شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)-|| از همان زمان كه پاي فضاي مجازي و شبكه هاي اجتماعي به كشورمان باز شد، ميزان فالوئر، تعداد اعضاي عضو يك كانال، چالش و كمپين و هشتگ، سوژههاي داغ و پر كاربرد اين رسانه شد.
هرازگاهي چالشي از آن سوي مرزها وارد ايران شده و همه گير شد و عده اي را هوادار خود كرد و گاهي هم كمپيني ايجاد شد و نقدها و واكنشهاي فراواني در جامعه به وجود آورد. اما به نظر مي رسد رفته رفته اين موضوع جذابيت خود را از دست داده و به مسائل پيش پا افتاده تبديل شده اند. امروز چالشهاي اينستاگرامي از چالش سطل آب يخ براي حمايت از بيماران به چالش عكس سياه و سفيد تبديل شدهاند و كمپينها كم كم چهارچوب فكري خود را از دست ميدهند و مدت زمان عمرشان كوتاهتر ميشود. حتي ركورد تعداد فالوئرهاي اينستاگرامي كه نشان از محبوبيت يك صفحه دارد مختص كودكي مي شود كه هنوز به دنيا نيامده است!
اينترنت در دنياي كنوني هويت نسل نوجوان و جوان را در ابعاد مختلف فكري و اخلاقي چنان تحت تاثير قرار داده كه آسيب هاي اجتماعي حاصل از آن ارتباط تنگاتنگي با مقوله فناوري اطلاعات و جهاني شدن پيدا كرده است. استفاده خارج عرف از اينترنت، سبب ايجاد وابستگي رواني و فكري مي شود به گونه اي كه برخي از كاربران به يك فضاي غيرواقعي پناه مي برند و در آن روزگار مي گذرانند. تاثيرگذاري شبكههاي اجتماعي در جهان روز به روز در حال افزايش است و افراد تاثيرگذار در اين شبكهها ركوردهاي عجيب و حيرت انگيز بر جاي ميگذارند.
بسياري از كارشناسان معتقدند كه فضاي مجازي عرصه اي براي رقابت شده است. البته اين موضوع اصلا عجيب و چالش برانگيز نيست اما زماني مي توان بر روي اين موضوع بحث كرد كه اين مساله باعث مي شود كه نوزاد پدر و مادري كه جزء اينفلوئنسرهاي اينستاگرام هستند و قرار است چند هفته آينده به دنيا بيايد، قبل از متولد شدن ۱۱۳ هزار تعقيب كننده يا فالوئر داشته باشد.
بر اساس شنيده ها، شرايط خاص اين نوزاد نشان دهنده به وجود آمدن نسلي جديد از اينفلوئنسرهاي اينستاگرامي است كه kidfluencer ها يا بچه هاي تاثيرگذار نام گرفتهاند و قبل از تولدشان هم در دنياي مجازي فعال هستند. سوالي كه در اينجا مطرح مي شود اين است كه نوزادي كه هنوز به دنيا نيامده و هيچ اراده اي از خود ندارد چگونه مي تواند در اينستاگرام فعاليت كرده و اين تعداد فالوئر داشته باشد.
چالشي به نام چالش هاي فضاي مجازي
هرچند وقت يك بار در فضاي مجازي شاهد چالشهاي مختلف هستيم. قطعا پيت فرتز وقتي چالش سطل آب يخ را مطرح كرد، گمان نميكرد چه استعدادهاي نهفتهاي را به دنبال اين چالش شكوفا ميكند، پيت فرتز با چالش سطل آب يخ توجه دنيا را به بيماران ALS جلب كرد، كار مهمي بود و جمعيتي بزرگ را به چالشي عميق فرا خواند.
اما بعد از اين ماجرا بود كه موج طراحي چالشهاي جديد و فان به راه افتاد و جماعتي موجسوار را همراه خود كرد، چالش كارنامه درسي، محتويات جيب و كيف پول و پنير، عكس ده سال پيش و… كه اگر طراحانش كمي به معناي دقيق كلمه چالش توجه ميكردند، هيچوقت چنين خلاقيتهايي به خرج نميدادند.
اگرچه عمر بيشتر اين چالشها كوتاه است، چند روزي گل ميكند و بلافاصله فراموش ميشود و بيشتر جنبه سرگرمي دارد، اما تكرار اين داستان كمي تأملبرانگيز است، به خصوص وقتي موضوعاتي كه به چالش كشيده ميشود، روزبهروز بيارزشتر ميشود.
در اين ميان تاثيرات عاطفي و فرهنگي و تربيتي اين سبك زندگي بر كودكان كم سن وسال و البته كمرنگ شدن حريم شخصي و امنيت رواني آنان به علت در پيش گرفتن اين نوع زندگي مجازي، سوالات و نگراني هايي است كه كمتر مورد توجه قرار گرفتهاند.
ضمن اينكه از همان روز هايي كه گوشي هاي هوشمند، در دل مخاطبانشان جا باز كردند و مثل نقل و نبات در بين مردم دست به دست شدند، بايد فكرش را مي كرديم كه فرهنگ سازي در جامعه هم شكل و شمايل مدرن تري به خودش بگيرد. حالا به يمن اينترنت هاي هميشه آنلاين همين گوشي ها و تعامل جامعه امروزي با شبكه هاي اجتماعي و پيام رسان، بسياري از رفتار ها و فرهنگ ها در درون فضاي مجازي شكل مي گيرد و صد ها و هزاران حامي پيدا مي كند. چالش ها و كمپين هاي مختلف فضاي مجازي كه اين روز ها حسابي تنورشان داغ است هم از دل همين شبكه هاي اجتماعي بيرون آمده اند و به واسطه نفوذشان، ظرفيت اين را دارند كه هم مخرب باشند و هم سازنده.
چه بخواهيم، چه نخواهيم ارتباط از طريق فضاي مجازي در سال هاي اخير جايگاه قابل توجهي در بين نسل جوان جامعه ما پيدا كرده است. شبكه هاي اجتماعي در ابعاد مختلف زندگي افراد تأثير مي گذارند. در شكل دهي به هويت نقش دارند و حتي روي ابعاد اقتصادي و اجتماعي و سياسي جوامع هم تأثيرگذارند. امروزه با توجه به نقشي كه تاكنون در ابعاد مختلف زندگي داشته اند، نمي توان آن ها را ناديده گرفت. در حال حاضر اينترنت ابزاري مناسب براي توسعه افكار و انديشه هاي بشري محسوب مي شود به شرط آن كه در راه صحيح استفاده شود.
افراد بايد براي ورود به دنياي مجازي اطلاعات كافي در اختيار داشته باشند تا دچار مشكلات مالي و اجتماعي نشوند. ارتباطات سالم در فضاي مجازي و لزوم هوشياري جوانان و خانواده ها نسبت به تهديدات فضاي سايبري در درجه نخست اولويت قرار دارد.
در هرحال نبايد از اين نكته غافل ماند كه فضاي مجازي ظرفيتهاي بسيار بزرگي دارند كه مي توان در آن پيامها و حرفهاي مهمي را منتقل كرد تا در سطح جامعه، به گفتمانسازي بينجامد. حرفها و پيامهايي كه شايد در فضاي حقيقي، رخداد آنها خيلي سخت و ناممكن به نظر برسد. از اين جهت، ترسيدن و يا نگاه تهديدآميزداشتن به اين فضا، ناشي از شناخت ناقص ما از آن و عدم آشناييمان با ظرفيتهاي فضاي مجازي است.
منبع: سيناپرس