چکیده:

شارا- دنیای امروز دنیای ارتباطات است . در هر ثانیه میلیون ها واحد اطلاعاتی در سطح جهان رد و بدل می شود. از زمانی که تحولات زندگی بشر سرعت گرفت ، نیاز به اطلاعات و ارتباطات هر روز افزایش یافت و امروزه داشتن اطلاعات دقیق و به روز از نان شب هم برای مردم مهمتر است و هر که بیشتر بداند ، موفق تر است . ( دانایی = توانایی ) امروز عصر اطلاع رسانی است و رابطه ای معنادار میان قدرت اطلاع رسانی حکومت ها با جایگاه آنها در جهان وجود دارد. درواقع امروز نمی توان کشور قدرتمندی را دید که از نظر ارتباطات ضعیف باشد. حکومت در چنین جهانی بدون بهره مندی از روابط عمومی ممکن نیست و هر حکومتی باید در کنار برنامه های خود، نگاهی نیز به روابط عمومی داشته باشد و درواقع امروز اگر جنگی باشد، در درجه اول جنگ ارتباطات است .

 روابط عمومی نوین هم درعصر انفجاراطلاعات به مثابه آیینه تمام نمای انتظارات و مطالبات برحق جوامع انسانی، ازسازمانها ونهادهایی که برای خدمت به آنان، تکوین و سامان یافته اند. روابط‌عمومی‌، شناسایی‌ وظایف‌، ایجاد، حفظ‌ و نگهداری‌ روابط‌ مطلوب‌ و حسنه‌ با جامعه‌ است‌، جامعه‌ای‌ که‌ شکست‌ و موفقیت‌ سازمان‌ به‌ آن‌ وابسته‌ است‌.اینک با حساسیت بجا و درست مقام معظم رهبری در خصوص جایگاه ویژه روابط عمومی در سازمان ها و وزارتخانه های دولتی و با در نظر گرفتن آنچه بیان شد، شاید بیشتر بتوان به اهمیت علوم ارتباطات و نیز نقش روابط عمومی ها، به عنوان مجری اصلی آن در جوامع، دست یافت.  یکی از مهمترین و سخت ترین دلمشغولیهای هر سیستم و هر سازمانی حرکت برای اهداف تعیین شده و تحقق رسالتهایی است که برای آن پیش بینی کرده و تعیین راهکارها برای آینده موفق در سازمان می باشد.برای این منظور انگیزه فردی و جمعی برای رسیدن به آن امری غیر قابل تردید است .ایجاد انگیزه در بین مخاطبان درون سازمانی یکی از مهمترین دستاوردهای روابط عمومی است .برای تعامل بهتر نیاز به ارتباط است و برای برقراری ارتباط انگیزه لازم است . پس روابط عمومی نقشی تعیین کننده برای رسیدن به اهداف سازمانی را ایفا می کند علم و هنری که چنانچه بر آن احاطه کامل نداشته باشیم بار منفی آن چشمگیر و نارضایتی و تزلزل و عدم اطمینان به آینده در کوتاهترین زمان ممکن منجر به شکست سازمانی می شود.

دردنیای پرتغییر و رقابتی امروز که همه جوانب آن درگذر زمان، به سرعت رنگ کهنگی به خود می گیرد، صرفاٌ جوامع وسازمان هایی بقا دارند و درفعالیت های خود موفقیت خواهند داشت که نسبت به  انتشار همگانی دانش و تبدیل آن به ارزش افزوده در قالب نظام های اطلاع رسانی زنده مثل اینترنت واینترانت اقدام نمایند و با سازمان های همگن وشبکه های تولید و توزیع اطلاعات روابط فعالی برقرار کنند. طبیعی است که دراین ارتباط نهاد مسؤول ومتولی تخصصی ساماندهی این امر درسازمان ها " روابط عمومی " است. نهادی حساس وکلیدی درقلب سازمانها که باید به سوی اطلاع مداری و دانایی محوری سوق داده شود.در گذر این تحولات شگرف ٌ روابط عمومی ٌ می تواند به عنوان حلقه اتصال دهنده نهادها و سازمان ها به جامعه همچنین عامل پیوند دهنده فرهنگ ها، سنن و آرا و نظرات جوامع عنصر اصلی ارتباط ملت ها، نبض تپنده ذهنیت جهانی محسوب شود .

واژه های کلیدی:روابطعمومی نوین ،موانع ، راهکارها ، ارتباطات ، عصر اطلاعات ،جوامع وسازمانها

مقدمه:

 در عصر حاضر، ارتباطات اگرچه نگوییم اولین عنصر و اساسی ترین اصل مورد نیاز بشر است، اما به جرات می توان گفت یکی از بنیادی ترین دانش ها و مهمترین عوامل پیشرفت انسان امروزی و شالوده و اساس دیگر علوم قرن حاضر است. در دوره معاصر، توجه به قدرت افکار عمومى و ماهیت آن، زمینه‌ساز تامل در نقش ارتباطات با مردم شد. در همین راستا بود که بازاریابى و تحقیقات اجتماعى و راى‌گیرى براى آگاهى از افکار عمومى معمول گردید و همین فعالیت‌ها شیوه‌هاى سنجش افکار عمومى را غنا بخشید و موجبات تکوین واحد سازمانى مستقلى موسوم به روابط عمومى را فراهم آورد.

 آنچه یک جامعه انسانى را تشکیل مى دهد و چنین جوامعى برپایه آن استوار است، گفت وگو و به عبارت علمى تر ارتباطات است.ارتقاى عناصر فرهنگى در هرجامعه اى نیز درگرو همین مسأله است. این ارتباطات زمانى حیاتى مى شود که از عامل تأثیرگذارى برخوردار باشد. اما چگونه مى توان ارتباطات را تأثیرگذار ساخت؟«روابط عمومى» در واقع سازمانى است که براى گسترش ارتباطات به وجود آمده است .

در سازمان های دولتی داشتن اطلاعات موثق ، دقیق و به موقع با توجه به هدف و ساختار ، بزرگ ترین سرمایه یک سازمان است و حیات یک سازمان به داشتن یک ارتباط دو سویه درون و برون سازمانی و انجام تبلیغات و کسب اطلاعات به روز و مفید بستگی دارد و این جاست که لزوم وجود روابط عمومی واقعی در ایستگاههای روابط عمومی نمایان می شود.در دنیای امروز که مرزهای ارتباطات شکسته شده و انسان به دنبال کشف راهکارهای مطلوب زیستن و نگرش جامعه مدار است، آموزه های علمی ما را به کنکاش و توجه درباره وضعیت چگونگی تعامل و برخورد کردن رهنمون می سازد. بی شک یک سازمان و یا یک اداره نمی تواند خود را جزیره ای بی ارتباط فرض نماید و از تکنولوژی و آورده های آن بی نیاز و با آن بیگانه باشد. روابط عمومی باید بر محور تفکر مداری، مشارکت مداری و اطلاع مداری باشد تا بتواند در راستای کمک به اثربخشی سازمان موثر باشد و با نواندیشی و نوگرایی، ابتکار و خلاقیت مستمر عجین شود و خود را با تحولات و پاسخگویی مرتب به افکار عمومی منطبق و هماهنگ سازد. با توصیف چنین روابط عمومی ای، صد البته باید مدیرش متملق و چاپلوس مافوقش نباشد و جاده صاف کن وی نگردد.

آلفرد سووی‌ می‌گوید: «افکار عمومی‌ ضمیر باطنی‌ یک‌ ملت‌ است‌. با این‌ اوصاف‌ می‌توان‌ گفت‌ مردم‌ نقشی‌ حائز اهمیت‌ و ارزنده‌ در فعالیت‌های‌ واحدهای‌ روابط‌عمومی‌ سازمان‌ها ایفا می‌کنند و لازم‌ است‌ از طریق‌ فعالیت‌های‌ روابط‌عمومی‌ و سامان‌دهی‌ مناسب‌ این‌ فعالیت‌ها، زمینه‌های‌ برقراری‌ ارتباطات‌ مؤثر با ارباب‌ رجوع‌ مهیا شود. مسأله‌ای‌ که‌ امروزه‌ تحت‌عنوان‌ "تکریم‌ ارباب‌ رجوع‌" در اکثر سازمان‌ها مطرح‌ شده‌ می باشد.

«روابط عمومی، تعریف سنتی و کلاسیک دارد که در ادارات به کار برده می شود. در تعریف سنتی روابط عمومی در ایران گفته می شود نهادی است که وظیفه اش ارائه اطلاعات و اخبار سازمان های مربوطه به مخاطب و ارباب رجوع است اما باید گفت کاربرد روابط عمومی ها در سال های اخیر، بیشتر برگزاری و تدارک برنامه های عمومی جشن، همایش ها و... است در حالی که وظیفه اصلی شان ایجاد ارتباط بین بدنه سازمان متبوع با مردم از یک سو و بدنه سازمان با مدیران از سوی دیگر است. ایجاد ارتباط سازمان با دولت -دستگاه های دولتی-، روابط عمومی تخصصی می خواهد و روابط عمومی ها از دانش تبلیغات، روانشناسی، جامعه شناسی و مدیریت هم باید بهره مند باشند.

