شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، طی یک سال گذشته و با ارائه مجوز نسل سوم و بالاتر همراه به اپراتورهای موبایل، این اپراتورها برنامه‌های مختلفی برای توسعه شبکه و خدمات خود به کاربران در نظر گرفته‌اند.

در این خصوص نیز میلیارد‌ها تومان سرمایه‌گذاری انجام شده است. اما با وجود تمام این سرمایه‌گذاری‌ها در حال حاضر اپراتورهای همراه کشور نگرانی‌هایی را برای توسعه بیشتر شبکه خود مطرح می‌کنند. از جمله این نگرانی‌ها می‌توان به کمبود فضای فرکانسی اشاره کرد. برخی از مدیران اپراتورهای موبایل کشور با انتقاد نسبت به آزاد نشدن باند‌های فرکانسی که در اختیار صدا وسیما است، اعلام می‌کنند که استفاده آنها از فرکانس‌های قدیمی باعث تحمیل هزینه بالا شده و جلوی توسعه سریع شبکه‌ در سطح کشور را گرفته است. برای بررسی این نگرانی‌ها گفت‌وگویی با صادق عباسی شاهکوه، معاون بررسی‌های فنی و صدور پروانه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی داشته‌ایم که می‌خوانید.
 
یکی از انتقاد‌های اپراتورهای همراه برای توسعه خدمات نسل سوم و چهارم کمبود فضای فرکانسی و عدم ارائه فرکانس‌های پایین است که هم‌اکنون در اختیار صدا‌و‌سیما قرار دارد. سازمان تنظیم مقررات چرا فرکانس‌های مورد نیاز این اپراتورهای همراه را فراهم نمی‌کند؟
سازمان تنظیم مقررات بسیار پیگیر و مایل به آزادسازی فرکانس‌های پایین (700و800) است که در حال حاضر در اختیار صداوسیما قرار دارد. آزادسازی در این بخش از فرکانس از سال‌ها پیش و به دستور اتحادیه بین‌المللی مخابرات در سطح دنیا شروع شده است و به تمامی سازمان‌های تلویزیونی دنیا اعلام شده تا این فضای فرکانسی را آزاد و در اختیار اپراتورهای موبایل بگذارند. در واقع دیجیتالی شدن برنامه‌های تلویزیونی باعث می‌شود که این سازمان‌ها به چنین فضای فرکانسی کمتر نیازمند باشند. مهلت خروج سازمان‌های تلویزیونی از باند 800 براساس قوانین بین‌المللی تا تیرماه سال جاری تعیین شده بود و خروج از باند فرکانسی 700 نیز در یک یا دوسال آینده در نظر گرفته شده است.

خروج از این دوباند فرکانسی در ایران در چه وضعیتی قرار دارد؟
سازمان صدا‌و‌سیمای کشور فرآیند دیجیتالی شدن برنامه‌هایش را چند سالی است که دنبال می‌کند و در حال حاضر هم چند شبکه دیجیتالی شده است. انتظار داریم با پایان این برنامه، صداوسیما باند‌های فرکانسی را که در اختیار دارد به اپراتورهای تلفن‌همراه واگذار کند. البته در این زمینه اختلاف نظرهایی وجود دارد ولی امیدواریم با تعاملی که با نهادهای بالایی داریم این اتفاق هرچه سریع‌تر رخ دهد.

باند 700 و 800 چه مزیت‌هایی برای اپراتورهای تلفن‌همراه کشور و همچنین کاربران دارد؟
این باند‌ها برای اپراتورهای همراه کشور بسیار پرارزش است، مخصوصا از این جهت که لایه پوشش خیلی وسیع‌تری نسبت به سایر باندهای فرکانسی موجود دارد. با این لایه فرکانسی پوشش مناطق محروم و دورافتاده و سرویس‌دهی ارتباطی به آنها از سوی اپراتورها به راحتی و با صرف هزینه کمتری امکان‌پذیر می‌شود.

