شارا - شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران : آينده روابط عمومي ها در دوره اخبار جعلي
شنبه، 24 تیر 1396 - 07:31 کد خبر:30456
تناقض در مورد اخبار جعلي در انتخابات بدون شك تا مدتي ادامه مي يابد اما بحث ديگري كه لزوم آنرا احساس مي كنم تأثير دلسرد كننده بالقوه اخبار جعلي روي عملكرد روابط عمومي هاست.

شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- تقريبا يك دهه قبل بود كه استفان كولبرت، ميزبان برنامه كولبرت رپورت، برنامه اي طنز عبارت تراسي نس را براي توصيف موجي از شخصيت هاي برجسته عمومي در اخبار كه با سرعت و بي سابقه با حقايق بازي مي كنند ... و خودشان با آنچه مي سازند درگير هستند، ابداع كرد.


تراسي نس به اين صورت تعريف مي شود: احساس اينكه چيزي حقيقت است عليرغم شواهد متناقض.


در مقايسه با «اخبار جعلي» امروزه، تراسي نس مربوط به سال گذشته كم اهميت به نظر مي رسد. برخي احساس مي كنند، از جمله مديرعامل شركت گوگل در يك مصاحبه در شبكه BBC، كه فاكتور اخبار جعلي مي تواند نتايج انتخابات رياست جمهوري را متاثر كرده و اختلاف آراء را به حداقل برساند.

 

(نكته: پس از انتخابات، گوگل همراه با فيس بوك اعلام كردند كه آنها برنامه هاي نرم افزاري خدمات تبليغاتي شان را براي قرار دادن تبليغات روي سايت هاي اخبار جعلي افزايش دادند).

 

 تناقض در مورد اخبار جعلي در انتخابات بدون شك تا مدتي ادامه مي يابد (در انتخابات برخي كشورهاي ديگر نيز شايع شده است.) اما بحث ديگري كه لزوم آنرا احساس مي كنم تأثير دلسرد كننده بالقوه اخبار جعلي روي عملكرد روابط عمومي هاست.


طي دوره مبارزات انتخاباتي، برنامه نويسان برون مرزي حداقل 140 وب سايت سياسي را ايجاد كردند (اغلب به طرفداري از ترامپ) براي نشر اخبار دروغ ـ نه براي اهداف سياسي، بلكه براي كسب درآمد (طبق گزارش شركت خصوصي اينترنتي Buzzfeed)


(به توصيه هايي در مورد اينكه چگونه فريب چنين سايت هايي را نخوريد، توجه داشته باشيد.)


رسانه هاي اجتماعي كه ناشر اخبار و فاكتور مهمي در نشر اخبار جعلي هستند به رشد ادامه مي دهند. تحقيق انجام شده در مؤسسه پيو (Pew) نشان مي دهد كه 62 درصد از بزرگسالان اخبار را از رسانه هاي اجتماعي دريافت مي كنند و 18 درصد اغلب اين كار را انجام مي دهند. دو سوم از كاربران فيس بوك (66%) اخبار را از سايت و شش نفر از هر ده نفر اخبار را از توييتر كسب مي كنند.


وقتي شما قابليت الگوريتم هاي رسانه هاي اجتماعي را براي بررسي آنچه افراد بيشتر مي خوانند اضافه مي كنيد و همچنين افراد مي توانند اخبار را خودشان انتخاب نمايند و آنچه ترجيح مي دهند را ببينند، مسئوليت آموزش عمومي در مورد مسايل حياتي سخت تر مي شود.


علي رغم اينكه نزديك شدن به انتخابات رياست  جمهوري باعث «افزايش خوانندگان آنلاين به صورتي غيرقابل تصور شد» (طبق گزارش Jim Rutenberg از روزنامه نيويورك تايمز)، روزنامه ها در حال حاضر با افت در درآمد حاصل از كم شدن آگهي روبرو هستند و وارد دور جديدي از بازسازي هاي مالي و اخراج روزنامه نگاران شده اند- در زماني كه اخبار جعلي نياز به تحقيق بيشتر و چك كردن حقايق دارد.


