شارا - شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران : صفر تا صد روابط عمومي در ايران/2
جمعه، 5 آذر 1400 - 08:00 کد خبر:34827
يكي از اقدامات جدي در حوزه روابط عمومي، تغيير نگرش ها نسبت به اين حوزه است و اين كار تنها با بازگشت روابط عمومي به جايگاه اصلي خود ميسر مي شود. آشنا نبودن مديران با اهميت و ضرورت وجود مجموعه اي تحت عنوان روابط عمومي و به دنبال آن ضعف در اطلاع رساني موجب شده كه جايگاه روابط عمومي در سازمان ملموس نباشد.



19- ايجاد تعامل عيني بين رسانه ها و روابط عمومي ها
رسانه ها به عنوان ركن چهارم دموكراسي، وظايف ديگري را نيز بر عهده دارند كه از جمله مي توان به نظارت بر عملكرد دستگاهها اشاره كرد. مردم سالاري زماني تحقق مييابد كه رسانه هاي آزاد فعاليت داشته باشند. رسانه هاي آزاد به عنوان ناظرين اجراي قانون و قوانين بر تمام حكومتها و جوامع عمل مي كنند.


اما در اين ميان متاسفانه آنچه كه نهادهاي دولتي از رسانه ها انتظار دارند اين است كه به عنوان بولتن روابط عمومي ها عمل كنند نه اينكه نقش نظارتي داشته باشند. متاسفانه برخي رسانه ها بيشتر به جاي اينكه به رسالت رسانه اي خود عمل كنند به برخي از روابط غير حرفه اي روي مي آورند كه به شان آنها آسيب مي رساند.


شش اصل طلايي در اطلاع رساني هستند كه عبارتند از:
1. بيان شفاف واقعيت ها: كليدي ترين بحث در ارتباطات اين است كه واقعيت ها به نوعي در اختيار مردم قرار بگيرد. اينكه چه چيزي امروز رخ داده است.
2. اطلاع يابي: روابط عمومي ها به منظور افزايش آگاهي خود و درك محيط درون و برون سازمان و در نهايت برنامه ريزي، نيازمند اطلاعات بوده و براي به دست آوردن اطلاعات ناگزير از اطلاع يابي هستند. پس اطلاع يابي فرايندي است كه از نياز اطلاعاتي آغاز شده و طي مراحلي با استفاده از پژوهش و نظرسنجي و تحليل محتوا و غيره، اطلاعات موردنياز احصا و مورد استفاده قرار مي گيرد.
3. معرفي سازمان: سازمان خوب معرفي شود.
4. توجه به خواسته مخاطبان: امروز عصر توجه به خواسته مخاطبان است.
5. مديريت تعامل: اگر با مردم تعامل داشته باشيم با اقدامات مشكل ساز مواجه نخواهيم شد.
6. رعايت اخلاق حرفه اي: مهمترين اصل در روابط عمومي است.


همچنين توجه به سه نكته زير مي تواند مفيد فايده باشد:
الف- ايجاد بانك اطلاعاتي
اگر روابط عمومي ها بانك اطلاعاتي مناسبي داشته باشند خواهند توانست هم به مديران سازمان كمك كنند، هم نيازهاي اطلاعاتي مصاحبه كننده و خبرنگار را برطرف كنند.

ب- توليد و انتشار انواع متون خبر
يكي از مهمترين وظايف روابط عمومي ها، توليد انواع متون خبري است. متاسفانه دايره فعاليت روابط عمومي در اين زمينه بسيار محدود و معطوف به "خبر" است.

ج- آينده پژوهي و آينده نگاري: پايش و بازخوردگيري
آينده پژوهي وآينده نگاري به اين مفهوم است كه روابط عمومي با رصد و پايش لحظه به لحظه اخبار بايد مسئولين را نسبت به بازخورد اقدامات و فعاليت هايشان مطلع كند تا امكان سوء استفاده افراد سودجو و فرصت طلب از منافع سازمان و مخاطبين را از بين ببرد.


