شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)- ده سال پيش وبگاه پرطرفدار يوتيوب فعاليت خود را آغاز كرد.
به گزارش شارا، با آغاز كار يوتيوب افراد عادي نيز توانستند ويدئوهاي خودساخته را در اين وبگاه قرار دهند. فعاليت يوتيوب به خاطر تبليغات وسيع با درآمدي سرشار همراه بوده است.
يوتيوب (به انگليسي: YouTube) سومين وبگاه پرطرفدار دنيا پس از گوگل و فيسبوك و پيش از ياهو! و بزرگترين شاخهٔ گوگل است كه در نوار ابزار اين وبگاه ديده ميشود. يوتيوب معروفترين وبگاه بارگذاري و تماشاي ويدئو است كه توسط سه كارمند پيپل در فوريه سال ۲۰۰۵ ايجاد شد. چاد هرلي، استيو چن، و جاويد كريم پس از موفقيتهاي وبگاه فليكر، تصميم به ايجاد يوتيوب گرفتند.
اين شركت در سان برونو، كاليفرنيا و با استفاده از آدوبي فلش ويدئو و اچتيامال۵ براي نمايش انواع ويدئوها مانند كليپهاي فيلم، كليپهاي تلويزيون و كليپهاي موسيقي و هم چنين فيلمهاي وبلاگها و فيلمهاي اوريجينال ايجاد شدهاست. اين شركت به كاربرانش اين امكان را ميدهد كه ويدئوها را بر روي صفحات وب، وبنوشتها و شبكههاي اجتماعي منتشر كنند. اين وبگاه قابليت پشتيباني از ويدئوهاي سهبعدي و آناگليف را دارد و با فرمتهاي مختلفي از جمله فلش ويدئو سازگاري دارد. ويدئوهاي اين شركت را ميتوان در پلياستيشن ۳، وي، و ايكسباكس لايو نيز تماشا كرد. نسخهٔ تلفن همراه اين وبگاه به صورت يك نرمافزار بر روي پلت فرم اندرويد نيز در دسترس است.
ويدئوي چارلي انگشت منو گاز گرفت پربازديدترين ويدئوي يوتيوب است كه در ماه مه سال ۲۰۱۱ بيش از ۳۷۵ ميليون بار بازديد شد. وياكوم از شركتهاي عليه يوتيوب بود كه با راي دادگاه به منظور انتشار ويدئوهاي خصوصياش در اين وبگاه، ۱ ميليارد دلار از يوتيوب خسارت گرفت. اين وبگاه مجهز به سيستم تشخيص حق تكثير است و ويدئوهاي نقض حق تكثير را بر روي وبگاه منتشر نميكند. البته اين سيستم گاهي اوقات دچار اشتباه ميشود.
بيشتر ويدئوهاي اين شركت توسط افراد عادي و بعضي از ويدئوها توسط شركتها و رسانههايي مانند سيبياس، بيبيسي، هيولو، ويوو و برخي سازمانهاي ديگر و برخي توسط خود يوتيوب بارگذاري شوند. افراد ثبت نام نكرده بارگذاريهايشان محدود است؛ اما افراد ثبت نام كرده ميتوانند ويدئوهاي نامحدودي را بارگذاري كنند. فقط كاربران ثبت نام شدهٔ به سن ۱۸ سال رسيده اجازهٔ بارگذاري ويدئوهايي با محتواي توهين آميز را دارند. سرانجام اين شركت توسط شركت الالسي پايهگذاري شد و در نوامبر ۲۰۰۶، توسط شركت گوگل با قيمت ۱٫۶۵ ميليارد دلار آمريكا خريداري شد و هماكنون از شاخههاي گوگل است.
در سال ۲۰۱۰ پس از كناره گيري چاد هرلي از سمت مديريت كل يوتيوب، سالار كمانگر، يك ايراني-آمريكايي به عنوان مدير كل يوتيوب منصوب شد.