در حقيقت، اعتماد و اطمينان آمريكايي ها «براي گزارش اخبار به طور كامل، درست و منصفانه» به پايين ترين سطح خود در تاريخ رسيده است (طبق گزارش آمارگيري ماه سپتامبر سال 2016 مؤسسه Gallup poll تنها 32 درصد از رأي دهندگان اعتماد به رسانه ها را ابراز كردند. اين آمار 8 درصد نسبت به سال گذشته افت داشته است.
در يك نقد نظري در مجله Forbes، Robert Wynne مي گويد: ما در جهان اخبار غير واقعي جعلي زندگي مي كنيم.


      چرا از اخبار جعلي نبايد ترسيد؟
چرا اقدامات گوگل و فيسبوك در زمينه مبارزه با اخبار جعلي خطرناك تر از خود اين اخبار هستند؟


رابرت اپستين گفته كه او اخيرا در يك گروه كاري حضور داشت كه به مسئله اخبار جعلي و دروغين مي پرداختند و در اين گروه نمايندگان كمپاني هايي نظير مايكروسافت و گوگل و خبرگزاري هاي نيويورك تايمز و بازفيد حضور داشتند. به گفته وي اين شركت كنندگان حتي نتوانستند كه به اجماع عمومي در مورد تعريف كلي "اخبار جعلي" برسند.


به عقيده اين كارشناس به اين نوع اخبار از دو ديدگاه مي توان نگريست. از يك طرف اخبار جعلي مشكل اصلي نيست كه مردم به خاطر آنها آزرده شوند و به دو دليل نيازي به ترس از اين نوع اخبار نيست. يك اينكه اخبار دروغين بسيار رقابتي هستند. اين به آن معني است كه اگر شما يك خبر دروغين راجع به من بنويسيد، من مي توانم دو خبر از اين نوع درباره شما بنويسم. هيچ الگوريتم خاصي نمي تواند پخش اخبار جعلي را متوقف كند.


ثانيا اخبار جعلي منبع آشكار تاثيرگذاري به حساب مي آيند. براي مثال اگر شما مقاله اي مشاهده مي كنيد كه در آن آمده است كه هيلاري كلينتون مريخي است، متوجه مي شويد كه قصد اين مقاله تاثيرگذاري و نفوذ بر شماست. منابع آشكار نفوذ كاملا قابل پيش بيني عمل مي كنند. به همين دو دليل است كه من معتقدم كه نيازي به نگراني و ترس از اخبار جعلي نيست.


چيزي كه من را جدا نگران مي كند تلاش هاي شركت هاي بزرگ نظير گوگل و فيس بوك نه تنها براي مشخص كردن اخبار جعلي، بلكه نمايان كردن آنها به طور خاص و در نهايت حذف آنهاست. براي اين كه به اهميت اين مسئله پي برد، به سوال هاي زير فكر كنيد: آيا خبر فقط به خاطر اينكه به طور اشتباه تدوين شده است مي تواند جعلي باشد؟ چه چيزي براي تدوين اشتباه خبر و تبديل آن به خبر جعلي نياز است؟ آيا وجود 20   درصد حقايق كافي است تا يك خبر جعلي باشد و يا 15   درصد؟ آيا بخش واقعي خبر حقيقت دارد؟ آيا خبر واقعي كه در سايت جعلي منتشر شده است حقيقي است؟ آيا خبري كه داراي نگرش باريك و يك جانبه است جعلي است؟ آيا اخبار تاريخي مي توانند جعلي باشند؟ مثال هاي بسياري از اين چنين سوالات وجود دارد.


زماني كه ما از افراد و يا الگوريتم براي يافتن پاسخ به سوالات مشابه استفاده مي كنيم هميشه با مشكلي روبرو مي شويم كه باعث سرگيجه مي شود. مسئله پخش اخبار جعلي به فهرست بزرگي از سوالات تبديل مي شود كه بايد پاسخ داده شوند. براي مثال:


تشخيص مثبت كاذب ـ اگر شما درست يك خبر را به عنوان خبر جعلي تشخيص دهيد، به آن چيزي كه ما براي رسيدن به آن تلاش مي كنيم دست يافته ايد. اما اگر خبر درست را به عنوان خبر جعلي معرفي كنيد اين مشكل بزرگي است. درست مثل تست مثبت كاذب سرطان. به عنوان فردي كه بخش بزرگي از زندگي ام را به برنامه نويسي اختصاص داده ام، مي توانم بگويم كه هر الگوريتمي در بعضي از موقعيت ها مي تواند نتيجه مثبت كاذب دهد.


