شارا - شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران : استاندارد جهاني براي مسئوليت اجتماعي
جمعه، 17 بهمن 1393 - 20:45 کد خبر:15672
زمينه تدوين استاندارد بين المللي مسئوليت اجتماعي SR ازكنگره جهاني محيط زيست آغاز مي شود كه در سال 1992 در ريودوژانيرو برگزار شد. در اين كنگره ارتباط بين مسئوليت اجتماعي و پايداري سازمان ها مطرح گرديد، سپس اين موضوع در كنگره جهاني توسعه پايدار كه در سال 2002 در آفريقاي جنوبي برگزار شد نيز مورد بحث قرارگرفت

استاندارد جهاني براي مسئوليت اجتماعي

ISO 26000

Social Responsibility

 

زمينه تدوين استاندارد بين المللي مسئوليت اجتماعي SR ازكنگره جهاني محيط زيست آغاز مي شود كه در سال 1992 در ريودوژانيرو برگزار شد. در اين كنگره ارتباط بين مسئوليت اجتماعي و پايداري سازمان ها مطرح گرديد، سپس اين موضوع در كنگره جهاني توسعه پايدار كه در سال 2002 در آفريقاي جنوبي برگزار شد نيز مورد بحث قرارگرفت.

 

كميته سياستگذاري سازمان ISO براي مصرف كننده(COPOLCO)

 در آوريل سال 2001 شوراي سازمان ISO از كميته سياستگذاري اين سازمان براي مصرف كنندگان (COPOLCO) درخواست كرد تا درزمينه تدوين استاندارد بين المللي مسئوليت اجتماعي SR امكان سنجي نمايد و از ان بعنوان " مسئوليت اجتماعي يكپارچه " نام برد. اين كميته در ماه مي سال 2001 كار را آغاز كرد و در ژوئن 2002به اين نتيجه رسيد كه سازمان ISO بهترين سازمان از ديدگاه مصرف كننده است كه موقعيت هدايت و پيشبرد موضوع مسئوليت اجتماعي را دارد. سپس پيشنهاد تشكيل يك گروه كاري متشكل از گروه هاي ذينفع و ذيربط توسط copolco به شوراي سازمان ISO ارسال شد با موضوع در دستوركار اين سازمان قرارگيرد.

 

 تشكيل گروه مشاورين استراتژيك (SAG)

 درآغاز سال 2003 سازمان ISO يك گروه مشاورين استراتژيك (SAG) را در مورد مسئوليت اجتماعي تشكيل داد. اين گروه شامل نمايندگاني از سراسر جهان بوده و طيف وسيعي از گروه هاي ذينفع و ذيربط را در بر مي گرفت، از جمله دولت ها، سازمان ها، كارگران، مصرف كنندگان، سازمان هاي غير دولتي (NGO) ، صنعت و بازرگاني.

پس از 18ماه تلاش مستمر، اين گروه گزارش جامعي ارايه نمود كه شامل بررسي اقدامات و ابتكارات كشور هاي مختلف در زمينه مسئوليت اجتماعي و نقش سازمان ISO در اين زمينه بود.

 گروه مشاورين استراتژيك به اين نتيجه رسيد كه سازمان ISO خود مي بايست كار تدوين استاندارد مسئوليت اجتماعي را با توجه به پيشنهادات دريافتي برعهده بگيرد.

به همين منظور كنفرانس بين المللي مسئوليت اجتماعي توسط سازمان ISO و با ميزباني موسسه استاندارد سوئد(SIS) در تاريخ 21-22 ژوئن 2004 در استكهلم برگزار شد. هدف از برگزاري اين كنفرانس جلب حمايت كشورها براي مشاركت در تدوين استاندارد بين المللي مسئوليت اجتماعي بود. در اين كنفرانس 355 نفر از 64 كشور حضور داشتند كه نمايندگي گروه هاي ذينفع اصلي را به عهده داشتند و موضوعات مطرح شده دقيقا در جهت اهداف گروه مشاورين استراتژيك (SAG) بود.