• روابط عمومي ها با بهره گيري از ظرفيت هاي رسانه اي پيام و اهداف سازمان را براي مردم، جامعه، گروه هاي هدف تعريف و تشريح مي كنند. تعامل بين رسانه و روابط عمومي معمولا يك تعامل دو طرفه است. به اين معنا كه اين دو لازم و ملزوم يكديگر هستند و در صورتي كه بتوانند ارتباطات خود را هدفمند و بر اساس برد طرفين تنظيم كنند كه منافع طرفين در ارتباط با توليد و انعكاس و پوشش توانمندي ها و دستاوردهاي موسسه رعايت شود، مسلما موفقيت براي هر دو طرف حاصل مي شود.


• روابط عمومي هاي موفق بايد با بكارگيري آموزههاي ديني و سازماني در خدمت مردم باشند و آن چيزي كه مورد نياز مردم است را در جامعه اطلاع رساني كنند.


• در روابط عمومي ها، اطلاع رساني هدفي فراتر از تبليغ كه به نوعي ارايه عملكردهاي مثبت سازماني و از طرف ديگر معرفي درست سازمان است، دنبال مي شود و روابط عمومي ها براي رسيدن به هدف شان بايد رسانه و مخاطب شان را بشناسند، اما تنها چيزي كه به آن فكر مي كنند و برايشان مهم است جلب رضايت بالاترين مقام دستگاه متبوع شان است.


• پشتيباني از رسانه ها، ايجاد فضايي شاداب، خلاق و بالنده براي فعاليت مديران و … از مهمترين وظايف روابط عمومي هاست و كاركنان اين بخش از ادارات بايد به جاي تقابل، با رسانه ها تعامل داشته باشند.


• برخي از رسانه ها، روابط عمومي خوبي ندارند به همين دليل است كه روابط عمومي ها و رسانه ها تعامل خوبي با يكديگر ندارند.


• روابط عمومي وظيفه خطيري را در حوزه اطلاع رساني به هنگام بحران و همچنين ارتباط با مخاطبان سازمان به عهده دارد كه اگر اين وظيفه به خوبي انجام شود، مي تواند دستگاه زيرمجموعه اش را از طوفان هايي كه آن را مورد حجمه قرار مي دهد حفاظت كند.


• دستگاه ها نبايد از رسانه ها غافل شوند و مديران دستگاه ها نيز با تقويت روابط عمومي ها، ارتباط موثري را با رسانه ها برقرار سازند.


• تعامل بين روابط عمومي ها و رسانه ها يك ارتباط دو سويه است به طوري كه هم رسانه ها و هم روابط عمومي ها بايد براي برقراري ارتباط بيشتر تلاش كنند.


• انتظاراتي كه روابط عمومي ها و رسانه ها از يكديگر دارند، انتظارات غير حرفه اي است. در نتيجه تعامل بين آنها نيز غير حرفه اي خواهد بود.


• روابط عمومي ها انتظار دارند هر اطلاعاتي را كه منعكس مي كنند، رسانه ها منتشر كنند و در مقابل نيز رسانه ها نيز از روابط عمومي ها انتظار دارند كه هر نوع اطلاعاتي كه از سازمان در اختيارشان است، ارايه دهند كه اين كار غير حرفه اي است.


• يك جمله معروف داريم كه مي گويد سوء اطلاعات از سوء تغذيه كشنده تر است. در واقع هر جا كه اطلاعات درست نداشه باشيم مثل اين است كه سوء تغذيه داريم. يك مدير هم اگر به واسطه روابط عمومي و رسانه ها اطلاع درستي نداشته باشد، قطعا موفق نخواهد بود.


• نگرش غلط ثناگويي روابط عمومي در خصوص رييس دستگاه متبوع شان كه بيشتر از نگرش نادرست رييس دستگاه به روابط عمومي و رسانه نشات مي گيرد، روابط عمومي ها را مجبور كرده بدون اطلاع با شيوه هاي ارتباط با رسانه و اطلاع رساني با برقراري ارتباط غيرحرفه اي به رسانه ها نزديك شوند.


• خبرهاي روابط عمومي ها معمولا داراي فقر ارزش هاي خبري است و به طور كلي از نظر مخاطبان كم ارزش است، كيفيت و محتواي پاييني دارند، به اين معني كه اين گونه خبرها در بسياري موارد براي مخاطبان رسانه ها جاذبه و اطلاعات چشمگيري ندارند و تنها براي گروه هاي محدودي كه بيشتر شامل نيروهاي درون سازماني آن دستگاه است، قابل مطالعه اند.