اقتدار ـ همانطور كه احتمالا متوجه شده ايد گوگل و فيس بوك به انداره كافي قدرتمند هستند. آيا ما مي خواهيم كه اقتدار آنها بيشتر از اين شود و آنگاه بتوانند تصميم بگيرند كه كدام خبر جعلي است كدام خبر نه؟


تنها نكته مثبت اين است كه شركت هايي كه مسئول يافتن اخبار جعلي هستند نزديكتر به حدود قانوني خواهند شد. در حال حاضر گوگل و فيس بوك تحت حمايت قانون 230 آمريكا مبني بر حفظ ضوابط اخلاقي هستند كه طبق آن اين شركتها نمي توانند به ناشران نسبت داده شوند. به زبان ديگر آنها از آنجايي كه منبع اخبار نيستند در قبال انتشار آنها پاسخگو نيستند.


اما هر چه بيشتر آنها به تغيير و اصلاح نتيجه جستجوها بپردازند، بيشتر مانند ناشران عمل خواهند كرد و كمتر تحت اين قانون دفاعي قرار خواهند گرفت.


جنگ فن آوري ـ زماني كه گوگل كار خود را با الگوريتم SEO كه براي نمايش سايت ها در خطوط اول جستجو طراحي شده آغاز كرد شركت ها و افراد كه مشغول فعاليت با اين سيستم بودند به سمت بيزنس هاي ديگر نرفتند. در ابتداي سال 2016 ارزش سيستم SEO را 65 ميليارد دلار در سال تخمين زدند.

 

 همين طور كه مي بينيم بازي با گوگل بسيار پرسود است. گوگل مداوم در حال بهبود الگوريتم خود است. ولي شركت كنندگان در بازار SEO در حال ساخت روش هاي جديدتر هستند تا بر اين الگوريتم پيروز شوند. وضعيت مشابه مي تواند در پخش اخبار جعلي نيز پيش بيايد. افرادي كه اخبار جعلي پخش مي كنند اين چنين الگوريتم هايي ابداع خواهند كرد.


تاثير ترامپ ـ به ياد داريد دونالد ترامپ چگونه رسانه هاي اصلي خبري را "دشمن مردم" ناميد؟ مهم نيست كه فيس بوك و گوگل به چه صورت اخبار دروغين را مشخص مي كنند. رهبران جهان نظير ترامپ حرف آخر را خواهند زد.


معضل اخبار جعلي هميشه بوده و خواهد بود. اما نبايد به شركت هاي بزرگ و قدرتمند اين اجازه داده شود كه اين نوع اخبار را تصحيح يا حذف كنند زيرا اين عمل خطرناك تر از خود اخبار جعلي مي باشد. (اسپوتنيك/ در گفتگو با رابرت اپستين، روانشناس و محقق موسسه آمريكايي پژوهش هاي رفتاري و فناوري در ويستا كاليفرنيا)

      راهكارهاي فيسبوك و گوگل براي مبارزه با اخبار جعلي
گستردگي و تاثير اخبار جعلي در انتخابات سال گذشته آمريكا سرانجام فيسبوك و گوگل را به مبارزه با نشر اخبار نادرست كشاند. گوگل با توليد يك محصول درستي آزمايي و فيسبوك با ابزاري براي آموزش كاربران بهروز مي شوند.


انتخابات رياست جمهوري آمريكا به خوبي مبرم بودن يك مشكل را نشان داد: اخبار جعلي و تاثير آن در هدايت جوامع. البته اينكه اشخاص و موسساتي در پي سودهاي مالي يا سياسي دست به انتشار اخبار جعلي بزنند به انتخابات اخير آمريكا محدود نمي شود. اما در جريان كمپين هاي انتخاباتي سال گذشته انتشار و نفوذ اخبار جعلي به مرز وحشتناكي رسيد.


بر اساس يك تحليل محتوا كه رسانه بازفيد سه ماه پيش از انتخابات انجام داده، استقبال از اخبار جعلي سه برابر بيشتر از اخبار واقعي بوده است. انتشار خبرهايي جعلي كه به اعتقاد و تحليل بسياري از ناظران رسانه، در شكست هيلاري كلينتون نقش جدي داشت.


