شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- روزی نیست که از خدمات الکترونیک دولت ها و موسسات خصوصی در دنیا صحبت نشود. دولت الکترونیک، ثبت نام الکترونیک، پرداخت و دریافت الکترونیک، موسیقی الکترونیک، آموزش الکترونیک و ده ها مورد دیگر همگی نشان دهنده یک موضوع است و آن حرکت دنیا به سمت فضای مجازی و رهایی از دغدغه های دنیای کاغذی و بروکراسی.

در این میان روابط عمومی نیز نمی تواند مسیر خود را به خوبی طی کند مگر اینکه در راستای این دریای همیشه خروشان علم و فناوری قدم بردارد. روابط عمومی الکترونیک جزء جدانشدنی از روابط عمومی است و به تدریج در دنیای امروز جای روابط عمومی سنتی را می گیرد.

در حال حاضر اکثر خدمات دولت ها به خصوص در کشورهای صنعتی و پیشرفته به سمت الکترونیکی شدن پیش می رود و به دنبال آن روابط عمومی نیز چاره ای ندارد جز اینکه به این سمت حرکت کند.

شاید امروز همه سازمان ها به حداقل امکانات الکترونیکی شدن در حوزه روابط عمومی که همان داشتن یک سایت اطلاع رسانی است دست یافته باشند اما این در دنیایی با سرعت پیشرفتگی امروز جواب مخاطبان را نخواهد داد.

در حقیقت باید بگوییم ملاک ارزیابی یک روابط عمومی الکترونیک در دنیای امروز در مقوله هایی مثل برخط بودن یا نبودن و نیز خط مشی دیالوگی یعنی ارتباط دوسویه ویا مونولوگی که ارتباطی یک سویه است سنجش می شود.

روابط عمومی الکترونیک باید از ابزارهای ارتباط دوسویه و برخط استفاده نماید وگرنه در دنیای ارتباطات امروز جایگاهی نخواهد داشت.

ارتباط بر خط و یا دوسویه یعنی پاسخگویی لحظه ای بر اساس اتفاقات و رویدادهای روز و به واقع این موضوع مهم است که روابط عمومی الکترونیک امروز را با تعریفی که از روابط عمومی الکترونیک در گذشته می شد متمایز می کند . مساله ای که متاسفانه در کشور ما تا حد زیادی مغفول مانده است.

شواهد نشان می دهد که قریب به 60 درصد سایت های اطلاع رسانی سازمان های دولتی در کشور در روز و یا هفتگی هم بروز رسانی نمی شوند و در این اوضاع وااسفا چگونه می توان انتظار برخط بودن یک سایت را از سازمانی داشت که کارشناسانش در هر زمان پاسخگوی مخاطبان خود به شکل برخط باشند؟

بهر حال نمی خواهم یک یک ابزارهای نوین برخط بودن را در این مجال کوچک بررسی نمایم اما چیزی که خیلی این روزها ذهن را به خود مشغول می کند وجود ابزاری موفق در دنیای ارتباطات یعنی شبکه های اجتماعی موبایل است که هم اکنون مورد استفاده همه به خصوص قشر جوان می باشد که جا دارد روابط عمومی ها به چند دلیل در این شبکه ها حضور داشته باشند:

1- این شبکه ها امکان ارتباط بلاواسطه و مستقیم را در جوی صمیمی فراهم می کنند.
2- این شبکه ها در اختیار همگان می باشد.
3- پاسخگویی در این شبکه ها در هر ساعتی امکان پذیر است.
4- از همه مهمتر اینکه حضور مدیر روابط عمومی در این شبکه ها برای پاسخگویی می تواند احساس روانی مثبتی را برای مخاطبان سازمان از جهت یکسانی سطح ارتباط بوجود آورد.
و این یعنی اعتماد سازی شایسته برای دستیابی به نظرات مخاطبان و احیانا بدست آوردن مطالبی پیرامون سازمان که از هیچ درگاه دیگری امکان دستیابی به آنها نیست.