روابط عمومی در ایران وجهان

تعریف مفهومی روابط عمومی Public Relatioons conceptual definition وتعریف کاربردی روابط عمومی Public Relations working definition است که این تعاریف در پانزدهمین کنگره جهانی روابط عمومی که در سال 2000 در شیکاگو با حضور برجسته ترین کارشناسان، پژوهشگران و مدیران روابط عمومی از پنج قاره جهان برگزار گردید مورد تأیید قرار گرفت. چارچوب اولیه این تعریف توسط پروفسور گرانیگ (Grunig) که شناخته ترین نظریه پرداز روابط عمومی در جهان کنونی است ، ارائه گردیده است.درسال 1987، انجمن روابط عمومی (IPR) تعریفی از روابط عمومی ارایه کرد که هنوز مورد استفاده قرار می گیرد. در این تعریف، روابط عمومی عبارت از تلاش برنامه ریزی شده و مداومی است که به منظور ایجاد و حفظ حسن نیت و شناخت بین سازمان و مخاطبان آن صورت می گیرد. در آخرین تعریفی که IPR ارایه کرد، روابط عمومی را عبارت از روشی تلقی کرد که سازمان ها برای حفظ اعتبار؛ محصولات؛ خدمات یا کارکنان خود با هدف دستیابی به شناخت و حمایت در پیش می گیرند. ظاهرا این تعریف از تعریف های دیگر کامل تر است، زیرا کوتاه بوده و وظیفه روابط عمومی سازمان را( آنچنان که بسیاری تصور می کنند) کسب شهرت نمی داند و به شناخت اهمیت می دهد. برای روابط عمومی واژه ها و مصداق ها و تعابیر دیگری نیز به کار برده اند که برای جلوگیری از اتلاف وقت مختصری از آنها بیان می شود :روابط عمومی مغر متفکر و موتور محرکه و شریان حیاتی و دایمی دستگاه است .روابط عمومی هنر و علم اجتماعی است که درون و برون دستگاه را به هم پیوند می دهد.روابط عمومی هدف و چگونگی کلید برنامه ها را ترسیم می کند .روابط عمومی مشاور امین مدیر و کلیه کارکنان دستگاه است. پس لازم است که مدیر و کارکنان صد در صد به وی اعتماد دشته باشند. روابط عمومی حافظ منافع دستگاه مربوطه و مردمی است که با آن سر و کار دارند.سال 1900 میلادی اداره تبلیغات بوستون آمریکا اولین شرکت روابط عمومی دردنیارا تأسیس کردو تا به امروزهم صدها و هزاران انجمن ، دفتر روابط عمومی درجهان بویژه در کشورهای صنعتی و غربی تأسیس شده است و هر روز با گذشت زمان این علم و هنر حالت تخصصی تری در حوزه های مختلف به خود گرفته و به فعالیت و اثر بخش خویش مشغول است در کشور ما ایران نیز روابط عمومی با بیش از نیم قرن فعالیت در سالهای اخیر با برگزاری چندین کنفرانس بین المللی معتبر ایجاد موسسات علمی و تحقیقاتی ، چاپ و انتشار و دهها و صدها فعالیت دیگر جایگاه نسبتاً مناسبی درجامعه پیدا کرده است . اصطلاح”روابط عمومی“ برای نخستین بار در ایالات متحده آمریکا و در نوشته های اداره  اتحادیه راه آهن ایالات متحده بکار برده شد و در دهه اول قرن بیستم نخستین دفاتر روابط عمومی در مؤسسه های این کشور ایجاد گردید. .( لیوی لی )خبرنگار اقتصاد مطبوعات آمریکا نخستین کسی بـود که دفتر روابط عمومـی را به شیوه نوین امروزی درشهر نیویورک درسال 1906 تاسیس کرد وازهمین روبـه پـدر روابط عمومی درسراسرجهان معروف است واصول تکنیکی راکه امروزه کارشناسان روابط عمومی بـه کار می بـرند ابداع نمود واعتماد داشت تبلیغ و انتشار مطالب درباره شخص یـا سازمانی در صورتی کـه با عمل صحیح تایید و پشتیبانی نشود بی فایده خواهد بود .

اصطلاح روابـط عمومی به مفهوم کنونی نخستین بـار در سال1897 در سالنامه یـک مؤسسه راه آهن آمریکا مطرح شد و فعالیت آن بـه شکل کنونی اززمانی آغاز شد که مؤسسه های اقتصادی ودولتها افکارعمومی رادرسرنوشـت خود مؤثردانسته ودریافتند که فقط ازطریق روابط عمومی است که می توان اذهان عمومی را مجذوب کرده و به فعالیت خود رونق بخشند. در سال 1964 میلادی فاینانشنال تایمز از(روابـط عمومی) به عنوان صنعتی بـزرگ نام بـرد .هرچند روابط عمومی پیشینه ای به اندازه کل تاریخ دارد اما ابزارهایی که در این جهت مورد استفاده قرارگرفته شاهد تغییر وتحولاتی عمیق بوده است .بخصوص بعد از جنگ جهانی اول تـوجه خاصی به روابط عمومی علمی شد ودر سالهای بـعد از جنگ دوم جهانی به این اهمیت افزوده شد .آغازروابـط عمومی بـه شکل سیستماتیک در سالهای 1900 به بعد شکل گرفت . مرحله اول از 1900 تا 1914 میلادی بود ودراین سالها از یـک سو فساد ماموران مقامات دولتـی آمریکا موجب شد که جامعه درصدد رسوایی آنها بر آید و از سوی دیـگر سازمانها ومؤسسات تلاش می کردند با انتشار مطـالبی در روزنامه ها اعمال واقدامات خود را در نـظرمردم بـا آب و تاب بیشتـری منعکس نمایند .مرحله دوم به سالهای 1918-1914 میلادی بر می گردد ، دراین سالها دولت آمریکا درگیر مسائل جنگ جهانی اول بـود وسعی می کرد تا مقاصدجنـگی وخواستهای خودراتوسط روابـط عمومی مرتبط با مردم قراردهد .مرحـله سوم دوره تـکامل روابـط عمومی در آمریکا بـه شـمارمی رود و بـه سالـهای 1929 – 1918 برمی گردد . در ایـن سالها مؤسسات صنعتی بـرای معرفی خود بـه انتشار مطالب وسیـع ، گسـترده و دامنه داری دست زدندزیرا برای آنها در جنگ اول به اثبات رسیده بود که ارائه مطالب درباره موضوعی خاص درصورتی که از روی واقع بینی و بصیرت باشد افکار عمومی را تغییر داده و درجهت مثبت یا منفی سوق می دهد .روابط عمومی در ایران هم اکنون نزدیک قدمت60 ساله دارد. اولین روابط عمومی در سال 1327 شمسی از طرف شرکت نفت در ایران به وجود آمد .بدین ترتیب شرکت ملی نفت ایران به وجود آورنده اولین تشکیلات روابط عمومی درایران است . تا این که به موجب لایحه قانونی مصوب هشتم فروردین ماه 1343 شمسی ، وزارت اطلاعات تشیل شد و بعد از تأسیس وزارت اطلاعات در اواخر دهه چهل این وزارتخانه به مسأله روابط عمومی اهمیتی جدی داد و برای شروع ، سازمان روابط عمومی صنعت نفت با تشکیلاتی دولتی ، پس از مدتی تغییراتی کلی در روابط عمومی دولتی در وزارت اطلاعات انجام شد.در سال 1348 شمسی به پیشنهاد وزارت اطلاعات وجهانگردی و تصویب هیأت وزیران ، نام دفتر های اطلاعات وانتشارات درکلیه وزارتخانه ها وسازمان های دولتی و وابسته به دولت به اداره « اطلاعات و روابط عمومی » تغییر نام یافت.اداره های روابط عمومی وزارتخانه ها و مؤسسه های دولتی در عین این که فعالیت مستقل داشتند ولی از نظر سیاسی عموم فعالیت های خود را با یک اداره کل در وزارت اطلاعات و جهانگردی به نام شورای اطلاعات و انتشارات روابط عمومی هماهنگ می ساختند.در سال 1363 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سیمناری را با شرکت  روابط عمومی ها در تهران برگزار کرد که در واقع زیربنای حرکت روابط  عمومی را برای تجدید حیات آن پی ریزی کرد . پس ازپـیروزی انقلاب اسـلامی دولتمردان ومدیرانی که در ابتـدا مسئـولیت اداره سازمانها را پـذیرفته بودند ، با توجه به وجود عوامل گوناگون ، چندان توجهی به فعالیتهای روابط عمومی نکردند . به تدریج که کارها و مؤسسات و سازمانها به روال عادی بازگشت و جریان امور سیر طبیعی خود را در مدیریتها آغاز کرد کمبود فعالیتهای روابط عمومی در آنها احساس شد .درطول مدت جنگ دوره های کوتاه مدت و بلند مدت آموزش روابط عمومی به وسیله مرکز آموزش مدیریت دولتی برای آموزش کارمندان مشغول به کاردردفاتر روابط عمومی مؤسسات دولتـی و غیردولتی تشکیل شد . رشته روابط عمومی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی از فهرست آموزش عالی حذف شده بود ، درسال 1368 با تلاش دلسوزانه ومجدانه دکتر معتمدنژاد و دکتر حمید نطقی و سایر اساتید این رشته در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی که نام جدید آن همان دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی بود ، بازگشوده شد .

در حال حاضر رشته روابط عمومی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه  علامه طباطبائی و دانشگاههای علمی ـ کاربردی تدریس می شود و ادارات کل روابط عمومی وزارتخانه ها و مؤسسات در مراکز استان نیز اقدام به تشکیل دوره های آموزشی روابط عمومی برای کارمندان خود کرده اند. ازسال 1368 نیز سازمان اموراداری و استخدامی کشور آیین‌نامه کاری دفاتر روابط عمومی را تصویب کرده است.

روابط عمومی از دیدگاه اسلام ، قرآن ومقام معظم رهبری

قرن حاضر را علاوه بر قرن تسخیر فضا ، اتم ، کامپیوترو لیزر عصر ارتباطات هم نامگذاری کرده اند که شبیه دهکده جهانی می ماند که در این حلقه ارتباطات انسانها بهم نزدیک و افکار و اعمال انسانها و جمعیت ها دیگر از دید و نظر یکدیگر پنهان نیست .در قرآن کریم سوره مبارکه آل عمران آیه شریفه 200 ( یا ایها الذین آمنوا صبرو و صابرو و رابطو واتقوالله لعلکم تفلحون ) در این آیه شریفه ضمن دعوت امت به برقراری رابطه اجتماعی داشتن شکیبایی و در پیش گرفتن تقوای الهی را برای رسیدن به رستگاری و فلاح مورد تأکید قرار داده است نکته جالب قرآن موضوعی که امروزه به عنوان اخلاق در روابط عمومی به شکلی بسیار ناقص در مجامع روابط عمومی مطرح است دراین آیه شریفه با زیبایی هر چه تمامتر بیان و اشاره می شود .

اینجاست که اهمیت نقش روابط عمومی نمایان می گردد نقشی که مبتنی برداشتن حجاب غربت و بیگانگی و افشاندن عطر خوش آشنایی است و روابط عمومی می توانند پل ارتباط بین افراد جامعه و سازمان ها باشند البته پل هایی که اگر مستحکم نباشند یقیناً از بهره ذهنی لازم و کارآیی لازم رانخواهد داشت. دراین میان گفتگو ، یکی از کاملترین و مؤثرترین شیوه‌های تبادل اطلاعات و برقراری ارتباط است که به عنوان یک ابزار استراتژیک برای نیل به اهداف سازمانی می‌تواند عامل مهمی در کاهش هزینه‌ها و مشکلات سازمانها و مؤسسات قلمداد شود.تاکنون در زمینه روابط عمومی و ارتباطات مطالب بسیاری گفته و نوشته شده که هرکدام در جای خود به گوشه‌ای از دنیای گسترده و پیچیده این دانش ، فن و هنر پرراز و رمز پرداخته اند.یک تفاوت اساسی روابط عمومی و ارتباطات با سایر علوم نظیر زمین شناسی ـ فیزیک ـ شیمی ـ زیست شناسی و…. در آن است که مخاطب و بستر مطالعه و نگرش در حوزه روابط عمومی و ارتباطات صرفا انسانها هستند در حالیکه در رشته های مذکور در عین توجه به مسئله پیدایش هستی ، انسان، خلقت ، زیست و حیات بشر ، به گیاهان و جانوران و مسایل دیگر نیز پرداخته می شود و این خود اهمیت و جایگاه روابط عمومی و ارتباطات انسانی را بیش از پیش برای ما روشن‌ می‌سازد.بدلیل نو پا بودن دانش روابط عمومی، لاجرم منابع مطالعاتی و تحقیقاتی ما در زمینه این مقوله پر ارزش و تاثیر گذار، عمدتا وارداتی و در حد نه چندان گسترده و قابل دسترس بوده و این در حالی است که نوعا ما از یک دریای بیکران و یک مرجع بسیار اساسی و گرانقدر در زمینه روابط عمومی و ارتباطات که همانا ‹‹ قرآن کریم›› این ودیعه و یادگار سعادت بخش و ارزشمند پیامبر گرامی اسلام((ص)) می باشد غافل بوده ایم.در واقع ،آنقدر که به منابع خارجی و حرف و حدیث دیگران در زمینه دانش روابط عمومی و ارتباطات پرداخته ایم به کتاب مقدس و حیات بخش خود توجه نکرده ایم . به نظر می رسد که خداوند متعال ، هدفش از برقراری ارتباطات و ا نجام گفتگو (به معنی عام) در قرآن، همانا ،سعادت ، کمال و رستگاری مخاطبان خود می باشد. خداوند به ابلیس امر نمود که بر آدم سجده کند‌، اما او خودداری نموده و تکبر و کفران ورزید.

