شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، بانک مرکزی در شرایطی برای خروج بازار خودرو از رکود، تسهیلاتی 25 میلیون تومانی در نظر گرفته که این تسهیلات به‌نوعی جایگزین وام 15 میلیونی (مصوب اردیبهشت‌ماه امسال) شده و به اعتقاد کارشناسان، از پنج جهت بر «وام» پیشین، مزیت و برتری دارد.

آن طور که کارشناسان می‌گویند، تسهیلات جدید به دلایل مختلف از جذابیت بالاتری نسبت به وام قبلی برخوردار است و از همین رو می‌تواند در جذب مشتریان به بازار خودرو، اثرگذاری بیشتری داشته باشد. به‌عبارت بهتر، با توجه به تفاوت‌های عمده‌ای که میان تسهیلات 25میلیونی و وام 15 میلیونی وجود دارد، مشتریان (به خصوص آنها که خرید خودرو جزو اولویت هایشان است) از تسهیلات موردنظر استقبال خواهند کرد. کارشناسان تاکید می‌کنند که هرچند اثرگذاری تسهیلات 25 میلیون تومانی در بازار خودرو، منوط به حجم وام‌های پرداختی است، اما در کل نمی‌توان آن را دارویی برای درمان قطعی بیماری بازار خودرو کشور دانست. به گفته آنها، اگرچه بالا رفتن جذابیت‌های این تسهیلات در مقایسه با وام میلیونی، بخشی از مشتریان را جذب خواهد کرد، اما نمی‌تواند ضامن خالی شدن انبار خودروسازان شود و بازار رکودزده خودرو را تکانی آن چنانی بدهد.

افزایش قدرت خرید مشتریان

اما ببینیم تسهیلات 25 میلیونی چه مزیت‌هایی در مقایسه با وام 15میلیون تومانی دارد. اولین تفاوتی که میان این دو به چشم می‌آید این است که 10 میلیون تومان به مبلغ اعتبار برای خرید خودرو اضافه شده و این موضوع برای مشتریانی که قدرت خرید پایینی ندارند، اتفاق خوبی به‌شمار می‌رود.

