مقدمه
شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- در عصر حاضر اقتصاد جهانی از حوزه انرژی به حوزه فناوری اطلاعات تغییر مسیر داده است و در این تغییر انتظار برای ظهور طبقه جدید قدرت، که سردمدار آن شبکه های اجتماعی می باشد به واقعیت نزدیک می شود. و این روند با گذشت حتی یک روز شاهد رشد و پیشرفت می باشد. و گواه آن آمار خیره کننده، هر روز بیش از 320 میلیون توئیت می باشد، برای بررسی این موضوع ابتدا بایستی تاریخچه ای از اینترنت و روابط عمومی را بدانیم.

 پیدایش اینترنت و روابط عمومی
پیدایش اینترنت به دهه 1960 میلـادی باز می گردد؛ زمانی که روس ها به صورت کاملا موفق، توانستند موشک خود موسوم به اسپونیک را آزمایش کنند. در مقابل آمریکایی ها برای مقابله با این طرح به دنبال راهکاری بودند که نتیجه آن موسسه پروژه‌های تحقیقی پیشرفته “ARPA” بود که هدف از تاسیس آن پیدا کردن روشی بود که بتوان از طریق خطوط تلفنی، کامپیوترها را به هم مرتبط نمود. در اصل شبکه‌ای بسازند که در آن داده‌ها به صورت اتوماتیک بین مبدا و مقصد حتی در صورت از بین رفتن بخشی از مسیرها جابه‌جا و منتقل شوند.

پیدایش روابط عمومی نیز به تاریخ پیدایش بشر و ارتباطات بین افراد بر می گردد اما اولین زمان و مکان رسمی پیدایش واحد و یا سازمان روابط عمومی به ۱۹۰۰ میلادی در بوستون امریکا بر می گردد که اداره تبلیغات بوستون آمریکا به عنوان اولین مرکز روابط عمومی در جهان تأسیس گردید .

در ایران نیز، در بحث روابط عمومی حدود سال 1332 شمسی وزارت نفت اولین واحد روابط عمومی در ایران را پایه گذاری نمود و اینترنت نیز از حدود سال 1371 با ورود در برخی سازمان ها و دانشگاه ها در ایران پایه گذاری گردید. با وجود اینکه پیدایش روابط عمومی در ایران بیش از 60 سال می گذرد اما اینترنت جوان عمری در حدود 25 سال در ایران دارد. و متاسفانه بایستی اعتراف کرد اینترنت جوان بسیار بهتر، سریعتر و هوشمندانه تر از روابط عمومی پیر و کهنه کار عمل می کند. و به نظر بایستی روابط عمومی ها که قدمتی قدیمی تر از اینترنت دارند، برای پیشرفت و شکوفایی خود از اینترنت و مخصوصا شبکه های اجتماعی استفاده درست و بهینه ای نماید.
مقدمه پیدایش شبکه های اجتماعی

در سال ۱۹۹۷ نخستین سایت شبکه اجتماعی اینترنتی به آدرس SixDegrees.com راه‌اندازی شد. البته این سایت در آن زمان موفق نشد و بعد از سه سال متوقف شد.

بعد از آن، انفجار تجارت در وب سایت‌های اجتماعی در سال ۲۰۰۲ باعث به وجود آمدن شبکه‌های اجتماعی فرنداستر، اورکات و لینکداین شد و باعث شکوفایی قارچ گونه وب سایت‌های شبکه‌های اجتماعی در اینترنت شد.

در سال ۲۰۰۴، سایت های شبکه اجتماعی فرنداستر با ۷ میلیون کاربر و مای اسپیس با ۲ میلیون کاربر صاحب بیشترین کاربران در این حوزه بودند. در همین سال سایت شبکه اجتماعی فیس بوک توسط مارک زوکربرگ در خوابگاه دانشگاه هارواد راه اندازی شد.

و این روند هر روز سریعتر و با خلاقیت های بیشتر و امکانات پیشرفته تر تا به امروز در حال ارائه هستند.

بر همین اساس فیس بوک تا سال 2015 بیش از 2 میلیارد کاربر داشته، تنسنت کیوکیو تا سال 2014 بیش از 1 میلیارد کاربر داشته، واتس آپ تا سال 2015 حدود 700 میلیون کاربر و گوگل پلاس تا سال 2013 بیش از 1 میلیارد کاربر داشته است و کاربران اینترنت در جهان به 3.4 میلیارد نفر رسیده است.

از نکات قابل توجه همخوانی و همسویی شبکه های اجتماعی با تلفن های همراه می باشد که باعث راحتی، دسترسی آسان و ... شده است و در سال جاری میلادی در حدود 3 میلیارد تلفن همراه به فروش رفته، با توجه با اعداد فوق و راحتی و دسترسی آسان تلفن همراه اهمیت استفاده از شبکه های اجتماعی در روابط عمومی چندین برابر می گردد.