پيشينه
يوتيوب توسط چاد هرلي، استيو چن و جاويد كريم پايهگذاري شد كه هر سه از كارمندان شركت پيپل بودند. هرلي در دانشگاه اينديانا در پنسيلوانيا درس طراحي ميخواند در حالي كه چن و كريم در دانشگاه ايلينوي در اوربانا دانش كامپيوتر را فرا ميگرفتند.
آنها پس از موفقيت وبگاه فليكر براي بارگذاري عكس، تصميم گرفتند وبگاهي براي بارگذاري ويدئو ايجاد كنند و به همين منظور، در آپارتمان چن در سانفرانسيسكو ميهماني شام برگزار كردند و در اينباره بحث كردند. سرمايهٔ گذاري آنها براي راهاندازي اين شركت ۱۱٬۵۰۰٬۰۰۰ دلار بود. نخستين دفتر فني يوتيوب بالاتر از يك رستوران پيتزا فروشي ژاپني در سان ماتيو، كاليفرنيا قرار داشت. سرانجام دامنهٔ وبگاه يوتيوب در تاريخ ۱۴ فوريه ۲۰۰۵ فعال شد و در طول چند ماه توسعهٔ فراواني يافت.
يوتيوب براي نخستينبار توسط جاويد كريم از بنيانگذاران اين شركت در باغ وحش سن ديگو معرفيشد. از اين معرفي فيلمبرداري شد و در تاريخ ۲۳ آوريل ۲۰۰۵ به وبگاه يوتيوب ارسال شد و هنوز هم ميتوان آن را تماشا كرد.
يوتيوب عمومي در ماه مه سال ۲۰۰۵، شش ماه پيش از راهاندازي رسمي در نوامبر ۲۰۰۵ ارائه شد. اين وبگاه به سرعت رشد كرد و در ماه ژوئيه سال ۲۰۰۶، اعلام شد كه در هر روز در يوتيوب بيش از ۶۵٬۰۰۰ ويدئو بارگذاري ميشود و ۱۰۰ ميليون بار مورد بازديد قرار ميگيرد. با توجه به آمار ارائهشده توسط شركت تحقيقات بازار كام اسكور، يوتيوب بهترين وبگاه بارگذاري ويدئو در ايالات متحده آمريكا است و ۴۳٪ مردم اين كشور، ويدئوهاي خود را در اين وبگاه بارگذاري ميكنند و در ماه مه سال ۲۰۱۰، ۱۴ ميليارد فيلم در يوتيوب بارگذاري شدهاست. در هر دقيقه، حدود ۶۰ ساعت ويدئو در يوتيوب بارگذاري ميشود كه حدود سهچهارم اين ويدئوها را مردم ايالات متحده آمريكا بارگذاري ميكنند. وبگاه يوتيوب در ماه ۸۰۰ ميليون كاربر منحصربهفرد دارد. بر اساس رتبه بندي وبگاه الكسا، يوتيوب پيش از فيسبوك و گوگل و پس از ياهو!، سومين وبگاه پربازديد اينترنت است.
فناوريهاي ويدئويي
تماشاي فيلمهاي يوتيوب بر روي يك رايانه شخصي كار آساني نيست. براي اين كار بايد آدوبي فلش پلير بر روي مرورگر نصب شود. البته گوگل با توليد مرورگر وب گوگل كروم، اين اجازه را به كاربران اينترنت دادهاست كه با اين مرورگر ميتوانند مستقيم و بدون هيچ دردسري ويدئوهاي يوتيوب را تماشا كنند. مرورگر وب اپرا نيز اين قابليت را دارد. آدوبي فلش پلير يكي از شايع ترين نرمافزارها بر روي رايانههاي شخصي ميباشد كه از فرمت فلش ويدئو پشتيباني و ويدئوهاي يوتيوب را پخش ميكند
در ژانويه ۲۰۱۰، نسخهاي آزمايشي از يوتيوب راهاندازي شد كه از مرورگرهايي كه با اچتيامال۵ سازگاري دارند، پشتيباني ميكند و اجازه ميدهد بدون هيچ نرمافزاري مانند آدوبي فلش پلير، فيلمهاي يوتيوب را تماشا كنند. از اين مرورگرهاي وب ميتوان به گوگل كروم و اپرا اشاره كرد كه اينترنت اكسپلورر فاقد اين قابليت است. وبگاه يوتيوب داراي صفحهاي است كه اجازه ميدهد مرورگر وب از اچتيامال۵ پشتيباني كند. مرورگرهايي كه با استفاده از فرمتهاي اچ.۲۶۴/امپگ-۴ ايويسي يا وبام از اچتيامال۵ پشتيباني ميكنند، ميتوانند همهٔ فيلمهاي يوتيوب را پخش كنند.