به باور کارشناسان، در میان تمام دلایل رکود بازار خودرو، «کمبود نقدینگی» یا به‌عبارتی «کاهش قدرت خرید»، اصلی ترین دلیل افت خرید و فروش خودرو در کشور به حساب می‌آید، بنابراین جایگزینی تسهیلات 25 میلیونی با وام 15 میلیونی می‌تواند توان مالی خیلی‌ها را برای خرید حداقل خودروهای ارزان داخلی بالا ببرد. در واقع 10میلیون تومانی که به قدرت خرید مشتریان اضافه شده، آنقدر قابل توجه هست که بتواند انگیزه خرید خودرو را در بخشی از مشتریان بالا برده و آنها را به بازار برگرداند. با یک حساب سرانگشتی، مشخص می‌شود که تسهیلات 25 میلیون تومانی می‌تواند توان مالی حتی کسانی را که تنها چهار یا پنج میلیون تومان پس‌انداز دارند، برای خرید خودرو (البته اگر خودرو در اولویت خریدشان باشد)، افزایش داده و آنها را مالک خودرو شخصی کند. به عنوان مثال، با اجرایی شدن تسهیلات 25 میلیون تومانی، مشتریان می‌توانند با پیش پرداختی چهار میلیونی صاحب پراید شده یا 6 میلیون بدهند پژو 405 سوار شوند. اما دیگر مزیت تسهیلات 25 میلیونی این است که مشتریان چندان درگیر بوروکراسی سخت دریافت وام نمی‌شوند و تسهیلات موردنظر را راحت‌تر دریافت خواهند کرد. به گفته یک کارشناس، روش کار به این شکل است که مشتریان برای خرید خودرو موردنظر خود به نمایندگی‌های خودروساز مراجعه می‌کنند و پس از انجام کارهای اولیه (انتخاب خودرو و ثبت نام و...) به بانک عامل (بانکی طرف قرارداد با خودروساز است) معرفی می‌شوند. وی می‌گوید:بانک عامل با دریافت معرفی نامه مشتریان، ما به التفاوت قیمت خودرو و تسهیلات دریافتی را، اخذ و دفترچه قسط مربوطه را تحویل آنها می‌دهد و سپس مابه التفاوت موردنظر را به همراه تسهیلات 25 میلیون تومانی، به حساب خودروساز واریز خواهد کرد. این کارشناس در ادامه می‌گوید:با این روش، خودروسازان مبالغ خودروهای فروخته شده را تمام و کمال دریافت می‌کنند و بانک‌ها نیز سود خود را می‌برند و مشتریانی هم که نقدینگی لازم را ندارند، صاحب خودرو خواهند شد. با این حساب می‌توان گفت تسهیلات 25 میلیون تومانی از این جهت (رضایتمندی هر سه ضلع مثلث مشتری-خودروساز-بانک) نیز نسبت به وام 15 میلیونی مزیت دارد. وی تاکید می‌کند:نفع بانک‌ها در این است که از منابع داخلی خود خرج نکرده و بانک مرکزی، اعتبار لازم برا ی پرداخت تسهیلات 25 میلیون تومانی را تامین می‌کند. به گفته وی، نفع دیگر بانک‌ها این است که از منابع موردنظر (که نزد بانک مرکزی راکد بوده)، حداقل 16 درصد سود خواهند برد. این کارشناس همچنین به نفع خودروسازان نیز اشاره کرده و می‌گوید: اینکه خودروسازان مبالغ محصولات فروخته شده را یکجا دریافت و با اقساط مشتری روبه‌رو نمی‌شوند، مزیت خوبی برای آنها به شمار می‌رود. از دید وی، مشتریان نیز ازآنجاکه اولا نقدینگی لازم برای خرید خودرو را کسب کرده و دوما آن را با سودی کمتر از وام 15 میلیونی و همچنین در بازه زمانی هفت ساله، بازپرداخت می‌کنند، نفع می‌برند.

اما آن طور که معاون وزیر صنعت نیز می‌گوید، قرار شده خودروسازان پیش‌فاکتورهایی را با محاسبه نرخ خودرو و نرخ سود عقود مبادله‌ای، صادر و آنها را در قبال سفته به مشتریان ارائه کنند. به گفته محسن صالحی نیا، خودروسازان سفته‌ها را نزد بانک برده و خرید دین می‌کنند و با این شرایط، نرخ تسهیلات خودرو برای مصرف‌کنندگان کمتر از نرخ عقود مبادله‌ای تمام می‌شود. نکته‌ای که معاون وزیر صنعت به آن اشاره می‌کند، دقیقا مزیت سوم تسهیلات 25 میلیونی نسبت به وام 15 میلیونی است. طبق شرایطی که برای وام 15 میلیونی در نظر گرفته شده بود، مشتریان باید 21 درصد سود برای این وام می‌پرداختند، حال آنکه تسهیلات 25 میلیونی، با نرخ 16 درصد در اختیار آنها قرار می‌گیرد. با این حساب، مشتریان علاوه‌بر اینکه تسهیلات بیشتری دریافت می‌کنند، سود کمتری نیز می‌پردازند و این خود مزیتی قابل توجه برای استفاده‌کنندگان از تسهیلات 25 میلیون تومانی به شمار می‌رود.

تسویه دیرتر تسهیلات نسبت به وام

اما دو مزیت دیگر تسهیلات جدید خودرو نسبت به وام 15 میلیونی، مدت زمان بازپرداخت و همچنین سقف آن است. طبق شیوه نامه وام 15 میلیونی، مشتریان تنها می‌توانستند معادل 60 درصد قیمت خودرو از وام مربوطه استفاده کنند؛ اما در تسهیلات 25 میلیونی، سقف به 80 درصد افزایش یافته است. نکته دیگر دیگر اینکه مشتریان باید وام 15 میلیونی را در عرض سه تا پنج سال تسویه می‌کردند، اما مدت زمان بازپرداخت تسهیلات جدید، هفت سال است.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد - شماره 3610