شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- يافتههاي جديد پژوهشگران نشان ميدهد بسياري از اخبار منتشرشده در شبكههاي اجتماعي و بهطور خاص، توئيتر، دروغ بوده و اخبار دروغ نسبت به اخبار راست شانس بيشتري براي بازنشر و انتشار پيدا ميكنند.
مطالعات جديد پژوهشگران نشاندهنده تأثيرات شگفتانگيز فعاليت در شبكههاي مجاز بر ذهن و مغز مخاطبان بوده و بر اساس اين مطالعات ميتوان اين شبكهها را بهعنوان اهرمي قدرتمند در شكلگيري رفتارهاي افراد قلمداد كرد.
امروزه بسياري از افراد بهطور دائم در حال استفاده از شبكههاي اجتماعي و دنبال كردن و پيگيري اخبار از طريق اين شبكهها هستند. اين پديده با عنوان اعتياد اينترنتي شناختهشده و بر اساس تعريف محققان اين حوزه، اگر شما بهطور روزانه عادت به سركشي به شبكههاي اجتماعي مانند فيس بوك، توييتر و ... را داشته و بهطور دائم در حال مطالعه اخبار، انجام بازيهاي كامپيوتري، پيگيري نوشتههاي ساير افراد و نظرات آنها در پستهاي ارسالشده توسط خودتان هستيد و همچنين اقدام به يافتن دوستان جديد از طريق اين شبكههاي اجتماعي ميكنيد احتمالاً دچار اعتياد به شبكههاي اجتماعي هستيد.
در اين ميان سؤال بسيار مهمي كه وجود دارد، اين است كه با توجه به اهميت شبكههاي اجتماعي در انتشار اخبار و ميزان بسيار زياد مخاطبين اين شبكهها تا چه حد ميتوان به اين اخبار اعتماد كرده و آنها را مستند دانست؟
نتايج آناليزها و تجزيهوتحليلهاي انجامشده توسط تيمي از پژوهشگران نشان ميدهد اگر شما قصد داريد اخبار جعلي و دروغ را منتشر كرده و بهندرت آنها را اصلاح كنيد، توييتر بهترين گزينه محسوب ميشود.
از سوي ديگر براي تشخيص صحت اخبار منتشرشده در اين شبكه اجتماعي، تجربه كمكي نكرده و حتي افراد باتجربه نيز ممكن است در تشخيص حقيقت دچار خطا شوند. آناليزهاي انجامشده توسط مركز تجزيهوتحليل خطرات طبيعي (Natural Hazards)، به بررسي چهار شايعه دروغ مرتبط با ماراتن بوستون و طوفان سندي، ازجمله دروغ در مورد وقوع سيل در بورس سهام نيويورك، منجر به نتايج جالبتوجهي شد.
پژوهشگران در اين مطالعات به مشاهده اين موضوع پرداختند كه در صورت انتشار اخبار دروغ توسط كاربران توييتر، مخاطبان تا چه حد آنها را باور كرده و تا چه حد نسبت به اين موارد دچار ترديد ميشوند؟ نتايج به دست آمده از مطالعات فوق بسيار عجيب بود. بر اين اساس:
۸۶ تا ۹۱ درصد از كاربران توييتر اخبار دروغ منتشر ميكنند. اين موضوع شامل انتشار دوباره (retweeting) و يا پسنديدن اخبار دروغ نيز ميشود.
۵ تا ۹ درصد كاربران كه اخبار دروغ منتشر ميكنند به دنبال تائيد خبر دروغين خود بهطورمعمول از طريق انتشار دوباره بوده هستند و از صحت اخبار سؤال ميكنند.
در اين ميان تنها بين ۱ تا ۹ درصد از كاربران نسبت به صحت اخبار دچار ترديد شده و اعلام ميكنند منبع اصلي توييت موضوع موردنظر، فاقد صحت و واقعيت است.
ممكن است مواردي كه افراد احتمال ميدهند واقعاً رخداده باشد قابل چشمپوشي بوده و بهعنوان دروغ محسوب نشوند اما بسياري از افراد حتي پس از دانستن دروغ بودن منبع خبري كه بازنشر دادهاند، اقدام خاصي انجام نميدهند.
تنها ۱۰ درصد از كاربران توييتر پسازاينكه مطمئن شدند خبر بازنشر شده توسط آنها نادرست است، اقدام به حذف آن مطلب ميكنند.
كمتر از ۲۰ درصد از كاربران توييتر، پسازاينكه نسبت بهدروغ بودن يك خبر اطمينان حاصل ميكنند، دراينباره مطلب جديدي مينويسند.
بديهي است كه برخي از كاربران ممكن است هيچ واكنشي نشان نداده و كار خاصي در مواجه با اخبار دروغ انجام ندهند و ديگر كاربران كه يك ساعت بعد وارد شبكه اجتماعي شدهاند ممكن است اطلاعات صحيح را به دست آورند اما نكته قابلتأمل در اين زمينه، انتشار سريعتر اخبار دروغ نسبت به اخبار درست و واقعي است و اين موضوع ميتواند بسيار خطرناك و نگرانكننده باشد. در اين ميان انتشار اخبار دروغ درزمينه�" حوادث و رخدادهايي مانند سوانح طبيعي بهسادگي پس از مدتي قابلتشخيص است اما دروغهايي كه درزمينه�" فرهنگي و سياست در شبكههاي اجتماعي منتشر ميشوند يك معضل اساسي بوده و نميتوان آنها را بهسادگي تشخيص داد.
ترجمه: احسان محمدحسيني
منبع: science20 - سيناپرس