(واذ قلنا للملائکه اسجدوا لآدم فسجدوا الا ابلیس ابی و استکبر و کان من الکافرین) (سوره بقره آیه 35) برای شیطان لفظ بهشت و جهنم شاید آنقدر ها که برای انسان مطرح و مهم است‌، با اهمیت نبوده ، چراکه او خود ، از جایگاه و مرتبه مناسبی برخودار بوده است. اما انسان مسلمان که در روی کره زمین زندگی می کند برایش بسیار اهمیت دارد که عاقبت بخیر شده و دست آخر با رستگاری و آمرزش الهی از دنیا برود. لذا در آیات مختلف ، برای اینکه انسان سوق داده شود به سمت وسوی آن فلاح و سعادت ، موضوع بهشت و امکانات موجود در آن مطرح را می‌نماید. مانند: للذین احسنوا الحسنی و زیاده …اولئک اصحاب الجنه (یونس آیه 26) ،اصحاب الحنه یومئذ خیر مستقرا (فرقان آیه 24) ،اما الذین آمنوا و عملو الصالحات فلهم جنات الماوی(سجده آیه 19) ،الا عباد الله المخلصین – اولئک لهم رزق معلوم – فواکه و هم مکرمون - فی جنات النعیم (صافات آیه های 40 تا 43) ،لکن الذین اتقو ربهم لهم غرف من فوقها غرف مبینه تجری من تحتها الانهار (زمر آیه ‌20)

در واقع به تعبیری ، خداوند متعال به انسان نوعی مشاوره دلسوزانه و از سر صدق و صمیمیت و خیر خواهی و آن هم بطور رایگان می دهد . تا بلکه بشر راه را از چاه باز شناسد و این مبحث مهم و قابل تاملی در روابط عمومی و ارتباطات است. از سوی دیگر ، برای توجه دادن و آگاه ساختن انسان از عواقب سوء رفتار و عملکرد ، خداوندآیات عذاب و جهنم و شرایط حاکم بر آنجا را متذکر شده است:مانند: والذین کفروا و کذبوا بایاتنا اولئک اصحاب النار هم فیها خالدون (بقره آیه 39)،والذین کسبوا السیئات جزآء سیئه … اولئک اصحاب النار(یونس آیه 27) ،ادخلو‌ا ابواب جهنم خالدین فیها فبئس مثوی المتکبرین (مومن آیه 76) ،وسقوامآء حمیما فقطع امعاء هم (محمد آیه 15) ،الذی جعل مع الله الها آخر فالقیاه فی العذاب الشدید(ق – آیه 26)

ومقام معظم رهبری همچنین دراین باره تاکید می کنند ،"فکر اینکه برادران یک بخش مشابه در ارگان‌های کشور را مثل روابط عمومی‌ها گردهم آوردند فکر خوبی است. ما در نظام خود احتیاج به یک انسجام حقیقی از هر طریق ممکن داریم یکی از طرق هم همین است که عرف روابط عمومی در وزارتخانه‌ها هم‌گون و هم‌نوا شود. حداقل فایده این کار بهره‌گیری از تجربیات یکدیگر است. در مورد خود روابط عمومی،‌ برادران شاغل این کار به شأن و مسئولیت کار واقف هستند به خصوص در این ایام که با مسئولان کشور تماس گرفتند و نقطه‌نظرها روشن شده است. روابط عمومی‌ها می‌دانند کارشان چیست و چه توقعی از آنها می‌رود. شاید کار روابط عمومی‌ها را بتوان به عنوان رابط بین دستگاه‌ها و مردم ملاحظه کرد.روابط عمومی‌ها باید ببینند خلایی که وجود آنها را ضروری کرده است چیست. عشق به خدمت‌گاهی در برخی از افراد و دستگاه‌ها موجب می‌شود که قلمرو وسیع‌تری را برای کار خود جست‌وجو کنند و در نتیجه تداخل بخش‌های مختلف پیش می‌آید. جای خالی روابط عمومی‌ها باید روشن شود و باید روشن شود منظور از رابطه با مردم چیست. یعنی مردم باید از ما چه چیزهایی بدانند.بعضی معتقدند که روابط عمومی‌ها بایستی حقیقت مطلب در مورد دستگاه‌ها را بیان کنند زیرا مردم انتظار و توقع دارند که همه واقعیت‌ها را بشنوند. بعضی هم عقیده دارند علاوه بر گفتن این حقیقت باید نظر مردم نسبت به آن وزارتخانه نیز مشخص و منعکس شود. عده‌ای می‌گویند تنها چیزهای امیدبخش را باید به مردم گفت و مطالب یأس‌آفرین را نباید ارایه داد.روابط عمومی‌ها باید روش خود را از بین این سلیقه‌ها انتخاب کنند. به نظر من شما باید مشخص کنید انتظار مردم و دستگاه‌ها از شما چیست. باید با مردم صادقانه رفتار شود و با زبان فریب با آنها رفتار نشود. مهم‌ترین ممیزه جمهوری اسلامی ایران در بخش تشکیلات این است که مردم،‌ مسئولان را از خود می‌دانسته و توقع غیرواقعی شنیدن و حرف سست شنیدن را ندارند. آنان حرف صادقانه می‌خواهند.از سوی دیگر لزومی ندارد همه حقایق را به مردم بگویید و این منافاتی با صادقانه بودن با مردم ندارد. باید ترکیبی از این دو شیوه را اتخاذ کرد. یعنی صادقانه،‌ دور از اغراق و بدون قصد سرگرم کردن مردم با آنها ارتباط برقرار کرد.اصل این است که همه سخنان صدق به مردم منتقل نشود تا دشمن از خفایای دستگاه‌ها آگاه نشود. هیچ لزومی ندارد همه مسایل و دقایق را با شعار صدق و حسن نیت بگوییم. کسانی که خطاب به مردم از دستگاه‌های مختلف انتقاد می‌کنند و ضعف‌های آن را گوشزد و اتمام حجت می‌کنند کار غلطی انجام می‌دهند،‌ زیرا این اتمام حجت باید با مقام مافوق مثلا دولت یا مجلس صورت گیرد نه اینکه چنین اتمام حجتی دل مردم را خالی کند. این نشانه برخورد صادقانه نیست بلکه ساده‌لوحانه است.باید مردم به دستگاه‌های اطمینان پیدا کنند،‌ وعده‌های پوچ و صریح به مردم لزوم ندارد،‌ در بیان حقیقت زبان صدق لازم است.ما بایستی بلندگوی مردم نسبت به خود را همواره باز نگه‌‌داریم به هر صورتی که ممکن است ما باید همیشه به گوش باشیم وگرنه چیزهایی از ما فوت می‌شود که در تصمیم‌گیری‌های ما موثر خواهند بود.نقص بزرگ دچار شدن به افراط یا تفریط در رابطه با مردم است. به این معنی که گاهی آن قدر چیزی نگفته‌‌ایم که اصلا مردم اطلاعی از جریانات پیدا نکرده‌اند. مثلا مردم هنوز از کارهایی که شده است، خبر ندارند. مردم ما نمی‌دانند که پس از پیروزی انقلاب چه تحولاتی صورت گرفته و همین امر موجب شد که امام فرمودند مسئولان باید کارهای خود را به مردم گوشزد کنند. گاهی هم در تبلیغ و بیان مطلب چنان زیاده‌روی و بدلحنی کرده‌ایم که به ضدتبلیغ مبدل شده است که آثار بد آن از تبلیغات سوء شاید کمتر نباشد.گاهی مطالب در مطبوعات و صدا و سیما بد بیان و ارایه می‌شود و گاهی تبلیغ به نوعی در صدا و سیما مطرح می‌شود که گویی دشمن آن را تهیه کرده است.زیان تبلیغ و لحن تبلیغ گاهی در خدمت ضدتبلیغ قرار می‌گیرد. بسیاری از اخباری که به رسانه‌ها داده می‌شود از طریق روابط عمومی انجام می‌گیرد و باید از افراط و تفریط دور باشد، در عین حال مسئولان در تنظیم خبر و در زمینه ارایه خبر مسئول هستند.نکته دیگر این است که برادران باید قدری در توسعه دادن به انتشارات روابط عمومی‌ها قناعت کنند. زیرا زیاد شدن خبرنامه‌ها هیچ لزومی ندارد. روح مصوبات مجلس هم همین بود که جلوی این کار را بگیرند اما این توسعه متاسفانه هنوز هم وجود دارد اما کارهای ابتکاری را باید توسعه داد. از جمله نظارت دادن خود مسئول به کار خود وی و تهیه جدول‌ها و نمودارها برای دیدن مسئولان که چه کارهایی کرده است.روابط عمومی بهترین نمایانگر اوضاع داخلی وزارتخانه از یک سو و از سوی دیگر منعکس‌کننده چگونگی مسایلی است که در آن نهاد می‌گذرد. سلامت یک دستگاه به اتصال اجزای آن و هم‌نوایی و هم‌سازی آنها ارتباط دارد. روابط عمومی‌ها می‌توانند فعالیت نهادها را ارزیابی و منعکس کنند و مشخص‌کننده روش‌ها و نقص‌های دستگاه مربوط خود باشند.

روابط عمومی‌نوین و رسانه‌ها

فناوری نوین ، در عرصه ارتباطات انسانی تحولات عظیمی را بوجود آورده است ، تا آنجا که به جرأت می توان گفت که بیشترین تحولات و پویایی را فناوری نوین در بخش ارتباطات پدیدار ساخته است تا در عرصه های دیگر دانش بشری روابط عمومی ها نیز نقش مهم و کلیدی در برخورد با مخاطبان یک سازمان دارد و استفاده از فناوری های نوین ارتباطی و اطلاعاتی سبب ارتقاء سطح کیفی و کمی کارکردها در حوزه فعالیت روابط عمومی شده است.در حرفه ای ترین صورت ممکن؛ روابط عمومی در پی تاثیر گذاری بر افکار عمومی است و این کار را با ارائه ایماژهای به موقع و مناسب از شرکت، خدمت، محصول و با عرضه پیام های موثر از طریق واسطه هایی به نام رسانه ها و یا به طور مستقیم از طریق خود مخاطبان صورت می دهد.مهم ترین درخواست مردم و رسانه ها ازروابط عمومی ها " پاسخگویی " است و روابط عمومی الکترونیک ، گزینه مناسبی برای برآورده کردن این انتظار است.