• در حوزه اجرايي نيز در كار روابط عمومي نيز به طور طبيعي مي بينيم كه خبرنگاراني از وزارتخانه ها به روابط عمومي مي پيوندند و افرادي از روابط عمومي ها نيز به رسانه ها و مطبوعات كشور ملحق مي شوند. در نتيجه اين مسئله نشان مي دهد كه اين دو حوزه بيش از اندازه در هم تداخل دارند و در هم تنيده شده اند.


• گرچه روابط عمومي از ابزار رسانه براي رسيدن به اهداف خود استفاده مي كند و ابزار بسيار مناسبي هم است اما رسانه براي ترويج فرهنگ ارتباطات و روابط عمومي كمتر اين موضوع را مورد توجه قرار مي دهد. در واقع رسانه ها مي توانند زبان گويا و بازوي توانمند اطلاعرساني براي حمايت از فعاليت هاي روابط عمومي ‎ها باشند؛ روابط عمومي ‎ها هم نيازمند استفاده از ظرفيت هاي رسانه ها در پيشرفت، توسعه و كارايي خود هستند.


• قطعا روابط عمومي ها مي توانند بخش هاي مختلف نيازها و پيام رسانه را به مردم منتقل، مديريت و اداره كند.


• رسانه ها و روابط عمومي ها بايد با يكديگر گفتگو داشته باشند. ارتباط با رسانه ها جزو وظايف ذاتي روابط عمومي هاست. اگر مي خواهيم نوع ارتباط تسهيل شود و اين ارتباط ساده تر صورت بگيرد، بايد به يك فهم مشترك برسند.


• رسانه ها و روابط عمومي ها هر دو در كنار يكديگر يك بال براي پرواز هستند، به شرط اينكه هر دو بال يكديگر را بشناسند و ايمان و اعتقاد داشته باشند. بايد به دوبال دانش روزنامه نگاري و روابط عمومي توجه كنيم. دانش ارتباطات نمي تواند تا زماني كه اين دوبال هماهنگ با يكديگر كار نكنند و پرواز خوبي را براي اين علم داشته باشند، اوج بگيرد.


• ما بايد در جامعه صداقت، درستي و واقعيت را نشان دهيم. اينكه خودمان را رنگ كنيم و قالب هايي را نشان دهيم كه از شفافيت و درستي برخودار نباشد در واقع خودمان را رنگ كرده ايم و امروزه با توجه به وجود منابع خبري مطمئن باشيم دير يا زود دست مان رو مي شود.


• روابط عمومي ها از جمله منابع خبري به شمار مي روند كه علاوه بر توليد خبر، هماهنگ كننده و تسهيل كننده ارتباط بين خبرنگاران و منبع مستقيم خبر هستند.


• گرچه رسانه ها مسئوليت سنگين تري را بر عهده دارند كه تنظيم، جهت دهي و رضايتمندي افكارعمومي است كه البته همه اينها در فعاليت ها و شرح وظايف روابط عمومي ها هم نهفته است. زيرا روابط عمومي ها مسئوليت افكار جامعه هدف هر سازمان را بر عهده دارد و پل ارتباطي ميان جامعه و سازمان مورد هدف است.


• روابط عمومي هاي پويا با انتقال پيام هاي صحيح و متناسب با زمان و مكان خاص خود به تشريح برنامه ها و سياست ها و اقدامات انجام شده سازمان متبوع براي پاسخگويي به نيازهاي مخاطبان كه در حقيقت از نيازها اخذ شده مي پردازند.


• هر اندازه ارتباط روابط عمومي ها با دستگاه ها فعال تر باشد، مي تواند فعاليت هاي دستگاه خود را بهتر منعكس كند. روابط عمومي ها بايد كارهاي دستگاه ها را به مردم معرفي كنند تا مردم با فعاليت هاي خوب دستگاه ها آشنايي پيدا كنند.


• يك رسانه خوب منفعل نيست. متاسفانه بساري از رسانه ها انفعالي رفتار مي كنند. ارتباط بين روابط عمومي و رسانه ها يك ارتباط دو طرفه است كه متاسفانه در برخي از جاها اين ارتباط برعكس شده است.


• در برخي از سازمان ها تعامل بين روابط عمومي و رسانه وجود دارد كه البته ايده آل نيست و يكي از دلايل آن مربوط به سياست هاي كلي سازمان هاست كه نيازي به اين ندارد كه با رسانه ها ارتباط برقرار كند.