بارگذاري (آپلودكردن)
همهٔ كاربران يوتيوب ميتوانند فيلمهاي خود را همزمان تا ۱۵ دقيقه بارگذاري كنند. كاربراني كه آهنگ خوب ضبط ميكنند، مطابق با رهنمودهاي جامعهٔ وبگاه توانايي ارائهٔ ويدئوهاي خود را تا ۱۲ ساعت دارند كه نياز به تأييد حساب، به طور معمول از راه يك تلفن همراه دارد. هنگام تأسيس يوتيوب در سال ۲۰۰۵، امكان بارگذاري ويدئوها را تا مدتهاي طولاني داشت تا اين كه به علت بارگذاري غير مجاز و كپي از برنامههاي تلويزيوني و فيلمها، يوتيوب در ماه مارس سال ۲۰۰۶، حد مجاز بارگذاري ويدئوها را ۱۰ دقيقه كرد. در ماه ژوئيه سال ۲۰۰۸، اين ۱۰ دقيقه به ۱۵ دقيقه افزايش يافت. حد مجاز حجم بارگذاري ويدئوها در يوتيوب ۲ گيگابايت است و براي برخي كاربران حتي تا ۲۰ گيگابايت هم مجاز است.
يوتيوب براي بارگذاري ويدئوها از انواع فرمتهاي موجود مانند MKV، MP4، AVI، DIVX، FLV، MPEG4، OGG، MPG، و VOB پشتيباني ميكند. همچنين از فرمت 3GP پشتيباني ميكند و اجازه ميدهد ويدئوها به تلفن همراه ارسال شود. فيلمها در يوتيوب، با اسكن پيشرونده و يا درهمبافي اسكن ميشود؛ اما براي بهترين كيفيت ويدئو، يوتيوب پيشنهاد ميكند كه فيلمها پيش از بارگذاري، ازهمكافته شوند. همهٔ فرمتهاي ويدئويي در اين وبگاه با استفاده از اسكن پيشروندهاست.
كيفيت و كدها
يوتيوب در ابتدا فيلمهاي خود را با كيفيت پايين و با وضوح ۲۴۰×۳۲۰ پيكسل و با استفاده از كد سورنسون كه يك نوع H.263 است، نمايش ميداد. اين كار مشكلاتي بهوجود آورد؛ مثلاً فيلمها با تكهاي صوتي پخش ميشدند. در ژوئن ۲۰۰۷، يوتيوب گزينهاي را براي نمايش ويدئوها در فرمت ۳GP درست كرد كه كاربران اينترنت با تلفنهاي همراه هم بتوانند فيلمهاي اين وبگاه را تماشا كنند. در نوامبر ۲۰۰۸، يوتيوب پشتيباني از ۷۲۰ پيكسل اچدي را در دستور كار خود قرار داد. در زمان راهاندازي ۷۲۰ پيكسل، نسبت ديد كاربران از ۳×۴ به صفحهٔ عريض ۹×۱۶ تغيير يافت. با استفاده از اين ويژگيهاي جديد، يوتيوب راهاندازي H.264/MPEG-4 AVC را آغاز كرد كه به طور پيش فرض فرمتهاي ويدئويي را فشرده سازي ميكرد. در نوامبر ۲۰۰۹، اين وبگاه پشتيباني از ۱۰۸۰ پيكسل اچدي را هم در دستور كار خود قرار داد. در ژوئيه ۲۰۱۰، اين وبگاه اعلام كرد كه از فرمت ۴كي پشتيباني خواهد كرد كه اجازهٔ بارگذاري ويدئو با وضوح ۳۰۷۲×۴۰۹۶ را ميدهد.
