افغانستان و ايران در روزهاي اخير شاهد سيلهاي ويرانگري بودند كه جان دهها نفر را گرفته و خسارات مالي سنگيني به بار آورده است. اما آيا راهي هست كه جلوي مرگ را گرفت؟ بيش از نيمي از كساني كه در سيل كشته ميشوند، ميتوانند به راحتي زنده بمانند، فقط با گوش دادن به اين توصيه: "برگرديد، تا غرق نشويد"
اين البته توصيه اداره هواشناسي آمريكا است كه برآورد ميكند، نيمي از قربانيان سيل، تنها به اين دليل جانشان را از دست دادهاند كه وارد سيلاب شدهاند. البته تصورشان اين بوده كه ميتوانند از پس فشار سيلاب بربيايند و پياده يا با ماشين به سيل زدهاند، اما غرق شدهاند.
سازمان هواشناسي آمريكا، كه ۱۴۹ سال پيش تاسيس شده، در سايتش اطلاعات آموزشي مفصلي درباره سيل و نكات ايمني براي ساكنان مناطق سيلزده دارد. در ادامه گزارش چكيدهاي از اين نكتههاي ساده براي حفظ جان انسانها در مناطق سيل زده آمده است.
منظور از "قبل از سيل" زماني است كه رسانهها به نقل از دولت يا اداره هواشناسي، هشدار ميدهند كه احتمال جاري شدن سيل زياد است. البته خودتان هم ميتوانيد براساس تجربهاي كه از زندگي در محل زندگيتان داريد، مثلا با ديدن بارش كم سابقه باران، احساس خطر كنيد و خود را آماده كنيد. براساس اين اطلاعات از خودتان سوال كنيد كه آيا خانه، محل كار يا مدرسه فرزندانتان در خطر سيل است؟اگر جواب مثبت است، بايد سريع دستبكار شويد.
آماده كنيد:
آمادگي قبل از سيل، دو بخش دارد. اول آماده كردن لوازم ضروري. آب سالم بسيار مهم است. شايد نام سيل و باران، ذهنتان را از نوشيدن آب دور كند. اما سيلاب در مسيرش فاضلاب را با خود ميآورد و احتمالا جسد قربانيان يا حيوانات گرفتار در سيل هم به اين آلودگي اضافه ميكنند. به همين دليل درنظر گرفتن آب سالم براي نوشيدن ضروري است.
براي خوراكتان، كنسرو و غذاي خشك آماده كنيد. يادتان باشد كه سيل به احتمال زياد برق را قطع كرده و خبري از يخچال يا احتمالا لوازم پخت و پز نيست.
داروهاي ضروري را هم در نظر داشته باشيد و البته نكته ديگري كه شايد در عصر فراواني موبايل و گوشيهاي هوشمند از خاطرتان برود، تلفنهاي ضروري و آدرس و نقشه است. ممكن است شبكه موبايل قطع شود يا به دليل دسترسي نداشتن به برق شارژ موبايلتان تمام شود. البته يادتان باشد كه تا جايي كه ميتوانيد وسايلي كه نياز به شارژ دارند را كامل شارژ كنيد.
فكر كنيد:
اگر قرار باشد از سيلاب دور شويد، به كجا ميرويد؟ بايد قبل از بحراني شدن شرايط به اين سوال فكر كنيد. راههاي اطراف را درنظر بگيريد، كدام راه است كه كمتر احتمال دارد هنگام سيل بسته شود؟
فكر اموال با ارزش، مثل طلا و جواهر، يا اسناد و مدارك را كردهايد؟ اگر نميتوانيد اموال مهم را با خودتان ببريد، جاي امني برايشان پيدا كنيد، تا هم دور از دسترس باشند و هم خشك بمانند. مثلا ميتوانيد اسناد مهم را در كيسههاي پلاستيكي بگذاريد تا خيس نشوند. اگر برايتان امكان دارد، اموال با ارزشتان را به طبقههاي بالاي ساختمان ببريد.
يادتان باشد كه بايد سريع و آينده نگر باشيد، اگر احساس خطر ميكنيد، معطل نمانيد، وسايل را جمع كنيد. وقتي سيل از راه برسد و شرايط بحراني شود، فكر كردن و تصميم درست گرفتن سخت ميشود.
اگر ميان سيلاب يا نزديك منطقه سيل زده هستيد، بايد فورا عمل كنيد. در خانه هستيد؟ فورا برق و گاز و آب را قطع كنيد و تلاش كنيد به بلندي برويد. يادتان باشد بلندي يعني چيزي مثل تپه يا زميني كه از مناطق اطراف ارتفاع بيشتري دارد.
اشتباه نكنيد: منظور از بلندي البته بالاي سقف خانهها يا بالاي پل يا دكل برق نيست.
خطر! وارد سيلاب نشويد
از سيلاب فاصله بگيريد. در هيچ شرايطي پياده يا با ماشين داخل سيلاب نرويد. شما به هيچ وجه نميتوانيد اطمينان داشته باشيد كه عمق آب چقدر است. شايد آب به نظر كم عمق برسد، اما ممكن است در واقع سيلاب زمين را شسته باشد و حفرهاي ايجاد شده باشد.
قدرت سيلاب دستكم نگيريد
سيل با عمق ۱۵ سانتيمتر: يك انسان بزرگسال را با خود ميبرد
سيل با عمق ۳۰ سانتيمتر: يك ماشين سواري را ميبرد
سيل با عمق ۴۰ تا ۶۰ سانتيمتر: يك خودروي نيمه سنگين را ميبرد
هنگام رانندگي، اگر به سيلاب رسيديد، دور بزنيد، وارد آب نشويد، حتي با ماشين. همانطور كه در ابتداي گزارش هم آمد، براساس برآورد اداره هواشناسي آمريكا، حدود نيمي از قربانيان به اين دليل كشته شدهاند كه وارد سيلاب شدهاند.
سيل تمام ميشود، اما خطر همچنان باقي ميماند. همچنان نبايد وارد آب شويد. چرا؟
كابلهاي برق آويزان از دكلهاي شكسته ممكن است داخل آب افتاده باشد، وارد شدن به آب حتي در فاصلهاي دورتر از كابل، ميتواند كشنده باشد.
سيل همه چيز را سر راهش ميشويد و با خود ميآورد. مواد شيميايي خطرناك، فاضلاب، و آلودگيهاي ديگر ميتواند كشنده باشد.
سيل ممكن است باعث هجوم موشها و مارها شود كه از محل زندگيشان رانده شدهاند. موشها ممكن است ناقل بيماريهاي خطرناك باشند، مخصوصا براي كودكان.
مراقب آب و غذايي كه ميخوريد باشيد. ممكن است خوراكيها به خاطر قطع برق فاسد شده باشند، حتي خوراكيهاي داخل فروشگاهها. همچنين اگر مواد خوراكي با سيلاب برخورد كردهاند، دورشان بريزيد، ممكن است آلوده به فاضلاب يا جسد انسانها يا حيوانات باشد.
يادتان باشد كه تا وقتي مقامات محلي و امدادگران اجازه ندادهاند، وارد مناطق سيل زده نشويد. ممكن است خاك زير خانهها يا خيابانها شسته شده باشد و فرو بريزد.
منبع: بي سي