 ولي در جايي كه استراتژي پاسخگويي به مردم است، اين ارتباط بايد برقرار شود.


• روابط عمومي ها بايد همواره با اتخاذ شيوه ها و روش هاي نوين نسبت به اطلاع رساني مطلوب و ارتباط تنگاتنگ با رسانه هاي خبري نسبت به معرفي ماهيت و عملكرد اداره كل تلاش نمايند.


• اشكالي كه در حال حاضر در رابطه با تعامل بين روابط عمومي و رسانه وجود دارد، اين است كه رسانه ها وظايف خود را در قبال روابط عمومي آن طور كه شايسته است انجام نمي دهند.

20. برخي وظايف ديگر
• ارائه مشاوره هاي مؤثر به مديران ارشد سازمان، حفاظت از حريم سازمان در مقابل جوسازي ها و دروغ پردازي ها، همكاري فعال و مستمر با مطبوعات و رسانه ها، برگزاري جلسات داخلي بين كاركنان و مديران.


• سرعت عمل و ايفاي نقش مؤثر و ارزنده در مواقع حساس و بحراني، برقراري تعامل مطلوب و سازنده بين سازمان مربوطه با سازمان ها، نهادها و اشخاص حقيقي و حقوقي و افكارسنجي از عملكرد مديران.


• به روز بودن، ايجاد تحرك، جريان سازي، ارتباط با ديگر سازمان ها و هنر كاهش معظلات اجتماعي.

آسيب هاي روابط عمومي
براي برطرف كردن مشكلات كنوني روابط عمومي ها بايد دو مشكل اصلي يعني تغيير ديدگاه مديران و توانمند سازي كاركنان روابط عمومي ها محقق شود. نداشتن نگاه تخصصي نسبت به حوزه روابط عمومي ها موجب شده تا پشتوانه علمي و تخصصي آن آسيب ببيند.


همچنين نوع و ماهيت مديريت و سيستمي نبودن را بايد در زمره دلايل مهم آسيب ها و ناكارآمدي روابط عمومي به شمار آورد.


از ديگر آسيب ها و چالش هاي موجود در روابط عمومي، مشخص نبودن جايگاه آن در يك سازمان است كه ريشه در تداخل وظايف روابط عمومي با ديگر واحدها دارد. همچنين نبودن تعريفي مشخص از روابط عمومي سبب مي شود روابط عمومي ماهيت و كاركرد واقعي اش در ارگان ها و سازمان ها تغيير كند.


برخي آسيب ها و چالش هاي روابط عمومي مي تواند ريشه در عوامل زير داشته باشد:

1. فقدان جايگاه مشخص
مهمترين آسيب و چالش روابط عمومي، عدم تفهيم نقش و جايگاه روابط عمومي در سازمانها و نزد مديران ارشد اجرايي است و به دليل همين ضعف جايگاهي نمي توانند نقش خود را به خوبي ايفا كنند. البته بسته بودن محيط اداري سبب شده است روابط عمومي از وظايف و منزلت واقعي خود كه شفاف سازي است دور بماند چون روابط عمومي زاده دموكراسي است.


تعمق در نقش راهبردي روابط عمومي در يك سازمان و جايگاه مناسب آن در تشكيلات اداري سازمان، عامل مهم تقويت جايگاه روابط عمومي است. روابط عمومي ها به دليل جايگاه راهبردي و زيربنايي خود مي توانند سازمان هاي مختلف را در همگامي با پيشرفت و تحولات جهاني ياري دهند، زيرا روابط عمومي يك واحد پويا و ارگانيك است كه هيچگاه در آن سكون و تعطيلي راه ندارد.

2. حاكميت نگاه هاي سنتي
با توجه به اينكه در هزاره سوم زندگي مي كنيم نگاه به روابط عمومي ها بايد نگاه نوين باشد و آنها بتوانند حقيقت را بيان كنند چرا كه عدم بيان حقيقت منجر به از بين رفتن اعتماد مردم به نهادها و سازمان ها مي شود.

3. كمبود نيروهاي متخصص
يكي از مشكلات و آسيب هاي روابط عمومي در ايران، نبود و كمبود اساتيد و نيروهاي متخصص و فارغ التحصيلان رشته روابط عمومي است. اين فقدان و بويژه نگاه راهبردي مديريت عالي سازمان ها در اهميت و كاركرد روابط عمومي باعث شده است كه مسئولان و كاركنان اين حوزه از انگيزه لازم براي تلاش و پويايي برخوردار نباشند.