سازمان تنظیم مقررات می‌تواند، صدا‌و‌سیمای کشور را موظف به خروج از این باند فرکانسی براساس تصمیمات بین‌المللی و زمان تعیین‌شده کند؟ یا چنین دستوراتی از حیطه کاری رگولاتوری خارج است؟
یکسری اختیارات قانونی به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی داده شده است. از جمله اینکه در بخش فضای فرکانسی و براساس اساسنامه معتقد هستیم که مدیریت فضای فرکانسی با سازمان تنظیم مقررات است. از طرفی یکسری اختیارات برای صدا‌و‌سیما وجود دارد و در کنار اینها این سازمان با محدودیت‌هایی هم مواجه است. در دنیا قسمت عمده‌ای از پخش برنامه‌های تلویزیونی از طریق ماهواره‌ها صورت می‌گیرد و سازمان صدا‌و‌سیمای کشور برخی از امکاناتی که چنین سازمان‌های مشابهی در دنیا دارند را در اختیار ندارد. همچنین دیجیتالی شدن شبکه‌ها‌ی صدا‌و‌سیما هم به دلایلی به صورت کامل هنوز اتفاق نیفتاده است.
 به هر حال معتقدیم در یک فرآیند تدریجی، می‌توان آزادسازی در بخش این باند‌های فرکانسی خاص را انجام داد. همین الان هم می‌دانیم که بخشی از این فضای فرکانسی از سوی صدا‌و‌سیما مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. به نفع مملکت است که از این باند‌های فرکانسی استفاده بهتری شود تا هم مناطق محروم و دورافتاده بتوانند به راحتی به سرویس‌ها و خدمات ارتباطی اپراتورهای همراه کشور دسترسی داشته باشند و هم اینکه این ارزش اقتصادی، توسعه کشور را به همراه داشته باشد.

زمان مشخصی برای این اتفاق در نظر گرفته نشده است؟
با توجه به تعاملاتی که با سطوح بالاتر داریم، این فرآیند در حال پیشروی است و در آینده نزدیک فضاهای فرکانسی لازم اپراتورهای همراه کشور آزاد خواهد شد. اما از آنجا که این فرآیند باید در سطوح بالاتر تصمیم‌گیری شود نمی‌توانم زمان مشخصی اعلام کنم.

برخی اپراتورها نسبت به صدور مجوزهای احتمالی دیگر در حوزه وایمکس پیشرفته (TD-LTE) نگرانی‌هایی را مطرح می‌کنند از جمله اینکه برخی شرکت‌های اینترنتی که کارشان فعالیت در این زمینه نیست وارد عرصه شده و با دریافت مجوز، بعد‌ها فضای فرکانسی خود را به اپراتورهای همراه به فروش می‌رسانند. در این زمینه سازمان تنظیم مقررات چه تمهیداتی در نظر خواهد گرفت؟
در حال حاضر روی پروانه TD-LTE به روش‌های مختلف مطالعه و بررسی انجام دادیم. روشی که در پیش گرفته‌ایم برداشتن محدودیت تکنولوژی و اجازه تغییر تکنولوژی به اپراتورهایی بود که سرویس وایمکس به مشترکان خود ارائه می‌کردند. این تصمیم نیز به این دلیل بود که تکنولوژی وایمکس روبه منسوخ شدن است.

یعنی سازمان به تمام اپراتورهایی که پروانه وایمکس داشتند مانند مبین‌نت (سراسری)، ایرانسل (سراسری)، داتک و ‌های‌وب (در چند استان) اجازه تغییر تکنولوژی از وایمکس به TD-LTE را داد. ارائه این سرویس جدید با همان فرکانس‌هایی که داشته‌اند ممکن است و قرار نیست ما به این فعالان فرکانس جدیدی ارائه کنیم. همچنین دو فعال دیگر یعنی داتک و ‌های‌وب در صورت درخواست برای سراسری شدن (مانند ایرانسل) اگر فرکانس در همان باند 3500 وایمکس مو‌جود باشد، مجوز فعالیت دریافت می‌کنند. بنابراین فکر نمی‌کنیم مشکلاتی که اپراتورهای همراه نسبت به آن نگرانی‌هایی مطرح می‌کنند اتفاق بیفتد.

