شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- دستورالعمل صدور کارت حرفه ای روزنامه نگاری پس از بررسی های کارشناسی تدوین و به صورت پیشنهادی در تاریخ 12 شهریور ماه 1393 روی سایت معاونت امورمطبوعاتی و اطلاع رسانی قرار گرفت. در این مدت طی جلسات متعدد با استادان روزنامه نگاری،اصحاب رسانه و صاحب نظران علوم ارتباطات نظرات کارشناسی آنان اخذ و در دستورالعمل مورد اشاره اعمال گردید. متن زیر نسخه نهایی دستورالعمل صدور کارت حرفه­ای روزنامه­نگاری است.

ماده1: روزنامه­نگار، کسی است که شغل اصلی و مستمر او، فعالیت فکری و محتوایی در زمینه تهیه، تنظیم و به منظور انتشار اخبار و وقایع جاری، تحلیل و تفسیر آن­ها در رسانه ‍‌‌ها (اعم از چاپی ، الکترونیک ، رادیو یا تلویزیون) است که در این دستورالعمل به اختصار "رسانه" نامیده می شود.

ماده2: همکاران مستقیم هیأت­های تحریریه رسانه شامل سردبیر، معاون سردبیر، دبیر تحریریه، دبیر گروه، معاون دبیر گروه، خبرنگار، گزارشگر، تنظیم کننده اخبار و مطالب، ویراستار، نویسنده، مترجم، کاریکاتوریست، عکاس خبری، فیلمبردار خبری و مشاغل مشابه در دیگر رسانه­ها، روزنامه­نگار  شناخته می­شوند. تشخیص سایر مشاغل مشابه به عنوان روزنامه­نگار ، به عهده کمیسیون موضوع ماده (4) این دستورالعمل خواهد بود.

تبصره: صاحب امتیاز رسانه، مدیر مسئول رسانه، کارگزاران تبلیغات بازرگانی، نویسندگان و کارکنان نشریات داخلی موسسات دولتی و غیردولتی، تولیدکنندگان آگهی­نامه­ها، متصدیان روابط عمومی، پاورقی نویسان و داستان­نویسان، طراحان جدول­های کلمات متقاطع و بازی­های سرگرم کننده، کارکنان دفتری فنی، امور اداری، دفاتر آگهی و مصحح ، روزنامه­نگار حرفه­ای محسوب نمی­شوند. مگر آن که در کنار این مشاغل، فعالیت های رسانه ای مرتبط با مشاغل موضوع مادة (2) را نیز داشته باشند و حسب تشخیص کمیسیون موضوع ماده (4) نصاب امتیازات را به دست آورند.

ماده 3:  اشتغال به فعالیت روزنامه­نگاری الزاماً منوط به داشتن کارت روزنامه­نگاری موضوع این دستورالعمل نیست.

ماده 4:  به منظور صدور کارت روزنامه­نگاری و ارزشیابی حرفه‌ای فعالیت روزنامه­نگاران، کمیسیونی 7 نفره با ترکیب زیر تشکیل می­شود:

1-      مدیر کل مطبوعات و خبرگزاری های داخلی به عنوان رئیس کمیسیون

2-      دو نفر از استادان گروه های علوم ارتباطات یا روزنامه نگاری به انتخاب شورای هماهنگی مدیران دانشکده ها یا گروه های ارتباطات و مرتبط دانشگاه های تهران

3-      یک روزنامه‌نگار پیشکسوت به انتخاب انجمن های روزنامه‌نگاران پیشکسوت (تا زمان تشکیل چنین تشکل یا تشکل هایی، از سوی معاون امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی انتخاب می شود)

4-      دو روزنامه‌نگار به انتخاب شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی روزنامه‌نگاری که یکی از آنها خبرنگار باسابقه حوزه رسانه باشد.

5-      نماینده شورای هماهنگی تشکل های مدیریتی مطبوعات

تبصره 1: در صورت عدم معرفی نماینده از سوی هر یک از مراجع فوق، جلسات به شرط داشتن نصاب ( 5 نفر ) تشکیل می شود.

تبصره 2: رئیس اداره خبرنگاران اداره کل مطبوعات و خبرگزاری های داخلی دبیر کمیسیون است که امور اجرایی و پیگیری مصوبات جلسات را به عهده دارد.

تبصره 3: تشکیل جلسات به تشخیص رئیس کمیسیون یا به تقاضای سه تن از اعضای کمیسیون و با دعوت رئیس کمیسیون انجام می‌گیرد.

تبصره 4: ارسال آثار و مستندات روزنامه‌‎نگاران از طریق سایت سمان به آدرس saman-gov.ir صورت می پذیرد.

تبصره 5: تمدید کارت روزنامه‌نگارانی که تا پیش از اجرای این دستورالعمل صادر شده است؛ منوط به تطبیق با شاخص‌های مندرج در این دستورالعمل خواهد بود.

 ماده 5: دوره نمایندگی اعضای کمیسیون صدور کارت روزنامه­نگاری دو سال است و تجدید انتخاب آن­ها برای دوره بعد بلامانع است. ضمناً مرجع معرفی آنان می‌تواند در طول دوره، فرد دیگری را جایگزین کند.

