شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، بعد از این که برای شغلی درخواست کار دادم، مدیر مربوطه (که سرپرست همان شغل است) ایمیلی به من زد مبنی بر این که می‌خواهد مصاحبه‌ شغلی با من داشته باشد و پیش از هر چیز قصد دارد مبلغ حقوق پیشنهادی من را بداند. من در مورد میانگین حقوق در نظر گرفته شده برای چنین پستی تحقیق کردم و با آن مدیر تماس گرفتم تا برای استخدام در این شغل اظهار علاقه کنم و سپس حقوق پیشنهادی خودم را (بین 50 تا 60 هزار دلار) مطرح کردم. او در جواب گفت که «متاسفانه بودجه‌ای که برای پرداخت حقوق این پست در نظر گرفته شده 40 هزار دلار است. از اظهار علاقه شما متشکرم و بهترین آرزوها را برایتان دارم!» واقعیت این است که من تقریبا در این حوزه تازه‌کار هستم و با دریافت 40 هزار دلار هم مشکلی ندارم. در حقیقت، پیش‌بینی می‌کردم چانه‌زنی بر سر حقوق نقطه شروع بقیه مذاکره باشد، حالا در مورد اقدامات بعدی که باید انجام دهم مطمئن نیستم. آیا باید این شانس را رها کرده و سراغ شغل دیگری بروم، آیا باید دوباره تماس برقرار کنم و بگویم همچنان علاقه‌مند به استخدام در آن شغل هستم، آیا باید کار دیگری انجام دهم؟ نکته مهم‌تر اینکه اگر از این به بعد مدیران متصدی استخدام از من در مورد حقوق پیشنهادی سوال کنند، چه پاسخی باید بدهم؟ وقتی این مدیران خودشان مبلغی در ذهن دارند، هدفشان از پرسیدن این سوال چیست؟ احساس می‌کنم این شرایط مثل یک بازی است.

پاسخ مشاور

درست است، این یک بازی است؛ یک بازی ناعادلانه که احتمال برد شما در آن بسیار پایین است. طرف مقابل سعی می‌کند از شما اطلاعات بگیرد، بدون آنکه خودش نم پس بدهد و می‌داند که به خاطر دینامیک قدرت، شما را در شرایط نامساعدی قرار داده است، چون اگر می‌خواهید در مصاحبه پیش بروید، مجبورید به این سوال پاسخ بدهید.  کاملا حق دارید که تعجب کنید وقتی کارفرما خودش مبلغی در ذهن دارد، چرا نظر شما را در مورد حقوق پیشنهادی می‌پرسد. به طور کلی، طرف مقابل می‌تواند محدوده مبلغ مد نظر خود را عنوان کند و شما صرفه اقتصادی آن را برای خودتان سبک سنگین کنید. این شرایط بسیار منطقی‌تر است، به خصوص از آنجا که کارفرما به اندازه متقاضی برای اظهار محدوده مبلغی که جهت پرداخت آن برنامه‌ریزی کرده اضطراب و نگرانی ندارد. توضیح کارفرما این است که اگر بخواهد در مورد محدوده حقوق مورد نظر پیش‌دستی کند، همه فکر می‌کنند باید بالاترین قیمت را بگوید و اگر مبلغی که در ذهن متقاضی با توجه به قابلیت‌هایش وجود دارد خیلی بالاتر از رقم پیشنهاد شده از سوی کارفرما باشد، او ناامید می‌شود. این مطمئنا چیزی است که اتفاق می‌افتد، اما یک کارفرمای خوب اولا می‌تواند توضیح دهد چه محدوده قیمتی را در نظر گرفته و چرا چنین مبلغی را پیشنهاد داده و دوم، مشکلات ناشی از عدم عنوان محدوده قیمت را در بوق و کرنا نمی‌کند.

مطمئنا گاهی اوقات آنها دلایل دیگری نیز دارند که وقتی شما را مجبور می‌کنند ابتدا رقمی را بگویید، امیدوارند پیشنهاد شما از مبلغی که خود را برای پرداخت آن آماده کرده بودند، پایین‌تر باشد. من با مدیران زیادی که مسوول استخدام بوده‌اند صحبت کردم که نظرات اینچنینی دارند: «ما آمادگی این را داریم که به کارمندی تا 75 هزار دلار حقوق پرداخت کنیم، اما امیدواریم بتوانیم فردی را پیدا کنیم که حاضر باشد 60 هزار دلار دریافت کند.» بنابراین اگر آنها بتوانند شما را مجبور کنند که ابتدا رقم پیشنهادی خود را بگویید و شما 60 هزار دلار را پیشنهاد بدهید، هیچ گاه اعتراف نخواهند کرد که امکان پرداخت حقوق تا 75هزار دلار هم وجود داشته است. بنابراین، وقتی کارفرما چنین کاری می‌کند، متقاضیان کار در یک موقعیت بازی قرار می‌گیرند. در مورد شما، وقتی میانگین حقوق 53 هزار دلار باشد و شما تازه‌وارد باشید و محدوده قیمتی 50 تا 60 هزار دلار را پیشنهاد بدهید، یعنی کاملا از مرحله پرت هستید. اگر با دریافت 40 هزار دلار مشکلی ندارید، می‌توانید دوباره به آن کارفرما ایمیل بزنید و بگویید: «همان طور که قبلا گفتم در این حوزه نسبتا تازه‌کار هستم و هنوز در حال پالایش اطلاعاتم در مورد مبالغ معقول دستمزد هستم. 40هزار دلار مبلغ بازدارنده‌ای برای من نیست و اگر شما هم تمایل داشته باشید، حاضرم برای مذاکرات بعدی خدمتتان برسم.» این درخواست شما ممکن است پذیرفته یا رد شود، اما با مطرح کردن آن چیزی را از دست نمی‌دهید.

البته با توجه به تحقیقاتی که شما انجام داده‌اید، این مساله همچنان مطرح است که آیا 40 هزار دلار واقعا رقم نهایی پیشنهادی آنها است یا نه. من اطلاعات کافی برای تایید یا رد این مساله ندارم، اما شاید تحقیقات شما دقیق نبوده است. به هر حال، بهتر است تحقیقات خود را تکمیل کنید تا ذهنیت دقیق‌تری از ورود به این شغل داشته باشید. توصیه من برای تجربه‌های آینده شما هم این است که به عنوان قدم اول، هوشمندانه‌ترین کار این است که سوال را عوض کرده و بپرسید: «می‌توانم بپرسم شما چه محدوده قیمتی برای این پست مد نظر دارید؟» برخی کارفرماها در حین مصاحبه، به محض این که این سوال را بپرسید، پاسخ می‌دهند. اما برخی از آنها نیز پاسخ نمی‌دهند و همچنان اصرار دارند رقمی را از سوی شما بشنوند. اگر این اتفاق افتاد، برای ادامه مصاحبه، چاره‌ای جز پاسخ دادن ندارید؛ البته بعد از تحقیقات کامل و دقیقی که انجام داده‌اید.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد – شماره 3783