اگر اپراتورهای همراه برای ارائه خدمات و توسعه شبکه‌شان با مشکل کمبود فرکانس روبه رو شوند سازمان تنظیم چه برنامه‌ای را در پیش خواهد گرفت؟
ما فرکانس‌های دیگر در باند‌های مشخص در اختیار داریم که در آینده ممکن است به اپراتورهای همراه واگذار کنیم. اپراتورهای همراه به تناسب توسعه‌ای که در شبکه‌ خود ایجاد می‌کنند هرجا که در تنگنای فرکانس قرار بگیرند، سازمان تنظیم طبیعتا فرکانس‌های مورد نیاز را در اختیارشان می‌گذارد. مانند همان کاری که سازمان در بخش نامبرینگ برای اپراتورهای همراه انجام می‌دهد و هرجا که آنها با کمبود شماره مواجه شوند به آنها شماره‌ ارائه می‌کند. البته ارائه فرکانس اضافه به راحتی نیست و بستگی به شرایط خاص و اجرای خواسته‌های سازمان تنظیم مانند ارائه سرویس باکیفیت و وجود شرایط رقابتی از طرف اپراتورهای همراه دارد.

بخش دیگری از مشکلات اپراتورهای همراه عدم همکاری شهرداری برای نصب آنتن‌های BTS درسطح شهر است. آیا در این زمینه سازمان تنظیم مقررات می‌تواند وارد شود و جلوی چنین محدودیت‌هایی را بگیرد و تعاملاتی با شهرداری‌های کشور ایجاد کند؟
شهرداری‌ها اختیارات و قدرت‌های قانونی خاصی دارند. همچنین دراین زمینه یکسری مسائل شهری را نیز باید در نظر داشت. لازم است که این نهاد چارچوب‌های منطقی را در نظر داشته باشد. اما اگر قرار باشد از این چار‌چوب‌ها خارج شوند ما حتما ورود پیدا خواهیم کرد و راه‌حل‌هایی را پیشنهاد می‌کنیم.

در حال حاضر شهرداری‌ در مناطق مختلف اجازه نصب آنتن‌های BTS به اپراتورهای همراه را نمی‌دهد یا برای نصب این آنتن‌ها قوانین یا هزینه‌های بالایی در نظر می‌گیرند. آیا سازمان برای این محدودیت‌ها تا به حال راه‌حلی داشته است؟
ما نمی‌توانیم در حال حاضر در این خصوص یک‌طرفه قضاوت کنیم. شورای شهر چارچوب‌هایی در این زمینه دارد که البته اگر این چارچوب‌ها دچار مشکلاتی باشد، معمولا ما آنها را منعکس و سعی می‌کنیم با تعامل این مشکلات را برطرف کنیم. اما یک جاهایی هم اتفاقات و محدودیت‌هایی از طرف شهرداری برای نصب این آنتن‌ها به وجود می‌آید که به نظر ما هم منطقی نیست. بخش نظارت سازمان تنظیم مقررات با شهرداری‌ها هماهنگی‌هایی دارد و یکسری مشکلات را توانسته‌اند حل کنند اما گاهی برخی مشکلات همچنان وجود دارد که به نظر با یک همکاری ساده قابل حل است. سازمان تا جایی که بتواند دنبال حل مشکلات اپراتورها با شهرداری‌های کشور است. حتی سازمان با همکاری وزارت ارتباطات به دنبال تصویب لایحه‌ یا مصوبه‌ای در این خصوص است تا در سطح دولت مطرح و مجوزهای لازم برای برداشتن برخی محدودیت‌ها از طرف شهرداری را داشته باشد.

به جز شهرداری‌ها، مردم نیز با نصب این آنتن‌ها در نزدیکی محل زندگی یا کارشان مخالف هستند، برای حل چنین مخالفت‌هایی نیز سازمان برنامه‌ای در نظر گرفته است؟
چنین مخالفت‌هایی ناشی از نشر اطلاعات نادرست و غیرعلمی است. همین اطلاعات باعث بالا رفتن حساسیت شهروندان و نشان دادن چنین مخالفت‌هایی با نصب آنتن‌های BTS‌ در محل زندگی‌ آنها می‌شود. با قاطعیت می‌گویم که اگر تعداد BTS‌ها کمتر شود ضررش بیشتر است. چرا که وقتی BTS‌ها کمتر باشند، گوشی‌های همراه مجبور هستند برای پیدا کردن آنتن سیگنال‌های قوی‌تری ارسال کنند. این گوشی هم نزدیک‌تر از هر چیزی به انسان است پس خطرش بیشتر است. نصب آنتن‌های BTS در محل‌های مختلف ضوابط و قوانین خاص خودش را دارد که در صورت رعایت نشدن آن اعلام چنین اعتراض‌هایی کاملا درست است. به‌طور کل رفع چنین مشکلاتی نیاز به اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی دقیق دارد.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد - شماره 3598