فيلمهاي يوتيوب در طيف وسيعي از كيفيتها در دسترس هستند. نام استاندارد كيفيت (SQ)، كيفيت بالا (HQ) و كيفيت بسيار بالا (HD) هستند. به طور پيش فرض جريان ويدئويي در فرمت H.264/MPEG-4 AVC كد گذاري شدهاست و با صوت ايايسي استريو است.
فيلمهاي ۳ بعدي
طي پخش ويدئويي در ۲۱ ژوئيه ۲۰۰۹، مهندس پتر بنوا در اعلام كرد كه كاربران يوتيوب هماكنون ميتوانند ويدئوهاي ۳ بعدي بارگذاري كنند و اين ويدئوها، قابل نمايش به صورت ۳ بعدي هستند. ويدئوها در روشهاي مختلف، مانند آناگليف مشترك (لنز فيروزهاي/ قرمز) و با عينك سهبعدي، به صورت ۳ بعدي قابلديدن است. در ماه مه سال ۲۰۱۱، يوتيوب در نسخهٔ جديد از خود اچتيامال۵ را در دستور كار خود قرار داد و از پخش ويدئوهاي ۳ بعدي پشتيباني كرد و با كارت گرافيك انويديا سهبعدي سازگار شد.
سيستم عامل
برخي از تلفنهاي همراه هوشمند ميتوانند به ويدئوهاي يوتيوب دسترسي پيدا كنند كه وابسته به ارائه دهندهٔ آن است. از ژوئن ۲۰۰۷، تلفنهاي همراه با استفاده از جريان آرتياسپي ميتوانند همهٔ ويدئوهاي يوتيوب را تماشا كنند. همهٔ ويدئوهاي اين وبگاه، در نسخهٔ مخصوص تلفن همراه آن موجود است.
از ژوئن ۲۰۰۷، ويدئوهاي يوتيوب براي ديدن بر روي طيف وسيعي از محصولات شركت اپل در دسترس بودهاست. ويدئوهاي اين وبگاه ميتواند در دستگاههايي مانند تلويزيونهاي اپل، آي پاد تاچ و آيفون نمايش داده شود. در ژوئيه ۲۰۱۰، نسخهٔ مخصوص وبگاه بر روي تلفن همراه بهروز رساني شد و در نسخهٔ جديد نيازي به استفاده از ادوبي فلش پلير نيست و با استفاده از صفحهٔ لمسي كنترل ميشود. نسخهٔ تلفن همراه به عنوان يك نرمافزار براي سيستمعامل اندرويد نيز در دسترس است.
در ژوئيه ۲۰۰۸، سيستم بهروز رسانيشده وبگاه اجازه داد تا كاربران آن به جستجوي ويدئوي مورد نظر خود بپردازند. در ژانويه ۲۰۰۹، «يوتيوب براي تلويزيون» راهاندازي شد كه نسخهاي از وبگاه با اين تفاوت كه اجازه ميدهد ويدئوهاي يوتيوب در پلياستيشن ۳ و وي نمايش داده شوند. در ژوئن ۲۰۰۹، يوتيوب اكسال معرفي شد كه داراي يك رابط سادهٔ است كه ميتواند ويدئوهاي يوتيوب را در تلويزيون نمايش دهد. ويدئوهاي يوتيوب در ايكسباكس لايو نيز قابلديدن هستند.