شارا - شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران : مديريت بحران
یکشنبه، 7 آذر 1395 - 08:32 کد خبر:27014
توانايي شما در شناسايي و اداره كردن منابع احتمالي خطر در محيط پيچيده كشاورزي نوين براي موفقيت‌هاي مالي يك ضرورت است.



شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- توانايي شما در شناسايي و اداره كردن منابع احتمالي خطر در محيط پيچيده كشاورزي نوين براي موفقيت‌هاي مالي يك ضرورت است. محافظه كاري بيش از اندازه، اغلب درآمدهاي شما را كاهش مي‌دهد ودرنتيجه پيشرفت مالي شما ممكن است متوقف شود و از آن جايي كه تاريخ نشان داده است خود را به مخاطره انداختن هم مي‌ تواند باعث از دست رفتن ارزش هاي خالص يا سودتان شود.


براي پي بردن به برخي از مطالب اساسي در زمينة مديريت خطر برآن شديم تا در اين مجال چهار موضوع را مورد بررسي قرار دهيم:
1- ارزيابي و تمايل شما به پذيرش خطر
2- شناسايي كردن منابع خطر
3- شناسايي راه هاي ممكن كه مي شود از آنها براي كنترل خطرات احتمالي استفاده كرد.

4- فراهم ساختن راه هاي علمي تخصيص بودجه براي برنامه‌ هاي اتخاذ شده در زمينه مديريت بحران.


همه ساله اكثر زارعان بيش از مقدار واقعي محصولات شان را تخمين مي زنند. مطالعات نشان مي دهد كه كشاورزان به طور متوسط 10تا20 درصد بيشتر از مقدار واقعي درآمد خالص خود را برآورد مي كنند. به نظر مي رسد آنها تمايل دارند سال هاي خوب را به خاطر بسپارند و سال هاي بد را فراموش كنند، زماني كه عملكردهاي زراعي بسيار متغير هستند انتخاب روش هاي مناسب تخمين مشكل است. البته تكنيك هاي خاصي براي برآورد اين تخمين وجود دارد.


اصولا در چنين مواقعي دو راه پيش روي كشاورزان قرار دارد؛ يكي اينكه به همين شكل به كار زراعت و اداره كردن مزرعه بپردازند تا وضعيت اقتصادي حاضر ادامه پيداكند كه در اين صورت با كمبود شديد ارزش خالص روبرو مي شوند و تنها بايد اميدوار باشند كه اين ارزش خالص يك رقم مثبت باشد. اما راه دوم مستلزم يك سري تغييرات از جانب خود كشاورزان است. به عنوان مثال، دنبال كردن راه هايي كه ممكن است سود بيشتري را به ارمغان آورد و ليكن اين راه ها همواره با خطرات زيادي روبرو هستند.


به طور كلي لازم است كه همواره در برنامه هاي خود واقع بين باشيد؛ در باره اهداف تان فكر كنيد و اينكه چه راه هاي ديگري را مي توانيد دنبال كنيد، چه ميزان محصول مي توانيد به طور متوسط توليد كنيد، محصولات خود را به چه مقداري مي توانيد بفروشيد و با چه هزينه اي مي توانيد نيازتان را برآورده سازيد.


به گفته برخي از كشاورزان بايد صادقانه و واقع بين بود، اصولا معني اين جمله اين است كه بهتر است با خودتان صادق و در برنامه ريزي هاي تان واقع بين باشيد.


اصولا استفاده از يك ضريب اطمينان در مديريت شغلي رايج است،اين به زبان ساده است ولي در عمل كار چندان ساده اي نيست. نكته مهمي كه كشاورزان در برنامه ريزي ها و برآورد‌هاي خود بايد در نظر داشته باشند، لزوم استفاده از اصول مديريت بحران است. به عنوان مثال، خطر هميشه وجود دارد؛ خطر اينكه محصول بسيار كمتر از آن مقداري شود كه سابقه داشته است يا خطر شيوع يك بيماري كه ممكن است كل محصول را از بين ببرد. در چنين مواقعي تنها واقع بين بودن براي جلوگيري از اين خطرات احتمالي كافي نيست در اين شرايط است كه اصول مديريت بحران به كمك شما مي آيد.


