شبكه اطلاع رساني روابطعمومي ايران (شارا)-|| كوويد-۱۹ هم بحراني است براي سلامت جهاني و هم تهديدي است براي اقتصاد بينالملل. اين ويروس ضرورت روي آوردن به دوركاري را مضاعف كرده است. از منظر فرهنگ لغت كمبريج، دوركاري يعني انجام كار در منزل، در حالي كه با اداره خود از طريق تلفن، ايميل يا اينترنت در تماس هستيد. فرهنگ لغت كالينز دوركاري را انجام كار در منزل با استفاده از تجهيزاتي مثل تلفن، فكس، مودم و... براي ارتباط با ساير افراد ميداند.
دوركاري يك سازماندهي منعطف كاري است كه به كاركنان اجازه مي دهد در محيطي غير از محيط معمول كار، به انجام فعاليتهاي خود بپردازند. با شروع بحران كرونا دوركاري بهعنوان يك راهكار مناسب براي كنترل تبعات بيماري معرفي شده است.
با اين حال، موسسه مشاوره گارتنر (۲۰۲۰) پيشبيني كرده كه يكي از روندهاي مهم در پساكرونا، توسعه فرهنگ دوركاري است. دوركاري داراي مزاياي متعددي است كه برخي از آنها عبارتند از: كاهش هزينههاي ثابت مكان فيزيكي و هزينههاي مرتبط با حضور افراد؛ آزادي عمل به افراد در زمينه انتخاب محل مناسب براي انجام فعاليتهاي كاري و سلامت محيط كار؛ ايجاد تعادل بين زندگي كاري و خانوادگي؛ امكان مشاركت افراد داراي معلوليت يا ناتواني و كاهش آسيبهاي روحي و اجتماعي اين افراد؛ راهي براي كاهش آلودگي هوا و كنترل ترافيك. با اجراي دوركاريهاي متعدد در نيمه دوم سال جاري و نبود دادههاي تحقيقي و تبديل شدن دوركاري بهعنوان يك روند مهم حال و آينده، اجراي اين تحقيق در وبسايت ديدهبان كسبوكار، بهعنوان اولويت مورد توجه قرار گرفت.
جالبترين يافتههاي اين بررسي نشان ميدهد كه مديران در مقايسه با كاركنان نسبت به دوركاري كمتر خوشبين هستند. كاركنان زن نسبت به مردان دوركاري را بيشتر ترجيح ميدهند و در كل نيمي از پاسخگويان دوركاري را براي آينده ترجيح ميدهند.
* در اين پيمايش كه ۱۵۰۰ پرسشنامه را دربرميگيرد، ۲۰ سوال مطرح شد و دادهها بهصورت آنلاين از كل كشور گردآوري شد. مهمترين يافتهها به شرح زيرند:
* ۴۵درصد از پاسخ دهندگان تجربه و حس مثبت نسبت به دوركاري و ۲۲درصد تجربه منفي نسبت به دوركاري داشتهاند.
* ۳۹درصد معتقدند بهرهوري آنها در دوركاري افزايش يافته، اما ۲۷درصد معتقد به كاهش ميزان بهرهوري خود در ايام دوركاري هستند.
* ۴۷درصد معتقدند توازن كار و زندگي آنها در ايام دوركاري بهبود يافته، اما ۱۹درصد معتقد به كاهش توازن كار و زندگي خود در ايام دوركارياند.
* ۳۲درصد معتقدند دوركاري در ايام پساكرونا ادامه خواهد يافت اما ۳۵درصد چنين اعتقادي ندارند.
* ۴۹درصد مايل به ادامه دوركاري در آينده و افزايش مدت آن هستند، اما ۲۵درصد از پاسخدهندگان چنين تمايلي ندارند.
* ۴۴درصد دسترسي مناسب به تجهيزات مورد نياز براي دوركاري نظير لپ تاپ و... داشتهاند، اما دسترسي ۲۸درصد از پاسخدهندگان به تجهيزات محدود بوده است.
* ۲۶درصد از پاسخدهندگان معتقدند در ايام دوركاري، عملكرد آنها از سوي مديران مورد ارزيابي قرار گرفته و بازخورد لازم به آنها داده شده است، اما ۳۳درصد معتقد به كاهش ارزيابي و بازخورد عملكرد در ايام دوركاري هستند.
* ۳۳درصد معتقد به دسترسي مناسب به مديران مافوق در زمان دوركاري هستند، اما ۳۰درصد معتقد به كاهش و محدود شدن اين دسترسي هستند.