 

 هيئت مديره فني TMM سازمان ISO

 با ارايه گزارش كنفرانس و دريافت توصيه ها و پيشنهادات و بازخورد كنفرانس ، هيئت مديره فني سازمان ISO  پيشنهاد تشكيل يك گروه كاري براي تهيه پيش نويس اوليه استاندارد بي المللي SR را داد و هدايت ان را نيز خود بعهده گرفت، رياست اين گروه كاري نيز مشتركا به عهده موسسات استاندارد دو كشور برزيل (ABNT)  و سوئد (SIS) واگذار شد كه همانا حمايت از سياست Twining مي باشد.

همكاري يك كشور توسعه يافته و يك كشور در حال توسعه را در سازمان ISO اصطلاحا (Twining) مي نامند و هدف از ان مشاركت دادن هرچه بيشتر كشورهاي درحال توسعه در فعاليت هاي سازمان ISO مي باشد كه در حال حاضر از كل اعضاي سازمان 110 عضو از كشورهاي درحال توسعه هستند در ژانويه سال 2005 تعداد 37 كشور عضو ايزو در مورد موضوع كاري جديد ( مسئوليت اجتماعي) راي مثبت دادند و 32 كشور نيز براي مشاركت فعال در اين امر اعلام آمادگي نموده و كارشناس معرفي كردند.

استانداردهاي ايزو همچنين مصرف كنندگان و مشتريان را حمايت و تامين كرده و بسياري از جنبه هاي زندگي ما را ساده تر مي سازند. ايزو فقط استانداردهاي مورد نياز براي بازار را توليد مي كند.اين كار توسط كارشناساني از بخش هاي صنعتي، فني و تجاري نيازمند استاندارد، صورت مي گيرد كه متعاقبا از انها استفاده مي نمايند. اين كارشناسان با گروه هاي ديگري كه از اطلاعات و دانش مربوطه برخوردارند، نظير نمايندگان سازمان هاي دولتي، سازمان هاي حمايت از مصرف كنندگان، لابراتورهاي دانشگاهي و آزمايشگاهي همكاري دارند.

استانداردهاي ايزوي اعلام شده تحت عنوان استانداردهاي بين المللي، وفاق بين المللي در زمينه وضعيت صنعت در فناوري مورد نظرشان نشان مي دهند.

  

بخش اول:

1-    مسئوليت اجتماعي و ايزو 26000:

سازمان هاي واقع در هر نقطه دنيا و سهامداران و ذينفعان انها، آكاهي وشناخت فزاينده اي در مورد نياز به- و مزاياي- رفتار مسئول از لحاظ اجتماعي،پيدا كرده اند. هدف مسئوليت اجتماعي، كمك به توسعه پايدار مي باشد. ايزو26000، راهكاري را در زمينه اصول اساسي مسئوليت اجتماعي، مسايل و موضوعات اصلي مرتبط با مسئوليت اجتماعي و روش هاي ادغام و تلفيق و تبديل رفتار مسئوليت اجتماعي به راهكارها، سيستم ها، اقدامات و فرايندهاي سازماني فعلي را ارايه مي نمايد. ايزو26000براي كمك به سازمان ها در جهت پياده سازي توسعه پايدار، طراحي شده است.

 