بهترين نقطه شروع در مديريت بحران مشخص كردن ظرفيت وتمايل شما به پذيرش خطر است. بهتراست قبل از هر چيز ترازنامه و وضعيت فكري خود را مورد بررسي بيشتري قرار دهيد. يكي از كاربردهاي مهم ترازنامه، تعيين توانايي يك زارع در پذيرش خطر در امور زراعي است؛ اين معياري از بينش فرد است و نشان مي دهد چنانچه سرمايه هاي شما به پول نقد تبديل شود چه مقدار از بدهي ها پرداخت مي شود و چه مقدار مازاد باقي مي‌‌ماند.


جنبه مهم ترازنامه آن است كه در تعيين توانايي امور زراعي در برآورده كردن تعهدات مالي در مدت زمان تعيين شده به شما كمك مي كند و نشان مي دهد كه چقدر امور زراعي شما درست پيش مي رود.


شناسايي منابع خطركشاورزان همواره درامور زراعي خويش با تهديدات و خطرات بسياري مواجه مي‌شوند كه ممكن است مشكلاتي رابراي آنها به وجود آورد. قبل از اينكه شما از مديريت بحران استفاده كنيد بهتر است كه با اين منابع خطر بيشتر آشنا شويد. به طور كلي در يك تقسيم بندي ساده منابع خطر را به ده دسته تقسيم مي كنند كه در ذيل به آنها اشاره مي گردد:


1- خطر توليد- محصول شما در واحد اراضي زير كشت هميشه با آنچه كه انتظار داريد قدري تفاوت مي كند. منابع خطر توليد شامل؛ رطوبت بسيار كم، رطوبت بيش از اندازه، سيل، افزايش دما هنگام گرده افشاني، تگرگ، باد، آتش سوزي و بيماري هستند.


2- خطر احتمال نيروهاي ثبت شده ـ اكثر مديران اين خطر احتمالي را در دسته بندي خطر توليد قرار مي دهند ولي به نظر مي رسد كه اين مورد را بايد از خطراتي نظير سيل يا خشكسالي جدا كرد و در زمره خطر نيروهاي ثبت شده قرار داد.براي مثال، در بسياري از مناطق انتخاب تنوع محصول روي خطرات احتمالي عملكرد تاثير مي گذارد.


3- پيشاپيش قرارداد بستن ـ پيشاپيش قرارداد بستن يكي ديگر ازراهبردهاي بازاريابي براي منتقل كردن خطر احتمالي كاهش قيمت كالا به يك فرد ديگر است مانند حق بيمه محصول. شما براي اين كه مقداري از خطرات احتمالي خود را به ديگران منتقل كنيد مجبوريد هزينه اي را پرداخت كنيد، اين هزينه حق بيمه يا يك كاهش در مقدار سودي است كه به دست مي آيد.


خطر نرخ هزينه هاي اوليه و موجودي مثل، بهاي كودهاي شيميايي، مواد شيميايي ،خوراك دام و000 كه متنوع هستند.


5-خطر نرخ سرمايه قرض گرفته شده و موجودي ـ طي چند دهه اخير نواسان چشمگيري در نرخ بهره مثل قيمت كالا مشاهده شده است. براي مثال، بسياري از كشاورزان بعد از مدت ها متوجه شدند كه مبلغ بسيار زيادي بهره پرداخت مي كنند. البته موجودي اعتبار هم در اين قضيه نقش دارد ، بعضي از منابع اعتباري نسبت به چرخه درآمد كشاورزان بسيار حساس هستند، آنها طي دوره ترقي ظاهر و در دوران سخت مالي ناپديد مي‌شوند. در واقع كمتر كسي پيدا مي شود كه به سرمايه گذاري هاي درازمدت فكر كنند.


