مروري بر وظايف و فعاليتها
هدف عمدهي هر شركت، فروش و عرضهي هر چه بهتر محصولات و خدمات در راستاي كسب سود بيشتر است. در شركتهاي خرده پا، صاحب يا مدير شركت، همه وظايف تبليغات، درج آگهيهاي بازرگاني، بازاريابي، فروش و روابط عمومي را برعهده دارد. اما در شركتهاي بزرگ كه محصولات و خدمات گوناگوني در سطح ملي و بينالمللي ارائه ميكنند، وضع كمي فرق ميكند. مديران عالي يا مدير كل شركت تمامي خط مشيهاي تبليغاتي، بازاريابي، فروش و روابط عمومي را تعيين و رهبري ميكند. مديران تبليغات، بازاريابي و روابط عمومي فعاليتهايي همچون تحقيق در بازار، استراتژيهاي بازاريابي، فروش، تبليغات، روابط عمومي، ترويج، توسعه و قيمتگذاري را هماهنگ و برنامهريزي ميكنند و اين در حالي است كه مديران رده مياني و ناظران شركت، فقط كار نظارت و سرپرستي بر واحدهاي فني و افراد متخصص را برعهده دارند. به جز شركتهاي بزرگ، واحدهاي تبليغات، ترويج و توسعه در ساير شركتها، داراي فعاليت محدودتري هستند. در يك شركت كوچك اين واحدها نقش رابط بين شركت و آژانسهاي تبليغاتي و بازرگاني را جهت عقد قراردادهاي تبليغاتي ايفا ميكنند. در مؤسسات و شركتهاي بزرگ، مديران تبليغاتي بر نحوهي ارائه و عرضهي خدمات سودآور داخلي و نيز واحدهاي ارتباط با رسانهها نظارت ميكنند. مديران مالي وظيفهي كنترل خدمات مالي حسابداران و ارزيابي نيازهاي تبليغاتي شركت را برعهده دارند. علاوه بر اين يك مدير خلاق در عرصهي تبليغات، اصل مشتريمداري را هرگز فراموش نميكند و سعي در ارتقاي ارائه و عرضهي تبليغات بازرگاني شركت خود دارد. در اين راستا مدير ارتباط با رسانهها بر كار گروههايي نظارت ميكند كه وظيفهي آنها برقراري ارتباط با رسانههايي همچون راديو، تلويزيون، روزنامه، مجله و اينترنت براي درج و پخش آگهيهاي بازرگاني است.
مديران ترويج و توسعه، بر تمام قسمتهاي حرفهاي و تخصصي اين واحد نظارت و سرپرستي ميكنند. برنامههاي ترويج و توسعه، تركيبي از آگهيهاي بازرگاني، تبليغات و ايجاد انگيزه در خريداران، در راستاي فروش محصولات است. تلاش براي برقراري ارتباط نزديكتر با خريداران، فروشندگان، مصرف كنندگان، از طريق نامه، بازاريابي از طريق تلفن، تلويزيون و پخش آگهيهاي بازرگاني راديويي، چاپ كاتالوگ و ارائهي بروشورهاي ضميمهي محصولات، برپايي نمايشگاه و جشن به مناسبتهاي ويژه و تبليغات در اينترنت و وبسايتهاي مختلف از جملهي فعاليتهاي آنهاست. ارائه كوپنها، تخفيف در فروش محصولات و نيز هدايا و نمونههاي رايگان از محصول و برگزاري مسابقات، از جمله مواردي است كه اين مديران و زيرمجموعهي آنها براي ايجاد انگيزه در مشتريان خود از آنها بهره ميبرند.
مديران بازاريابي به رشد و ارتقاي استراتژي جامع بازاريابي شركت ميانديشند. آنها با كمك ساير مديران توسعهي محصول و تحقيق در بازار قادرند خط مشيهاي عرضه و تقاضاي محصولات و خدمات شركت را در قبال رقباي خود تعيين كنند. علاوه بر اين، آنها پتانسيل بازارها را اعم از شركتهاي تجاري بزرگ، شركتهاي دولتي، عمده فروشها، خرده فروشها و نيز عامهي مردم مدنظر دارند.
