شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- کاظمی دینان با اشاره به این که هفته روابط عمومی داریم نه روز روابط عمومی، دلیل این مساله را این گونه توضیح داد: ما اعتقاد داریم روابط عمومی روز نمی خواهد. همه روزها برای روابط عمومی است. همه روزها، لحظه ها و ثانیه به ثانیه باید اهل روابط عمومی باشیم و ارتباط برقرار کنیم. بدون روابط عمومی نمی توانیم زندگی اجتماعی را ادامه دهیم. هرکسی بگوید اگر روابط عمومی نباشد می توانیم زندگی خوبی داشته باشم کاملا اشتباه می کند.

 

یکصد و هفتاد و نهمین نشست علمی تخصصی ماهانه انجمن روابط عمومی با حضور پرفسور گوئل کهن نویسنده کتاب مردم داری روابط عمومی در ایران؛ بررسی نظام ارتباط اجتماعی در دوران اختناق، حمید صبری، مولف دایره المعارف روابط عمومی، کاظمی دینان، رئیس انجمن روابط عمومی و جمعی از دانشجویان رشته روابط عمومی، روز چهارشنبه ششم خرداد در بیمارستان مرکز صنعت نفت برگزار شد.

 

روابط عمومی باید مردم‌دار باشد

در ابتدای این نشست گوئل کهن با ابراز خوشحالی از اینکه فرصتی فراهم شد تا بعد از سال ها دوستان خود را در این برنامه ببینم، گفت: ما وارد قرن بیست و یک شدیم بنابراین مجموعه های ارتباطی دیگر مثل گذشته نیستند و تغییرات زیادی کرده اند.  ما باید در هر کاری که انجام می دهیم واقعیت نگر باشیم. نام ایران را در همه رشته ها و حوزه ها در تمام دنیا می بیینم. این بسیار ارزنده است. بنابراین باید بر خودمان متکی باشیم. ما همچنان دچار این مشکل هستیم که چه واژه  و نمادی برای روابط عمومی در نظر بگیریم. من سی سال پیش واژه مردم‌داری را پیدا کردم. علت پیدا کردن این واژه به تحصیل من در دانشگاه صنعتی شریف برمی گردد. کتاب مردم داری در ایران در شرایط متفاوتی چاپ شد. این کتاب در فروردین 58 با عجله منتشر شد. در لاتین به دنبال این بودم که روابط عمومی چگونه معنا می شود. در متن فارسی به دنبال این بودم که مردم داری چگونه معنا می شود. تعریف روابط عمومی را در دایره العمارف ها دنبال کردم. تعریف مردم داری و روابط عمومی را پیدا کردم و دیدم که این دو به یک معنی هستند. این می تواند مقدمه ای برای روابط عمومی مناسب و درخور باشد.

مولف  کتاب مردم‌داری روابط عمومی در ایران به بومی سازی روابط عمومی اشاره کرد و گفت: چیزی که در روابط عمومی متوقف باقی مانده بحث بومی سازی است. باید این مفهوم را پرورش دهیم. اینکه کارگزینی را با روابط عمومی یکی بدانیم  غلط است. کارگزینی تقسیم و طبقه بندی می کند اما روابط عمومی طبقه نمی بیند. من فکر می کنم بهترین کاری که باید کرد تولید فکر است. بسیاری از کتاب هایی که ترجمه شده مناسب نیستند. ما به ترجمه نیازی نداریم. زمانی که فکر تولید کردید می توانید مجموعه نظام ارتباطی و رسانه همگانی را شکل دهید.  من بسیار متاسفم که هنوز در مطبوعات به اشتباه رسانه ها را رسانه های گروهی معرفی می کنند. کسی که در چارچوب ارتباطات جمعی کار می کند هنوز  فرق بین ارتباطات جمعی و گروهی را نمی داند. بهتر است بگوییم وسایل ارتباط جمعی. من در کتاب ها از واژه رسانه های همگانی استفاده می کنم. ما با توده ای بودن مشکل داشتیم. آقای آریانپور رسانه های توده گیر را درست می دانستند اما من و آقای تهرانیان رسانه های همگانی یا رسانه های انبوهی را درست تر می دانستیم.