6- خطر فن آوري ـ پيشرفت هاي جديد فني اغلب روش هاي حاضر را كنار مي زنند و از تاثير آنها مي‌كاهند. گاهي هم اتفاق مي افتد كه سرمايه گذاري در فن آوري هاي جديد به ورشكستگي كامل منتهي مي شود. اگر فن آوري جديد آن طور كه انتظار داشته باشيم موثر واقع نشود، سرمايه از دست مي رود و قدرت مانور هم كم مي شود .


فن آوري جديد اغلب باعث كاهش هزينه در واحد توليد شده مي شودو چنانچه نتوانيد از فن آوري هاي جديد استفاده كنيد همسايگان شما ممكن است با هزينه كمتري همان محصول را توليد كنند.


7- خطر مردم - درگيري هاي خانوادگي، مالكيت و عملكرد مديريت از جمله مسايل روزمره در امور كشاورزي هستند. مشكلات مالكيت هم اهميت خاص خود را دارد،از جمله مسايلي كه طي سال هاي اخير اهميت بيشتري پيدا كرده،اختلافاتي است كه ميان شركا پيش مي آيد.


8- خطر قانوني- در جوامعي كه رقابت بسيار شديد است لازم است انسان خود را از ضرر و زيان در امان نگه دارد . در واقع مي شود گفت كه يكي از ضروريات، داشتن پشتيباني قوي بيمه رسمي است چيزي كه براي كشاورزان امروز و فردا لازم است.


9- بحران روال قبل- تغييراتي كه در موسسات يا بنگاه ها صورت مي گيرد تاثيرات به سزايي روي كشاورزي مي تواند داشته باشد. مثال هاي آن شامل،نرخ مصوب، برنامه هاي كمك درآمد دولت، قوانين ماليات بر درآمد،و000 هستند.اين تغييرات گاهي فرصت هاي خوبي را فراهم مي كنند و گاهي هم خطرات احتمالي را افزايش مي دهند.


10- خطر اقتصاد كلان- دهمين بند از شناسايي منابع خطر، خطر اقتصاد كلان است كه اهميت زيادي در اين طبقه بندي دارد و شامل عواملي است كه روي تورم، نرخ تبادلات ارزي،تجارت و دسترسي به بازار هاي كالا و ديگر بازارها تاثير مي گذارد.


در مجموع مي توان گفت اين خطرات احتمالي گاهي ممكن است از كنترل شما خارج بشود ولي مواقعي وجود دارد كه شما مي توانيد اين تغييرات را پيش بيني كنيد و به نحوي از وضعيت حاضر بهره ببريد يا دست كم از هر نوع آسيبي اجتناب كنيد.


به طور كلي نقطه شروع در مديريت بحران، يك ارزيابي شخصي از ظرفيت مالي براي رويارويي با حوادث ناگوار است. يك معيار مهم ظرفيت پذيرش خطر، ارزش خالص موجود شماست. در واقع يك نقدينگي بالا ظرفيت شما را براي مقابله با حوادث ناگوار مالي افزايش مي دهد و برعكس يك ارزش خالص پايين موجب پايين آمدن اين ظرفيت مي شود. بالا يا پايين بودن ميزان نقدينگي يا ارزش خالص شما به حجم فعاليت هاي تان بستگي دارد و اين يكي از دلايلي است كه به عنوان ابزار پيدا كردن ريشه مشكل به كار مي رود.


چنانچه شما ظرفيت پذيرش خطر را نداشته باشيد مي توانيد از روش حداقل و حداكثر استفاده كنيد. يعني اينكه ممكن است چندان خوش بين نباشيد و بدترين حالت هاي ممكن را در نظر بگيريد و با داشتن چنين ديدگاهي راهي را انتخاب كنيد كه حداكثر سود را داشته باشيد. فرض كنيد كه تصميم شما اين خواهد بود كه از حمايت بيمه برخوردار شويد، چون در مقابل ضرري كه ممكن است با بيمه نكردن محصول عايدتان شود يك حداقل پرداخت را تضمين مي كنيد.


