شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- نرم افزارهای کاربردی تمام نرم افزارهای کامپیوتری است که باعث می شود یک کامپیوتر کارهای مفیدتری را فراتر از آنچه که به تنهایی می تواند اجرا کند، انجام دهد. انواع خاص این نرم افزارها با عناوینی همچون نرم افزارهای کاربردی، برنامه های کاربردی، برنامه یا نرم افزار نامیده می شوند.

این اصطلاح در مقابل برای انواع دیگری از برنامه های کامپیوتری نیز استفاده می شود که به نرم افزارهای سیستم مرتبط هستند و قابلیت های یک کامپیوتر را مدیریت و ادغام می کنند، اما به طور مستقیم کارهایی را که به سود کاربر است انجام نمی دهند. نرم افزار سیستم، برنامه هایی را اجرا می کند که به نوبه خود به فرمان کاربر هستند.

این نمونه ها عبارتند از: نرم افزار حسابداری، نرم افزار سازمانی، نرم افزار گرافیک، پخش رسانه ها و نرم افزارهای اداری. بسیاری از برنامه های کاربردی اصولاً با اسناد و مدارک سر و کار دارند. ممکن است برنامه های کاربردی با کامپیوتر و نرم افزار سیستم یا برنامه هایی که به طور جداگانه منتشر شده اند، همراه باشد ولی می تواند به عنوان پروژه های دانشگاهی نیز کدگذاری شوند.

نرم افزار کاربردی، برای قدرت یک پلت فرم محاسبات خاص و یا نرم افزار سیستم به کار برده می شود.

برخی از برنامه های کاربردی در چندین نسخه برای سیستم عامل های مختلف در دسترس هستند. برخی دیگر از این نرم افزارها شرایط محدودتری دارند و در نهایت به عنوان مثال، یک برنامه جغرافیایی برای ویندوز، نرم افزار آندروید برای آموزش و پرورش، و یا بازی های لینوکس نامیده می شوند. گاهی اوقات یک نرم افزار جدید و معروف مطرح می شود که فقط بر روی یک پلت فرم اجرا می شود وشرایط مطلوب یک پلت فرم را افزایش می دهد که نرم افزار قاتل نامیده می شود.

اصطلاحات
در فن آوری اطلاعات، نرم افزار برنامه های کامپیوتری برای کمک به افراد برای انجام یک فعالیت طراحی شده اند. به این ترتیب نرم افزار با یک سیستم عامل فرق می کند (که کامپیوتر را به اجرا در می آورد) یک ابزاری (که نگهداری یا کارهای روزمره را برای اهداف کلی انجام می دهد) و ابزار های برنامه نویسی (که با آن برنامه های کامپیوتری را ایجاد می کند) {پژوهش های اصلی}. بسته به نوع فعالیت های که هرکدام برای آن طراحی شده اند، یک نرم افزار می تواند متن، اعداد، گرافیک و یا ترکیبی از این عناصر را دستکاری کند. برخی از بسته های نرم افزاری، قدرت محاسباتی قابل ملاحضه ای را با تمرکز بر روی یک کار ارایه می دهند، مانند پردازش کلمات. دیگر نرم افزارها، نرم افزار یکپارچه نامیده می شوند که قدرت محدودتری را ارایه می کنند اما شامل چندین برنامه کاربردی هستند. نرم افزارهایی که توسط کاربران نوشته شده اند، سیستم را برای پاسخگویی به نیازهای خاص کاربران سفارشی می کنند. نرم افزارهای نوشته شده توسط کاربر، شامل قالب های صفحه گسترده، کلمه ماکرو پردازنده، شبیه سازی های علمی، گرافیک و اسکریپت انیمیشن هستند. حتی فیلترهای ایمیل یک نوع نرم افزار نوشته شده توسط کاربر است. کاربران این نرم افزارها را خود ایجاد می کند و اغلب نادیده می گیرند که آنها چقدر مهم هستند.

