راهکار ارائه دهند که چه کار باید بکنند.
دیگری ، خانوار است. خانوار در اقتصاد دو نقش دارد: از سویی تولید کننده نیروی کار و سرمایه است و از سوی دیگر مصرف کننده کالاهای تولیدی است.
خانوار را باید هم از بعد اقتصاد مقاومتی و هم اقتصاد مصرفی مورد توجه قراردهیم. چیزی که ما به شدت از آن غفلت داریم در طول این سال ها بحث مصرف است. خانوار ما هیچ وقت به مصرف به نگاه اقتصادی نگاه نکرده است.
*** مدیریت مصرف
نصیی قیداری در ادامه به مدیریت مصرف و فقدان الگوی صحیح اقتصادی در این زمینه اشاره کرد و گفت: ما مدیریت مصرف نداریم. در حالی که یکی از ضرورت های امروزه ما' مدیریت مصرف 'است ما بسیار جامعه اسراف کاری هستیم. مثلا موقع غذا خوردن برنجی که می ریزیم در بشقاب های بزرگ، نصف آن نخورده باقی می ماند چرا باید اینطور باشد؟
یا در مورد گندم، کشاورز 30 درصد موقع برداشت گندم را خراب می کند، 30 درصد آرد خراب می شود، 30 درصد را هم نانوا یا می سوزاند یا نان را خمیر می کند. ما اگر 50 واحد تولید کنیم از این 50 واحد در واقع 10 درصد آن به دست ما می رسد و 40 واحد دیگرش را باید از کشور دیگری بخریم.
در حالی که اگر درست و اصولی مصرف کنیم حتی می توانیم بخشی را هم صادر کنیم. مثلا اگر مقایسه کنیم تولید آلمان، مصرف آلمانی ها یا فرانسوی ها را چه در نان و چه در تولیداتشان، با آن سرزمین خیلی کوچکی که دارند می بینیم وضعشان از ما خیلی بهتر است. آلمان کشوری است در اندازه سه برابر استان سمنان ولی 16-18 میلیون تن تولید گندم دارد. ولی تولید ما با این وسعت زیاد به 13-14 میلیون تن می رسد که البته برای ما کافی است ولی چون بد مصرف می کنیم مجبوریم 10 میلیون تن هم وارد کنیم.
اگر درست مصرف کنیم، شاید 50-60 درصد میزان رفاه مان افزایش یابد و لازمه آن این است که ما ستادی برای مدیریت مصرف داشته باشیم و اینکه چگونه مصرف کنیم.
اینها مثال های ساده ای هستند، وقتی که غذایی در خانه می سوزد، یعنی 50 یا 100 درصد تلف شده است که در سال ممکن است چند بار اتفاق بیفتد. اگر جلوی همه اینها را ما بگیریم می بینیم که اصلا نیاز نداریم برنج یا گندم وارد کنیم. در واقع سوءمصرف باعث می شود ما همیشه با کمبود مواجه باشیم.
اگر ما در اصول اقتصاد مقاومتی دقت کنیم روی این موضوعات تاکید دارد: تمرکز روی منابع موجود، افزایش بهره وری و در نهایت بزرگ کردن کیک اقتصاد و اگر نتوانستیم کیک اقتصاد را بزرگ کنیم باید بتوانیم آن را در همان حد که هست حفظ کنیم و اجازه ندهیم کوچک شود و لازمه تحقق اینها داشتن دانش است که از طریق اطلاع رسانی و اگاهی دادن به دست می آید.
** تعریف اقتصاد مقاومتی
اقتصاد مقاومتی در واقع یک روش و تکنیک، مانع و بازدارنده برای مقابله با تحریم ها است که بتواند اقتصاد ملی روی پای خودش بایستد. این بدان معنا نیست که ما بخواهیم به سمت خودکفایی برویم، خودکفایی چیز خوبی نیست در دنیای امروز، معنای خودکفایی این است که باید گران تولید کنیم و اگر گران تولید کنیم نمی توانیم اقتصاد را رشد بدهیم و در واقع منابع را به هدر می دهیم.
اقتصاد مقاومتی برای این است که آسیب های و فشارها را که فقدان تجارت می تواند به ما وارد کند، کم کنیم و هدف آن استفاده از توان داخلی و منابعی است که در کشور داریم.
اقتصاد دانان 10 اصل را مطرح می کنند: که در تمام این 10 اصل نقش روابط عمومی را می بینیم، یک اقتصاد دان آمریکایی می گوید: اقتصاد همان ارتباطات است
که اقتصاددانان در سه بخش جمع بندی کردند: اول اینکه چگونه مردم تصمیم گیری می کنند، همه مردم با هم در ارتباط هستند و با هم بده و بستان می کنند.