در عصر حاضر، با توجه‌ به‌ گسترش‌ فعالیت‌ها و پیچیدگی‌ خدمات‌ اقتصادی‌، رقابت‌ شدید در عرصه تولید و خدمات‌، گسترش‌ روزافزون‌ سازمان‌های‌ عرضه‌کننده کالا و خدمات‌، ارتباطات‌ بسیار فزاینده‌ و پیچیده‌ و بسیاری‌ از عوامل‌ دیگر، برقراری‌ ارتباط‌ سازمان‌ها با مردم‌ و توجه‌ به‌ دیدگاه‌ و خواسته افراد جامعه‌، ضروری‌ به‌ نظر می‌رسد. تا آنجا که‌ می‌توان‌ گفت‌ شرط‌ بقا و دوام‌ هر سازمان‌، داشتن‌ روابط‌ پویا، عمیق‌ و مؤثر با مراجعه‌کنندگان‌ است‌. امروز اهمیت‌ جایگاه ‌روابط‌عمومی ‌در توسعه هدف‌ها و فعالیت‌های‌ هر سازمان‌ یا نهاد اجتماعی‌، اقتصادی‌، فرهنگی‌ و سیاسی‌ در سطوح‌ گوناگون‌ (محلی‌، منطقه‌ای‌ و بین‌المللی‌) بر کسی‌ پوشیده‌ نیست‌. اکنون‌ شرایط‌ و ساختار جوامع‌ به‌ دنبال‌ تحولات‌ گوناگون‌ آنچنان‌ پیچیده‌ شده‌ است‌ که‌ تحقق‌ این‌ اهداف‌ و توسعه فعالیت‌های‌ هر سازمان‌ به‌ آسانی‌ میسر نخواهد شد. در این‌ راستا بررسی‌ بسیاری‌ از تجارب‌ و شواهد نشان‌ می‌دهد که‌ با وجود تلاش‌ها و فعالیت‌های‌ انجام‌ شده‌ به‌ دلیل‌ عدم‌ حضور روابط‌عمومی‌ مؤثر، سازمان‌ها نتوانسته‌اند به‌ موفقیت‌ چشمگیری‌ برسند. حتی‌ فعالیت‌های‌ بسیاری‌ از آنها نیز با شکست‌ مواجه‌ شده‌ است‌. این‌ در حالی ‌است‌که‌ وجود روابط ‌عمومی‌ مؤثر در سازمان‌ها و شرکت‌های‌ گوناگون ‌موجب‌ گسترش ‌فعالیت‌های‌ سازمان ‌از یک‌سو و جلب ‌افکار عمومی‌ از سوی‌ دیگر می‌شود.هدف روابط عمومی در دستگاه‌های اداری و سازمان‌های دولتی و خصوصی، عبارتست از اطلاع‌رسانی، شکل دادن به افکار، نگرش‌ها و این اهداف در صورتی برآورده می‌شود که افراد فعال در روابط عمومی به طور مرتب و مداوم، پیام‌هایی را دریافت کنند. در یک جامعه مبتنی بر اطلاعات، رسانه‌ها با تمامی تنوع خود مجاری اطلاع‌رسانی کم‌هزینه‌ای به شمار می‌روند. روابط عمومی‌ها می‌بایست از همه بیشتر به رسالت خطیر  و والای رسانه‌ها واقف باشند و در ایجاد حسن رابطه با آنها هرگز دریغ نورزند. اگر ارتباط نزدیک یکی از رسانه‌های جمعی یعنی مطبوعات و روابط عمومی‌ها را در نظر بگیریم که رابطه آنها لازم و ملزوم یکدیگر است، مطبوعات به دنبال کسب خبر و گزارش هستند و یکی از منابع مهم تهیه خبر و گزارش آنها روابط عمومی ادارات می‌باشد. طبق بررسی‌های به عمل آمده مشخص شده که سردبیران کنونی رسانه‌های جمعی، بیشتر وقت خود را صرف پردازش اطلاعات، نه جمع‌آوری آن می‌کنند. به عبارت دیگر، مطالب روابط عمومی‌ها، موجب صرفه‌جویی در وقت، پول و فعالیت رسانه‌ها به جای گردآوری اخبار توسط خودشان می‌شود به قول معروف روابط عمومی‌ها، گزارشگران مجانی رسانه‌ها هستند.رسانه‌ها موجب می‌شوند که میلیون‌ها نفر به طور همزمان بتوانند یک پیام را دریافت کنند. از طریق معجزه ارتباط ماهواره‌ای، جهان به دهکده جهانی با اطلاعات مشترک تبدیل شده است.گسترش وسایل ارتباط جمعی کار را برای روابط عمومی، آسان کرده است و همین ابزار است که داده‌ها و دریافت‌های لازم را برای آنها فراهم می‌کند. استفاده بهینه و مناسب از این تسهیلات در گرو اعمال مدیریت صحیح مسئولان روابط عمومی ادارات و سازمان‌ها است. روابط عمومی و رسانه‌ها در ارتباط تنگاتنگ و مستمر قرار دارند اگر حب و بغض و مصالح خاصی در کار نباشد می‌توان با اطمینان خاطرنشان کرد که یکی از معیارهای اصلی و معتبر برای ارزیابی کارکرد روابط عمومی، نظرات رسانه‌های جمعی به ویژه مطبوعات و خبرگزاری‌ها درباره آنها است. با این‌ وصف‌ نقش‌ روابط‌عمومی‌ در گسترش‌ اهداف‌ و فعالیت‌های‌ سازمان‌ و برقراری‌ ارتباط‌ با توده‌های‌ مردم‌ بر کسی‌ پوشیده‌ نیست‌. البته‌ موفقیت‌ در این‌ امر بستگی‌ به‌ آگاه‌ ساختن‌ مردم‌ از اهداف‌، برنامه‌ها، فعالیت‌ها و نتایج‌ عملکردها از طریق‌ ایجاد، تقویت‌ و حمایت‌ از عنصر روابط‌عمومی‌ دارد. عدم اعتماد متقابل میان رسانه ها (بویژه مطبوعات) با روابط عمومی ها یک مشکل و بیماری تاریخی است که از عوارض بیماری کلی ساختار سیاسی - اجتماعی جامعه است. این ارتباط بویژه میان روابط عمومی ها و خبرنگاران مطبوعات دارای چالش های بیشتری است زیرا روزنامه ها نگاه انتقادی بیشتری به عملکرد سازمان و دستگاه ها و قوای حکومتی دارند. از دیرباز و از زمانی که رسانه ها و روابط عمومی ها، هویت مستقل و حرفه ای خود را پیدا کرده اند، بحث ارتباط روابط عمومی با رسانه ها و متقابلارسانه ها با روابط عمومی ها با چالش های خاص خود همراه بوده است.رسانه ها معمولاروابط عمومی ها را پنهانکار معرفی می کنند و اعتقاد دارند آنها اخبار مورد نیاز رسانه ها را باتوجه به مصلحت ها و مقتضیات سازمانی خود پنهان می کنند و روابط عمومی ها نیز بر این باورند که رسانه ها اخبار آنها را آن گونه که باید منتشر نمی کنند و در مقابل انتشار اخبار و اطلاعات مربوطه به رسانه ها چشم داشت برخورداری از امتیازات مادی و معنوی در اختیار آن سازمان را دارند.روابط عمومی ها و رسانه ها، دو بال مهم اطلاع رسانی به جامعه هستندکه می توانند با کمک یکدیگر به گردش آزاد اطلاعات و کسب وجهه سازمان و اعتماد مردم یاری رسانند. روابط عمومی ها باید برای ارتباط دائمی و علمی با رسانه ها همیشه پیشقدم باشند، تا بتوانند از پتانسیل های موجود در عرصه رسانه ها بهره های بیشتری ببرند و فقط به برگزاری و تشکیل جلسه های مطبوعاتی و ارتباطی خبری اکتفا نکنند. تحقق این مهم یعنی استفاده بهتر و بیشتر از توان رسانه ها منوط به ایجاد و تعامل منطقی وعملی با رسانه هاست که سهم روابط عمومی ها و تلاش برای ایجاد این ارتباط بسیار بالاست. آنها هستند که باید برای ایجاد ارتباط به سراغ رسانه ها بروند، برداشتن دیوار بین آن دو برای دستیابی به توسعه پایدار لازم و ضروری است.گرچه اطلاع رسانی از ویژگی های روابط عمومی کارآمد است، آنچه اولویت بیشتری دارد اطلاع یابی است. روابط عمومی ها باید در داخل سازمان به دنبال خبر بدوند نه این که منتظر خبر بمانند.روابط عمومی باید بداند که رسانه ها پایگاه تبلیغاتی و سخنگویان یک طرفه سازمان او نیستند، بلکه رسانه ها در انتخاب اخبار، نیازها و علائق مخاطبان خود را در نظر می گیرند. دراین ارتباط برای بهتر شدن روابط بین رسانه ها وروابط عمومی ها موارد زیر مورد تاکید قرار می گیرد.تشکیل شورای مشورتی ارتباط با رسانه ها به منظور بحث و بررسی کارشناسی برای بهبود فعالیتهای روابط عمومی و استفاده از ظرفیتهای موجود رسانه ها عامل مهمی در موفقیت روابط عمومی ها در ایجاد ارتباط با رسانه ها است.پرداختن به عناصر اصلی خبر و پرهیز از اخبار شخصیت مدار (رئیس مدار) و حواشی کم اهمیت به افزایش آگاهی مردم و انعکاس بیشتر اخبار کمک می کند.در انتقال اخبار به رسانه ها تولید اخبار ابتکاری، توجه به خط مشی رسانه ها، جامع و کامل بودن خبر، ارسال عکس های مرتبط با خبر، سریع رساندن خبر و زمان فعالیت رسانه ها حائز اهمیت است.این هنر روابط عمومی است که به اندازه قابلیت و توان رسانه ها از آنها به نفع سازمان بهره  ببرد.باید به تمامی رسانه ها و خبرنگاران آنها احترام گذاشت، تبعیض بین خبرنگاران باعث دلسردی خبرنگاران نسبت به روابط عمومی و عدم انعکاس مناسب اخبار خواهد شد.روابط عمومی ها باید بدانند که هر چه عنصر تبلیغات در یک خبر بیشتر باشد کم اثرتر خواهد شد.اطلاعات مورد نیاز خبرنگاران را شخصاً  تهیه نموده و هیچ گاه سؤالات خبرنگاران را بی پاسخ نگذارید.اجرای سیستم مکانیزه خبررسانی (روابط عمومی الکترونیک) را جدی بگیرید.برقراری ارتباط نظام مند با مراکز اطلاع رسانی مختلف و ایجاد بخش مستقل ارتباط با رسانه ها را پیگیری نمایید.برای انعکاس اخبار در رسانه ها از تمام امکانات و نفوذ خود استفاده نمایید و برای این که مطمئن شوید اخبار ارسالی به سرویس مورد نظر رسیده است، با برقراری تماس تلفنی، توصیه های دوستانه را فراموش نکنید.