مديران بازاريابي، استراتژي قيمتگذاري را از يك سو با بيشينه سازي سهم شركت در بازار رقابتي و از سوي ديگر با كسب سود حاصل از آن با رعايت جلب رضايت مشتري به منصه ظهور ميرسانند. آنها با همكاري مديران فروش، جهتها و روندهاي كاري را شكل داده و نياز به ارائهي محصولات و خدمات جديد را برپايهي نظارت كامل بر ارتقاي محصول در نظر ميگيرند. مديران بازاريابي با مديران تبليغات و ترويج و توسعهي شركت داراي رابطهي مستقيم كاري هستند و همواره ارتقاء سطح كيفي و كمي محصولات و خدمات شركت را جهت جلب مشتريان مورد توجه قرار ميدهند.
مديران روابط عمومي نيز كار نظارت و سرپرستي بر نيروهاي متخصص اين حوزه را برعهده داشته و برنامههاي آمادهسازي را در يك جامعهي هدفمند از مشتريان خود هدايت و رهبري ميكنند. آنها اغلب در يكي از حوزههاي تخصصي از قبيل مديريت بحران، امور ارتباط با رسانهها و يا حتي در يكي از حوزههاي ضعف و يا بهداشت خبره و صاحبنظر هستند. آنها از هر رسانهي ارتباطي ممكن، براي كسب حمايت گروه خاصي كه موفقيت شركت در گرو آنهاست مانند مصرف كنندگان، سهامداران يا عامه مردم استفاده ميكنند. به عنوان مثال آنها ديدگاه شركت خود را در مورد مسائل بهداشتي و محيط زيست به گروهها و جمعيتهاي علاقهمند به اين موضوعات تشريح و روشن ميكنند. كار ارزيابي آگهيهاي تبليغاتي و برنامهريزي ترويج و توسعهي شركت نيز برعهدهي آنهاست، به طوري كه مديران روابط عمومي، چشم و گوش مديريت عالي شركت به حساب ميآيند. آنها به گرايشهاي اجتماعي، اقتصادي و سياسي يك شركت جهت بخشيده و توصيههاي خود را جهت تقويت تفكر شركت نسبت به اين گرايشها به مديران عالي شركت ارائه ميدهند. برقراري ارتباطات درون سازماني و ايجاد پل ارتباطي ميان مديريت و كاركنان از طريق كسب اخبار و گزارشهاي مالي شركت توسط مدير روابط عمومي و افراد زيرمجموعهي اين واحد ميسر ميشود. ترغيب و تشويق مديران به شركت در سخنرانيها، مصاحبهها و هرگونه تماس عمومي با مردم و نيز نظارت بر بخش آرشيوهاي يك شركت و يا سازمان برعهدهي روابط عموميهاست. علاوه بر موارد فوق ميزباني مسابقات و جشنها با هدف معرفي توليدات جديد، برپايي مراسم به مناسبتهاي ويژه و نيز حمايت از ساير فعاليتهاي شركت جهت جلب توجه عموم از طريق مطبوعات بدون استفاده از آگهي از شيوههاي مرسوم در روابط عمومي است.
اما وظايف مديران فروش يك شركت از لحاظ اهميت و گستردگي آن دست كمي از ساير مديراني كه فعاليتهاي كلي آنها را بر شمرديم، ندارد. مديران فروش، مجريان برنامههاي فروش محصولات و توليدات شركت هستند. آنها در حوزهها و اهداف فروش محصولات و وضع برنامههاي آموزشي، نمايندگان فروش شركت را تعيين ميكنند. از آن جايي كه شركتهاي بزرگ محصولات متنوعي را توليد و آنها را در سطح ملي و منطقهاي توزيع ميكنند، اين مديران علاوه بر نظارت بر دفاتر فروش، راههاي ارتقاي عمليات فروش شركت را نشان ميدهند. آنها همواره تماس و رابطهي خود را با فروشندگان و عاملان فروش محصولات خود حفظ ميكنند و به تحليل آمار گردآوري شده از دفاتر خود جهت تعيين پتانسيل فروش شركت و نيازمنديهاي مشتريان، مبادرت ميورزند. اولويتهاي مصرف كنندگان در اين عرصه از اهميت ويژهاي برخوردار است و از همين روست كه اين اطلاعات براي توسعه و پيشرفت محصولات و سودآوري بالا بسيار مهم و ضروري است.