* ۲۲درصد معتقدند آموزش كافي براي استفاده از ابزارها و نرمافزارهاي دوركاري دريافت كردهاند، اما ۴۳درصد اعتقاد به ناكافي بودن آموزشها دارند.
* ۲۱درصد معتقدند دوركاري بر ميزان پيشرفت شغلي تاثير مثبت دارد، اما ۴۱درصد معتقد به تاثير كم دوركاري بر پيشرفت شغلياند.
* ۲۵درصد معتقدند دوركاري بر توسعه فردي و حرفهاي تاثير مثبت دارد، اما ۳۹درصد معتقد به تاثير منفي دوركاري بر توسعه فردي و حرفهاي هستند.
* ۱۸درصد معتقد به تاثير مثبت و ۴۶درصد معتقد به تاثير كم دوركاري بر كيفيت رابطه با همكاران هستند.
* ۴۹درصد معتقد به تاثير مثبت و ۲۱درصد از پاسخدهندگان معتقد به تاثير كم دوركاري بر كاهش استرس شغلياند.
* ۲۰درصد از پاسخدهندگان معتقدند دوركاري موجب تشديد تعارضات كاري شده، اما ۳۶درصد معتقدند دوركاري تاثيري بر تعارض نداشته است.
* ۱۵درصد از پاسخ دهندگان معتقدند دوركاري منجر به افزايش تعارضات خانوادگي شده و ۴۹درصد معتقدند دوركاري تاثيري بر تعارضات خانوادگي نداشته است.
* ۳۸درصد معتقدند استقلال و آزادي عمل آنها در ايام دوركاري افزايش و ۱۷درصد معتقدند استقلال و آزادي عمل آنها كاهش يافته است.
* ۲۰درصد از پاسخدهندگان معتقدند مديران آنها نگرشي مثبت نسبت به دوركاري كاركنان و ۴۱درصد معتقدند مديران آنها نگرشي منفي نسبت به دوركاري كاركنان دارند.
* ۱۷درصد معتقدند مديران حمايت عملي مناسبي از دوركاري كاركنان به عمل ميآورند، اما ۴۴درصد معتقدند حمايت مديران از دوركاري كاركنان، اندك و ناكافي است.
* ۲۷درصد معتقدند ابهامهاي كاري و سردرگمي در ايام دوركاري افزايش يافته، اما ۳۰درصد معتقد به كاهش ابهامها هستند.
* ۲۸درصد از پاسخدهندگان معتقدند جلسات مجازي كاري از كارآمدي لازم و مناسبي برخوردارند، اما ۳۰درصد اعتقاد به كارآيي پايين جلسات مجازي دارند.
با توجه به يافتههاي تحقيق حاضر، استراتژيهايي در چند حوزه پيشنهاد ميشود.
۱- استراتژيهاي سازماندهي و ساختار جديد: در پساكرونا جهان شاهد شكلگيري محيطهاي كاري هيبريدي است كه در آن بخشي از نيروي كار حضوري و بخش ديگر دوركار هستند. بنابراين اين نوع سازماندهيها لازم خواهند بود.
۲- استراتژيهاي ديجيتاليسازي: بهبود ابزارها و نرمافزارهاي مورد نياز كاركنان براي دوركاري لازم است. در اين زمينه بهكارگيري نرمافزارهاي آماده موجود در بازار براي حل مشكل بهصورت موقت كمككننده است.
۳- استراتژيهاي مديريت عملكرد: در دوركاري امكان ارزيابي فرآيندي و رفتاري كاركنان به دليل در دسترس نبودن محدود شده است. هر چقدر نتايج مورد انتظار كاركنان مشخصتر و دقيقتر باشد از ابهامات آتي و سوءبرداشتها خواهد كاست.
۴- استراتژيهاي آموزش و توسعه: نيازسنجي منظم و دورهاي دوركاران، تعيين اولويتهاي آموزشي و تمركز بر دورههاي خاص مرتبط با دوركاري. بهدليل شكلگيري مدلهاي هيبريدي اشتغال و نامشخص بودن زمان عادي شدن شرايط، نميتوان آموزش كاركنان را متوقف كرد.
۵- استراتژي پژوهش و آسيبشناسي: دوركاري منجر به شكلگيري تحولات اساسي در راهبردها، فرهنگ، ساختار، استخدام، جبران خدمات، آموزش، ارزيابي عملكرد و ... شده است. ولي اين تغييرات هنوز آسيبشناسي نشدهاند.
نويسندگان: دكتر علي داوري/ دكتر مهدي صانعي
منبع: https://donya-e-eqtesad.com