روابط عمومی ها در مواردی که از نظر خبری فعال نیستند باید با استفاده از تشابه، تعارض و تعمیم، تولید شبه رویداد و ... دست به تولید اخبار ابتکاری زده و از شیوه های تخصصی تولید خبر بهره ببرند.روابط عمومی باید بیش از پیش به اهمیت رسالت خطیر رسانه ها آگاه بوده و در ایجاد حسن رابطه با آنها کوشا باشد.روابط عمومی موفق، نویسنده ای است که از هر رویدادی (event) چندین خبر بسازد. به رسانه ها اطمینان دهید که هر مطلبی که توسط شما برای آنها فرستاده می شود، از روی کمال دقت و صحت تنظیم شده و هرگاه نیاز به جزییات و تفضیلات بیشتری داشتند، خواسته آنان در اسرع وقت برآورده خواهد شد.قبل از ارسال مطلب خود به رسانه ها آن را یک بار دیگر مرور کرده و آن را در کوتاه ترین و روان ترین شکل تهیه کنید.روابط عمومی ها باید ویژگی های خبر را شناخته و توانایی تشخیص رویداد خبری را از غیرخبری داشته باشد.روابط عمومی و رسانه  محورهای اصلی اطلاع رسانی هستند، اگر اطلاع رسانی این دو نهاد در جامعه شفاف و گویا و کامل نباشد طبیعی است که مخاطبان به سوی رسانه های غیررسمی خواهند رفت که این امر سبب سلب اعتماد افکار عمومی خواهد شد. بذر رسانه ها در روابط عمومى ها کاشته مى شود و توانمندى رسانه ها در ابعاد سیاسى، فرهنگى، اجتماعى و اقتصادى در واحدهاى روابط عمومى متجلى و به جامعه و مردم تزریق مى شود و درواقع نمود یکى در دیگرى نهفته و موفقیت هرکدام در دیگرى خلاصه مى شود.

چالشها و راهکارهای روابط عمومی نوین

یکی از مهمترین چالشهای کنونی نظام خبر و اطلاع رسانی در کشور ما تشخیص مرز شفافیت و خطوط قرمز است، به نحوی که این موضوع به محل چالشی در عرصه رسانه ها، سازمانها و حلقه های واسط یعنی روابط عمومی ها بدل گشته است. هریک از این بخشها به لحاظ ملاحظات ساختاری و ماهیتی از طرفی سعی در پایبندی به جریان آزاد اطلاعات دارند و از سویی رعایت خطوط قرمز و حریم های اطلاع رسانی مد نظر قرار می دهند. به طور مشخص در فرایند اطلاع رسانی در سازمانهای دولتی سه عامل اصلی و تاثیرگذار وجود دارد:1 – مدیر سازمان 2 – روابط عمومی سازمان 3 – مردم یا مخاطبان سازمان (رسانه ها)آنچه به عنوان محل اختلاف و گاه تنش در جریان اطلاع رسانی قرار دارد مرزبندیهایی است که هر یک از این سه برای خود در نظر می گیرند.بنابر واقعیات جاری کشور ما معمولا آنچه از نظر مدیر دستگاه مرز اطلاع رسانی یا خط قرمز است با دیدگاه روابط عمومی آن دستگاه منطبق نمی گردد. مدیران معمول موضع محتاطانه تری در انتشار اخبار، اطلاعات سازمان خود دارند و روابط عمومی ها به دلیل تعهد حرفه ای ، دایره وسیعتری را در خبر رسانی مدنظر قرار می دهند و این اختلاف نظر، گاه به وقوع تنش میان این دو مبدل می گردد. از سویی کشمکش دیگری در نقطه انعکاس اخبار و اطلاعات از روابط عمومی به مخاطب شکل می گیرد. در این بین معمولا انتظارات مخاطب فراتر از خروجی های روابط عمومی است که البته اقناع و مجاب ساختن او با رعایت حد و مرزهای خبری کار ساده ای نیست.با مروری گذرا به کارکرد اطلاع رسانی در دستگاههای دولتی، گرایش به سلایق و دیدگاههای مدیران سازمانها به شکل بارزی در روابط عمومی ها رایج است. این موضوع که در پیکره اغلب سازمانها رواج یافته از فاصله معنی دار روابط عمومی ها با رسالت حرفه ای و تخصصی خود در امر اطلاع رسانی حکایت دارد. آنگاه که سازمان احساس می کند لازم است اطلاعات و اخباری در مورد موضوعی به آگاهی مردم برسد یا آنکه بر اثر فشار افکار عمومی و انتظار عطش آگاهی از جزئیات موضوع ، سازمان را به واکنش وادار می سازد. ماجرای نحوه اطلاع رسانی، مرز و حریم آن آغاز می گردد، در یک سو مدیر سازمان به عنوان پاسخگوی تمامی مسایل و تعهدات سازمان به مسئولین مافوق یا خدمت گیرندگان و در یک سو روابط عمومی سازمان با مسئولیتهای حرفه ای و فشار رسانه ها و افکار عمومی قرار دارد و از طرفی دیگر مخاطب به نمایندگی از او رسانه ها اعم از روزنامه، خبرگزاریها و رادیو و تلویزیون جای دارند. به قولی معروف، روابط عمومی نزد مخاطبان وکیل مدافع سازمان و نزد مدیران سازمان، مدعی  العموم مردم است اما درست همین نقطه محل چالش است. چگونه می توان در بعد اطلاع رسانی این دو را یکجا جمع کرد. به نحوی که با تعیین مرزی هم رسالت حرفه ای روابط عمومی در شفافیت و اطلاع رسانی حفظ شود و هم مدیر دستگاه از افشای برخی اطلاعات سازمان خشمگین نگردد. هر چه جوامع پیچیده تر و مشکلات بیشتر مى شود، نیاز به روابط عمومى ها بیشتر مى شود. اقدامات موثرى انجام گرفته ولى روابط عمومى ها هنوز در ایران جایگاه خود را پیدا نکرده اند و مسئولان هم آنها را جدى نمى گیرند. روابط عمومى ها در ایران فقط در خدمت مدیران هستند. روابط عمومى ها با چالش هاى زیادى روبه رو هستند که بیشترین آن فرهنگى است. کشور ایران در شرایط به خصوصى قرار دارد. یک پاى ما در سنت است و یک پا در مدرنیته. مى خواهیم هر دو را داشته باشیم ولى این امکان پذیر نیست و باید یک تعادلى برقرار شود. ما معمولاً در همه رفتارها خیلى شعارى عمل مى کنیم. روابط عمومی ها با اشراف کامل به مسایل و اطلاعات سازمانها در این بین وظیفه حرفه ای خود می دانند که موضوعات مورد نیاز مخاطبان را به طور شفاف تا مرز اقناع به ایشان منعکس و در عین حال حد و مرزها و خطوط قرمز را نیز حفظ کنند. یکی از مشکلات اساسی روابط عمومی ها این است که درگیر کارهای جاری و روزمره می شوند و در برنامه ریزی های کلان و ارائه طرح های استراتژیک در بخش ارتباطات و تبلیغات فعالیت قابل توجهی ندارند. برای رفع این اشکال می توان از گروه های مشاور  در حوزه ارتباطات متشکل از متخصصان ، استادان و افراد صاحب نظر استفاده نمود تا با یک نگاه متفاوت روابط عمومی را در مسیر صحیح و در راستای اهداف تعیین شده هدایت کنند. عمده ترین مشکل روابط عمومی در ایران این است که برنامه ها اغلب بر اساس نگرش های سنتی طراحی و اجرا می شود که باید در این امر تجدید نظر اساسی صورت گیرد. براساس نظریه کارشناسان این علوم ،چالشهای روابط عمومی در ایران را می توان در دو بخش اصلی ( تشکیلات ، اعتبارات ، آموزش ، نحوه عمل ، نیروی انسانی  و وجود نگرش های  منفی ) و فرعی ( نداشتن متولی مشخص ، نبود تشکل های حرفه ای کافی و نبود قانون مندی مسئولیت های استراتژیک و حرفه ای روابط عمومی) تقسیم کرد. دستیابی تشکیلاتی را میتوان به عنوان نخستین چالش روابط عمومی در سازمان دانست. منظور از دستیابی تشکیلاتی ، نبود پویایی در طراحی تشکیلاتی است . نمودارهای تشکیـلاتی در تاریخ روابط عمومی ایران حاکی از نبود تفکر و تلاش در ایجاد بـخش هایی در تشکیلات روابط عمومی است که متناسب با  تحولات اجتماعی ایران باشد . به رغم این که در کشور گرایش زیادی برای حرکـت به سمت " جامعه مدنی " و توانمندی  و قابلیتهای روابط عمومی وجود دارد ، تا کنون کمتر روابط عمومی توانسته است از این وضع برای تسریع روند جریان توسعه خود استفاده کند .چالش دوم روابط عمومی ، وابستگی صرف روابط عمومی به مدیریت سازمان است . این وابستگی کامل گاه " خطر مدیریت مداری " را در روابط عمومی یک سازمان افزایش می دهد . چالش سازمانی سوم " آمیختگی تشکیلاتی " روابط عمومی با سایربخشهای تشکیلاتی سازمان چون اطلاعات ، انتشارات ، امور بین الملل و حوزه ریاست است . چالش دیگر روابط عمومی ، چالش حرفه ای بودن کارکنان و کارشناسان آن است . متأسفانه تعداد نیروها ی متخصص و کارشناس در روابط عمومی بسیار اندک است . به طوری که این نیروها چه به لحاظ تعداد و چه به لحاظ تخصص ، جوابگوی نیاز دستگاه ها نیستند .