4. توجيه گري
روابط عمومي ها توجيه گر دستگاه هاي خود شده اند درحالي كه وظيفه اصلي روابط عمومي ها انتقال ديدگاه ها، نظرات و خواسته هاي مردم به مسئولان و متقابلا انعكاس عملكرد ادارات و سازمان هاي متبوع خود به مردم و جامعه است.

5. روزمرگي
روزمرگي و درگير شدن با كارهاي عادي و جاري سازماني، مهمترين چالش روابط عمومي هاست. همين روزمرگي ها موجب شده روابط عمومي ها از برنامه ريزي كلان و استراتژيك غافل شوند زيرا تنها در برنامه ريزي صحيح است كه روابط عمومي ها مي توانند وظايف خود را به نحو مطلوب انجام دهند.
امروز سازماني هايي در دنيا موفق هستند كه از روابط عمومي هاي قوي برخوردار باشند و شرايط امروز و سرعت تغييرات و تحولات در دنيا ايجاب مي كند كه روابط عمومي ها از سنتي و روزمرگي خارج شده و به روز شوند

راهكارها
1. بهبود زيرساخت هاي موجود

در جامعه امروز، ارتقاي روابط عمومي حرفه اي نيازمند بهبود زيرساخت هاي موجود است. در سيستمي كه مديران آن بر اساس الزامات سياسي و رفاقتي منصوب مي‌شوند نمي توان انتظار داشت كه روابط عمومي عملكرد و ويژگي‌هاي مطلوبي ارائه دهد و نقش و كاركرد تاسيسي خود را ايفا كند.
روابط عمومي ها براي اينكه از پويايي و روزآمدي برخوردار باشند بايد نقشه راه مشخص داشته و با فناوري هاي روز دنيا آشنا باشند و تعامل با دستگاه ها، رسانه ها و مردم را در دستور كار خود قرار دهند.

2. ارتقاي جايگاه روابط عمومي
يكي از اقدامات جدي در حوزه روابط عمومي، تغيير نگرش ها نسبت به اين حوزه است و اين كار تنها با بازگشت روابط عمومي به جايگاه اصلي خود ميسر مي شود. آشنا نبودن مديران با اهميت و ضرورت وجود مجموعه اي تحت عنوان روابط عمومي و به دنبال آن ضعف در اطلاع رساني موجب شده كه جايگاه روابط عمومي در سازمان ملموس نباشد.


اگر مديران دستگاه ها استقلال عمل بيشتر و امكان فعاليت مستقل تر، مبتكرانه تر و حرفه اي تر به روابط عمومي ها بدهند، آنها بهتر و بيشتر در تحقق اهداف مورد نظر سازمان كه مشروع هم مي باشد تلاش مي كنند.

3. تغيير نگرش مديران ارشد
طرز تلقي و نگاه مديران ارشد به مجموعه روابط عمومي، برخورداري از جايگاه مناسب سازماني، بهره مندي از امكانات و منابع شايسته، شايستگي و توانمندي نيروهاي شاغل در مجموعه و نيز فعاليت هاي مبتني بر برنامه ريزي، راه تعالي روابط عمومي در هر دستگاه را هموار مي كند.


به موازات آن، شكل گيري نگرش صحيح و ايجاد تلقي مثبت از عملكرد روابط عمومي و جايگاه سازماني آن توسط مدير ارشد مي تواند بستر رشد و پيشرفت روابط عمومي و سازمان را به صورت توامان فراهم آورد چرا كه موفقيت هر مجموعه در گرو شايستگي عملكرد روابط عمومي است.