 

روابط عمومی زندگی ما را شیرین می کند

کاظمی دینان ضمن سلام به خانواده و محله روابط عمومی ها و تبریک هفته روابط عمومی و اعیاد شعبانیه  گفت: امیدوارم همه روزهای زندگی با نگاه مثبت برای ما عید باشد. محله روابط عمومی مملو از زیبا نگری و مثبت نگری است. در ذهن همه هم محله ای های ما گل کاشته شده است. به هیچ عنوان منفی فکر نمی کنند، تکبر و غرور ندارند و متواضع هستند.

 

ارتباط رو در رو احساس منتقل می کند

رئیس انجمن روابط عمومی ایران با اشاره به اینکه برقراری ارتباط باعث ایجاد پیام می شود، گفت: هر ارتباطی یک پیام است. پیام آگاهی ما را بالا می برد. وقتی آگاهی ما بالا رفت دانایی پیدا می کنیم. دانایی باعث توانمندی ما می شود. انسانی که آگاه، دانا و توانمند باشد همیشه شاداب است. انسان و جامعه ای که ناآگاه است نادان می شود و جامعه نادان، ناتوان باقی می ماند و نمی تواند به سوی توسعه حرکت کند. اگر هم حرکتی داشته باشد بسیار کند است. روابط عمومی و ارتباطات زندگی ما را شیرین و لذت بخش می کند. وقتی دو نفر رو در رو با هم صحبت می کنند بسیار شیرین  است. امروز با وجود تکنولوژی، ارتباطات رو در رو کم شده است. ارتباط رو در رو احساس را منتقل می کند و انرژی ها با هم رد و بدل می شود. این جلسات به خاطر همین امر برگزار می شوند.

 

همه روزهای سال متعلق به روابط عمومی است

کاظمی دینان در پایان به خلاصه ای از عملکرد و برنامه های هفته روابط عمومی اشاره کرد و گفت: سه سال است که هفته روابط عمومی را برگزار می کنیم.  سومین همایش روابط عمومی و صنعت برگزار شد. در چهارمین روز از هفته روابط عمومی با همکاری شهرداری و به اتفاق تعدادی از روابط عمومی ها برای گشت شبانه شهر به بازدید از معتادان پرداختیم. روز بعد همایش روابط عمومی و دانشگاه به همت خود دانشجویان و با کمک ستاد هفته روابط عمومی در موزه دفاع مقدس برگزار شد. در این همایش سیزده جلد کتاب روابط عمومی رونمایی شد. هر چند ما هنوز در این حوزه کتاب کم داریم. ما باید در حوزه روابط عمومی فکر ایجاد کنیم. ترجمه ما را به جایی نمی رساند. فرهنگ ما روابط عمومی خاصی را می طلبد. روزهای بعد به دیدار خانواده‌های مدیران روابط عمومی که از دنیا رفته بودند، پرداختیم. روز ششم پاکسازی کوه را داشتیم و به مسوولیت اجتماعی خود عمل کردیم. یکی از ابزارها و رسانه هایی که می تواند باعث برند شدن و ارزشمند شدن سازمان شود، مسوولیت اجتماعی است. مسوولیت اجتماعی باعث اثر گذاری و اعتماد در مخاطبان می شود. روز هفتم قطعنامه‌ای درباره کمبود آب تهیه کردیم که به امضای بالای 500 نفر از اساتید و روابط عمومی ها رسید و برای ریاست جمهوری فرستاده شد. امیدوارم در سال های بعد بگوییم همه روزهای سال روز روابط عمومی است. همه با هم روابط عمومی را ارتقاء ببخشیم. روابط عمومی می تواند تحول ایجاد کند و پرچمدار توسعه پایدار باشد. به شرطی که روابط عمومی کاردان، متخصص، یادگیرنده، صادق، پیگیر، متواضع، خوش اخلاق ،خوش برخورد، مثبت نگر و زیبا نگر باشد.