با این حال، طرح بین نرم افزار سیستم مانند سیستم عامل و نرم افزار کاربردی دقیق نیست و گاهی اوقات هدف آن ایجاد اختلاف است. به عنوان مثال، یکی از پرسش های کلیدی در ایالات متحده در مقابل مایکروسافت دادگاه ضد انحصاری بود که آیا مرورگر وب مایکروسافت اینترنت اکسپلورر بخشی از سیستم عامل ویندوز خود و یا یک قطعه جدا از نرم افزار برنامه کاربردی بوده است. مثال دیگر، بحث نامگذاری جنجالی گنو / لینوکس است، که به اختلاف نظر در مورد رابطه بین هسته لینوکس و سیستم عامل های ساخته شده از روی این هسته می پردازد. در بعضی از انواع سیستم های جاسازی شده، نرم افزار کاربردی و نرم افزار سیستم عامل ممکن است برای کاربر غیر قابل تشخیص باشد. برای مثال، نرم افزاری که برای کنترلVCR، دستگاه پخش DVD و یا اجاق مایکروویو مورد استفاده قرار می گیرد. ممکن است تعاریف فوق از برخی برنامه های کاربردی محروم باشد که بر روی بعضی از کامپیوترها در سازمان های بزرگ وجود دارند.

در سال های اخیر، واژه کوتاه «نرم افزار» (ابداع شده در سال 1985) به طور خاص برای اشاره به برنامه های کاربردی برای دستگاه های تلفن همراه مانند تلفن های هوشمند و تبلت ها شناخته شدند، شکل کوچک شده ای که به طور معمول بامحدوده کوچک تر از خود تطبیق شده است و در رابطه با برنامه های کاربردی است که توسط رایانه های شخصی مورد استفاده قرار می گیرد.

طبقه بندی نرم افزارهای کاربردی
راه های مختلف بسیاری برای تقسیم بندی انواع مختلف نرم افزار های کاربردی وجود دارد، و چندین نوع از آنها در اینجا شرح داده شده است.
از آنجا که پیشرفت و جهان امروز خود را با وب تطبیق داده اند، مهمترین تمایزی که پدید آمده است، بین برنامه های وب بوده است که با HTML، جاوا اسکریپت و سایر فن آوری های وب بومی نوشته شده اند و به طور معمول نیاز دارند تا به صورت آنلاین باشند و یک مرورگر وب را اجرا کنند و بیشتر برنامه های کاربردی سنتی بومی در هر زبانی برای نوع خاصی از کامپیوتر نوشته شود. در بین جامعه کاربران کامپیوتر بحثی در مورد برنامه های کاربردی وب ایجاد شد که برنامه های بومی را برای اهداف بسیاری، به خصوص در دستگاه های تلفن همراه مانند تلفن های هوشمند و تبلت هاجایگزین کرده بود. در واقع برنامه های وب تا حد زیادی به دلیل اینکه برخی از کاربرها از آنها بسیار استفاده می کنند، محبوبیت زیادی پیدا کردند اما مزایای استفاده از برنامه های کاربردی باعث می شد به نظر برسد که آنها به زودی ناپدید خواهند شد، البته اگر نگوییم برای همیشه. علاوه بر این، این دو می توانند مکمل یکدیگر و حتی می توانند با هم ادغام شوند.

همچنین نرم افزار کاربردی می تواند افقی یا عمودی دیده شود. برنامه های افقی، محبوب تر و گسترده هستند چرا که آنها برای مصارف عمومی هستند. برای مثال واژه پردازها یا پایگاه های داده. برنامه های کاربردی عمودی، محصولات جایگزین هستند که برای یک نوع خاص از صنایع، مشاغل یا بخشی درون یک سازمان طراحی شده اند. مجموعه یکپارچه نرم افزار سعی خواهد کرد به هر جنبه خاصی که امکان دارد، رسیدگی کند. به عنوان مثال، سیستم های تولیدی یا بانکی، حسابداری و یا خدمات مشتریان.

