در مجموع از میان 150 پایگاه اینترنتی مورد بررسی 58 مورد (39درصد) ناموجود، 43 مورد (29درصد) غیرفعال، 25 مورد (17درصد) نیمه‌فعال و فقط 23 مورد (15درصد) فعال بوده‌اند.

دیپلماسی عمومی را می‌توان تلاش به منظور بهبود و ارتقای موقعیت، اعتبار و چهره یک کشور توسط دستگاه‌های دیپلماسی همان کشور در نزد افکار عمومی ملت‌های مخاطب معنا نمود؛ هدفی که از سوی کشورهای مختلف در چهارچوب دیپلماسی رسانه‌ای، دیپلماسی فرهنگی و بهره‌گیری از تارنماهای اینترنتی دنبال می‌شود.
در همین راستا ج.ا.ایران با توجه به رسالت جهانی خود و از سوی دیگر تهاجم سازمان‌یافته دشمنان علیه خود و ایران‌هراسی به‌شدت نیازمند توسعه و بسط دیپلماسی عمومی در نزد افکار عمومی ملت‌ها با بهره‌گیری از تمام ظرفیت‌هاست که در این میان سفارتخانه‌های مجازی بنا به علل مختلف از جمله ضریب نفوذ بالا و همچنین عملی بودن با کمترین موانع و هزینه‌های اندک یک گزینه بسیار مناسب در این زمینه‌اند. این گزارش نقش و جایگاه تارنماهای سفارتخانه‌های ج.ا.ایران را به مثابه سفارت مجازی و سامانه دیپلماسی عمومی و در کمترین حد آن به‌عنوان وسیله‌ اطلاع‌رسانی کنسولی و ارتباطی بررسی می‌کند. بر اساس یافته‌های این گزارش:
 

1. در مجموع مهم‌ترین و متداول‌ترین فعالیت‌های پایگاه‌های اینترنتی سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در دیگر کشورها را می‌توان در قالب محورهایی چون ارائه خدمات کنسولی، خبررسانی درباره رویدادهای مهم ایران، کشور میزبان و جهان و اطلاع‌رسانی درباره فعالیت‌های فرهنگی، هنری و مذهبی دسته‌بندی کرد. علاوه بر نوع فعالیت در این سه محور، این گزارش از دو معیار بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی و استفاده از خبرنامه یا فیدخوان نیز برای سنجش فعالیت‌های دیپلماسی عمومی در این پایگاه‌ها کمک می‌گیرد.
 

2. در مجموع از میان 150 پایگاه اینترنتی مورد بررسی 58 مورد (39درصد) ناموجود، 43 مورد (29درصد) غیرفعال، 25 مورد (17درصد) نیمه‌فعال و فقط 23 مورد (15درصد) فعال بوده‌اند.
3. در بخش ارائه مشاوره و خدمات کنسولی همه پایگاه‌های اینترنتی فعالِ سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران عملکردی قابل قبول دارند و در بسیاری موارد در ارائه اطلاعات تفصیلی درباره مراحل قانونی ارائه چنین خدماتی و همچنین انجام اینترنتی همه یا بخشی از فرایند اداری لازم در این زمینه موفق عمل کرده‌اند.

4. پایگاه‌های فعال مورد بررسی را از نظر فعالیت خبررسانی می‌توان به سه گروه منظم، نامنظم و پایگاه‌هایی که فقط درباره فعالیت‌های خود (و نه رویدادهای روز ایران و جهان) خبررسانی می‌کنند، تقسیم کرد (جدول شماره 3). از مجموع 23 پایگاه فعال، فقط 4 پایگاه (17درصد پایگاه‌های فعال) به‌طور منظم درباره رویدادهای ایران و جهان خبررسانی می‌کنند و خبررسانی مابقی یا فقط به فعالیت‌های خود (10 پایگاه: 44درصد پایگاه‌های فعال) محدود می‌شود یا نامنظم است (8 پایگاه: 35درصد پایگاه‌های فعال) و یا اساسا فعالیت خبررسانی خاصی صورت نمی‌گیرد (1 پایگاه: 4درصد پایگاه‌های فعال).
 

5. از میان 23 پایگاه اینترنتی فعال سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران، فقط 3 پایگاه (13درصد) در حوزه‌های فرهنگی، هنری و مذهبی فعالیت منظم دارند، 9 پایگاه (39درصد) به شکلی نامنظم فعالیت می‌کنند و 11 پایگاه (48درصد) هیچ فعالیتی در این بخش ندارند .

6. ابزارهای جدید ارتباط مجازی مانند شبکه‌های اجتماعی در پایگاه‌های اینترنتی سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران عملا هیچ حضوری ندارند و هیچ‌یک از 23 پایگاه اینترنتی فعال از این ابزار استفاده نمی‌کنند.
 

7. استفاده از فیدخوان و خبرنامه در میان پایگاه‌های اینترنتی سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران فراگیر نیست و از میان 23 پایگاه فعال، فقط 6 پایگاه (26درصد) مجهز به امکان استفاده از فیدخوان و 1 پایگاه (4درصد) مجهز به خبرنامه هستند و 16 پایگاه (70درصد) از هیچ‌یک از این ابزار بهره نمی‌برند.
 

8. در شرایط کنونی، شناخت و بهره‌برداری هوشمندانه، حساب‌شده و حرفه‌ای از فرصت‌های جهان مجازی می‌تواند نقش مهمی در پیشبرد و تحقق اهداف دیپلماسی عمومی ج.ا. ایران بازی ‌کند. در این راستا بهره‌گیری از برخی تمهیدات می‌تواند کارایی و اثربخشی این پایگاه‌های اینترنتی را به شکلی چشمگیر افزایش دهد. 
 

از میان این تمهیدات می‌توان به مثال‌های زیر اشاره کرد:
• نمایش خروجی پایگاه‌های اینترنتی خبری ایرانی در صفحه‌های مجازی سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌ها
• بازنگری در طراحی ظاهری و معماری محتوایی پایگاه‌های اینترنتی به‌منظور افزایش اثربخشی
• ارائه فهرستی از پیوندهای جذاب و سودمند از سایت‌های انگلیسی‌زبان معتبر ایرانی در این پایگاه‌ها
• استفاده از شیوه‌ها و تکنیک‌های بهبود رتبه‌بندی در موتورهای جستجوگر عمده
• ایجاد امکان جستجو در صفحات داخلی یک پایگاه اینترنتی
• تلاش برای برقراری ارتباط هر چه بیشتر دوجانبه میان سفارت و مخاطب ایرانی یا خارجی از طریق سایت سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌ها
• اختصاص بخش‌هایی از سایت سفارتخانه‌ها به جاذبه‌های گردشگری و هنری و همچنین پیشرفت‌های علمی و فرهنگی ایرانیان

گزارش فوق توسط موسسه ابرار معاصر تهران تهیه شده است. برای دسترسی به این گزارش می توانید از این لینک استفاده کنید.