شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- برای کارهای دقیق عکاسی باید از ابزاری به نام نورسنج استفاده کرد.

نورسنج‌‌ها در انواع و اشکال مختلف به بازار عرضه شده‌اند. اما می‌توان طرز کار همه آنها را به شرح زیر خلاصه کرد:

نورسنج‌ها دستگاه‌هایی هستند که وقتی نور وارد آنها می‌شود، عقربه‌ای را به حرکت درمی‌آورند که عددی را نشان می‌دهد یا اینکه به صورت دیجیتال عددی را نمایانگر می‌سازد. درحقیقت نور پس از ورود به داخل نورسنج تبدیل به الکتریسته‌ای نسبتاً ضعیف می‌شود، در هر نورسنج یک سلول فتوالکتریک قرار دارد که قادر است عقربه‌ای را به حرکت درآورد، هرقدر میزان تابش نور بیشتر باشد، شدت جریان قوی‌تری به وجود می‌آید.

به طور کلی نورسنج‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:
1- نورسنج‌های متصل به دوربین
2- نورسنج‌های مستقل که نوع دوم بیشتر در امور عکاسی حرفه‌ای مثل معماری و صنعتی کاربرد دارد.

در هنگام استفاده از نورسنج باید به نکات زیر توجه داشت:
1- سه عامل حساسیت فیلم، اندازه دیافراگم و سرعت در استفاده از نورسنج نقش اساسی دارد.

2- هریک از نورسنج‌ها یا دوربین‌های مجهز به نورسنج دارای جدول‌های حساسیت  (ISO) هستند و ما با استفاده از نورسنج می‌توانیم به ترکیب مناسبی از اندازه دیافراگم و سرعت دست یابیم، میزان حساسیت کلیه فیلم ها روی جعبه فیلم یا مخزن فلزی آنها نوشته شده است و در دوربین‌های دیجیتال توسط کاربر مشخص می‌شود.

3- چون اغلب نورسنج‌ها با باطری کار می‌کنند، قبل از شروع به کار با آنها باید از سلامت باطری مطمئن شوید، زیرا باطری ضعیف هم نورسنجی را دچار اختلال می‌کند.
 
طریقه استفاده از نورسنج
الف) برای شروع به کار با نورسنج دوربین ابتدا صفحه مخصوصی را که روی آن علامت AsA یا DiN یا ISOنوشته شده است، پیدا کنید.

ب) درجه حساسیت فیلم را به نورسنج بدهید تا ترکیب مناسب دیافراگم و سرعت را ارائه کند.

ج) سپس ترکیب دلخواه سرعت یا دیافراگم باتوجه به نورسنجی انجام شده را به دوربین بدهید و سپس عکس بگیرید.

د) اگر از دوربین‌های اتوماتیک استفاده می‌کنید، کافی است که درجه حساسیت فیلم را به دوربین بدهید تا دوربین باتوجه به آن به طور خودکار ترکیب مناسب را انتخاب کند و شما عکس بگیرید.

ذ) چنانچه به علت شرایط نوری نامساعد تعیین میزان دقیق نور مشکل است یا به هر دلیل دیگر مثل ضعف باطری و... نمی‌توانید به نورسنج دوربین خود اعتماد کنید مناسب‌ترین راه گرفتن عکس‌های متعدد از یک موضوع با دیافراگم و با سرعت‌های مختلف است.

و) یکی از ساده‌ترین روش‌های اندازه‌گیری نور، قراردادن کف دست در موضع دوربین است، «مشروط به اینکه نوردهی به موضوع و دست به یک اندازه باشد.» درحقیقت عکاس می‌تواند نور کف دست خود را اندازه بگیرد و بر مبنای دیافراگم و سرعت به دست آمده عکاسی کند..

نورسنجی بدون نورسنج در دوربین‌های آنالوگ
اگر دوربین عکاسی شما فاقد نورسنج است، یا اینکه نورسنج آن خراب شده و یا احیاناً باطری آن تمام شده باشد، می‌توانید بدون نگرانی به روش زیر عکسبرداری را انجام دهید:
1- ابتدا نزدیک‌ترین سرعت را به حساسیت فیلم مورد استفاده انتخاب کنید. مثلاً اگر از فیلم ISO100  استفاده می‌کنید، سرعت را روی 125 تنظیم کنید و به همین ترتیب درخصوص فیلم ISO200 سرعت روی 250 و فیلمISO400  سرعت را روی 500 تنظیم می‌کنیم.

2- موضوع‌هایی که نور خورشید از روبه‌رو به آنها می‌تابد و درواقع عکاس پشت به خورشید قرار گرفته است، در فصل تابستان دیافراگم را روی F/16 و در فصل زمستان دیافراگم را روی F/11 تنظیم کنید.

3- درخصوص موضوع‌هایی که نور از پهلو به آن می‌تابد، لازم است که یک درجه دیافراگم را بازتر کنید. در مثال فوق به جای دیافراگم F/16 از دیافراگم F/11 و در فصل زمستان از دیافراگم F/8 استفاده کنید.

4- موضوع‌هایی که نور از پشت به آنها می‌تابد (ضدنور)، در این گونه مواقع عکاس رو به خورشید عکاسی را انجام می‌دهد و لازم است 2 درجه دیافراگم را نسبت به بند 3 بازتر کنیم، یعنی در فصل تابستان از دیافراگمF5/6 و در زمستان از دیافراگم F/4 استفاده کنید.

این قاعده را در دوربین‌های دیجیتال درصورتی که می‌خواهید از تنظیمات دستی استفاده کنید، نیز می‌توانید به کار برید.

انواع نورسنج

تهیه و تنظیم: سیدمحمود دادمرزی
نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است