شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- کنگره آمریکا (که در آن زمان، تنها یک مجلس بود) ششم جولای سال 1785 به اتفاق آراء «دلارDollar» را واحد پول آن کشور قرار داد. پیش از انقلاب استقلال، پول انگلستان (لیره) در 13 مهاجر نشین انگلیسی آمریکای شمالی رایج بود.
در جریان انقلاب و به سبب خصومت با دولت لندن، آمریکائیان سکه نقره ای اسپانیا به نام «دلار» را که در مکزیک اسپانیا رایج بود وسیله داد و ستد قرار داده بودند و به همین دلیل نام پول ملی خودرا «دلار» نهادند.
یک سکه نقره ای از قرن چهاردهم به مدت سه قرن و اندی به نام «تالرThaler، دالر، تلار و دلار» در اروپا رایج بود که اسپانیایی ها آن را حفظ کردند و به مستعمرات خود در قاره آمریکا منتقل ساختند.
«اس با خط عمودی؛ $» که علامت بین المللی دلار است نیز از اسپانیایی ها اقتباس شده که پول خودرا با علامت (پی P) مشخص می کردند و این «P» در آمریکای شمالی به تدریج و در جریان نوشتن به شکل «$» درآمد.
دلار آمریکا همچنین پول رایج ده کشور و 16 منطقه وابسته است. اکوادور، السالوادور و پاناما همان دلار آمریکا را به جای پول ملی خود بکار می برند.
بعضی اوقات آمریکایی ها در محاوره، به جای لفظ دلار، واژه «باک Buck» را بکار می برند. در دوران جنگ داخلی آمریکا بود که اسکناس دلار (دلار کاغذی با پشتوانه طلا) به تدریج جای دلار سکه ای (نقره ای و زرین) را گرفت.
در آمریکا شورای پول (که رئیس آن به پیشنهاد رئیس جمهور و رای سنا انتخاب می شود) کنترل سیستم بانکی و ذخایر فدرال (کنترل دلار) را به دست دارد، و سیاست مالی کشور از جمله تغییر نرخ بهره را تنظیم و در صورت لزوم تغییر می دهد. آمریکا برخلاف سایر کشورها، دارای 12 بانک مرکزی است. چاپ اسکناس دلار توسط اداره «گراور و چاپ فدرال رزرو» انجام می گیرد که از کاغذ و مرکب خاص استفاده می کند که فرمول تهیه آنها باید محرمانه بماند.
دلار آمریکا USD برخلاف اسکناس سایر کشورها دارای یک اندازه و یک رنگ است که در خارج از آمریکا به «پشت سبز» معروف است. از سال 2005 با حفظ زمینه سبز، تغییراتی در رنگ برخی از قسمتهای اسکناس های دلار داده شده است که هدف، جلوگیری از جعل آنها بوده است. قبلا اسکناس پانصد دلاری و هزار دلاری هم بود که ریچارد نیکسون از سال 1969 آنها را از بیم جعل، از جریان خارج ساخت و صد دلاری اینک بزرگترین اسکناس آمریکاست.
نیکسون عقیده داشت که دیدن اسکناس درشت (مثلا پانصد دلاری)، تورم پول را در ذهن تداعی می کند و تاثیر روانی منفی می گذارد. همین نیکسون برای رهاساختن واشنگتن از محدودیت چاپ دلار، این پول را از استاندارد طلا هم خارج ساخت. حجم دلار درجریان که «ذخیره ارزی» بسیاری از کشورها قرار گرفته چهاردهه است که از میزان طلا در آمریکا بیشتر شده و و دارد بازهم بیشتر می شود. همه تلاش سران آمریکا دلاریزاسیون کردن اقتصاد جهان پس از جنگ جهانی دوم (از دهه چهارم قرن 20) بود که قدرتهای اقتصادی سابق به فلاکت افتاده بودند.
این سیاست به هدف رسید و دلار آمریکا پایه معاملات بین المللی ازجمله نفت، طلا و ... و «ریزرو کورنسی» و یک ذخیره جهانی و ستون قدرت آمریکا شده است ـ قدرتی بالاتر از توان نظامی. این قدرت در دهه یکم قرن 21 چند تهدید زبانی را که از مرحله «حرف» خارج نشدند از سر گذرانید. ازجمله اندرز برخی مقاله نگاران و سیاسیون محلی به دولتهای متبوع به «فروش ذخایر دلارخود»، «جانشین ساختن دلار با پولی دیگر»، عرضه اوراق بهادار آمریکا (ترژری باوند آمریکا) به بازار که کاهش شدید نرخ دلار را به دنبال خواهد داشت. رژیم ژکن بیش از یک تریلیون و ژاپن حدود هشتصد میلیارد دلار از این اوراق بهاداررا در دست دارند و پس از این دو، دولت سعودی و ....
بیش از دو سوم دلارهای چاپ شده در آمریکا در خارج از این کشور رایج هستند که افزایش دلارهای برون مرزی روز افزون است که در پاره ای از مناطق جهان به نظر می رسد که جای پول ملی را گرفته اند و در مناطق رو به رو با بحران اقتصادی بورسی شده اند و مطابق سهام، خرید و فروش می شوند و .... به گفته برخی از کارشناسان امور پول، قدرت سیاسی ـ نظامی آمریکا ضامن حفظ قدرت دلار است و لذا واشنگتن می کوشد این دو قدرت خود را حفظ کند تا دلار به عنوان پول بین المللی باقی بماند.
در سال 1995 میزان دلار در گردش در سطح جهان 380 میلیارد بود و در سال 2004 هفتصد میلیارد یعنی در فاصله 9 سال تقریبا دو برابر شده است که بیش از دو سوم آن در خارج از آمریکاست. این، مربوط به اسکناس چاپ شده است و در آن، معاملات اعتباری به حساب نیامده است. در داخل آمریکا به جای پول نقد، مردم با چک و کردیت کارت معامله و خرید می کنند.
معاملات و صدور و ورود غیر قانونی پول ـ و در اینجا دلار ـ را «مانی لاندری» گویند که در ایران به «پول شویی» ترجمه می شود، که در حقیقت دارای این مفهوم (پول شویی) نیست. این اصطلاح را «ال کاپون» گانگستر رایج ساخت. وی دارای دهها جایگاه ماشین لباسشویی سکه ای بود و هنگام واریز کردن پول نقد به حسابهایش در بانکها (که در آمریکا چندان متداول نیست) می گفت که این پولها محصول «لاندری = ماشین لباسشویی برقی» های اوست، حال آن که پولها عمدتا از امور غیرقانونی به دست آمده بود (معاملات قانونی با چک صورت می گیرد) و از همان زمان، رسانه های آمریکا معاملات غیر قانونی پول را «مانی لاندری» نوشته اند.
منبع: www.iranianshistoryonthisday.com
|