4. بكارگيري مديران كارآمد روابط عمومي
مديران روابط عمومي بايد داراي ويژگي هاي زير باشند:
- دانش مهارت تخصصي
- داشتن سوابق تجربي موفق
- توانمندي هاي فردي نظير سخنوري، قدرت بيان، قلم توانا، توانمند در تجزيه و تحليل مسائل
- شجاعت، سعه صدر و شفافيت
- اخلاق و منش متناسب با حرفه و احساس تعهد نسبت به سازمان و جامعه

5. تقويت اطلاع رساني و ارتباط و تعامل بين رسانه ها و روابط عمومي ها
اگر روابط عمومي ها بتوانند اين امكان را براي رسانه ها فراهم كنند كه دسترسي رسانه ها براي رسيدن به اطلاعات و نقد سازنده و عملكردي نسبت به دستگاه ها فراهم تر شود و تحمل مديران را نسبت به اين نقد بالاتر ببرند، قطعا مي توانند يكي از مؤثرترين جايگاه ها براي ارتقاء اطلاع رساني و ارتباط و تعامل رسانه ها با دستگاه ها باشند.


ارتباط ضعيف روابط عمومي ها و رسانه ها از مهمترين مشكلات اين بخش است و موجب مي شود رسانه ها آنها را متهم كنند كه اخباري كه خودشان مي خواهند را در اختيار رسانه ها قرار مي دهند و روابط عمومي ها نيز رسانه ها را متهم مي كنند كه به دنبال اطلاعات و انتشار اخبار جنجالي از سازمان ها هستند.


نبايد از روابط عمومي ها انتظار بيش از حد معقول داشت چرا كه نمي توانند در جايگاه خود تمام مشكلات سازمان را بيان كنند و با كوچكترين لغزشي جايگاه خود را از دست مي دهند. روابط عمومي ها زماني مي توانند نقش راهبردي خود را در سازمان ايفا كنند كه جايگاه مناسبي داشته باشند. در بيان اهميت روابط عمومي ها همين بس كه روابط عمومي ها با برقراري ارتباط دو سويه با مردم و با رسانه ها به عنوان پل ارتباطي سازمان با مخاطبان، افكار عمومي را هدايت مي كنند.


• روابط عمومي به هيچعنوان از مديريت جدا نيست، روابط عمومي نزديكترين فرد به مدير سازمان است، به اين دليل كه اطلاعات دقيقتر و گستردهتري از محيط داخل و خارج از سازمان دارد و مي تواند نقش مشاور اول مدير ارشد را به خوبي انجام دهد. وظيفه متوليان امور روابط عمومي هاست كه جايگاه رسمي روابط عمومي ها در ادارات و جامعه به صورت واقعي و حقيقي و بيش از گذشته شناخته شود.


• بزرگترين آسيب وارد شده به روابط عمومي ها عدم تعريف وظايف مديران روابط عمومي در دستگاه هاي اداري كشور است. از آنجايي كه تعريف مشخصي براي روابط عمومي و كار و جايگاه آن وجود ندارد روابط بر ضوابط در روابط عمومي ها حاكم شده است.


• روابط عمومي در ايران ساختار واقعي خود را نگرفته است و به دليل پارادايم هاي متفاوتي كه در آن وجود دارد شاهد مشكلات زيادي هستيم كه بايد براي رفع آن مطالعه و طرح هايي را اجرا كرد.


• انتخاب مديران كارآمد براي روابط عمومي و تقويت اين بخش از شاخص هاي مديريت علمي و توانمند است. همچنين انتصاب افراد كم تجربه و ناآشنا به ماهيت كار روابط عمومي يك ضعف است كه اين ضعف در شهرستان ها با شدت بيشتري خود را نشان مي دهد.


• تعداد نيروي متخصص و كارشناس در روابط عمومي بسيار اندك است به طوري كه اين نيروها چه به لحاظ تعداد و چه به لحاظ تخصص،جوابگوي نياز دستگاه ها نيستند.


• انتظارات مديران از روابط عمومي سطحي و در حد عكس گرفتن و درج و انتشار اخبار است در حاليكه روابط عمومي بازوي توانمند، پرتحرك و مشاور قوي براي سازمان و مدير است.


• جدا ماندن مفاهيم كلامي و نظري روابط عمومي از مهارت‌هاي عملي و تجربي، نبود منزلت و جايگاه مناسب در حوزه روابط عمومي، وجود شكاف عميق بين روابط عمومي دانشگاهي و محيط‌هاي عملي و حرفه‌اي ايجاب مي كند براي برون رفت از اين وضعيت چشم‌اندازها و اهداف مناسبي تدوين و برنامه‌ريزي شود.


• زماني سازمان در جهت برنامه ها و اهداف خود موفق است كه از روابط عمومي قوي برخوردار باشد.
 

منبع مرجع: شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)