شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- تبلیغات جزء جدایی‌ناپذیر تجارت به شمار می‌آید. شیوه‌ای که از گذشته‌های بسیار دور به شکل‌های متفاوت در جوامع بشری متداول بوده و با استفاده از آن می‌توان حتی بنجل‌ترین کالاها را هم به فروش رساند.

ابزاری که این روزها با استفاده از شیوه‌های جدید ارتباطی، شکل نوینی به خود گرفته و با کمترین سرمایه می‌توان به دل شبکه‌های اجتماعی زد و در مسیر تجارت به موفقیت رسید.
حالا اما ظهور شبکه‌های اجتماعی نیز مزید برعلت شده و هنرمندان و تولیدکنندگان خرد نیز با استفاده از اپلیکیشن‌ها و انتشار چند عکس در فضاهای مجازی می‌توانند تولیدات خود را با صرف کمترین هزینه در معرض دید و قضاوت مردم قرار دهند. کوششی که نخستین قدم ایرانی‌ها برای بهره‌برداری از ابزارهای ارتباطی در تجارت به شمار می‌آمد اما اکنون به چنان درجه‌ای رسیده که خود بابی جدید در تجارت گشوده است؛ به طوری که حالا صاحبان کالا و خدمات به‌شکل کاملا رسمی و با صرف هزینه‌های تبلیغاتی به این اپلیکیشن‌ها راه پیدا می‌کنند و عده‌ای هم با استفاده از این فرصت به کسب و کار می‌پردازند. مرور فعالیت شبکه‌های مجازی نشان می‌دهد صاحبان حرف و تولیدی‌های بزرگ نیز این روزها برای حضور در شبکه‌های مجازی تلاش‌های زیادی می‌کنند، به طوری که محبوب‌ترین نشان(برند)های تجاری برای جلب‌نظر صاحبان صفحه‌های پرطرفدار دست به دامان شرکت‌های تبلیغاتی شده‌اند و خواستار ایجاد صفحات پرطرفداری هستند که نه‌تنها از سوی مشاهیر اداره می‌شوند که مدیران آنها همین توده مردمی هستند که توانسته‌اند با ایجاد جذابیت برای سایر کاربران دنیای مجازی، پرطرفدار شوند و دنبال‌کننده‌های زیادی برای خود دست‌وپا کنند.

موثرهای به صرفه
در این‌باره کاوه بخشنده، مدیر یکی از شرکت‌های تجاری که در زمینه لوازم پزشکی فعالیت می‌کند و تبلیغات خود را از طریق شبکه اجتماعی تلگرام منتشر کرده، به روزنامه صمت توضیح می‌دهد: تبلیغات از طریق شبکه‌های مجازی بسیار نتیجه‌بخش است، به‌طوری که از زمان شروع تبلیغات، سود شرکت ما حدود ۳۰درصد افزایش پیدا کرده است. این موضوع باعث شد هیات‌مدیره شرکت تصمیم بگیرد تبلیغات خود را در سایر کانال‌ها محدود کرده و بودجه آن را به تبلیغات از طریق اپلیکیشن‌های مجازی اختصاص دهد. او می‌گوید: شرکت ما همه مدل‌های تبلیغاتی از مطبوعات تا تبلیغات تلویزیونی را مورد امتحان قرار داده، اما هیچ‌یک از تبلیغات‌مان درحد و اندازه‌های تبلیغات شبکه‌های مجازی موثر نبوده است. این فعال بازار تجهیزات پزشکی می‌گوید: بزرگترین ضعف تبلیغات تلویزیونی، گرانقیمت بودن آن است. به‌عنوان مثال ما در سال گذشته برای پخش یک‌ماهه تیزری ۳۰ ثانیه‌ای از یکی از شبکه‌های سراسری تلویزیون بیش از ۴۰میلیون تومان پرداخت کرده‌ایم.
وی ادامه می‌دهد: امسال در برآورد جدید از هزینه تبلیغات‌مان متوجه شدیم که صداوسیما تعرفه‌های خود را بین ۳۰ تا ۶۰درصد افزایش داده، بنابراین این گزینه را کنار گذاشتیم. تبلیغات در مطبوعات و رسانه‌های مکتوب نیز به دلیل سرانه پایین مطالعه مردم، از بین گزینه‌های تبلیغاتی‌مان حذف شد. در این میان اپلیکیشن‌های ارتباطی به دلیل اینکه به شکل شبانه‌روزی مردم را درگیر خود کرده و نیز قیمت‌های ارزان، مورد توجه قرار گرفت که نتیجه‌بخش هم بود.