انواع مختلفی از نرم افزار کاربردی وجود دارد:
• مجموعه نرم افزار، شامل برنامه های متعدد همراه با یکدیگر است. معمولاً آنها عملکرد، امکانات و رابط های کاربری مرتبط با هم دارند و ممکن است قادر به تعامل با یکدیگر باشند. به عنوان مثال فایل های یکدیگر را باز کنند. برنامه های کاربردی مشاغل اغلب در یک مجموعه آمده اند، به عنوان مثال، مایکروسافت آفیس، لیبرآفیس و iWork، که با یکدیگر پردازش کلمات، صفحه گسترده، و غیره را دسته بندی می کنند؛ اما این مجموعه برای مقاصد دیگری به عنوان مثال، گرافیک و یا موسیقی نیز به کار می روند.

• نرم افزار سازمانی به نیازهای فرایند کل سازمان و جریان داده ها، به بیشتر گروه ها اشاره می کند و اغلب در محیط های بزرگ منتشر می شود. (برای مثال سیستم های مالی، سیستم های مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) و نرم افزارمدیریت زنجیره عرضه). نرم افزار سازمانی یک زیر مجموعه از نرم افزار سازمانی با تمرکز بر سازمان های کوچکتر یا گروه در یک سازمان بزرگ است. (نمونه هایی از آن شامل مدیریت هزینه ها ومرکز ITاست.)
• نرم افزار زیرساخت های سازمانی قابلیت های مشترک مورد نیاز برای حمایت از شرکت سیستم های نرم افزاری را فراهم می کند. (به عنوان نمونه، پایگاه داده ها، سرویس های انتقال دهنده ایمیل و سیستم هایی برای مدیریت شبکه و امنیت.)

• نرم افزار اطلاعات کاربران، برخلاف مدیریت سازمانی به کاربران این امکان را می دهد تا اطلاعات خود را اغلب برای پروژه های فردی در یک گروه ایجاد و مدیریت کنند. مثال هایی از آن عبارتند از: مدیریت زمان، مدیریت منابع، ابزار های جمع آوری مدارک تحلیلی و مشترک. ممکن است پردازش کلمات، صفحه گستر، ایمیل و مشتریان وبلاگ، سیستم اطلاعات و سردبیران رسانه های شخصی در برخی از وظایف نرم افزار اطلاعات کاربران کمک باشند.
• نرم افزار دسترسی به محتوا در درجه اول برای دسترسی به محتوای بدون ویرایش مورد استفاده قرار می گیرد، ولی ممکن است شامل نرم افزاری باشدکه برای ویرایش محتوا این امکان را فراهم کند. این نرم افزار به نیاز افراد و گروه ها برای استفاده از سرگرمی ها و محتوای دیجیتالی منتشر شده اشاره می کند(برای مثال از بازی های رسانه ای، مرورگر وب و مرورگرهای راهنما).

• نرم افزار آموزشی به نرم افزار دسترسی به مطالب مربوط می شود، اما دارای محتوا یا ویژگی هایی برای استفاده مربیان و دانش آموزان است. به عنوان مثال، ممکن است برای ارزیابی (تست)، فرآیند پیشرفت از طریق مطالب یا قابلیت های مشترک ارایه شود.

• نرم افزار شبیه سازی، سیستم های فیزیکی یا انتزاعی را برای پژوهش، آموزش یا اهداف سرگرمی، شبیه سازی می کند.

• نرم افزار توسعه رسانه ها، رسانه های الکترونیکی وچاپی را برای مصارف دیگر، اغلب در محیط های تجاری و آموزشی تولید می کند. این نرم افزار شامل نرم افزار گرافیکی- هنری، نرم افزار انتشار دسکتاپ، توسعه نرم افزار های چند رسانه ای، ویرایشگرهای HTML، ویرایشگرهای دیجیتالی، انیمیشن، دیجیتال صوتی و ترکیب بندی ویدیویی، و موارد دیگر می باشد.

• نرم افزار مهندسی در توسعه محصولات سخت افزار و نرم افزار استفاده می شود. این نرم افزار شامل طراحی کامپیوتری (CAD)، مهندسی کامپیوتری(CAE)، ویرایش زبان کامپیوتر و گردآوری نرم افزارها، محیط های توسعه یکپارچه، و رابط های برنامه کاربردی می باشد.