 

روابط عمومی نیازمند تغییرات جدی است

در ادامه این نشست، حمید صبری یادی از حمید نطقی، پدر روابط عمومی ایران کرد و گفت:  بیش از شش دهه از عمر روابط عمومی در ایران می گذرد. در این چند دهه قطعا روابط عمومی به عنوان یک مجموعه، راه پر فراز و نشیبی را تجربه کرده است. من دهه فعلی را دهه طلایی روابط عمومی می دانم. بیشترین کنفرانس ها، همایش ها، جلسات آموزشی، پیشرفت های علمی،  نشست ها، کارگاه های تخصصی،  تحقیق و پژوهش، سفرهای علمی و ... را در این دهه شاهد بودیم. امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند تحول ژرف و عمیق در حوزه روابط عمومی هستیم.

 

بومی سازی، کوچک سازی نیست

صبری ضمن ارائه تعریفی از بومی کردن گفت: برای بومی کردن باید مشخصات جامعه ای را که در آن زندگی می کنیم، پیدا کنیم و از نظر فرهنگی، سیاسی اقتصادی و اجتماعی سوژه را با آن سازگار کنیم. بنابراین سازگار کردن هر عنصر، مقوله، علم، دانش و تکنولوژی با بوم، فکر، آداب، ارزش های اخلاقی و ارزش های اجتماعی را بومی سازی می گویند. با این تعریف اولیه، بومی سازی کوچک سازی نیست که در اندیشه بعضی از دانشمندان کوچک وجود دارد. بومی سازی بزرگ سازی  نیست. بعضی از اندیشمندان کوچک فکر می کنند اگر پدیده ای را کوچک کنند این یعنی بومی سازی در صورتی که اینگونه نیست. شناخت علم و مختصات آن زمان بر است. آنچه در بومی سازی مهم است این است که سخت گیرانه برخورد نکنیم. فضای بسته جواب نخواهد داد. گاهی ما به بهانه بومی سازی، علمی را  از کشورهای خارجی وارد می کنیم.  من این اتفاق را بومی سازی نمی دانم بلکه آن را به مثابه نشخوار کردن می دانم.

 

بومی سازی نباید مانع جهانی شدن باشد

مولف دایره المعارف روابط عمومی به بومی سازی در عرصه جهانی شدن اشاره کرد و گفت: دنیا به سمت جهانی شدن می رود. ما باید ارزش های خود را جمع کنیم و به همه نشان دهیم. بومی سازی در عرصه جهانی شدن کار سخت تری است. دهه های گذشته از نظر شکل و محتوا مثل دهه های آینده نیستند. بومی سازی نباید مانع جهانی شدن باشد. در بومی سازی باید خوب و بد را از تشخیص دهیم. وقتی قدرت تشخیص خوب از بد را نداریم نمی توانیم بومی سازی کنیم. ما باید در حوزه روابط عمومی تاثیرگذار و تاثیرپذیر باشیم. بخشی از بومی سازی در کشور ما امکان تحقق دارد. بعضی از علوم را وارد کردیم اما زیرساخت های فرهنگی برای آنها تعریف نکردیم. بنابراین قابل عملیاتی شدن نبودند. مثلا موبایل به عنوان علم تبدیل به فناوری شد. فناوری تبدیل به ثروت شد و پول تولید کرد. در کشور ما بخشی از زیر ساخت های تلفن های همراه آماده نبود. در هر 12 ثانیه  یک نفر معدوم تکنولوژی می شود. چون زیرساخت این تکنولوژی ناقص است.

