شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، استوارت باترفیلد، مدیرعامل شرکت اسلک در آوریل گذشته گفته بود «اکنون بهترین زمان برای هر نوع کسب‌وکاری در صنعت برای کسب درآمد است. فرصتی که تاکنون ایجاد نشده است». بهار گذشته استارت‌آپ‌های بالغ مانند اسلک در مقیاسی بی‌سابقه از صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر درآمد به‌دست آورده‌اند: شرکت باترفیلد 160 میلیون دلار درآمد داشته است. اما در ماه‌های پس از آن، شرکت‌های خصوصی که بیش از یک میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده‌ بودند با کاهش درآمد روبه‌رو شدند. گرچه در مقیاس وسیع‌تر حق با باترفیلد است. کارآفرینان برای تقریبا هر مرحله از رشد شرکت، مشتاق به ایجاد کسب‌وکارشان با منابع مالی بیشتر هستند. البته اندکی بی‌فکری ممکن است باعث شود برخی کسب و کارها از بازار خارج ‌شوند اما تغییرات ساختاری در چند سال گذشته به‌جا باقی می‌ماند و احتمالا پیشرفت بیشتری وجود خواهد داشت.
 

محرکان چیستند؟ در عصر رشد متعادل اقتصادی و نرخ‌های سود که پیوسته پایین است، سرمایه‌گذاران در وجه بدهی و حقوق صاحبان سهام نیاز به یافتن کسب‌وکارهایی با رشد سریع دارند به همان اندازه که کارآفرینان به شدت نیاز به سرمایه دارند. ابزارها و ساختارهای جدید سرمایه‌گذاری از پلت‌فرم‌های انبوه‌سپاری‌ تا وجوه مختلف سرمایه، امکان ارتباط سرمایه‌گذاران و کارآفرینان را ایجاد می‌کند. ضمنا دولت‌های محلی و ملی، نیاز به تسریع استخدام دارند و در حال تلاش برای ایجاد قطب‌های کارآفرینی در مدل سیلیکون ولی هستند. از نظر بین‌المللی دولت‌ها در حال کار کردن با یکدیگر برای بهبود و گسترش عملکرد بازارهای سرمایه، مثلا از طریق برنامه اتحادیه اروپا برای بازارهای سرمایه هستند که امیدوار است رهنی‌سازی وام‌ها را افزایش دهند و پول جدید برای تامین مالی کسب‌وکارهای رو به رشد جذب کند. رهبران اروپایی نتوانسته‌اند به اندازه رهبران بازارهای سرمایه ایالات متحده، پول را از شرکت‌های کوچک و متوسط یا رو به رشد منتقل کنند. اینها شامل وام با تعهد وثیقه CDO است (بازار مالی که در انواع وام‌های وثیقه‌ای خرید و فروش می‌شوند) که منابع وام‌های بانکی و شرکت‌های توسعه کسب‌وکار یا BDCها هستند که می‌تواند حامل‌های خصوصی یا عمومی سرمایه‌گذاری شده در وام‌های کوچک کسب‌وکار یا دارایی باشد. اینها 10 برابر در دهه گذشته رشد داشته و به 64 میلیارد دلار رسیده است.