همچنین این نرم افزارها می توانند توسط پلت فرم محاسبات مانند یک سیستم عامل خاص طبقه بندی شوند، شبکه هایی مانند برنامه های کاربردی محاسبات و وب 2 یا نرم افزارهایی مانند برنامه های تلفن همراه برای دستگاه های تلفن را ارایه می دهند.

سیستم عامل به تنهایی می تواند به عنوان یک نرم افزار کاربردی در نظر گرفته شود، هنگامی که محاسبات ساده، اندازه گیری، اجرا و وظایف پردازش کلماتی را انجام می دهد که برای کنترل سخت افزار از طریق رابط خط فرمان یا رابط گرافیکی کاربر مورد استفاده قرار نگیرد. این مسئله شامل نرم افزار کاربردی همراه در سیستم عامل ها مانند یک ماشین حساب نرم افزار و یا ویرایشگر متن نمی شود.

نرم افزار اطلاعات کاربران
• برنامه ریزی منابع سازمانی
• نرم افزار حسابداری
• کار و برنامه ریزی
• رشته مدیریت خدمات
• مدیریت داده ها
تماس با مدیریت
صفحه گسترده
پایگاه داده های شخصی
• اسناد
اتوماسیون فایل ها / مونتاژ
پردازش ورد
نرم افزار چاپ و نشر دسکتاپ
نرم افزار رسم نمودار
نرم افزار ارایه سخنرانی
ایمیل
نرم افزار وبلاگ
• سیستم های رزرو
• نرم افزار مالی
نرم افزار تجاری روز
نرم افزار بانکداری
سیستم های پاکسازی
نرم افزار ریاضی

نرم افزار دسترسی به محتویات
• نرم افزار رسانه های الکترونیک
درجه مرورگر وب
بازی های رسانه ای
ویراستاران ترکیبی

نرم افزار سرگرمی
• محافظ صفحه نمایش
• بازی های ویدیویی
بازی های آنلاین بازی
شبیه ساز میز فرمان بازی های ویدیویی
بازی های رایانه شخصی
بازی های دیواری
بازی های موبایل

نرم افزار آموزشی
• مدیریت کلاس درس
• نرم افزار مرجع
• نرم افزار آمادگی فروش
• مدیریت بررسی

نرم افزار سازمانی
• نرم افزار گردش کار مشاغل
• نرم افزار سیستم مدیریت پایگاه داده (DBMS)
• نرم افزار مدیریت دارایی های دیجیتال (DAM)
• نرم افزار مدیریت فایل ها
• نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)

نرم افزار شبیه سازی
• شبیه سازی کامپیوتر
شبیه سازی علمی
شبیه سازی اجتماعی
شبیه سازی میدان جنگ
شبیه سازی اضطراری
شبیه سازی خودرو
شبیه سازی پرواز
شبیه سازی رانندگی
بازی های شبیه سازی شده
بازی های شبیه سازی خودرو

نرم افزار توسعه رسانه ها
• سازمان دهی تصاویر
• ایجاد محتوای رسانه ها / ویرایش
نرم افزار گرافیک کامپیوتری درجه 3D
نرم افزار انیمیشن
نرم افزار هنری گرافیک
نرم افزار ویرایش تصاویر
ویرایشگر گرافیکی شطرنجی
ویرایشگر گرافیک برداری
نرم افزار ویرایش فیلم
نرم افزار ویرایش صدا
ویرایشگر صوتی دیجیتال
ترتیب و توالی موسیقی
امتیاز نویسنده
نرم افزار ویرایش ابر رسانه
نرم افزار توسعه وب
ابزار توسعه بازی

نرم افزار مهندسی محصولات
• مهندسی سخت افزار
مهندسی کامپیوتری
طراحی کامپیوتری(CAD)
تجزیه و تحلیل اجزاء محدود
• مهندسی نرم افزار
ویرایشگر زبان کامپیوتر
نرم افزار کامپایلر
محیط توسعه ای یکپارچه
نرم افزار توسعه ای بازی
دیباگرها
مدیریت گواهینامه ها

منبع مرجع:  شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)