شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، مدیریت یعنی ایجاد ارتباط. خوب یا بد، مدیران ارشد همواره جلوی چشم هستند. این مدیران چه در جلسه‌ای تک نفره باشند و چه برای جمعیتی هزار نفره سخنرانی کنند، پیام‌‌هایی غیرکلامی به مخاطب می‌فرستند که نظرات کارمندان را در مورد اعتبار آنها شکل می‌دهد. مدیران باتجربه و الهام‌بخش طوری آموزش دیده‌اند که ارتباطات رهبری خود را به شیوه‌هایی دارای اهمیت مدیریت می‌کنند. اما تلاش آنها برای ایجاد ارتباط موثر می‌تواند با کوچک‌ترین ژست‌های غیرکلامی مثل شیوه نشستن آنها در یک جلسه کاری یا طرز ایستادن پشت تریبون سخنرانی، نقش بر آب شود.

وقتی برای یک جلسه مهم آماده می‌شوید، بر آنچه می‌خواهید بگویید متمرکز هستید، نکات مهم را حفظ می‌کنید و مطالب ارائه خود را آنقدر تکرار می‌کنید تا مسلط و مقتدر به نظر برسید. اما آیا می‌دانستید افرادی که به صحبت‌های شما گوش می‌دهند، در هفت ثانیه اول و قبل از آنکه حتی شانس مطرح کردن مهم‌ترین نکات سخنرانی خود را داشته باشید، به صورت نیمه خودآگاه میزان اعتماد به نفس، نوع شخصیت و صداقت شما را ارزیابی می‌کنند؟ آیا می‌دانستید استفاده از فضای شخصی، ژست‌های فیزیکی، حالت بدن، شکل چهره و تماس چشمی قبل از شروع صحبت می‌تواند پیام‌تان را تخریب کند؟ و از هم مهم‌تر، آیا می‌دانستید هر زمان کلمات و زبان بدن شما با هم سازگار نباشد، مخاطب آنچه را می‌بیند باور می‌کند، نه چیزی را که شما می‌گویید؟

در نتیجه، وقتی به جلسه مهمی می‌روید که صحبت‌های شما همه درست بوده، اما هنگام ترک جلسه حس می‌کنید به نتیجه مطلوب نرسیده‌اید، درحالی‌که دلیل آن را نمی‌دانید، علت را در حرکات بدن خود جست‌وجو کنید. تحقیقات جدید نشان می‌دهد ایجاد تعادل مناسب بین اقتدار و اختیار با گرمی و صمیمیت، برای مدیران ضروری است. اگر زبان بدن مدیران طوری باشد که فقط نشانه‌های اقتدار را منتقل کند، آنها خشک و غیرصمیمی به نظر می‌رسند. اما گرمی و صمیمیت بیش از حد هم باعث می‌شود نتوانند خود را از دیگران مجزا کنند و قوی به نظر برسند. در اینجا به مهم‌ترین نشانه‌های داشتن یک زبان بدن مناسب برای مدیران اشاره می‌کنیم:

صاف نگه داشتن سر: به گفته کارول کینزی گومن، مدیر اجرایی و نویسنده کتاب «زبان خاموش رهبران» یک مدیر وقتی برای جمعیتی چه بزرگ و چه کوچک سخنرانی می‌کند، باید سر خود را صاف نگه دارد و آن را به این طرف و آن طرف کج نکند. سر می‌تواند کمی به عقب خم شود، اما نباید بیش از حد باشد؛ در غیر این صورت، متکبر به نظر می‌رسد.

لبخند زدن تدریجی: لبخند باید ملایم باشد، چون لبخند بیش از حد باعث می‌شود فرد ضعیف به نظر برسد. به گفته گومن، موثرترین لبخند به گونه‌‌ای است که بسیار کوچک شروع شود، اما وقتی فرد وارد اتاق جلسه شد یا پشت تریبون سخنرانی رفت، بیشتر شود.

تماس چشمی: به گفته گومن، در تماس چشمی باید یک حد وسط را در نظر گرفت. تماس چشمی خیلی کم باعث می‌شود فرد سخنران فریب‌کار به نظر بیاید و تماس چشمی بیش از حد نیز می‌تواند به زل زدن غیرطبیعی منجر شود. توصیه گومن این است که بر یک مثلث که با چشم‌ها و پیشانی افراد شکل می‌گیرد، متمرکز شوید. اگر خارج از این مثلث و به‌خصوص پایین‌تر از چشم‌ها را نگاه کنید، اصلا مناسب نیست و حالت رسمی ندارد.

اشاره کردن: جو ناوارو، نویسنده کتاب «هر کس چه می‌گوید» معتقد است مدیران هنگام اشاره کردن به چیزی در خلال صحبت‌هایشان باید با کل دستشان اشاره کنند، نه فقط انگشت اشاره. تحقیقات نشان داده اشاره صرف با انگشت اشاره باعث می‌شود فرد حالت تهاجمی به خود بگیرد و مخاطب احساس ناراحتی داشته باشد.

ژست‌های تسکین‌بخش: افراد وقتی عصبی و مضطرب هستند، اغلب پشت گردن خود را لمس می‌کنند، یقه لباس خود را صاف می‌کنند یا به موهای خود دست می‌کشند. مدیران باید از این‌گونه رفتارها اجتناب کنند، چون کارمندان از آنها انتظار آرامش و کنترل اوضاع را دارند و اگر اضطراب را در مدیران خود کشف کنند، خودشان هم دچار این وضعیت می‌شوند. همچنین مدیران باید این رفتارهای کلیدی را در کارمندان خود جست‌وجو تا در سازمان آرامش ایجاد کنند و به این ترتیب همکاری و مشارکت را تسهیل کنند.

حالات دست: از نظر ناوارو، چه ایستاده باشید و چه نشسته، وقتی دست‌های خود را به شکل یک مثلث به هم می‌چسبانید، خیلی سریع به مخاطب این پیام را منتقل می‌کنید که اعتماد به نفس زیادی دارید.

در حرکت بودن: آمی کادی، استاد مدرسه کسب‌وکار هاروارد و نویسنده کتاب «حضور» می‌گوید: «مدیران هنگام سخنرانی نباید پشت تریبون مخفی شوند، بلکه باید هنگام صحبت کردن روی صحنه در حرکت باشند تا به مخاطب انرژی منتقل کنند و مخاطب را درگیر کنند. راه رفتن، مکث کردن و سپس دوباره راه رفتن بهترین اثر را دارد» و البته حرکت بیش از حد هم می‌تواند غیرمعقول و بدون نظم باشد.

قدرت مکث کردن: آرام صحبت کردن و هر از گاهی مکث کردن باعث می‌شود مدیران هنگام سخنرانی مقتدرتر به نظر برسند. به گفته کادی، هر چقدر سریع‌تر صحبت کنید، اقتدارتان نزد مخاطب کمتر می‌شود.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد - شماره 3884