حتی بدون کمک منظم یا حمایت دولتی، سرمایه‌گذاران و کارآفرینان در جست‌وجوی یکدیگر هستند. AngelList یک وب سایت آمریکایی 5 ساله که سرمایه‌گذاران فردی و استارت‌آپ‌هایی که نیاز به سرمایه اولیه دارند را کنار یکدیگر قرار می‌دهد، موجی از مقلدها شامل DealShare، یک پلت‌فرم از شرکت فرشتگان کسب‌وکار انگلستان که می‌خواهد بازار سرمایه‌گذاری فرشته انگلستان را تا 1.5 میلیارد پوند گسترش دهد. یکی از پیامدهای علاقه نسل هزاره به‌کار کردن و یافتن شرکت‌های استارت‌آپ این است که کسانی که ثروت متوسطی به‌دست می‌آورند برای عمل کردن به عنوان فرشتگان برای افرادی که مسیر آنها را دنبال می‌کنند در موقعیت خوبی قرار گرفته‌اند. اینها به نظر تغییرات نسلی هستند؛ اگر یک انقباض ممتد در دنیای سرمایه‌گذاری خطرپذیر وجود داشته باشد، اشتیاق برای سرمایه‌گذاری فرشته مورد آزمون قرار خواهد گرفت. اواخر سال گذشته این انقباض در شرکت‌های تکنولوژیک استارت‌آپ مانند Square، شرکت پرداخت همراه جک دورسی، مشهود بود. CB Insights، سرمایه‌گذاری خطرپذیر و تامین‌کننده سرمایه‌گذاری فرشته یک سقوط ناگهانی را در فعالیت در فصل زمستان ثبت کرد. به طوری که تنها 1743 معامله داشته است که در مقایسه با سال 2008 در سه ماهه قبلی، بدترین کل سه ماهه از اوایل سال 2013 بوده است.

شاید بزرگ‌ترین تغییر ساختاری در افزایش سرمایه برای کسب‌وکار جهانی، نوآوری تکنولوژیک باشد. موجی از هیجانات در پلت‌فرم‌های جدید سرمایه‌گذاری به‌دست آمده است. این امر تامین مالی بانک‌های سنتی را دگرگون کرده است. رشد سریع سود درfintech -شرکت‌های مالی تکنولوژیک- پتانسیلی برای تبدیل شدن به یک تغییردهنده بازی برای کسب‌وکارهای کوچک را دارا است. میشل کوئینیتزر و گریانکارلو برانو از مجمع جهانی اقتصاد سال گذشته در گزارشی نوشتند، «به علت اینکه راه‌حل‌های fintech در مقیاس پایین کارآ و موثر هستند، کسب‌وکارهای کوچک یکی از ذینفعان اصلی قدرت آن خواهند بود».

در گزارش مجمع جهانی اقتصاد اعلام شده است که تامین مالی شرکت‌های fintech از سال 2013 تا 2014 به بیش از 12 میلیارد دلار یعنی چهار برابر رسیده است و امسال این رقم می‌تواند بیش از 30 میلیارد دلار برسد که به معنای محصولات جدید «مناسب با نیازهای کسب‌وکارهای کوچک» است.» اینها شامل وام‌دهی بازار(همتا به همتا)، تامین مالی تجار و تجارت الکترونیک، مالیه صورت‌حساب، مالیه آنلاین زنجیره عرضه و مالیه آنلاین تجارت است». توفانی از نوآوری رخ داده است. C2FO واقع در کانزاس سیتی، یک پلت‌فرم برای تامین مالی سرمایه در گردش، فرازهایی در سال گذشته داشته است مانند نام‌گذاری به عنوان ventures در فهرست جذاب‌ترین استارت‌آپ‌های FinTech 100. مدت زمانی که طول می‌کشد یک مشتری بزرگ یک صورت‌حساب پرداخت کند می‌تواند موضوع مرگ و زندگی برای یک شرکت کوچک و رو به رشد باشد.

KPMG دیگر شرکت نرم‌افزار محبوب حسابداری Xero واقع در نیوزیلند است که تکنولوژی خود را با بانک ملی استرالیا ادغام کرده است تا به بانک اجازه دهد با آسان‌سازی وام‌ها، جهش سریع‌تر و عمیق‌تری به مالیه شرکت داشته باشد. جرمی اندرسون، رئیس خدمات جهانی مالی KPMG می‌گوید همه این محصولات نوآوری، فعالیت‌ها و پلت‌فرم‌ها به موفقیت منجر نخواهند شد اما تعداد کافی از آنها به این امر نایل خواهند شد و بیشتر نوآوران روش آنها را دنبال خواهند کرد. او می‌افزاید «قطعا کانال‌های بسیار زیادی وجود دارند، و تحقق اهداف آسان‌تر خواهد بود».

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد – شماره 3710