شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، قزاقستان کشوری جوان با روحی تاریخی است. این کشور که در آسیای میانه واقع شده است؛ حدود 25 سال پیش استقلال خود را از اتحاد جماهیر شوروی به‌دست آورد و در آن زمان مردم قزاقستان تلاش کردند تا کشورشان را به‌عنوان پلی بین آسیا و اروپا بسازند.

نسل مستقل قزاق‌ها: قزاقستان پس از سه ربع قرن تحت سیطره قوانین شوروی بودن، حدود 25 سال پیش استقلال خود را از شوروی به‌دست آورد و اکنون قزاقستان در حال تلاش برای ایجاد محیط کارآفرینی و کسب و کارهای رو به رشد است. اولین نسل قزاق‌ها که در این محیط رشد کردند، فرصت شروع به کار شرکت‌های خود و ایجاد فرهنگ جدید را به‌دست آوردند. استقلال ایجاد شده با فرهنگ پویاتر جایگزین رکود دوران شوروی شد. آزادی و چشم‌اندازهای جدید موجب شده محیطی در قزاقستان ایجاد شود که برای شروع کسب و کارهای جدید بسیار مناسب است. محیطی که بسیار رقابتی‌تر است و پتانسیل بسیار زیادی را ایجاد می‌کند. این محیط قطعا فرصت‌های کسب‌وکار بی‌شماری برای شرکت‌های چندملیتی که خواستار انجام تجارت و کسب‌وکار در این کشور هستند فراهم می‌آورد.

زبان: در این کشور زبان‌های قزاقی به عنوان زبان ملی و زبان روسی با توجه به سابقه تاریخی آن جزو زبان‌های رسمی محسوب می‌شوند. اما زبان‌هایی مانند اوکراینی، قرقیزی، ترکی آذربایجانی، فارسی تاجیکی، ارمنی و مغولی نیز در این کشور رایج هستند. در این سال‌ها شاهد بوده‌ایم که زبان انگلیسی نیز در این کشور رواج پیدا کرده است.

اقتصاد: پس از استقلال قزاقستان از اتحاد شوروی سابق در سال 1991، این کشور یک دوره گذار اقتصادی را متحمل شده است. نکته مهم این دوره جایگزینی اقتصاد متمرکز با اقتصاد بازار آزاد است. به‌منظور تطبیق با این چشم‌انداز اقتصادی جدید، اصلاحات و سیاست‌های اقتصادی بی‌شماری اجرا شد.  اقتصاد قزاقستان تا حد زیادی به بخش کشاورزی متکی است. منابع زیرزمینی این کشور بسیار غنی است. قزاقستان منبع بزرگی از اورانیوم، کروم، سرب، روی، منگنز، مس، زغال‌سنگ، آهن و طلا و نفت است. این کشور یکی از صادرکنندگان عمده نفت، گاز طبیعی و مواد معدنی در جهان به شمار می‌رود. صادرات نفت و فلزات با هم بیش از 70 درصد کل درآمد صادراتی قزاق‌ها تشکیل می‌دهند و موتور اصلی رشد اقتصادی موثر در این کشور بوده است.

ارزیابی شرایط کسب‌وکار در قزاقستان: پیش از اینکه شرکت‌های خارجی بتوانند از فرصت‌های جذاب کسب و کار در قزاقستان استفاده کنند، نیاز دارند تا بر مشکلات مختلف موجود در این کشور فائق آیند. انتظار می‌رود که این چالش‌ها که عمدتا از رژیم شوروی سابق ناشی می‌شود با پیشرفت بیشتر این کشور در گذار به اقتصاد بازار برطرف شود.  گرچه دولت قزاقستان شروع به اصلاحات بی‌شمار برای قبول یک اقتصاد بازار آزاد کرده است، هنوز چندین مشکل و چالش در مورد سیستم اقتصادی فعلی در حوزه‌های مقررات‌زدایی، خصوصی‌سازی و محیط قانونی وجود دارند. قزاقستان با موفقیت مقررات‌زدایی و حذف نظارت دولت را در برخی صنایع مانند بخش مالی و بانکی اجرا کرده است؛ اما تغییرات بیشتر برای حذف قوانین قدیمی و محدودیت‌ها در سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به‌خصوص بخش ساخت‌وساز، انرژی و معدن لازم است.