 

برای روابط عمومی مدل فرهنگی تعریف کنید

این استاد دانشگاه، جریان آزاد اطلاعات را یک مقوله ارتباطی دانست و گفت: در مطالعات روابط عمومی باید دغدغه ها و مسائل خود را درنظر بگیریم. من تمام محتوایی که در حوزه روابط عمومی تولید شده را تهیه کردم. من هر اطلاعاتی که در عرصه روابط عمومی در ایران تولید می شود را می خوانم آن هم نه یک بار بلکه چندین بار.  چون می خواهم دایرة المعارف برای این کشور بنویسم. در بخش نظری روابط عمومی به بافت فکری و ملی نیاز داریم.  ما در کشور انباشتی از اطلاعات داریم. اما افرادی باید به این اطلاعات رجوع و از آنها استفاده کنند. مثلا الگوی ارتباط دو سویه هم سنگ در متن های مذهبی ما موج  می زند. اما پیدا کردن این متن ها و استفاده از آن مرد عمل می خواهد.  دنیا به سمت دسترسی آزاد به اطلاعات می رود. ما می خواهیم بومی سازی را در این عرصه  ایجاد کنیم.  دسترسی آزاد به اطلاعات یعنی مردم نظر دهند، به نظرات آنها احترام بگذاریم و در آن شفاف سازی باشد. باید در بومی سازی از شعار زدگی به دور باشیم.

 

باید مهندسی روابط عمومی را تعریف کنیم

صبری به لزوم توجه به اخلاق رسانه ای در روابط عمومی تاکید کرد و گفت:  بخشی از متون علمی اصول اخلاقی را رعایت می کنند. به طور مثال بی بی سی در انگلستان منشور اخلاقی دارد. باید مدل فرهنگی خاصی برای روابط عمومی تعریف شود. در کشور ما برای سواد و مهندسی روابط عمومی تعریف وجود ندارد اما برای سواد رسانه ای و اطلاعاتی تعریف وجود دارد. بومی سازی در روابط عمومی این است که ما تاریخ سوژه ها را بررسی کنیم . بومی سازی یک طرف آن بحث های نظری است. من یک نظریه در حوزه روابط عمومی دارم تحت عنوان کهکشان نور. اما کسی از آن استقبال چندانی نکرد. ما فقیر نیستیم اما فقر فکری داریم. در بومی سازی احترام به گذشته بسیار مهم است. اشتباهات گذشته در جهت گیری های امروز و فردا موثر هستند.  انحصار و تملق باید در روابط عمومی از بین برود. روابط عمومی باید اتاق فکر داشته باشد. در روابط عمومی باید کارگاه های فکر سازی وجود داشته باشد.

 

صبری در پایان به معرفی دایرة المعارف روابط عمومی پرداخت و گفت: چهار دهه است که کشور ما شاهد نهضت عظیم در زمینه دایرةالمعارف نگاری است.  من برای اینکه این دایرة المعارف را تهیه کنم بیش از دوازده عنوان دایرة المعارف را خواندم. در دایرةالمعارف فارسی، دایرةالمعارف قرآن، دایرةالمعارف آستان قدس رضوی و دایرةالمعارف هنر اسلامی مطلب دارم. این دایرةالمعارف ها را یک به یک خواندم و مطالعه کردم و از نظر شکلی و محتوایی تطبیق دادم. من به عنوان یک محصل روابط عمومی به این ضرورت رسیدم که تهیه دایرةالمعارف روابط عمومی در کشور ما اجتناب ناپذیر است. هر کس در دنیا و محله روابط عمومی نفس می کشد، مولف این دایرةالمعارف است. هدف من از تالیف این دایرةالمعارف ایجاد فهم یکسان، زبان مشترک، تبیین نگرش جامعه و برتری روابط عمومی ایران در منطقه بود. این دایرةالمعارف 250عنوان و موضوع اساسی و اصلی و 600 موضوع فرعی روابط عمومی دارد که به 1000قطعه عکس و تصویر و طرح گرافیگی آراسته شده است. پیش بینی می شود که این مجموعه در قطع ویژه ای که شایسته یک دایره المعارف علمی است منتشر شود.