دوم اینکه هر چیزی بهایی دارد که به آن هزینه فرصت می گوییم اگر من کاری را رها می کنم و می روم در دانشگاه تدریس می کنم برای این است که بهترین درآمد را برای من دارد و همه مردم به دنبال بهترین فرصت در زندگی هستند. افراد همیشه به منافع حاشیه ای فکر می کنند یعنی در پایان کار چه سودی برای من حاصل می شود.
سوم اینکه اشخاص به انگیزه ها پاسخ می دهند، این انگیزه ها ذاتی است منتها گاهی این انگیزه ها باید برانگیخته شوند و انگیزه، موتور حرکت است. گاهی اوقات فرد کارآفرین است پول هم دارد ولی نمی داند چه باید بکند. و باید دید چه چیزی نیاز جامعه است.
توانایی کشور به تولید کالا و خدمات بستگی دارد و رفاه جامعه بستگی به فعالیت آحاد جامعه دارد، مثلا تراز تجاری اقتصاد ترکیه 1000 میلیارد است نه نفت دارد نه گاز دارد نه معدن، ولی اقتصاد ایران به 100 میلیارد هم نمی رسد با وجود برخورداری از منابع نفت و گاز و دیگر منابع طبیعی. شما آلمان را ببینید در جنگ جهانی دوم اقتصادش به صفر رسید ولی ظرف 25 سال اقتصاد آلمان ساخته شد و دوباره سر برآورد. ما هم متناسب با شرایط کشورمان باید برنامه های اقتصادی خود را پی ریزی کینم .

** کاربرد روابط عمومی، شرط لازم موفقیت اقتصاد مقاومتی
هوشمند سفیدی دبیر و سخنگوی هیات موسس خانه روابط عمومی ایران نیز با اشاره به اینکه، بدون کاربرد روابط عمومی و ابزارهای آن نمی توان اهداف اقتصاد مقاومتی را پیش برد، تصریح کرد: کاربرد روابط عمومی، شرط لازم برای توفیق اقتصاد مقاومتی است.
وی ادامه داد: از یکسو بدون روابط عمومی نمی توان فرهنگ اقتصاد مقاومتی را توسعه داد و از سوی دیگر وقتی مؤلفه های اقتصاد مقاومتی و سیاست های ابلاغی آن را مرور می کنیم، می بینیم در همه زمینه ها به ویژه اصلاح مصرف و بهینه سازی آن، جلب مشارکت مردم در خرید کالای ایرانی، تشویق تجار به صادرات غیرنفتی و نیز توسعه فرهنگ کاهش کالای وارداتی، وقتی ممکن است که بتوانیم با استفاده از آموزه های روابط عمومی در قالب پویش های اطلاع رسانی و ارتباطات یکپارچه، نسبت به تغییر نگاه های منفی در این باره و تقویت باورهای مثبت گام برداریم که در این زمینه نقش روابط عمومی بسیار پررنگ است.
سفیدی گفت: به نظر می رسد ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، باید برنامه ارتباطات یکپارچه ای را برای تبیین و ارتقای فرهنگ اقتصاد مقاومتی در بین مردم تدوین کند، زیرا اگر مطالعه میدانی ملی در این باره انجام پذیرد، احتمال می رود با وضعیت نبود آگاهی عمومی در زمینه اقتصاد مقاومتی مواجه شویم.
سخنگوی خانه روابط عمومی ایران افزود: الآن اولاً خیلی ها با این مفهوم، آشنایی صحیحی ندارند و ثانیاً برداشت غالب از آن، برداشت مبتنی بر ریاضت اقتصادی است، در حالی که اقتصاد مقاومتی با ارتقای وضعیت اقتصادی به مقاوم سازی آن اهتمام دارد.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه روابط عمومی یکی از وجوه اقتصاد مقاومتی را توسعه فرهنگ کارآفرینی خواند و آن را لازمه مقام سازی اقتصادی ذکر کرد و گفت: اگر مطالب رسانه ها را طی هفته اخیر تحلیل محتوا کنیم، شاهد نبود محتوای کافی در این خصوص خواهیم بود، در حالی که روابط عمومی به ما می آموزد که لازمه فرهنگ سازی، استمرار و تکرار است، لذا حرکت های کوچک مقطعی نمی تواند ما را به اهداف اقتصاد مقاومتی نزدیک کند.
سفیدی با اشاره به ضرورت تبیین نقشه راه روابط عمومی ها در این مسیر خاطر نشان کرد: پس از آن باید ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، بر کاربرد آن نظارت کرده و موانع را از پیش رو بردارد.
وی با بیان اینکه در اوایل اسفند ماه سال جاری در قالب سمیناری، نسبت به تبیین مأموریت های روابط عمومی ها در این زمینه اقدام خواهد شد، تاکید کرد: تبدیل اقتصاد مقاومتی به یک گفتمان عمومی و پایدارسازی آن در افکار عمومی بدون استفاده و کاربرد خردمندانه روابط عمومی به طور تقریبی ناممکن است.

منبع: ایرنا