در شرایط فعلی که اطلاع رسانی در روابط عمومی ها اغلب به روال معمول و بدون استفاده از ابزار و امکانات پیشرفته صورت می گیرد، مخاطبین محدودی را پوشش می دهد برای رفع این محدودیت جذب نیروی انسانی مستعد و کارآفرین و استفاده از ابزارهای پیشرفته مانند اینترنت و اینترانت این مشکل را تا حدودی حل خواهد نمود. تجربه روابط‌عمومی‌ها در ایران تا حدود زیادی نشان‌دهنده مشکلات ساختاری است که تحولات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در ایران طی سالها شاهد آن بوده است. اکنون روابط‌عمومی‌ها خصوصا  روابط‌ عمومی‌های بخش دولتی ومحلی برای حضور افرادی شده است که بی‌اعتنا یا بی‌اطلاع از وظیفه و کارکردهای چنین نهادی در جامعه مدرن، خود وظایفی نو برای خود تراشیده‌اند و کارکرد اصلی‌شان برگزاری مراسم اعیاد، سوگواری، نصب پرچم و پلاکارد، تهیه دسته گل و تدارک سرویس رفت و برگشت برای مراسم عزای همکاران و کارهایی از این قبییل شده است. به گونه‌ای که هر جا صحبت از روابط‌ عمومی است، در ذهن کار گِل، غیرعلمی و بیکاری و نصب پلاکارد تداعی می‌شود. مشکل دیگر نیز عدم شناخت مدیران ارشد بعضی سازمان ها از تاثیرات مهم و موثر اطلاع رسانی در جلب مشارکت مردم می باشد که این امر نیز مستلزم آموزش های مرتبط به منظور تغییر نگرش در حوزه ارتباطات فردی و سازمانی می باشد.در سازمان‌ها و دستگاه‌ها، واحد روابط عمومی‌ که به‌ عنوان‌ مرکز اطلاعات‌ و انتقال‌ و ارتباط با مخاطب‌ دردرون‌ و برون‌ سازمان‌ تلقی می شود باید در اولویت‌ اتصال‌ به‌ اینترنت‌ و قابلیت‌ها و توانمندی‌های‌اطلاعاتی‌ و ارتباطی‌ آن‌ قرار گیرد. روابط عمومی‌ با متصل‌ شدن‌ به‌ شبکه‌ اطلاعاتی‌ اینترنت‌ قادرخواهد بود از قابلیت‌های‌ بی‌شمار ارتباطات‌ این‌ شبکه‌ جهانی‌ استفاده‌ کند. روابط عمومی‌ در این‌ راستا می‌تواند اطلاعات‌ ارزشمندی‌ پیرامون‌ برنامه‌ها، فعالیت‌ها و مأموریت‌هایی‌ که‌ سازمانش‌ در آن‌ ارتباط است، دست‌ یابد و از سویی‌ انتقال‌دهنده‌بسیاری‌ از پیام‌های‌ سازمان‌ خود برای‌ انبوهی‌ از مخاطبان‌ سازمان‌ متبوعش‌ باشد که‌مشترک‌ اینترنت‌ هستند. در واقع‌ بهره‌گیری‌ چند منظوره‌ ارتباطات‌ برای‌ روابط عمومی‌ ازطریق‌ اینترنت‌ با سهولت‌ و سرعت‌ و کیفیت‌ بالاتری‌ امکان‌پذیر خواهد شد. اگر روابط عمومى فرهنگ نقد و انتقاد را درجاى جاى سیستم و سازمان خود باب سازد، آن وقت کارایى رسانه در برخورد با سازمان افزایش یافته و توسعه کشور در حداقل زمان ممکن امکانپذیر مى شود. اگر این باور که روابط عمومى قوى و تأثیرگذار است، در جامعه تقویت شود، آن وقت تلاش براى ارتقاى سطح روابط عمومى آغاز خواهدشد و مسؤولانى بر مسند روابط عمومى تکیه خواهندزد که کارایى لازم براى اداره این نهاد را به لحاظ فنى، کارشناسى و قدرت داشته باشند. به نظر می رسد یکی از ضعفهای روابط عمومی در کشورمان فقدان همگامی استعدادذاتی و مدارج تحصیلی است. همچنین مدیران روابط عمومی باید به دو علم ارتباطات و مدیریت آشنایی کامل داشته باشند. بیشتر مدیران روابط عمومی فاقد نگرش تفکرمدارانه به روابط عمومی هستند . داشتن توانمندی و استعداد ذاتی برای یک مدیر از ویژگیهای مهم است.هر کس که تحصیلات ارتباطی را گذرانده، متخصص روابط عمومی نخواهد بود؛ زیرا گذراندن تحصیلات به هیچوجه نشاندهنده تخصص در این حوزه نیست. مدیران ارشد، باید شناخت دقیقی از حوزه های روابط عمومی داشته باشند . روابط عمومی ترکیبی از فن و هنر و برقراری ارتباط صحیح با مردم است. متاسفانه بحث انتخاب مدیر روابط عمومی در حال حاضر بیشتر روابطی شده است، در حالیکه یک مدیر موفق روابط عمومی، باید فرهنگ عمومی کشور را به خوبی بشناسد و از طرفی با علم روانشناسی و روانشناختی نیز تا حدی آشنایی داشته باشد. سایرمشخصه های یک مدیر روابط عمومی خوب و کارآمد صاحبنظر بودن او در امور فرهنگ اجتماعی؛ بهره مندی چگونگی استفاده از مشاوران نیروهای کارشناس بیرون از سازمان ؛ تسلط بر فعالیتها ؛ ساز و کار وتصمیمات سازمان متبوع و ... است. اگر برای روابط عمومی وظایفی چون اطلاع رسانی، فرهنگ سازی، شکل دهی به افکار عمومی و ارتقای سطح آگاهی های عمومی قایل باشیم؛ وظیفه پاسخگویی به افکار عمومی؛ یکی از مهم ترین وظایف این واحد سازمانی است؛ به طوری که پاسخگویی دربرگیرنده و نتیجه تمامی تلاش های صورت گرفته روابط عمومی است. افکار عمومی بزرگ ترین قدرت نامریی است که جریان های اجتماعی و فرهنگی را به وجود می آورد و این جریان ها قوی تر از هر سیاستی؛ عمل می کند. به همین دلیل قبل از اجرای هر سیاستی؛ ابتدا باید زمینه پاسخگویی به افکار عمومی را فراهم کرد. روابط عمومی با ارتقا جایگاه پاسخگویی سازمان ها؛ به عنصری موثر در جهت شفاف کردن روابط اجتماعی؛ جلب اعتماد باورهای عمومی؛ درستگویی ، درستکاری ؛ روانی حرکت و چرخش اطلاعات تبدیل می شود. بابرداشتن دیوارهای میان روابط عمومی ها؛رسانه هاومردم ونیزباشفاف سازی سازمان ها؛ سیاست دو سویه شدن ارتباط تحقق می یابد. کارشناسان بر این عقیده اند که با وجود اهمیت روابط عمومی ها و نقش موثری که مدیران این حوزه در سازمانها و وزارتخانه های مختلف برعهده دارند، متاسفانه در کشور نگاه تخصصی و برنامه ای به موضوع روابط عمومی وجود ندارد و شاهدیم که اکثر روابط عمومی ها با پرداختن به کارهای زودبازده، به برنامه های درازمدت اهمیت نداده و سرمایه گذاری لازم راانجام نمیدهند. در جامعه ایران نگرش به روابط عمومی صرفاً تبلیغاتی است که این امر تحریف افکار و دورشدن روابط عمومی از رسالت اصلی خود شده است . در حال حاضر این نهاد مؤثر در ایران با نوعی مظلومیت رسانه ای و فرهنگی مواجه است . امروزه به نظر می رسد که معیارهای قالب در جامعه ما بی توجهی به ارزش های نهفته در کار روابط عمومی هاست به طوری که این امر باعث شده که در بسیاری از سازمان ها بخش روابط عمومی مبدل به بخش تبلیغات سازمان شود و کمتر به مفاهیم و ارتباطات دو سویه بپردازد .صاحب نظران معتقدند اگر نقش روابط عمومی در ایجاد یا تقویت فرهنگ توسعه، در بومی کردن سرمشق های توسعه، کشف و معرفی ظرفیت های جامعه، باز آفرینی فرهنگی، حفظ تعلق و پیوستگی بدانیم روابط عمومی باید بتواند از هر نوع گسستگی و ناپیوستگی جلوگیری کند و یا حداقل کاهش دهنده فاصله و شکاف میان جامعه و دستگاههای اجرایی باشد. روابط عمومی برای ایجاد زمینه مناسب در امر بستر سازی نظام پاسخگویی و برقراری تعامل و ارتباط مخاطبان با سازمان از روشهای گوناگونی می تواند استفاده کند که مهم ترین این روشها عبارتنداز: تماس با دوستان، کارمندان، مراجعه کنندگان و مصرف کنندگان کالا یا خدمات، جمع آوری و بررسی شکایات ، گزارش ها ، نامه ها، تلفن ها  و نوشته های انتقادی و پیشنهادی افراد عضو سازمان یا بیرون از سازمان ، شرکت در جلسات و سمینارها و نشست های مربوط به فعالیت موسسه ، شرکت در جلسات مسئولان سازمان، تهیه بریده جراید مربوط به سازمان و حوزه کاری ، افکار سنجی، تهیه و انتشار نشریه داخلی، برقرار ارتباط با نویسندگان و ارباب جراید ودیگر رسانه ها ، جلب همکاری و مساعدت آنان برای نشر مطالب و مقالات مربوط به مؤسسه ، مصاحبه های مطبوعاتی ، نمایشگاه ، مراسم اهدای جوایز، سخنرانی، تنظیم متن آگهی برای انتشار در جراید و دیگر رسانه ها . روابط عمومی با استفاده از موارد فوق می تواند به نحو درست و صحیح در امر بستر سازی در درون سازمان مؤثر واقع شود. اما پرای بهبود روابط عمومی ها بهتر است در یک فرصت زمانی کوتاه ، تمامی مدیران روابط عمومی دستگاههای دولتی از نظر تخصص گزینش شوند، تشکیلات روابط عمومی اصلاح و مدیر روابط عمومی مشاور و سخنگوی سازمان باشد، تصویب بودجه روابط عمومی برای مدیران ارشد اختیاری و سلیقه ای نباشد ، شورای اطلاع رسانی دولت نقش سیاستگذاری محتوایی و بین بخشی را انجام دهد ، عزل مدیران روابط عمومی صرفا با موافقت یک نظام صنفی یا شورای اطلاع رسانی انجام گیرد ، نظام نامه اخلاقی روابط عمومی تدوین و در قالب انجمن صنفی اجرایی شودو صدا و سیما سیاست ساخت برنامه های مشارکتی و فروش آنتن را تغییر دهد .

آینده روابط عمومی ها

جامعه اطلاعاتی یک جامعه پست مدرن است که بر تولید اطلاعات متکی است. مشخصه عصر مدرن صنعت و تولیدات صنعتی بود، اما در زمانه پست مدرن این مشخصه، اطلاعات است. گرانبهاترین کالا در جامعه اطلاعاتی،‌ اطلاعات است. در جامعه اطلاعاتی این فکر است که دارای ارزش است و در چنین جامعه‌ای با فکرسالارها سر و کار داریم. نیروی کار این جامعه کارگزاران اطلاعاتی هستند.جامعه اطلاعاتی از سه گروه‌: اطلاع‌سازها، اطلاع‌پردازها و اطلاع‌خواه‌ها تشکیل شده‌ است. مهمترین نقش روابط عمومی در جامعه اطلاعاتی مدیریت اطلاعات است. یکی از پیامدهای انقلاب اطلاعات، انفجار اطلاعات است. تولید حجم زیادی از اطلاعات که دسته‌بندی و نحوه استفاده از آن امر بسیار دشواری است. در این هجمه سنگین اطلاعاتی روابط عمومی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. مدیریت اطلاعات در تولید، انعکاس و همچنین گردآوری اطلاعات و بهره‌گیری از آن در اقیانوس اطلاعاتی وظیفه روابط عمومی است. روابط عمومی بخشی از اعمال مدیریت است و جایگاه خاص روابط عمومی نیز در رده کارهای مدیریتی قرار دارد . همانگونه که مدیر یک مؤسسه برای اداره امور سازمان نیاز به ساماندهی ، تامین نیروی انسانی ، هدایت و نظارت امور ، هماهنگی و برنامه ریزی دارد باید کوشش کند تا بر ذهن مردم نیز تاثیر گذارد و نظرات مثبت مردم را درباره مؤسسه خود حفظ کند و از این راه منفعت مادی و معنوی برای سازمان به دست آورد .نکته مهم این است که کار روابط عمومی خدمت به مدیریت است نه مدیر برای آنکه محور اساسی کار روابط عمومی کسب منافع برای کل سازمان است نه برای شخصی که در رأس حرم سازمانی قرار گرفته است . بنابراین باید به روابط­عمومی و کارکردهای آن ، بهتر و منطقی تر نگاه کرد. در این صورت است که روابط­عمومی می تواند در فراز و نشیب های سازمانی سربلند و سرافراز شود.

