شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)-|| مديريت عبارت است از فراگرد بهكارگيري كارا و اثربخش منابع مادي و انساني تحت نظام ارزشي پذيرفته شده آن جامعه با عنايت به اصولي چون برنامهريزي، سازماندهي، بسيج منابع و امكانات، هدايت و كنترل و نظارت بر اساس هدفهاي از پيش تعيين شده است.[۱]
تعريف
تاكنون، تعاريف متعددي براي مديريت ارائه شدهاست. برخي از مهمترين تعاريفي كه ارائه شده، به قرار زير است:
هنر انجام امور به وسيله ديگران
فرايندي كه طي آن تصميمگيري در سازمانها صورت ميپذيرد
انجام وظايف برنامهريزي، سازماندهي، رهبري، هماهنگي و كنترل
علم و هنر هماهنگي كوششها و مساعي اعضاي سازمان و استفاده از منابع براي نيل به اهداف سازماني
بازي كردن نقش رهبر، منبع اطلاعاتي، تصميمگيرنده و رابط براي اعضاي سازمان[۲]
مديريت از ديد كاركردي شامل وظايفي همچون برنامهريزي، تصميمگيري، سازماندهي، نوآوري، هماهنگي، ارتباطات، رهبري، انگيزش و كنترل ميگردد. اين نوع تعاريف از مديريت اگر چه با كمي و كاستي يا فزونيهايي در واژههاي بيانكنندهٔ وظايف روبروست، اما به نظر روانتر از تعاريفي است كه ميكوشند مديريت را محصور به يك ويژگي خاص نمايند يا ارزش فلسفي خاصي به مفهوم بيفزايند. بااينحال، تعاريف متعدد از مديريت با توجه به كاركردهاي آن از سوي محققاني چون فايول يا گيوليك داراي تفاوتهايي است كه بهسادگي نميتوان از آنها گذر كرد. آنچه واضح است علم مديريت هنوز نتوانستهاست تعريف خود را مديريت كند.[۳]
تعريف ذيل، مفاهيم كليدي مديريت را دربردارد:
مديريت يك فرايند است.
مفهوم نهفتهٔ مديريت، هدايت تشكيلات انساني است.
مديريت مؤثر، تصميمهاي مناسبي ميگيرد و به نتايج مطلوبي دست مييابد.
مديريت كارا به تخصيص و مصرف مدبرانه ميگويند.
مديريت بر فعاليتهاي هدفدار تمركز دارد.[۴]
مديريت عبارتست از عملي كه بهصورت آگاهانه و مستمر انجام ميشود و به سازمان شكل ميدهد.
وظايف مديريت
هنري فايول، صنعتگر فرانسوي، چنين اظهار داشت كه همه مديران، پنج وظيفه يا كار، انجام ميدهند: برنامهريزي، سازماندهي، رهبري، هماهنگي و كنترل. امروزه، اين كارها را به صورت چهار وظيفه:
برنامهريزي
سازماندهي
رهبري
هماهنگي
كنترل
بيان ميكنند.[۵]
پيتر دراكر، وظيفه مديران را بازاريابي و نوآوري ميداند.[۶] در عين حال، متون جديدتر عمده وظايف مديران را برنامهريزي، سازماندهي، رهبري، استخدام و كنترل ميدانند.[۷] برخي از منابع، استخدام را از فهرست فوق حذف كردهاند[۸] و برخي نيز هماهنگي را جايگزين آن نمودهاند.
مديريت از ديد كاركردي شامل وظايفي همچون برنامهريزي، تصميمگيري، سازماندهي، نوآوري، هماهنگي، ارتباطات، رهبري، انگيزش و كنترل ميگردد.
برنامهريزي
برنامهريزي يا طرحريزي يعني انديشيدن از پيش. متخصصين از زواياي متعدد براي برنامهريزي تعاريف متعددي ارائه كردهاند كه برخي از آنها از اين قرار است:
تعيين هدف، يافتن و ساختن راه وصول به آن،
تصميمگيري در مورد اينكه چه كارهايي بايد انجام گيرد،
تجسم و طراحي وضعيت مطلوب در آينده و يافتن و ساختن راهها و وسايلي كه رسيدن به آن را فراهم كند،
طراحي عملياتي كه شيئي يا موضوعي را بر مبناي شيوهاي كه از پيش تعريف شده، تغيير بدهد.