چگونه از شبکه های اجتماعی برای روابط عمومی استفاده بهینه نمائیم؟
برای این امر ابتدا بایستی به اهم فعالیت های روابط عمومی گریزی زده و اهمیت شبکه های اجتماعی را در آن بررسی نمائیم.
وظیفه تبلیغی: یکی از پایه ها و ارکان مهم در واحد روابط عمومی تبلیغات است که این کار به شکل های گوناگون مانند چاپ انواع بروشور، بیلبورد، تبلیغات رسانه ای و تبلیغات سایبری خلاصه می گردد. نا گفته پیداست که هزینه های قدیمی تبلیغات مانند چاپ و یا تبلیغات محیطی بسیار گران و حجم مخاطب نسبت به هزینه بسیار پائین است، همین جا اولین اهمیت شبکه های اجتماعی مشخص می گردد، هزینه پائین، دسترسی بالا و آسان شبکه های اجتماعی، که قابل قیاس با موارد قدیمی نیست. و دسترسی آسان مخاطب به مطالب دلخواه خود از اهمیت استفاده از شبکه های اجتماعی در روابط عمومی می باشد.

وظیفه ارتباطاتی: از دیگر وظایف روابط عمومی ها ارتباط با افراد مختلف منجمله اصحاب رسانه، مشتریان، مخاطبان خاص و غیره هستند. در روش های قدیمی با ارسال فکس، پیامک و یا نامه این ارتباط انجام می گرفت و با گسترش اینترنت جای خود را به ایمیل داد، اما با وجود شبکه های اجتماعی تحت موبایل این ارتباطات تسهیل و تسریع شده و جایگاهای قبلی را از بین برده است در این مورد نیز می توان دید که این شبکه ها به چه حدی در روابط عمومی حائز اهمیت هستند. و باعث افزایش سرعت کار در موارد ارتباطی هستند. و ارسال اخبار و مطالب به رسانه ها و یا مخاطبین خود شده اند و اکثر شرکت های بزرگ دارای کانال مخصوص به خود هستند.

وظیفه افکار سنجی: یکی از مهم ترین وظایف روابط عمومی ها انجام افکار سنجی می باشد. از آنجایی که نیاز به افکار سنجی در پیشرفت کار، آنالیز فعالیت های صورت گرفته و پیدا کردن مشکلات کار بسیار حائز اهمیت است یکی از بهترین مکان ها شبکه های اجتماعی است، زیرا در این شبکه ها افراد چون به راحتی قابل شناسایی نمی باشند بنابراین واقعی تر به بیان مسائل می پردازند، از سویی ارتباط با انها کم هزینه تر و راحت تر از روش های قدیمی مثل مصاحبه و یا فرم پر کردن است. از سوی با توجه به کامنت ها و اظهار نظر های که در شبکه های اجتماعی می گردد، رصد و سنجش افکار عمومی از این طریق بسیار راحت تر و دقیق تر است.

وظیفه انتشارات: امروزه بسیاری از شرکت های بزرگ برای راهنمای مخاطبان و یا آموزش و سایر موارد دیگر نیاز به چاپ انواع بروشور، کاتالوگ و غیره دارند که این کار هزینه زیاد و در مقابل تعداد کمی را شامل می شود. از سوی با استفاده از شبکه های اجتماعی می توان هزینه های انتشارات را کاهش و در مقابل به تعداد افراد بیشتری اطلاع رسانی نمود این امر نتها باعث کاهش هزینه های شرکت می گردد بلکه باعث افزایش کارایی و بازخورد بیشتر می گردد. از نکات قابل توجه در این زمینه نیز می توان به انتشار دیجیتالی روزنامه های بزرگ جهان اشاره کرد که در فضای اینترنت و شبکه های مجازی انتشار یافته و دیگر نسخه چاپی از آن وجود ندارد.

وظیفه پژوهش: از جمله اهداف مهم سازمان ها پژوهش پیرامون محصولات و یا خدمات ارائه شده خود و بررسی و پژوهش پیرامون آن می باشد، تا روند شناسایی مشکلات سریعتر و بهبود خدمات و یا توسعه محصولات سریعتر انجام گیرد. اما همیشه برای پژوهش نیاز به مطالعه و تحقیق از میان افراد یک جامعه هدف مشخص است که پیدا کردن فیزیکی آن کاری سخت و زمان بر است اما با وجود شبکه های اجتماعی که پیرامون موضوعی خاص تشکیل گردیده دسترسی به این جامعه هدف آسان و انجام تحقیق و مطالعه از آن نیز راحت تر است.

وظیفه آموزش: اهمیت و ارزش شبکه های آموزش در بحث آموزش بقدری شفاف و واضح است که شاید پرداختن به آن نیازی نباشد، اما شما در نظر آوررید هزینه ها و زمان و شرایط حضور در کلاسهای واقعی را نسبت به کلاس های مجازی که تا به چه حد در حال تغییر و دگرگونی است

علاوه بر موارد فوق سایر موارد مانند دیپلماسی شبکه های اجتماعی، شبکه های اجتماعی و اقتصاد مقاومتی، شبکه های اجتماعی و جنگ روانی که از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و شبکه های اجتماعی و حفظ محیط زیست اشاره کرد که جای هر یک از آنها در مقاله ای جدا نیز، کم می باشد.

چشم انداز آینده
در پایان پیشنهاد می گردد با توجه به اهمیت و ارزش شبکه های اجتماعی برای سازمان ها، نهادها و شرکت های بزرگ که در واحد روابط عمومی فردی برای ارتباط با رسانه در نظر گرفته می شود، و مسئولیت ارتباط با رسانه ها به عهده این فرد می باشد، تغییر پیدا کرده و به جای ارتباط با رسانه ها به ارتباط با شبکه های اجتماعی و رسانه ها تغییر اسم داده و حتی در حالت مطلوب و ایده آل واحد شبکه های اجتماعی در این سازمان ها فعال گردد.
 

منبع مرجع: شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)