میراث شوروی در قزاقستان به این شکل در این کشور بروز می‌کند که نقش‌های افراد در خلال یک سازمان به شدت با یک زنجیره واضح از مسوولیت‌ها تعریف شده است. فرهنگ کسب و کار قزاقستان یک ساختار سلسله‌مراتبی سفت و سخت را دیکته می‌کند؛ ساختاری که در آن مدیران خودشان را از گروه مجزا می‌کنند و قدرت در راس سازمان توزیع می‌شود. عموما تنها یک تصمیم‌گیرنده وجود دارد و آن جایگاهی است که توسط افراد ارشد در شرکت اشغال می‌شود. کسانی که در جایگاه زیردست هستند عموما اختیاری در تصمیم‌گیری ندارند.  ایجاد ارتباطات شخصی نزدیک کلید همه مذاکرات کسب و کار در قزاقستان است. قزاق‌ها ترجیح می‌دهند تا پیش از اینکه فردی وارد فضای کسب‌وکار آنها شود او را بشناسند. پیشنهاد می‌شود که از یک نماینده محلی استفاده کنید. این نماینده می‌تواند برای سازماندهی جلسات با شرکای شما ارتباط برقرار کند، دیدگاه خوبی به شما بدهد و سوالاتی که باید بپرسید را به شما گوشزد کند.

برای جلسات نیز همیشه سعی کنید تا در همان روز جلسه دوباره آن را تایید کنید. روز کاری قزاق‌ها می‌تواند تا حدی بی‌نظم باشد. بنابراین مهم نیست که پیش از جلسه آن را تنظیم کرده‌اید، بلکه باید همیشه جلسات را در همان روز دوباره تایید کنید. ایمیل و مکالمه تلفنی نیز الزام‌آور نیستند. آنچه در مورد قراردادهای قزاق‌ها اهمیت دارد این است که تنها مکاتبات الزام ایجاد می‌کنند و این مکاتبات معمولا نامه یا فکس رسمی را شامل می‌شود. در واقع ایمیل، مکالمات تلفنی و جلساتی که خلاصه و پیش‌نویس نمی‌شوند عموما حساب نمی‌شوند.

نیروی کار قزاق: گرچه اکثریت کارکنان قزاق بسیار تحصیلکرده و ماهرند؛ اما فاقد درک و دانش از اصول بنیادی اقتصاد بازار هستند. به این دلیل که بسیاری از شرکت‌های خصوصی‌سازی شده در حال حاضر توسط مدیرانی از بنگاه‌هایی که پیش‌تر تحت مالکیت دولت بودند هدایت می‌شوند. در نتیجه این مدیران به استفاده از ایده‌های سوسیالیستی منسوخ در استراتژی‌های کسب و کار دولتی‌شان ادامه می‌دهند.  به‌منظور پذیرش کامل سیستم اقتصادی جدید، مدیران در سطوح میانه و بالاتر، نیاز به آموزش اصول اولیه اقتصاد بازار دارند. تغییرات در طرز تفکر کارمندان قزاق به تدریج و طی یک دوره زمانی اتفاق خواهد افتاد. برای تحقق این گذار، شرکت‌های خارجی در قزاقستان می‌توانند پرسنل خود را همراه با نیروی کار قزاق استخدام کنند. پرسنل خارجی به‌خصوص در حوزه‌های آموزش، نظارت، برنامه‌ریزی و کنترل می‌توانند مفید باشند. با چنین روش و ترتیبی، نیروی کار خارجی می‌توانند نگرش کسب‌وکارو فوت و فن خودشان را به نیروی کار قزاق منتقل کنند؛ و در عوض نیروی کار در قزاقستان می‌تواند اصول کسب‌وکار منسوخ در زمان شوروی را به آسانی رها کند.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد – شماره 3865