در گزينش و تعيين هدف، مدير بايد امكانپذير بودن و قابل قبول بودن آنها را از نظر مديران و كاركنان، مورد توجه قرار دهد.
برنامه آموزشي بازاريابي بايد با ارزيابي نيازهاي آموزشي شما آغاز گردد. بهطور كلي اين نيازها در مناطقي كه شما در آن عملكرد ضعيفي داريد بيشتر نمايان ميشوند. بهطور مثال اگر ميزان وفاداري مشتريان به كسب و كار كاهش بيابد يا فروشندهاي قادر به فروش در اندازه استاندارد و معمول نباشد. اين محدودهها همچنين شامل فرصتها و تغييرات نيز ميشوند.
سازماندهي
سازماندهي فرايندي است كه طي آن تقسيم كار ميان افراد و گروههاي كاري و هماهنگي ميان آنان، به منظور كسب اهداف صورت ميگيرد.[۸]
در رابطه با سازماندهي، مدير بايد هم ساختار سازمان را متناسب با اهداف و منابع سازمان ايجاد نمايد(طراحي سازمان) و هم به دنبال فراهم نمودن افراد مناسب براي ساختار تعيين شده (تأمين منابع) باشد. در صورت لزوم، مدير، مسئوليت، اختيار و قدرت خود را به فرد ديگري تفويض ميكند.
انگيزش
رهبري يا هدايت يعني تلاش مدير براي ايجاد انگيزه و رغبت در زيردستان جهت دست يافتن به اهداف سازمان.[۹]
ارزيابي
كنترل، تلاش منظمي است در جهت رسيدن به اهداف استاندارد، طراحي سيستم بازخورد اطلاعات، مقايسهٔ اجزاي واقعي با استانداردهاي از پيش تعيين شده و سرانجام تعيين انحرافات احتمالي و سنجش ارزش آنها بر روند اجرايي كه در بر گيرندهٔ حداكثر كارايي است.[۱۰]
منابع
هارولد كونتز و همكاران (۱۳۸۰)، اصول مديريت، ترجمهٔ محمدهادي چمران، موسسه انتشارات علمي، شابك ۹۶۴-۶۳۷۹-۶۰-۵
نورث كوت پاركينسون و ديگران (۱۳۶۹)، انديشههاي بزرگ در مديريت، ترجمهٔ مهدي ايراننژاد پاريزي، مؤسسهٔ بانكداري ايران
عبدالله جاسبي، اصول و مباني مديريت، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامي
حسين عليان. مباني مديريت استعدادها. انتشاران سپاهان. ۱۳۸۹ شابك:۹۷۸۹۶۴۲۵۶۵۴۴۳
علي رضاييان (۱۳۸۳)، اصول مديريت، انتشارات سمت، شابك ۹۶۴۴۵۹۸۱۲۱
طاهره فيضي (۱۳۸۳)، مباني سازمان و مديريت، انتشارات دانشگاه پيام نور، شابك ۹۶۴۳۸۷۰۸۶۳
سيد مهدي الواني (۱۳۸۲)، مديريت عمومي، نشر ني، شابك ۹۶۴-۳۱۲-۰۴۲-۲
«تعريف مديريت با رويكرد كاركردي محور». FIQ.ir. مركز توسعهٔ نبوغ مالي. بايگانيشده از اصلي (مقاله) در ۲۲ اوت ۲۰۱۵. دريافتشده در ۱۲ اسفند ۱۳۸۹. پيوند خارجي در |اثر= وجود دارد (كمك)
"management". دانشنامه businessdictionary.com. موسسه وبفاينانس. Retrieved ۹ تير ۱۳۸۹. Check date values in: |تاريخ بازديد= (help); External link in |اثر= (help)
ويكيپديا