2-    مفيد ومناسب بودن ايزو 26000را چه كسي تشخيص مي دهد؟

ايزو 26000، با همه انواع سازمان ها در بخش هاي خصوصي، دولتي و غير انتفاعي، اعم از بزرگ و كوچك و اعم از اينكه كشورهاي پيشرفته يا در حال توسعه فعاليت مي كنند، همخواني داشته و متناسب با همه انها طراحي شده است. شناسايي و تشخيص انجه كه براي اداره سازمان، مهم و مناسب است (از طريق مسايل و ملاحظات خود سازمان و گفت و گو با سهامداران) از جمله مسئوليت هاي هر سازمان محسوب مي گردد.ايزو 26000 براي كساني كه مسئوليت اجتماعي را بررسي مي كنند و نيز افرادي كه تجربه كار با ان را دارند، كارايي بيشتري دارد. نوآموزان و مبتديان ممكن است ان را براي خواندن، مناسب تشخيص دهند و از ابتدا تا انتها از ان به عنوان اولين گام در مسئوليت اجتماعي، بهره بگيرند، در حالي كه مشتري(مصرف كننده)باتجربه ممكن است از ان براي اصلاح و ارتقاي اقدامات و ادغام و تلفيق بيشتر مسئوليت اجتماعي در سازمان استفاده نمايد.

 

 3- ايا ايزو 26000 معتبر است؟

ايزو 26000 يك استاندارد سيستم مديريت نمي باشد و براي اهداف و مقاصد تاييد(گواهي)يا تنظيمي يا قراردادي، طراحي نشده است. اعطاي هرگونه تاييد به ايزو 26000 ، ارايه تصوير نادرست و غلطي از هدف و قصد استاندارد بين المللي مي باشد.

 

 4-ايزو26000 توسط چه كساني ابداع گرديد؟

ايزو 26000 توسط گروه كاري مسئوليت اجتماعي  ISO/TMB توليد شد. اين كار با استفاده از روش چند سهامداري مشتمل بر كارشناساني از بيش از 90 كشور و 40 سازمان بين المللي و منطقه اي دخيل در جنبه هاي مختلف مسئوليت اجتماعي،صورت گرفته است. اين كارشناسان، شش جنبه مختلف از مسئوليت اجتماعي را مطرح مي كنند:

مشتريان (مصرف كنندگان)- دولت- صنعت- كار- سازمان هاي غير دولتيNGO`S ) ) خدمات- پشتيباني و تحقيقات.

مضاقا اينكه، قانون ويژه اي براي تعادل ميان كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه و نيز تعادل و توازن بين گروه هاي برنامه ريزي، وضع گرديد.

 

 بخش دوم:

 1-ايزو 26000 چه جيزهايي را شامل مي شود؟

ايزو 26000 شامل 7 بند(ماده) اصلي است. موارد زير خلاصه اي از هريك از اين مواد (بندها) مي باشند:

1-    حيطه:

اين بند، محتوا و حيطه اين استاندارد بين المللي را بيان مي كند و محدوديت ها و استثنا هاي ويژه اي را مشخص مي كند.

2-    عبارات،تعاريف و عبارات مخفف:

اين بند،عبارات اصلي كه در شناخت و درك مسئوليت اجتماعي و استفاده از اين استاندارد بين المللي حايز اهميت هستند،مشخص و ارايه مي نمايد.

3-    درك و شناخت مسئوليت اجتماعي:

اين بند،عوامل و شرايط مهمي كه در توسعه مسئوليت اجتماعي تاثير داشته و ماهيت و عملكرد ان را تحت تاثير قرار مي دهند را بيان مي كند.اين بند همچنين مسئوليت اجتماعي، اينكه به چه معناست و طرز استفاده از آن را بيان مي كند.اين بند شامل راهكار به سازمان هاي كوچك و متوسط در استفاده از اين استاندارد بين المللي مي باشد.

4-    اصول مسئوليت اجتماعي:

اين بند اصول كلي مسئوليت اجتماعي را بيان كرده و توضيح مي دهد.

 5-    شناخت مسئوليت اجتماعي و جذب تعهد سهامداران:

اين بند دو روال مسئوليت اجتماعي رابررسي مي كند. برداشت سازمان از مسئوليت اجتماعي خود و شناسايي و جلب توجه سهامداران. اين بند راهكاري را در رابطه ميان سازمان، سهامداران و جامعه مطرح مي كند كه موضوعات و مسايل اصلي مسئوليت اجتماعي و حوزه نفوذ يك سازمان را مشخص مي كند.