اخبار جعلي اما عموما از كانال شبكه هاي اجتماعي بود كه توانستند تا آنجا پيش روند كه به اعتقاد بسياري از كارشناسان هدايت امور را به دست گرفتند. در اين ميان فيس بوك و گوگل از متهمان شماره اول بودند. توليدكنندگان اخبار جعلي با استفاده از سازوكار اين پلتفرم هاي اينترنتي به كليك هاي بيشتر و در نتيجه به هدف سياسي و مالي خود نزديك مي شدند.

 

 اگرچه گوگل و فيسبوك خود به صورت فعال نقشي در توليد محتواي جعلي نداشتند و در پي انتقادات پلتفرم هاي توليد محتواهاي جعلي را از خدمات تبليغات آنلاين خود محروم كردند اما تنها در چند روز اخير بود كه راهكار خود براي مبارزه با نشر اخبار جعلي را اعلام كردند.


در حالي كه اروپا به روزهاي سرنوشتساز دو انتخابات فرانسه و آلمان كه ميتواند صحنه سياسي دو قدرت جهان را به كلي دگرگون كند نزديك مي شود، فيسبوك و گوگل راهكارهاي خود براي مقابله با جعل اخبار را به صورت جداگانه منتشر كردند.


      گوگل و توليد يك محصول جديد
گوگل اعلام كرد كه در آينده نزديك اخبار و مقالات در گوگل برچسب Fact Check خواهند داشت. گوگل خود مسئول بررسي درستي اخبار نخواهد بود بلكه كمپاني توليدكننده برچسب Fact Check وضعيت درستي مقالات و خبرهايي كه از سوي سايت هاي خبري يا موسسات درستي آزمايي بررسي شدهاند را كنترل خواهد كرد.


برچسب Fact Check در همه صفحات گوگل در زير نتيجه جستجو ديده خواهد شد و به كاربر اين امكان را مي دهد كه فورا از درست يا نادرست بودن محتوا اطلاع يابد. كاربر در كنار تيتر خبري كه سربلند از بوته آزمايش بيرون آمده است، فورا كلمه درست (True) و در كنار تيتر خبر  جعلي فورا كلمه نادرست (False) را مشاهده خواهد كرد.
البته طبيعتا اين موضوع دربرگيرنده همه اخبار منتشرشده نخواهد شد اما دستكم وقتي خبري در جهان آنلاين بسيار داغ مي شود سريع سوژه كار درستي آزمايي قرار مي گيرد و گوگل از طريق برچسب Fact Check نتيجه درست يا جعلي بودن خبر را در نتايج جستجو به نمايش مي گذارد.

      فيسبوك و تلاش براي ارتقاي آگاهي
فيسبوك نيز در پي لگام زدن به اخبار جعلي در پلتفرم خود برآمده است. بر اساس توضيح ارايه شده از سوي فيسبوك، اين كمپاني بر سه حوزه مختلف در اين راه تمركز دارد. يكي از اولين اقدامات كه پيشاپيش آغاز شده، اختلال در مشوق هاي مالي طراحان اخبار جعلي است مثل قطع خدمات تبليغات آنلاين.


حوزه ديگر، توليد محصولات جديد براي توقف پخش اخبار جعلي روي فيسبوك است و در نهايت، فيسبوك مي خواهد به شهروندان كمك كند تا خود بتوانند درباره اخبار گوناگون داوري كنند و اخباري را كه پتانسيل جعلي بودن دارند تشخيص دهند.


فيسبوك توضيح مي دهد كه در همكاري با سازمان غيرانتفاعي فرست درفت (First Draft) ابزاري آموزشي براي آموزش افراد تهيه كرده تا خود اخبار جعلي را تشخيص دهند. قرار است اين ابزار به صورت آزمايشي ابتدا در اختيار كاربران 14 كشور جهان قرار گيرد و در بالاي صفحه نيوزفيدشان ديده شود.


بر اساس توضيحات فيسبوك، وقتي كاربر روي اين ابزار آموزشي كليك كند، به اطلاعاتي درباره اين كه چطور اخبار جعلي را تشخيص دهد بر ميخورد، اطلاعاتي نظير اينكه حتما آدرس اينترنتي خبر (URL) را چك كند و درباره منبع خبر جستجوي اينترنتي كند و همچنين به منابع ديگر درباره خبر نگاه كند.


هماكنون كاربر مي تواند در صورت مشاهده خبر يا پست جعلي، امر را فوري به فيسبوك گزارش دهد (Report).

 

منبع: فصلنامه كارگزار روابط عمومي، شماره42، بهار1396.