به اعتقاد علمای علم ارتباط ، برآورده کردن انتظارات کارکنان و مشتریان ، در نظر گرفتن شرایط بازار و رقبا ، روان کردن مسیر جریان اطلاعات در درون و بیرون سازمان ، حضور و مشارکت در برنامه های بلند مدت و کوتاه مدت سازمان ، کسب اطلاعات ، پردازش آن ، تفسیر و تلخیص و در اختیار گذاشتن آن در سطوح مدیران برای اطلاح برنامه های در جریان و دهها موردیکه به نوعی مستقیما با سازمان و مخاطبان آن ارتباط دارد ، بسیار مهم تر از کسب نظر رضایت مدیران ارشد سازمان است . گفته می شود روابط عمومی ها حلقه واسط بین دولت و مردم بوده و یکی از ابزارهای مهم اطلاع رسانی به جامعه و اطلاع یابی از نظر دیدگاه مردم و انعکاس آن به دولت مردان بشمار می روند . به عبارت دیگر روابط عمومی ها با عملکرد خوب و اثر گذار خود می توانند بازیگر نقش خطیر و حساس ایجاد ارتباط فعال و اثر بخش بین کارگزاران حکومتی و مردم باشند و فاصله ها را کاهش دهند و زمینه ایجاد تفاهم و هم اندیشی بین مسئولان و مردم را فراهم سازند و تصمیم گیریها را به سمت منافع عمومی سوق دهند و نهایتا زمینه تحقق یک جامعه دموکراتیک فراهم شود . این نقش روابط عمومی ، یک نقش کلی در جامعه است که در اجرا وظیفه خطیر سیاست گذاری ، برنامه ریزی و عملکردی و دست یابی به هدفها و ارزیابی میزان توفیق یا عدم توفیق آن را بدنبال دارد . دست یابی به چنان نقشی ، سازمان متشکلی را طلب می کند تا بدرستی جایگاه روابط عمومی را تشخیص داده و از آن حمایت کند .این حمایت در قالب اعتماد می تواند کارساز تر شود . چرا که در سایه اعتماد مدیران سطح بالا ، اقتدار روابط عمومی تثبیت میشود . حمایت های دیگر نظیر حمایت مادی و انسانی نیز در سایه اعتماد و اقتدار حاصل می شود .زمانیکه بحث اقتدار در سازمان مطرح می شود ، مشکل عمده ای در ساختار سازمانی ایجاد میگردد. چرا که مدیران رده بالا و برخی از مدیران هم سطح ، موضع خود را در مقایسه با جایگاه روابط عمومی در سازمان ، ضعیف تر ارزیابی می کنند و غافل از آنند که دست آوردهای روابط عمومی که حاصل زحمات زیاد مجموعه کارکنان آن واحد است ، در جهت اقتدار کلی سازمانی است و اساسا روابط عمومی به لحاظ ساختاری و فلسفه فکری خود نمی تواند فردی عمل نموده و بدنبال منافع غیر سازمانی باشد . طبیعی است عملکرد مدیر روابط عمومی پس از گذشت مدتی که صرف شناخت ساختار و ظرفیت سازمانی و افراد درون و برون سازمانی میشود ، نه تنها نمی تواند روال گذشته سازمان را هدایت کند ، بلکه به رویکرد های دیگری گرایش پیدا می کند که عوام این تغییرات را ناشی از تحول تلقی می کنند . این انحراف ، در سایه خواستهای مدیران ، نداشتن تخصص فردی ، نداشتن تجربه و آگاهی در زمینه های روابط عمومی ، بیشتر از همه مصلحت اندیشی ، بروز نموده و عملا اینگونه مدیران منابع ، اعم از مادی و انسانی را به هدر می دهند . علاوه بر هدر رفتن منابع و انرژی های انسانی و عدم دست یابی به اهداف سازمانی ، طرز تلقی و تعاریف روابط عمومی در اذهان سطوح مدیران را نیز تحت تاثیر قرار داده و آنها را به مرور با عملیات غیر علمی و غیر حرفه ای در زمینه روابط عمومی بتدریج اجتماعی می کنند . بطوریکه تلقی آنان از یک روابط عمومی ، برآورده شدن خواسته های مدیران و اطاعت از دستوراتشان است که گاهی تا حد یک منشی گری یا اداره کننده دفتر یک مدیر ، این جایگاه سقوط می کند .به کلام ساده می توان گفت یکی از دلایل عدم شناخت افراد جامعه ، در سطوح عام و حتی کارکنان و مدیران و متأسفانه در برخی موارد مدیران ارشد سازمانها ، از جایگاه روابط عمومی ، حاصل عملکرد ناکارآمد مدیران روابط عمومی در گذشته بوده است که بعلت نداشتن تخصص و آگاهی به سمت و سوی مختلف خدماتی گرایش پیدا کرده اند و نهایتاً سازمان را نیز از داشتن یک روابط عمومی که می توانست بسیار ثمر بخش باشد محروم ساخته اند. اصول مهم روابط عمومی را می توان سعی در رسیدن به تفاهم با مخاطب ، تأکید بر اطلاع یابی در کنار اطلاع رسانی ، مخاطب گرایی ، عمل به اصول اخلاقی ، انتخاب الگوی ارتباطی دوسویه ، تأثیرپذیری از افکار عمومی در کنار تأثیرگذاری بر آن ، تأکید بر رسیدن به تفاهم از طریق گفتگو ، وجود موازنه بین منبع و مخاطب در فرایند ارتباط و مشارکت گرایی ذکر کرد .اکنون‌ شرایط‌ و ساختار جوامع‌ به‌ دنبال‌ تحولات‌ گوناگون‌ آنچنان‌ پیچیده‌ شده‌ است‌ که‌ تحقق‌ این‌ اهداف‌ و توسعه فعالیت‌های‌ هر سازمان‌ به‌ آسانی‌ میسر نخواهد شد. در این‌ راستا بررسی‌ بسیاری‌ از تجارب‌ و شواهد نشان‌ می‌دهد که‌ با وجود تلاش‌ها و فعالیت‌های‌ انجام‌ شده‌ به‌ دلیل‌ عدم‌ حضور روابط‌عمومی‌ مؤثر، سازمان‌ها نتوانسته‌اند به‌ موفقیت‌ چشمگیری‌ برسند. حتی‌ فعالیت‌های‌ بسیاری‌ از آنها نیز با شکست‌ مواجه‌ شده‌ است‌. این‌ در حالی ‌است‌که‌ وجود روابط ‌عمومی‌ مؤثر در سازمان‌ها و شرکت‌های‌ گوناگون ‌موجب‌ گسترش ‌فعالیت‌های‌ سازمان ‌از یک‌سو و جلب ‌افکار عمومی‌ از سوی‌ دیگر می‌شود. متأسفانه در جامعه امروز ما، در سازمان ها و دستگاههاى اجرایى روابط عمومى ها، حتى یک پرسنل تمام وقت کارآزموده و یک دفتر با خط ارتباطى مستقیم وجودندارد و به همین دلیل روابط عمومى که پل ارتباطى یک شخص یا نهاد با افراد طرف حساب و مجموعه هاى درارتباط است، به دست فراموشى سپرده شده است. با توجه به وضعیت موجود زیرساخت های فناوری اطلاعات در ایران وکیفیت کارکرد روابط عمومی ها از نظر فعالیت های الکترونیک و اینترنتی، می توان گفت در میان همه اشکال روابط عمومی مدرن، ما فعلا در حد فاصل روابط عمومی الکترونیک و روابط عمومی دیجیتال قرار داریم.با توجه به اینک از پیدایش روابط عمومی در ایران بیش از نیم قرن می گذرد هنوز روابط عمومی با مسایل مختلفی مواجه است . متاسفانه بررسی تاریخی این دانش در ایران نشان می دهد که به رغم وجود اندیشه ها و ایده های اصلاح طلبانه برای توسعه آن ، هیچ گونه اقدام عملی بنیادی در این زمینه صورت نگرفته است به همین دلیل است که امروزه روابط عمومی ها بیشتر وقت خود را صرف برطرف ساختن مشکلات خود می کنند .  ورود به این مشکلات ، توان و شرایط  ایفای وظایف و رسالت راستین را از روابط عمومی گرفته است.

نتیجه گیری :

امروزه از دانش و هنر روابط عمومی به عنوان یک نهاد شبه مدنی در جهت تسهیل ارتباطات دو طرفه بین دولت و آحاد مردم یاد می شود و با پیچیده تر شدن نظام اجتماعی بر ضرورت، گسترش و توسعه این علم و حرفه جدید بیش از پیش اتفاق نظر حاصل می آید تا آنجا که امروز کمتر نهادی یا سازمانی خود را بی نیاز از تشکیلات روابط عمومی می بیند. روابط عمومی آیینه زیبایی هاست و یک اطاق شیشه ای است که از هر طرف آن همه چیز زیبا دیده می شود.روابط عمومی چشم و چراغ یک دستگاه است. روابط عمومی است که باید همه چیز را ببیند و همه چیز را نیز زیبا بنمایاند .

روابط عمومى بویژه در عصر ارتباطات قلب ادارات و سازمان هامی باشد، روابط عمومى ها با روح و روان انسان سروکار دارند و مى توانند نقش بسیارپویایى در اعتلاى سازمان ها ایفاکنند. هدایت و جهت دهى افکارعمومى، چاره اندیشى و جلوگیرى از بحران ها، اطلاع رسانى سالم براساس واقعیت ها و اجتناب از گزافه گویى و انعکاس گزارش هاى بدون کم و کاست و تزریق روح صداقت و پاکى به جامعه از اصول یک روابط عمومى توانمند است. براى ورود به دنیاى پرشتاب مدرن امروز، نقش تأثیرگذار روابط عمومى را نباید نادیده گرفت. چراکه مهمترین مسأله در هر ارتباطى حل مسأله براى مخاطب است که این مهم تنها از عهده روابط عمومى ها برمى آید. فناورى اطلاعات مى تواند دیدگاه نوینى براى توجه به مسائل مربوط به روابط عمومى ایجاد کند. ابزارى که عملکرد آن صرفاً در بعد فناورى است، نمى تواند چنین دیدگاهى را ایجاد کند. در روابط عمومى عصر حاضر که به ابزار فناورى اطلاعات مجهز است، باید بیش از پیش به خواسته مخاطبان توجه کنیم.