6- ارايه راهكاري در زمينه مسئوليت اجتماعي:

اين بند، مسايل و موضوعات اصلي و مرتبط با مسئوليت اجتماعي را توضيح مي دهد. براي هر موضوع اصلي، اطلاعات مربوط به حوزه قلمروي آن، رابطه آن با مسئوليت اجتماعي، اصول و ملاحظات مربوطه انتظارات و امور مربوطه لحاظ مي گردند.

7- راهكار مربوط به ادغام مسئوليت اجتماعي در كل يك سازمان:

اين بند، راهكاري در مورد استفاده از مسئوليت اجتماعي در يك سازمان، اريئه مي دهد. اين بند در بردارنده راهكار مربوط به شناخت مسئوليت اجتماعي يك سازمان، ادغام مسئوليت اجتماعي در سرتاسر سازمان، ارتباط در زمينه مسئوليت اجتماعي، افزايش اعتبار يك سازمان در رابطه با مسئوليت اجتماعي، بررسي پيشرفت ها و ارتقاي كارايي، عملكرد و ارزيابي نوآوري ها و ابتكارات اختياري در زمينه مسئوليت اجتماعي مي باشد.

 

 2- مسئوليت اجتماعي چيست؟

ايزو 26000 مسئوليت اجتماعي را به شرح زير بيان مي كند:

مسئوليت يك سازمان براي اثر بخشي تصميمات و فعاليت هاي خود بر جامعه و محيط، از طريق رفتار شفاف و اخلاقي كه شامل موارد زير مي باشد:

مد نظر قرار دادن انتظارات و توقعات سهامداران، همخواني و مطابقت با قانون اجرايي و هنجارهاي رفتار بين المللي و تعميم آن در سراسر سازمان و به كار بستن در تمامي روابط آن.

 

 3-يك سازمان چگونه از مسئوليت اجتماعي خود تاثير مي پذيرد؟

درك و شناخت و واقعيت عملكرد و كارايي مسئوليت اجتماعي يك سازمان، ساير مسايل را مي تواند تحت تاثير قرار دهد:

* مزيت رقابت

* شهرت و اعتبارآن

* توانايي ان در جذب و حفظ كارگران يا اعضا، مشتريان، مصرف كنندگان يا كاربران

* حفظ روحيه، طرز تفكر، تعهد و بهره وري كارمندان

* نگرش سرمايه گذاران، اهدا كنندگان، اسپانسرها و جامعه مالي و

* رابطه آن با شركت ها، دولت ها، رسانه ها،توليد كنندگان، همكاران، مشتريان و جامعه اي كه در آن فعاليت مي كند.

 

 4-مزايا و مسئوليت اجتماعي براي يك سازمان:

مسئوليت اجتماعي، مزاياي احتمالي بيشماري را براي يك سازمان در پي دارد. اين مزايا و منافع عبارتند از:

* ترغيب به تصميم گيري آگاهانه تر بر اساس شناخت بهتر از انتظارات و توقعات جامعه، فرصت هاي مرتبط با مسئوليت اجتماعي(نظير مديريت بهتر خطرات و تهديد قانوني) و تهديدها و خطرات مرتبط با عدم مسئوليت اجتماعي.

* بهبود اقدامات مديريت بحران (تهديد)سازمان.

* افزايش شهرت سازمان و افزايش اعتماد عمومي

* افزايش رقابت سازمان با رقباي خود كه شامل دسترسي به وضعيت مالي و شريك ممتاز مي باشد.

* بهبود و ارتقاي رابطه سازمان با سهامداران خود و ظرفيت آن براي ابتكار و نوآوري، از طريق ارايه ديدگاه ها و نگرش هاي جديد و تماس با طيف متنوعي از سهامداران.

* افزايش وفاداري، صداقت و روحيه كارمندان، ارتقاي ايمني و سلامت كارگران زن و مرد و تاثير مثبت بر توانايي استخدام، ترغيب و ابقاي كارمندان.

