شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، نویسنده: عادل میرشاهی (سردبیر شارا)- جهان پس از اینترنت قطعا جهانی است که با همگرایی آمیخته شده است. هرچه همگرا تر بهتر. اما این همگرایی در یک حوزه باعث عقب ماندگی می شود و آن حوزه آموزش و تحقیقات است که هرچه واگراتر باشیم نتایج بیشتری دریافت خواهیم کرد.

آموزش روابط عمومی یکی از حوزه هایی است که امروز به شدت در حال همگرایی است. ترجمه متون انگلیسی روابط عمومی به این همگرایی کمک می کند و در نتیجه ما شاهد یک رکود علمی در حوزه روابط عمومی می شویم که ناشی از همگرایی آموزشی در حوزه روابط عمومی است.

همگرایی و واگرایی در آموزش روابط عمومی چیست؟
لطفا به این سوال پاسخ دهید: اگر شما مسئول یک واحد روابط عمومی در یک شرکت صنعتی باشید که محیط آن برای کارگران زیان آور باشد، کارگری در حین کار به طور تصادفی پایش لغزیده و از بالای دکل به پایین پرتاب شده است. وی اکنون در بیمارستان است و خبرنگاران پوشش خبری خوبی به این حادثه داده اند. شما به عنوان مسئول روابط عمومی چه واکنشی نشان می دهید؟
1. تکذیبیه برای نشریه ای که این خبر را منتشر کرده است ارسال می کنید.
2. پوشش خبری متفاوتی را در سایت های دیگر و شبکه های اجتماعی منتشر می کنید.
3. به عیادت بیمار می روید.
4. مصاحبه خبری با مصدوم تهیه می کنید و رضایت وی را از خدمات درمانی اش که توسط شرکت انجام شده منتشر می کنید.
5. گزارشی از دلیل ایجاد حادثه تهیه می کنید و نشان می دهید که شرایط کار نرمال بوده و کارگر دچار بی دقتی شده است.

به این فهرست چه تعداد دیگر می توانید بیافزایید؟ هرچه بتوانید جایگزین های بیشتری برای این مورد پیدا کنید، بدین معناست که تفکر شما در حوزه روابط عمومی واگرا تر است. راه های خلاقانه از واگرایی علمی ناشی می شود و از این نگاه آموزش های آکادمیک و نظریه های ارتباطی، سدی در برابر واگرایی به شمار می روند.

آموزش واگرایی در روابط عمومی
متاسفانه در نظام آموزشی روابط عمومی برای همه رویدادها روش ها و نسخه های مشابهی وجود دارد. دانشجویی که وارد رشته روابط عمومی می شود با این اطلاعات کاملا بسته می شود. در نتیجه ما نمی توانیم انتظاراتی که در خلاقیت حرفه ای حوزه روابط عمومی داریم را بدست آوریم.

این در حالی است که اقدامات در حوزه روابط عمومی به هیچ عنوان بسته نیستند. هیچ دستور و سند مشخصی وجود ندارد که برای این رویداد، بحران یا حادثه حتما باید این واکنش نشان داده شود. اما آموزش روابط عمومی به اندازه ای مسخ کننده است که جایی برای فکر کردن و خلاقیت نمی گذارد.

راه حل مناسب برای جلوگیری از همگرایی آموزشی
استادان و مدرسان روابط عمومی باید در آموزش های خوب از مثال ها بیشتر از همیشه استفاده کنند. موقعیت هایی که روابط عمومی ها در آن قرار می گیرند و باید در آنها تصمیم گیری کنند معمولا محدودیتی ندارند. گاهی اوقات چند محدودیت همزمان وجود دارند که بر پیچیدگی داستان می افزاید.

1. کارخانه در آتش سوخته است.
2. 30 نفر کشته باقی مانده است.
3. کارخانه بیمه نبوده است.
4. رئیس کارخانه در زندان است.
5. اخبار فراوانی دال بر بی دقتی منتشر شده است.

فکر کنید هر کدام از این موارد به تنهایی یک بحران است. برخی از آنها ممکن است روش های دیگر را محدود کند. در واقع بحران های سازمان باید توسط روابط عمومی پاسخ داده شود و این خلاقیت روابط عمومی را می طلبد که با توجه به داده ها و داشته ها تصمیمی عقلانی بگیرد. تصمیمی که می تواند تغییرات عمده در نگرش مردم ایجاد کند. شاید اگر روابط عمومی در بحران ها واگرا عمل کند، بتواند همه چیز را به نفع سازمان متبوع خود تمام کند.

واگرایی در اقدامات روابط عمومی یعنی متفاوت از دیگران دیدن، برنامه ریزی کردن و عمل کردن. این شرایطی است که شما به دنبال راه سومی می گردید که ممکن است در هیچ نظریه روابط عمومی وجود نداشته باشد. گاهی اوقات ابزارهایی که ما هرگز به آن فکر نکرده ایم به کارمان می آید.

اهرم های اقتصادی و سیاسی و اشکال متفاوتی از اقناع که در هیچ بحث روابط عمومی دیده نشده اند. این امر به ویژه در شرایط فعلی که دانش روابط عمومی در کشور ما به چند کتاب مختصر محدود است امکان زیادی دارد که روش های خلاقانه و بهتری را بتوان به کار برد.