ماده 6: روزنامه­نگارانی که رتبه آنان توسط کمیسیون موضوع ماده (4) احراز و تعیین می­گردد می­توانند از دبیرخانه کمیسیون، کارت روزنامه‌نگاری دریافت کنند. ضمنا مزایای زیر برای این روزنامه نگاران منظور می‌شود:

1.       امکان عضویت در صندوق حمایت از هنرمندان ، نویسندگان و روزنامه‌نگاران با تسهیلات ویژه

2.       تسهیلات فرهنگی هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر تسهیلات دولتی

3.       صدور کارت خبرنگاری بین المللی برای مأموریت‌های خارجی

4.       ارایه خدمات بیمه تکمیلی

5.       دوره های آموزشی رایگان در مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها

6.       خدمات مشاوره حقوقی حرفه‌ای

7.       کمک هزینه آموزش زبان خارجی

8.       تسریع در رسیدگی به تقاضای انتشار رسانه

9.       قرار گرفتن در فهرست خبرنگاران و روزنامه‌نگاران در پاسخ به استعلامات دستگاه ها برای ارایه خدمات حرفه‌ای و تسهیلات

10.     پرداخت بیمه حداکثر به مدت شش ماه برای روزنامه‌نگارانی که به طور ناخواسته با رسانه خود قطع همکاری می کنند، مشروط به آنکه از تاریخ قطع همکاری به قبل، حداقل یک سال توسط رسانه محل اشتغال، بیمه شده باشند.

ماده 7: روزنامه­نگاران ‍«موضوع ماده 2 دستورالعمل» بر اساس جدول پیوست در چهار رتبه خبرنگار، روزنامه­نگار،‌ روزنامه­نگار ارشد و روزنامه­نگار خبره رتبه­بندی می­شوند.

تبصره: اعتبار کارت خبرنگار و روزنامه­نگار دو سال، روزنامه‌نگاران ارشد سه سال و خبره، چهار سال است.

ماده 8: روزنامه­نگاران پیشکسوت اما غیرشاغل، به تشخیص کارگروه می­توانند با عنوان "روزنامه­نگار پیشکسوت"، ‌کارت حرفه­ای افتخاری به صورت دائمی دریافت کنند.

ماده 9:  شرایط عمومی متقاضیان کارت روزنامه­نگاری به شرح زیر است:

1.       تابعیت جمهوری اسلامی ایران

2.       تدین به یکی از ادیان به رسمیت شناخته شده در قانون اساسی          

3.       نداشتن محکومیت کیفری موثر(محرومیت از حقوق اجتماعی)

4.       ارائه اسناد و مدارک کافی مبنی بر اشتغال به حرفه روزنامه‌نگاری در زمان ارائه درخواست در سایت سمان(saman-gov.ir)

5.       سابقه بیمه حداقل یک ساله در یک موسسه رسانه‌ای در سال منتهی به زمان درخواست

ماده 10: فهرست دارندگان کارت روزنامه نگاری، همراه با رتبه، حوزه فعالیت و تاریخ اعتبار آن در پایگاه اطلاع رسانی معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی منتشر می شود.

ماده 11: صدور و تحویل کارت، منوط به امضای "میثاق نامه اصول اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری" است.

ماده 12: کمیسیون موضوع ماده(4) می تواند در موارد زیر و پس از تشخیص، کارت روزنامه‌نگاری را ابطال و یا برای حداکثر 2سال تعلیق نماید:

1-      احراز عدم صحت هر یک از مدارک ارایه شده

2-      هر گونه سوءاستفاده از کارت روزنامه‌نگاری

3-      تخطی از میثاق نامه اصول اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری

4-      خروج از فعالیت موثر روزنامه‌نگاری

تبصره 1: تعلیق یا ابطال کارت منجر به سلب حقوق قانونی اشتغال روزنامه‌نگار و سلب اشتغال وی در موسسه مربوطه نمی شود.

تبصره 2: در صورت احراز هر گونه تخلف موسسه رسانه‌ای در صدور گواهی اشتغال به کار، متقاضی پرونده متخلف برای رسیدگی به هیأت نظارت ارجاع می‌شود.

ماده 13: کمیسیون باید ظرف 3 ماه پس از ثبت نام هر یک از متقاضیان در سایت و تکمیل مدارک، نسبت به موافقت یا مخالفت با درخواست صدور کارت اعلام نظر کند.

ماده14: نتیجه و چگونگی ارزشیابی متقاضیان کارت روزنامه نگاری، ابتدا برای خود آنان ارسال می شود تا در صورت اعتراض و ارائه مستندات، مورد رسیدگی مجدد قرار گیرد. اعلام نظر کمیسیون پس از رسیدگی مجدد، قطعی است.

تبصره: در صورت عدم اعتراض متقاضی ظرف 2 هفته، نظر کمیسیون ماده 4 قطعی است.

ماده 15: این دستورالعمل به مدت یکسال به صورت آزمایشی به اجرا گذاشته می‌شود. پس از آن هر گونه تغییر احتمالی در مواد، باید به تائید دو سوم اعضای کمیسیون برسد.

جدول رتبه بندی روزنامه نگاران

جدول ارزشیابی مشخصات حرفه ای روزنامه نگاران