در واقع اين روش مي گويد راهي را انتخاب كنيد كه حداكثر سود را به دست آوريد. بنابراين اين دو روش كمي ضعيف به نظر مي رسند، چرا كه ديگر حالت هاي ممكن ناديده گرفته شده است.


البته احتمالات هم نقش مهمي در تصميم گيري ها دارند. به عنوان مثال، چنانچه از بيمه استفاده نكنيد سه تا چهار درصد اين احتمال وجود دارد كه در پايان سال با كمبود شديد مالي يا ورشكستگي كامل مواجه شويد ، بنابراين بايد ظرفيت پذيرش چنين خطراتي را داشته باشيد.


در واقع هيچ راهي وجود ندارد كه تمامي خطرها برداشته شود و يا به ديگران منتقل شود ، ولي تمامي افكارتان بايد روي اين سه نكته متمركز بشود يعني روي ظرفيت پذيرش خطر، چاره هاي ممكن براي رفع يك مشكل و روي احتمال وقوع حادثه اي كه ممكن است اتفاق بيفتد و نظام زندگي شما را نامتعادل سازد.


بيشتر راهبردهاي كاهش يا انتقال خطر هزينه اي دربردارند، اين پرشسي است كه لازم است از خودتان بپرسيد كه آيا خسارت در حدي هست كه نياز به استفاده از را هبرد مديريت بحران باشد يانه؟ در مقابل كاهش ميزان خطر شما چه چيزي مايليد بپردازيد؟ با داشتن اين چارچوب كلي يعني تجزيه و تحليل هاي خطر نوبت به اين مي رسد كه كمي هم درباره راهبردهاي مديريت بحران بحث كنيم.ابتدا بايد بدانيم كه هدف از مديريت بحران اين است كه درآمد خالص و تغييرات ارزش خالص بالاتر از يك سطح مطلوب باشد و نوسان درآمد كاهش پيدا مي كند، ولي از طرفي مديريت بحران ممكن است يك هزينه يا يك حق بيمه در برداشته باشد. شيوه هاي مديريت بحران بيشتر روي توليد، بازاريابي و بخش هاي مالي امور مزرعه به علاوه بعضي ملاحظات شخصي تكيه مي كند.


تعدادي از شيوه هاي مديريت بحران كه در امور توليد و مالي به كار گرفته مي شوند ، شامل موارد زير هستند: تنوع محصول و پراكندگي از نظر فاصله، انتخاب كارهاي جانبي، شيوه هاي مديريت توليد، بيمه، كنترل خدمات منبع، انعطاف پذيري، توجه به برنامه هاي دولت و داشتن علم كافي از جمله اطلاعات ثبت شده، اطلاعات حاصل از تجارب شخصي و منابع خارجي است.


تنوع محصول تنها در صورتي خطر را كاهش مي دهد كه يك رابطه معكوس بين قيمت و محصولات زراعي وجود داشته باشد. يعني اينكه وقتي سود حاصل از يك محصول كاهش پيدا كند، سود حاصل از محصول ديگر افزايش يابد و بالعكس.


روي آوردن به يك محصول جديد يا پرورش دام نياز به دانش جديد دارد. اطلاعاتي در مورد اين امور جديد لازم است و گاهي هم ممكن است نياز باشد كه سرمايه گذاري جديدي صورت بگيرد . چنانچه اطلاعات زيادي در مورد امور كشت و زرع نداشته باشيد ، هيچ تضميني نيست كه خطر كاهش پيدا كرده باشد . مبادرت به چند كار مختلف كه دامنه وسيعي داشته باشد خطر را مي تواند افزايش دهد.


البته راه هايي موجود است تا بتوان از عهده اين خطرات احتمالي برآمد مثل اجاره دادن زمين هاي زراعي. ترازنامه شما تمام خطرات محصول و تغييرات قيمت را نشان مي دهد. سهيم كردن كسي را كه به شما وام مي دهد در سود و زيان، يك چاره ديگر است. به علاوه، داشتن يك قرارداد ثبت شده بدون توجه به روش هاي اجاره مسوليت هايي را براي شما و فرد وام دهنده و موجر مشخص مي كند.