بد نیست نگاهی به گزارش ۳۷۶ صفحه‌ای موسسه We Are Social، آمار و اطلاعات مربوط به استفاده از شبکه‌های اجتماعی، اینترنت و شبکه‌ی موبایل که به بهترین شکل ممکن این گونه مسائل را ارزیابی می کند، بیندازیم.

در این گزارش آمده است: در مجموع سه میلیارد نفر از ساکنان کره‌ی خاکی آنلاین هستند و همچنین نیمی از جمعیت کره‌ی زمین در حال حاضر از شبکه‌ی موبایل استفاده می‌کنند و بر اساس بخش دیگری از این گزارش در طول ۱۲ ماه سال ۲۰۱۴ میلادی ۱۸۵ میلیون مشترک به میزان پیشین کاربران افزوده شده است. همانطور که مشاهده می کنید بیش از نیمی از جمعیت جهان از شبکه های موبایل استفاده می کنند. بنابراین نمی توان حرف از روابط عمومی الکترونیک زد و وارد این اقیانوس بزرگ اطلاعات و ارتباطات نشد.

امروزه اکثر افرادی که از موبایل استفاده می کنند از گوشی های هوشمند بهره می برند و بسیاری هم شبکه های اجتماعی موبایل را جزء تفکیک ناپذیر ارتباطات زندگی روزمره خود می دانند، در این صورت آیا می توان از این درگاه اطلاع رسانی بی قید و شرط چشم پوشی کرد و آن را در دنیای روابط عمومی الکترونیک نادیده گرفت؟

توجه کنید اگر شما امروز گروهی را به نام سازمان خود در این شبکه ها تشکیل ندهید و اخبار و رویدادهای سازمان خود را با این خیل عظیم مخاطبان به اشتراک نگذارید مطمئن باشید اشخاص غیر مجاز به نام سازمان شما خوراک مسموم را به خورد مخاطبان سازمان شما خواهند داد . همانطور که بارها و بارها این موضوع را در مورد سازمان های مختلف دیده ایم که روابط عمومی سازمان تنها توانسته به این نکته بسنده کند که مثلا این گروه یا صفحه در شبکه اجتماعی مربوط به سازمان وی نمی باشد.

یعنی وقت و هزینه ای را که روابط عمومی می بایست در شبکه های اجتماعی صرف جذب مخاطب خود می کرد را باید با مبارزه با شخص یا اشخاصی که وجود خارجی آنها را نمی تواند کشف کند، بگذراند. شما اسم این مورد را چه می گذارید؟ به زعم من این یعنی شکست قاطعانه در عصر ارتباطات.

شبکه های اجتماعی و به خصوص شبکه های موبایلی به سبب طیف گسترده مخاطبان امروزه جایگاهی برای تبادل اطلاعات و پیامها و حتی تبلیغات است که مدیران موفق روابط عمومی به خوبی و هوشمندانه در جهت اهداف سازمان خود از آن ها استفاده می کنند.

روابط عمومی در این شبکه ها باید مخاطب شناسی کند و بعد از ورود به آن ها حتما با سطح شخصیتی مخاطبان آشنا شود و بعد از ایجاد ارتباط دوسویه پیام مورد نظر خود را ارسال نماید.

اما باید توجه داشت که ارسال پیام ها در شبکه های موبایل و یا این دست شبکه ها باید با زبان ساده و دوستانه باشد تا جذب مخاطبان همیشگی باشد . یکی از روش های این مساله به بحث گذاشتن اخبار و رویدادهای سازمان است و حتی در مواردی به چالش کشیدن رویدادها تا مخاطبان بیشتر در بحثها شرکت نمایند.

به هر ترتیب روابط عمومی موبایل را باید جدی گرفت و وارد این عرصه نوپا شد تا از قافله ارتباطات نوین جا نماند.

سید امیر رضا حسینی نژاد
مدیر روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود و
عضو هیات رئیسه شورای اطلاع رسانی استان سمنان