بررسی نقش تبلیغات دیداری و تاثیر آن در حفظ محیط زیست
نویسندگان:
دکتر رضا آقا موسی
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب، مدیریت، دکتری
زهرا ملکی
malekiz70@yahoo.com
دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی گرایش بازاریابی
دانشگاه پیام نور تهران مرکز
شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- امروزه تبلیغ و تبلیغات یکی از موضوعاتی است که تمام مردم جهان حتی در دوردست ترین نقاط با آن آشنا و درارتباطند و از آن تاثیر می پذیرند. درواقع بهرهگیری از راهبردهای دیداری برای بازنمایی و ارائه تصویری اطلاعات یکی از ابزارهای موثر و اثربخش برای انتقال و درک اطلاعات به شمار می آید. دراین تحقیق به بررسی نقش تبلیغات دیداری و تاثیر آن در حفظ محیط زیست با رویکرد اصلاح الگوی مصرف پرداخته شده که متغیرهای مستقل، انواع تبلیغات دیداری: تلویزیون، اینترنت، روزنامهها و مجلات، تیزرهای تبلیغاتی، تبلیغات متحرک و کالاهای مصرفی می باشند که با استفاده از مدل سه مرحلهای رفتارمصرف کننده کاتلر اثر آنها بر متغیر وابسته حفظ محیط زیست سنجیده شده است. جامعه آماری تحقیق، سطح شهر تهران می باشد که با استفاده ازپرسشنامه و با بکارگیری روش نمونه گیری تصادفی ساده اطلاعات مورد نیاز از یک گروه شامل 384 نفر، گردآوری شده است. روایی پرسشنامه با نظرات اساتید و صاحب نظران و پایایی آن به وسیله تحقیق مقدماتی 30 نسخه پرسشنامه، با ضریب آلفای کرونباخ 89% مورد تایید واقع شد. پژوهش با هدف کاربردی و روش پیمایشی و با استفاده از فنون آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شده است. بررسیهای تحقیق نشان میدهد که جذابیت لازم برای جلب توجه افراد به پیامهای زیست محیطی دررسانههای دیداری کم است. به طوریکه که تبلیغات تلویزیونی، اینترنتی، روزنامهها و مجلات و تیزرهای حاوی پیامهای زیست محیطی نتوانستهاند توجه مخاطبان را به خود جلب کند اما در مرحله علاقه و دلبستگی و نیز رفتار موثر بودهاند.
واژگان کلیدی: تبلیغات دیداری – اینترنت – تلویزیون - روزنامه ها و مجلات - محیط زیست
مقدمه:
طبیعت بزرگترین دایره بسته زندگی است که همه اجزای آن بایکدیگر ارتباط متقابل دارند. انسان نیز جزئی از این نظام است، اما تنها جزئی است که نظام سازگاریافته طبیعت را برهم ریخته و تعادل آن رادر برخی موارد برهم زده است، به طوری که طبیعت با همان شیوه همیشگی و با آن روشهای زیستی تغییر نیافته و ابزارهای تدافعی خود دیگر قادر به ترمیم خود نیست و بیش از هر زمان برای ترمیم و احیای خود نیازبه مداخله و همیاری جدی انسان دارد.(پورخباز،1381) (یخکشی، 1381) در اشتیاق خود برای استفاده هر چه بیشتر از تکنولوژی، بیشتر از آنچه که بتوانیم محیط زیست را مجددا برای زندگی مساعد کنیم، از آن بهرهبرداری کردیم و فراموش کردیم که میزان توسعه و کاربرد منابع توسط ما، پیچیدگی مدیریتی را تشدید و طبیعت را با سرعتی خارج از قدرت ترمیم آن تخریب میکند.(برومند، 1370)(بنامتی، 2008). در این میان پایین بودن سطح سواد و آگاهیهای زیست محیطی، پایین بودن میزان مطالعه در خصوص مسائل زیست محیطی، پایین بودن کارایی و نقش NGO ها، بالا بودن قیمت مطبوعات ، مجلات ،کتب و نشریات و یا هزینه شرکت در همایش های زیست محیطی، عدم وجود تبلیغات زیست محیطی در تلویزیون به عنوان رسانه ملی، اینترنت به عنوان شبکه جهانی ،نشریات ، تیزرهای تبلیغاتی وسایر رسانه ها و درنهایت عدم وجود جذابیت و کشش لازم برای جلب توجه و علاقه بینندگان به مسائل زیست محیطی در برنامه های مربوط ، ازجمله علل عمده بی توجهی به محیط زیست پیرامون و بالطبع منابع طبیعی و تجدیدناپذیر و حیاتی به شمار می روند. از طرفی همواره به تبلیعات چون عاملی نگریسته میشود که در تغییر آرا واندیشهها موثر است، یا عاملی که افراد را برآن می دارد که به اندیشه یا حقیقتی ایمان آورند. تبلیغات با اندیشه ها و باورها ارتباط دارد، در واقع تبلیغ یک پدیده اجتماعی است که برگرفته از یک نیاز اجتماعی است و در برگیرنده هدفی اجتماعی می باشد