راه ديگر اين است كه براي بخشي از خدمات ويژه كه به امور تهيه زمين و استفاده از ماشين آلات مربوط مي‌شود قرارداد ببنديد ، كه اين كار ممكن است فرصت خوبي را براي پرداختن به امور ديگر فراهم كند و همچنين تراز نامه شما را تقويت كند. با اين كار از بدهي هاي جديد جلوگيري مي شود و با كاهش سرمايه گذاري در خريد ماشين آلات بدهي هاي قديمي تنزل پيدا مي كند.

نقش مديريت بحران در بازاريابي
چندين راهبرد نرخ گذاري وجود دارد كه به شما كمك مي كند تا قبل از عرضه كالا قيمت محصول را تعيين كنيد. بعضي از اين راهبردها مثل قرارداد بستن از پيش، فروش پيشاپيش با استفاده از وضعيت بازار آينده يا استفاده از بيمه قيمت هستند. تمامي اين روش ها براي انتقال خطرات قيمت به اشخاص ديگر هستند .


نكته قابل توجه اين است كه تمامي اين راهبردها هزينه مشخصي را در بردارند و ليكن شما هستيد كه بايد تصميم بگيريد كه كدام يك از اين ها براي شما مناسب است زيرا، هر سال وضعيت فرق مي كند و روش هاي متفاوتي را مي طلبد.


بعضي از اين شيوه هاي بازاريابي كه در مورد آن ها صحبت كرديم را مي شود براي به دست آوردن نفوذ بيشتر استفاده كرد ، كه از ميان آنها مي توان به خريدهاي خارجي با عقد يك قرارداد با قيد قيمت اشاره كرد .ديگر اينكه از بازارهاي آينده براي تثبيت قيمت كالاها و جلوگيري از نوسان قيمت استفاده كرد .


تمامي اين راهبرها موجب كاهش نوسان قيمت، سرمايه گذاري و ضررهاي بعدي مي شود ، ولي باز هم لازم است كه تمامي اين راهبردها مورد ارزيابي قرار گيرند. نكته اي كه بايد همواره به آن توجه داشته باشيد ، اين است كه در انتخاب اين گونه روش هاي مديريت بحران بايد هميشه اثر آنها را روي ترازنامه در نظر داشته باشيد.


نتيجه گيري
بايد كاملا واضح باشد كه در حرفه كشاورزي خطرات احتمالي بيشماري وجود دارد . مهمترين مطالبي كه در اين بحث به آنها اشاره شد عبارتند از: اهميت واقع نگري در برنامه ريزي ها كه اين شامل استفاده كردن از برآوردهايي در داده هاست كه مي تواند بيانگر تجارب شخصي شما باشد. نكته مهم ديگر توانايي تشخيص و اداره كردن هر نوع خطري است كه ممكن است دستيابي به اين اهداف را به مخاطره بيندازد.


همچنين سعي شد با طبقه بندي كردن خطرهاي احتمالي به چند دسته مختلف از خطرات احتمالي توليد گرفته تا خطرات احتمالي اقتصاد كلان ، تنظيم خاصي به طيف وسيعي از خطرات بدهيم كه كشاورزان با آن روبرو هستند.


به طور كلي در امور كشاورزي نه تنها مشخص كردن وقوع حوادث را بايد در نظر داشت ، بلكه به لزوم آگاهي داشتن نسبت به تاثير هر يك از آنها روي امور كشاورزي نيز بايد تاكيد كرد.


ولي در نهايت تصميم با خود شماست ، اينكه آيا ضرر احتمالي به اندازه اي است كه نياز به استفاده از راهبرد مديريت بحران باشد يا نيازي به هيچ يك از اين شيوه ها نيست؟ در اين مقاله سعي كرديم شما را با مطالب مهمي آشنا كنيم كه در برنامه ريزي هاي تان مي توانيد از آنها كمك بگيريد و افكارتان را سازمان دهي كنيد تا از عهده خطرات احتمالي به خوبي برآييد ، البته اين تصميم نهايي است.
 

منبع مرجع: شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)