فرهنگ‌ رایج‌ در روابط‌ عمومی‌ اغلب‌ دفاع‌ از سازمان‌ و توجیه‌ کننده‌ عملکرد آن‌ است‌. گذشت‌ زمان‌، تحمل‌ وضع‌ موجود را برای‌ روابط‌ عمومی‌ها آسان‌ می‌کند و عادت‌ را جایگزین‌ تلاش‌ برای‌ تغییر، نوآوری‌ و اصلاح‌ امور می‌سازد.اکنون که در سال نوآوری وشکوفایی قرار داریم  روابط عمومی ها نقش حساس  و کلیدی تری به خود گرفته و باتوجه به وظایفی که بر آنها مشتمل است روابط عمومی ها می توانند با عمل به وظیفه مشخص قانونی و مدیریتی که برای استقرار و ابقاء خط ارتباطی دو سویه، درک مشترک و همکاری میان مربوط و سازمان نقش گسترده ای برای تفاهم ، تعامل و نیز پاسخگویی ایجاد نمایند و نیز توجه مدیریت را معطوف به مسایل حاکم بر اهداف و درخواست ها نماید به گونه ای که آن سازمان یارای حل دشواریها را داشته باشد و به مدیریت کمک کند که از دگرگونی و تحول بهره گیرد و در کنار آن به ازای پاسخ دادن به نیازهای مخاطبان به راحتی ادامه حیات دهد و به عنوان یک سیستم هشدار دهنده در کنار روند های آتی سازمان عمل کند. پس اگر برای روابط عمومی وظایفی چون پاسخ گویی، اطلاع رسانی، فرهنگ سازی ، شکل دهی به افکار عمومی و ارتقای سطح آگاهیهای عمومی در نظر آوریم با انجام صحیح و درست هر یک از آنها به راحتی بخشی از فراگرد بستر سازی نظام پاسخ ده شکل می یابد و حرکتی قابل قبول صورت می گیرد.

اگر به نقش روابط عمومی از نظر و بعد اطلاع رسانی و پاسخ گویی توجه کنیم بی شک در شکل دادن شناخت و فرهنگ پاسخ گویی، گروه کثیری از افراد جامعه و سازمانها نقش می یابد و می تواند آنان را از مرحله ای به مرحله دیگر که همان ارتقاء جامعه است کاملاً سوق دادو اگر وظیفه روابط عمومی را در بسیاری از موارد تغییر نگرش افراد و سازمانها بدانیم در آن صورت ملاحظه خواهیم کرد در توسعه، فرهنگ سازی و ایجاد بستر پاسخگویی ناچار می باید نگرش سازمانها و افراد را تغییر داد و با دگرگونی نگرشها بستر را برای توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی آماده کرد . روابط عمومی‌ها در سازمان‌ها باید پیشگام‌ دستیابی‌ به‌ تحولات‌ و تکنولوژی‌هایIT باشند چرا که‌ اساس‌ کارشان‌ ارتباط با مخاطبان‌ سازمان‌ و انتقال‌ و دریافت‌ اطلاعات‌ از آنان‌است‌. سازمان‌ها باید واحدهای‌ روابط عمومی‌ را به‌ امکانات‌ و تجهیزات‌ شبکه‌های‌ اطلاعات‌ جهانی‌نظیر اینترنت‌ پیوند دهند تا آنان‌ بتوانند جوابگوی‌ نیازهای‌ بی‌شمار سازمان‌، مخاطبان‌ و مراجعان‌ با بالاترین‌ کیفیت‌ و در اسرع‌ وقت‌ باشند.عوامی‌ که‌ در عدم‌ توسعه‌ روابط‌ عمومی‌ نقش‌ داشته‌ و مانع‌ دستیابی‌ آن‌ به‌ جایگاه‌ اصلی‌ شده‌اند، به‌ شرح‌ ذیل‌ است‌:فقدان‌ اهداف‌ و استراتژی‌های‌ طراحی‌ شده‌ و نداشتن‌ برنامه‌ و محدودیت‌ در تخصیص‌ و جذب‌ بودجه‌ موردنیاز، وجود مقررات‌ و روش‌های‌ دست‌ و پاگیر ، محدودیت‌ در تامین‌ منابع‌ موردنیاز اعم‌ ازنیروی‌ انسانی‌ متخصص‌، کارآمد و پرانگیزه‌ ،تجهیزات‌ و ابزار مناسب‌ و موردنیاز ،اطلاعات‌ به هنگام‌ و محیط‌ و فضای‌ کاری‌ مناسب‌،نداشتن‌ قابلیت‌ و ظرفیت‌های‌ لازم‌ برای‌ انجام‌ تحقیق‌ و پژوهش‌ ،عدم‌ ارتباط‌ تنگاتنگ‌ با موسسات‌ تخصصی‌ در سطح‌ ملی‌ و بین‌المللی‌ وفقدان‌ سیستم‌های‌ مناسب‌ آموزشی‌، مسوولیت‌پذیری و بازخورد بوده ودرواقع باید برای نقش و وظایف روابط عمومی قانونی برقرار ساخت تا با نظام مند بودن اختیارات و وظایف وشفاف کردن حوزه وظایف در متن قانون بتواند بنا بر آنچه که بر دوش آنها نهاده اند عمل نمود و بستری برای پاسخگویی ایجاد نماید و  در غیر اینصورت باتوجه به عدم ارائه وظیفه از آن بازخواست نمود. به کارگیری نیروهای آموزش دیده و متخصص در روابط عمومی ها و شناخت روش ها از دیگر نکاتی است که می بایست در روند پاسخ گو نمودن روابط عمومی برآن همت گمارد. در نهایت روابط عمومی ها می توانند محل تفاهم و تبادل نظر و ارتباطات درونی و بیرونی باشد و این یعنی افزایش بهره وری و گسترش زمینه های توسعه اقتصادی و اجتماعی . وقتی افکار عمومی اهمیت می‌یابد سازمان‌ها نیز برای آنکه در عرصه عمومی حیات موفقیت‌آمیزی داشته باشند، ناگزیر باید پاسخگوی افکار عمومی شوند تا همدلی و همراهی آنها را با خود بیابند. شکل‌گیری واحدهایی با عنوان "روابط‌عمومی" در سازمان‌ها و شرکت‌ها نیز در پاسخ به همین نیاز بوده است. با امید به روزی که شاهد ارتقاء جایگاه روابط عمومی در کشوربه عنوان مهمترین بخش شناسایی ، پیش بینی مسائل و شکل بخشیدن به رویدادها و آینده باشیم .اگر مدیران سازمانی می خواهند هنر مردم داری را تحقق بخشند، لازمه آن به کارگیری مدیران روابط عمومی کاردان، متخصص، بااخلاق و هنرمند در برقراری ارتباط با مخاطبان است. سخن آخربه هر حال جوامع امروزی اینک در حال گذار به جامعه اطلاعاتی آینده هستند، جامعه ای که در فناوری های اطلاعات و ارتباطات تمامی ابعاد زندگی انسان ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. جامعه ما نیز ناگزیر از این روند خواهد بود و خواه ناخواه به این سمت و سو کشیده خواهد شد. در همین راستا دولت و مسئولان نظام ضمن آنکه باید دغدغه های رهبری معظم انقلاب را درخصوص روابط عمومی های دستگاه خود جدی تلقی نمایند، چاره ای باقی نمی ماند که با اندیشیدن و تدابیر لازم، تلاش مضاعف نمایند تا با لحاظ کردن تغییرات ضروری، روابط عمومی های سنتی را به سوی روابط عمومی های دیجیتال سوق داده و آماده سازند و این امر مهم محقق نخواهد شد مگر با ایفای نقش مدیران که فناوری جدید را درک کنند و آگاهی مناسب از آن داشته باشند.امید است با عنایت به رهنمودهای مقام معظم رهبری که  سال (1387) را سال نوآوری وشکوفایی نام گذاری نموده اند برآن باشیم تا به واسطه پاسخ دادن به نیازهای مردم و نیز اطلاع رسانی در مورد کارکردهای سازمانها، روابط عمومی ها بتوانند به نقش خطیر خود دست یابند و این نیست مگر با همکاری و تعامل درون سازمانی که به امید حق با تلاش و مساعی همه دست اندر کاران به بار و بهره وری نشیند.

 منابع وپی نوشت ها :

۱- روابط عمومى دیجیتال، نشریه کارگزار روابط عمومى

۲- روابط عمومى مجازى، روزنامه دنیاى اقتصاد ۲۹ فروردین ۸۳

۳- روابط عمومى رایانه اى در آینده نشریه: هنر هشتم بهار ۸۰

۴- روابط عمومى الکترونیکى، روزنامه آسیا مهر ۸۱

۵- خدمات در تمامى ساعات، روزنامه شرق ۹ آبان ۸۳

6-مروری بر جایگاه گفتگو، روابط عمومی و ارتباطات در قرآن کریم - نویسنده (حسن خسروی) مدرس روابط عمومی و ارتباطات و علوم قرآنی

7-   الگوسازی در روابط عمومی – نویسنده( جواد قاسمی)

8-  روابط عمومی یک الزام – نویسنده(قاسمی)

9-  کتاب سال روابط عمومی روابط عمومی

10-   آیا روابط عمومی به مثابه چشم، گوش و پیشانی سازمان است؟ - نویسنده( دیوسالار)

11- مجلات اطلاعات سیاسی و اقتصادی

12- مجلات فرهنگ و توسعه

13-  نامه فرهنگ

14-انواع روابط‌ عمومی، روابط‌عمومی توجیه‌گر، تبیین‌گر و تحلیل‌گر - نویسنده (علی میرسعید قاضی )

15- مدیریت راهبردی و روابط عمومی - نویسنده ( امیر ترقی‌نژاد )

16- مجله‌ روابط‌ عمومی‌، شماره‌ ۵

17- مجله‌ هنر هشتم‌، شماره‌ ۱۷

18-موسوی‌، سی�'دمحمد. اهمیت‌ و نقش‌ روابط‌عمومی‌ در توسعه‌ سازمانی‌

19- آقاداود، سی�'درسول‌. کارآفرینی‌ خلاق‌ ویژگی‌ مدیران‌ روابط‌عمومی‌

20- باقریان‌، مهدی‌. فلسفه‌ روابط‌عمومی‌ کاربردی‌ در روابط‌عمومی‌

21- سید امیر رضا ، حسینی نژاد  - خبرگزاری - فارس 

22- حسن ، آقایی  -روزنامه - کیهان

23-عباس، محمدی اصل  -روزنامه - رسالت 

24-حسین ، امامی  - وبلاگ - روابط عمومی

منبع: شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران(شارا)