شارا، مجید نوش زاده - آموزش بر اساس تعریفی که سازمان علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) بیان داشته، عبارت است از «تمام کنش ها و اثرات، راه ها و روش هایی که برای رشد و تکامل توانایی مغزی و معرفتی و هم چنین مهارت ها، نگرش ها و رفتار انسان به کار می روند.
البته به طریقی که شخصیت انسان را تا ممکن ترین حد آن، تعالی بخشند. چنین کنش هایی از آغاز تولید تا واپسین دم حیات همراه انسان است. از این رو آموزش، یک فرآیند فراگیر است که تداوم آن تمامی حیات انسانی را دربرمی گیرد و از این رو برای آموزش نه زمانی معین وجود دارد و نه مکانی مشخص. تمدن تاریخی اسلام که معمار اصلی آن نبی اکرم (ص) است نیازمند حفظ تمایل فطری خداپرستی انسان ها و توسعه و تشدید آن است چرا که تنها در سایه جوشش این عاطفه های الهی است که بستر فرهنگ سازی در جامعه ایجاد می شود و لذا می بینیم حادثه عاشورا نه تنها حافظ دین اسلام می شود بلکه پس از این حادثه است که زمینه فرهنگ سازی توسط حضرت امام باقر (ع) و امام صادق (ع) ایجاد می گردد و معارف ناب اسلامی و شیعی به جامعه عرضه می شود.
یکی از محورهای قابل توجه در موضوع عاشورا که کمتر به آن پرداخته شده است برای کارکرد و نقشی است که این حرکت بزرگ به عنوان یک رسانه در مسیر تاریخ، پیام رسان آزادیخواهان جهان شده است.
عاشورا نه یک حادثه که یک فرهنگ است، فرهنگی برخاسته از متن اسلام ناب که نقش حیاتی را در استحکام ریشه ها، رویش شاخه ها و رشد بار و برهای آن ایفا کرده است. عاشورا هیچ گاه در محدوده زمان و جغرافیای خاصی محصور نمانده است، بلکه همواره الهام بخش تشیع در راستای حرکت ها، جنبش ها و قیام های راستین شیعه، پل بسیاری از نهضت های دیگر، در برابر کانون های ظلم و کفر و نفاق بوده است.
قیام عاشورا و فرهنگ عاشورایی در ایجاد نهضت ها و حرکت های بنیادین اسلامی نقش تعیین کننده ای داشته است به گونه ای که بعد از گذشت سالیان متمادی، این واقعه همچنان به عنوان مهم ترین حادثه مذهبی، اسلامی پابرجاست. عاشورا به عنوان رویدادی که حاوی پیام های عمیق معرفتی است، منجر به خلق رسانه هایی در قالب تشکل ها و هیئت های مذهبی شده است که به بازخوانی این پیام می پردازند.
آیین های مذهبی در ورای استحکام بخشیدن به وحدت جامعه باعث حفظ ارزش ها، احساسات و اعتقادات مردم در یک چارچوب کلی است و بنابراین دارای اعتبار معنایی با ارزشی هستند. چنین اعتباری در فرهنگ شیعه و در ارتباط با مراسم سوگواری امام حسین (ع) و یارانش به خوبی نمایان است. دکترین شیعه با شهادت این امام همام درآمیخته و از آن مایه می گیرد. از آن حیث که ماهیت و پیام واقعه عاشورا متعلق به زمان و مکان خاصی نیست. واقعه عاشورا بر ابعاد مختلف زندگی شیعیان تاثیر بسزایی داشته است. بنابراین واقعه عاشورا قرابت و نزدیکی خاصی با کارکرد همگن سازی وسایل ارتباط جمعی دارد. موجب نزدیکی سلیقه ها، خواست ها و انتظارات تمامی ساکنان یک جامعه شده و جوامع را از عصر محدوده های جدا خارج می گردانند.
بر اساس جامعه شناسی ارتباطات، مخاطبان، توده های عظیمی از انسان های پراکنده با ویژگی های ناشناخته هستند که هیچ گونه پیوندی با هم نداشته و وجه مشترک آن ها همان اثری است که از رسانه می گیرند. در واقع این رسانه ها هستند که عامل پیونددهنده انسان ها با یکدیگر بوده و به آن ها هویت جمعی می بخشند. بر این مبنا، کارکرد اصلی وسایل ارتباط جمعی، همان مخاطب قرار دادن توده ها و نه گروه های خاص است. آن چه مطرح شد بعنوان یکی از هزاران نمونه الگویی است که در دین مبین اسلام و تاریخ تمدن اسلامی می تواند مورد کنکاش بیشتر برای بهره گیری در فضای رسانه جدید به ویژه توسط کارگزاران مسلمان روابط عمومی قرار گیرد.
|