شبكه اطلاعرساني روابطعمومي ايران (شارا)-|| حل مسئله عبارت است از پردازش شناختي براي تبديل موقعيت مفروض به موقعيت مطلوب در حالي كه شخص حلكننده براي حل آن بهطور آماده روش واضحي ندارد. حل مسئله تفكر و رفتاري است جهت رسيدن به هدفي كه به آساني در دسترس نيست. اين تعريف شامل چهار ايده اساسي است.
حل مسئله يك امر شناختي است يعني در درون ذهن يا دستگاه شناختي حلكننده روي ميدهد پس وجود آن را ميتوان تنها بهطور غير مستقيم از رفتار حلكننده استنباط كرد.
حل مسئله يك فرايند است يعني متضمن دستكاري معلومات در دستگاه شناختي يا ذهن حل كنندهاست (يعني اجراي عمليات شناختي روي بازنماييهاي نمادي دروني).
حل مسئله جهت دار است يعني غرض از آن حل كردن يك مسئلهاست. ايده چهارم و آخر اينكه حل مسئله امري شخصي است يعني دشواري تبديل يك حالت مفروض از يك مسئله به يك حالت مطلوب بستگي به دانش كنوني حلكننده مسئله دارد. يك مسئله وقتي موجوديت مييابد كه وضعيتي مفروض در ابتدا وجود دارد و حلكننده ميخواهد آن وضعيت به صورت مطلوب تغيير يابد.
چرخه حل مسئله چرخه حل مسئله شامل ۱- تشخيص مسئله ۲- تعريف مسئله ۳- تنظيم راهبرد حل مسئله ۴- سازماندهي اطلاعات درباره مسئله ۵- تخصيص منابع ۶- نظارت و ارزيابي است. انواع مسئله
مسائل خوب ساختار
مسايل بد ساختار
مسائل خوب ساختار مسيرهاي روشن و واضحي براي راه حل دارند. اين گونه مسائل را خوب تعريف شده مينامند. نمونه چنين مسائلي اين است كه چگونه مساحت متوازيالأضلاع را محاسبه ميكنيد. مسائل بد ساختار فاقد مسيرهاي روشن براي رسيدن به راه حل هستند به اين مسائل بد تعريف شده هم ميگويند. نمونه چنين مسائلي اين است كه وقتي هيچكدام از دو طناب آنقدر بلند نيست كه بتوان با در دست گرفتن يكي از آنها به ديگري رسيد چگونه اين دو طناب آويزان را به هم گره ميزنيد؟
راهبردهاي حل مسئله
از راهبردهاي حل مسئله ميتوان به اين موارد اشاره كرد:
الگوريتمها (يك راهبرد حل مسئلهاست كه مستلزم پيروي از يك قاعده، روش يا متد خاص است و ضرورتاً به راه حل صحيح ميانجامد)
بينش (درك ناگهاني از چگونگي حل مسئله)
روشهاي اكتشافي (راهبردهاي غيررسمي شهودي و حدسي است كه برخي اوقات منجر به راه حلي مؤثر ميشوند و گاهي به راه حل مؤثري نميرسند.
روشهاي اكتشافي شامل چهار روش است: ۱- تحليل وسيله هدف؛ ۲- كار به سمت جلو؛ ۳- كار به سمت عقب؛ ۴- توليد و آزمون
توضيح
تحليل وسيله هدف: حلكننده مسئله با نگاه كردن به انتهاي هدف مورد جستجو مسئله را تحليل ميكند و سعي ميكند فاصله ميان موقعيت فعلي و هدف نهايي در آن فضا را كاهش دهد.
كار به سمت جلو: حلكننده مسئله از ابتدا شروع و سعي ميكند مسئله را از ابتدا تا انتها حل كند.
كار به سمت عقب: حلكننده مسئله از آخر شروع و سعي ميكند از آنجا به سمت عقب حركت كند.
توليد و آزمون: حلكننده مسئله صرفاً گزينهاي از اقدامات مختلف را نه الزاماً به شيوهاي نظام مند انجام ميدهد و سپس توجه ميكند كه كدام يك از آن اقدامات عمل خواهد كرد.
شايد آنچه به عنوان تروي از ان ياد ميشود همين باشد.
احتمال دارد رايانهها از راهبردهاي الگوريتمي حل مسئله استفاده كنند. انسانها به نظر ميرسند بيشتر از روشهاي اكتشافي غيررسمي استفاده ميكنند در حل مسائل بد ساختار انتخاب باز نمايي مناسب براي مسئله به شدت بر آساني دستيابي به راه حل درست تأثير ميگذارد.
موانع حل مسئله
موانع حل مسئله را ميتوان اينگونه سياهه كرد:
آمايه ذهني: آمايه ذهني كه استحكامات نيز ناميده ميشود راهبردي است كه در گذشته مؤثر بودهاست اما براي مسئله خاصي كه بايد در حال حاضر حل شود مؤثر نيست، نوع خاصي از آمايه ذهني تثبيت كار كردي است. تثبيت كاركردي عدم توانايي درك اين واقعيت است كه چيزي كه مورد استفاده شناخته شده و خاصي دارد ممكن است براي تأمين اهداف ديگري هم مورد استفاده قرار بگيرد.
انتقال منفي: تسري بيمورد حكم و باوري از موقعيت يك مسئله به موقعيت ديگر است. البته انتقال هم ميتواند مثبت باشد هم منفي. انتقال مثبت زماني رخ ميدهد كه حل مسئله قبلي باعث تسهيل حل يك مسئله جديد ميشود. انتقال منفي زماني رخ ميدهد كه حل مسئله قبلي باعث دشوارتر شدن حل مسئله بعدي شود برخي اوقات مسئله قبلي باعث ميشود كه فرد در مسير نادرستي قرار گيرد.
رشد نهفته: رشد نهفته بدنبال يك دوره كار شديد روي مسئله پديد ميآيد. رشد نهفته عبارت از رها كردن مسئله براي مدتي و سپس بازگشت به آن است.
پيشداوري و در نظر داشتن يك حل از پيش
و…
منبع: wikipedia