* صرفه جويي حاصل از بهره وري و راندمان منبع، كاهش مصرف انرژي و آب، كاهش ضايعات، بازيافت محصولات فرعي با ارزش و در دسترس روز افزون به مواد خام.

* افزايش اطمينان پذيري و عدالت در معاملات از طريق امور سياسي مسئولانه، رقابت منصفانه،و فقدان(عدم)فساد و رشوه خواري.

* جلوگيري يا كاهش تمارضات احتمالي با مشتريان در زمينه محصولات يا خدمات.

* كمك به دوام بلند مدت سازمان از طريق افزايش تداوم منابع طبيعي و خدمات محيطي و

* كمك به توليد كالاي عمومي و تحكيم جامعه و نهادهاي شهري.

 

 موضوع كاري جديد " راهنماي مسئوليت اجتماعي " NWI

هدف و دامنه كاربرد استاندارد :
كمك به سامان ها در جهت ايفاي نقش مسئوليت اجتماعي آنها
تامين راهنماهايي عملي درجهت :
  اجرايي نمودن مسئوليت اجتماعي
  شناسايي و درگير نمودن گروه هاي ذينفع
  افزايش اعتبار گزارشات مربوط به SR
  تاكيد بر نتايج عملكرد و ارتقاء
  افزايش رضايت و اطمينان مشتري
  ارتقاء واژه شناسي رايج در SR
همراه شدن با ساير مدارك و استانداردهاي بين المللي .

 

 نوع استاندارد

 اين مدارك يك استاندارد بين المللي خواهد بود.
اين استاندارد براي صدور گواهينامه هاي شخص ثالث نيست.
در اين استاندارد واژه “توصيه مي شود” بر واژه “بايد” ارجحيت دارد.
تنها يك استاندارد در اين زمينه تدوين خواهد شد.


گروه كاري تحت نظارت هيئت مديره فني ISO/TMB/WG SR
هيئت مديره فني يك گروه كاري متوازن متشكل از گروه هاي ذينفع در سطوح مختلف براي تدوين استاندارد SR  تشكيل داد و اعضاي گروه كاري توسط كشورهاي عضو سازمان ISO معرفي شدند. از هر كشور مي تواند حداكثر 6 كارشناس براي همكاري با گروه كاري معرفي شود. البته نمايندگان مي بايست بصورت متوازن از همه گروه هاي صنعت، مصرف كنندگان، كارگران، دولت، سازمان هاي غير دولتي WGO و بازرگاني باشند.

 از اعضاء مشترك داخلي و خارجي نيز مي توانند حداكثر دو نفر شركت نمايند.

  

 روش كار:
بر اساس روشي معمول در تدوين استانداردهاي ISO، گروه كاري بر اساس اجماع نظر اعضاي گروه كاري پيش نويس اوليه را تهيه مي نمايد. انتظار مي رودهم زمان كشورهاي عضو سازمانISO  نيز كميته متناظر مربوط را در كشور خود تشكيل دهند تا در روند تهيه پيش نويس هاي بعدي بتوانند نقطه نظرات ملي خود را ارايه نمايند.

 هدف نهايي اين است كه اجماع نظري كه در سطوح گروه كاري بوجود مي آيد تا سطح پيش نويس نهايي (FDIS) معتبر باشد. لذا اعضاي گروه كاري نه تنها به عنوان يك متخصص مشاركت دارند، بلكه نماينده ارايه نظرات كشور خود نيز هستند.

 

 طبقه بندي گروه هاي ذينفع

 از ابتداي امر هيئت مديره فني در مورد توازن اعضاء به نمايندگي از گروه هاي ذينفع مختلف در SR تاكيد بسيار داشت.

 در اين گروه كاري 6 گروه ذينفع مد نظر است:
مصرف كنندگان، دولت، صنعت، كارگران، سازمان هاي غير دولتي، خدمات (شامل حمايت، تحقيقات و ساير(

 

شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)