‌«تبلیغات‌چی»های بازنده
گفته‌های این فعال بازار لوازم پزشکی درحالی بیان می‌شود که تبلیغات مطبوعاتی و تلویزیونی همچنان به قوت خود باقی هستند؛ اما تبلیغات از طریق اپلیکیشن‌ها بیش از هرچیز درآمد تبلیغاتی اپراتورها را تحت‌شعاع قرار داده، زیرا اپراتورها برای تبلیغات پیامکی خود محدودیت کاراکتر قائل هستند و به محض اینکه تعداد کاراکتر (حروف) تبلیغات از سقف معینی تجاوز کند، هزینه‌ها دوبرابر می‌شود اما برای تبلیغات در فضای اپلیکیشن‌های مجازی هیچ محدودیت کاراکتری وجود ندارد، درحالی‌که قیمت تبلیغات با قیمت پایه تبلیغات اپراتورها برابر است. در این‌باره پویا محمودیان، مسئول کمیسیون تجارت الکترونیک سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران در گفت‌وگو با صمت می‌گوید: گرچه شیوه‌های تبلیغاتی جهان به سرعت از روش‌های قدیمی مانند تبلیغات تلویزیونی به سمت روش‌های نوین مجازی پیش می‌رود اما تبلیغات در اپلیکیشن‌های ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی اصول خاص خود را می‌طلبد. او می‌گوید: مردم عادی که به دنبال یافتن سرگرمی و تفریح هستند بزرگترین دنبال‌کننده‌های شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشن‌ها به‌شمار می‌آیند. آنها هرگز دوست ندارند تبلیغات تجاری خاصی مانند دوربین مداربسته و سیستم اطفای‌حریق یا تبلیغات صنعتی را ببینند، بنابراین، این روش تبلیغات برای کالاهای صنعتی مناسب نیست و بیشتر به درد کالاهایی می‌خورد که موارد استفاده بیشتری نزد عوام دارند. او ادامه می‌دهد: برای موفقیت تبلیغات در فضای مجازی لازم است مخاطب‌شناسی شود. به‌عنوان مثال مطالعه‌ای که شرکت ما روی مخاطبان اینستاگرام در ایران داشته، نشان می‌دهد بیش از ۶۰ و نزدیک به ۷۰درصد کاربران ایرانی این شبکه خانم‌های جوان هستند. بنابراین تبلیغات لوازم‌خانگی، جهیزیه یا لوازم آرایش و... در این شبکه با بازخورد بهتری مواجه شده و درحال‌حاضر بزرگترین مشتریان ما برای تبلیغات در اینستاگرام، صاحبان کالاهایی هستند که نظر خانم‌های جوان را جلب می‌کند. محمودیان همچنین تاکید می‌کند: تبلیغات در اپلیکیشن‌های ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی حدود ۴سال است که نظر بسیاری از فعالان تجاری را در جهان جلب کرده و در ایران عمر این تبلیغات به‌حدود یک‌سال می‌رسد. اگرچه کاربران ایرانی برای دسترسی به این فضا به‌طور مداوم دچار نگرانی‌هایی بوده‌اند اما باید بگویم که این شیوه جدید تبلیغات در ایران همزمان با سایر کشورهای جهان به سرعت درحال محبوب شدن است و مشتریان بسیاری داریم که برای مدرن جلوه دادن شرکت تجاری خود به تبلیغات در این فضاها روی آورده و از ابزار سنتی تبلیغات فاصله گرفته‌اند. قیمت و روش تبلیغات در اپلیکیشن‌های اجتماعی از یک شبکه به شبکه دیگر متفاوت است. در این‌باره فرهاد توانا، کارشناس فناوری آی‌تی در گفت‌وگو با صمت می‌گوید: تعیین تعرفه تبلیغات در اپلیکیشن‌های موبایل تابع قانون و قاعده مشخصی نیست و به‌طور عموم تعرفه‌ها به شکل دلبخواهی از سوی مسئولان اپلیکیشن تعیین می‌شود.

او در بخش دیگری از گفته‌هایش توضیح می‌دهد: درحال‌حاضر نرخ برخی از شبکه‌های ارتباطی برای ثبت تبلیغ در فضای مجازی مبلغ ۵۰۰ هزار تومان است. مبلغی که صاحب آگهی گاهی اوقات ناچار خواهد بود تا هفته‌ها برای درج آگهی‌اش در اپلیکیشن موردنظر صبر کند. به گفته این کارشناس فناوری آی‌تی تبلیغ در اینستاگرام نیز راه و روش خاص خود را دارد. به طوری که هر یک از پیج‌های این شبکه که بالای ۴۰۰ عضو داشته باشد برای ثبت تبلیغ در پیج مورد نظر مبلغ ۶۰هزار تومان از آگهی‌دهنده دریافت می‌کند. این ابزار تبلیغاتی به دلیل تصویرمحور بودن جذابیت بیشتری برای صاحبان کالا و خدمات و همین‌طور مخاطبان دارد. علاوه بر صاحبان فروشگاه‌ها و شرکت‌های کوچک نشان(برند)های بزرگ ایرانی نیز کم‌کم به جرگه تبلیغات در اینستاگرام می‌پیوندند. از خرید باکس‌های تبلیغاتی که حدود ۱۰۰هزار تومان قیمت دارند تا تشکیل صفحه و مدیریت ادمین‌های تبلیغاتی و نیز رایزنی برای جلب‌نظر مشاهیر اینستاگرام برای درج چنددقیقه‌ای تبلیغات و... همه و همه روش‌هایی است که برای معرفی کالا به مخاطبان ایرانی اینستاگرام به کار برده می‌شود.