شرايط كاري
از لحاظ جايگاه و سطوح شغلي، مديران تبليغات،بازرايابي و روابط عمومي همواره در كنار مديران عالي شركت قرار دارند. شب و روز و اوقات تعطيلي براي آنها يكي است. تقريباً 40 درصد از اين مديران در هفته 50 ساعت يا بيشتر به فعاليت مشغولند كه ميانگين آن نسبت به ساير مشاغل 15 درصد بيشتر است. فشارهاي كاري به هنگام تغيير برنامهها و بروز مشكلات نابهنگام بيشتر ميشود و اين در حالي است كه در اين شرايط سخت نبايد ضربعجلهاي كاري و اهداف شركت فراموش شوند. اين مديران اغلب در اجلاسهاي ملي، منطقهاي و بينالمللي مجامع و صاحبان صنايع ذيربط شركت ميكنند.
ملاقات با مديران فروش شعبههاي شركت، عاملان فروش محصولات و توليدات، مشتريان، نمايندگان وسايل ارتباط جمعي و نيز ملاقات و گفتوگو با مقامات دولتي نيز در برنامههاي كاري مديران فروش شركتها قرار دارد.
آموزش، پيشرفت و ساير مؤلفههاي كيفي
زمينههاي تحصيلي در حوزهي علوم انساني مانند رشتههاي جامعهشناسي، روانشناسي، ادبيات و فلسفه، براي ورود به اين گونه مشاغل در عرصهي تبيلغات، بازاريابي و روابط عمومي مناسبند. رؤساي شركتها و سازمانها براي جذب مديران بازاريابي، فروش و تبليغات ترجيح ميدهد كه آنها كارشناس و يا كارشناس ارشد در رشتههاي بازرگاني با تمركز بر بازاريابي بوده و واحدهايي مانند حقوق تجارت، اقتصاد، حسابداري، مالي،رياضيات و آمار را گذرانده باشند. در صنايع رايانه و الكترونيك افراد با مدرك كارشناسي در رشته مهندسي يا علوم پايه و نيز كارشناسي ارشد در رشتهي مديريت بازرگاني در اولويت قراردارند. افرادي كه داراي مدرك كارشناسي در رشتهي تبليغات و يا روزنامهنگاري باشند براي موقعيتهاي شغلي در عرصهي مديريت تبليغات مناسبترند زيرا آنها در دوران تحصيل خود واحدهايي همچون بازاريابي، تحقيق در بازار، فروش، تكنولوژي و روشهاي نو ارتباطي و واحدهاي هنري مانند تاريخ هنر و عكاسي را سپري كردهاند. در حوزهي مديريت روابط عمومي نيز كارشناسان روابط عمومي و روزنامهنگاري از جايگاه ويژهاي برخوردارند. امروزه، مهارتهاي بازاريابي متقابل و دوسويه و تبليغات در اين عرصه و كسب مهارت در رايانه نيز مهم و ضروري است. اغلب مديران فروش، كارگزاران خريد يك شركت و مديران تبليغات، ترويج، توسعه و روابط عمومي شركتهاي بزرگ، از كاركنان با تجربه و متخصص در دو حوزه فني و علوم انساني ميباشند. در شركتهاي كوچك كه جايگاههاي شغلي محدودتري وجود دارد، پيشرفت و ارتقا از يك رده مديريتي به ردههاي بالا بسيار كند صورت ميگيرد در صورتي كه در شركتهاي بزرگ اين امر بسيار سريعتر از آن چه كه انتظار ميرود، اتفاق ميافتد.
تجربه، توانايي، مديريت و رهبري توام با يكديگر و نيز استقبال از برنامههاي آموزشي و شركت در آنها حتي در ردههاي مديريت عالي ميتواند به ارتقا شركت كمك شاياني نمايد. بسياري از شركتها، فرصتهاي آموزشي و ادامهي تحصيل كاركنان خود را در دانشگاهها و دانشكدههاي داخلي فراهم ميآورند و آنها را به شركت در سمينارها و كنفرانسها كه اغلب توسط انجمنهاي تخصصي در اين عرصه برگزار ميشود ترغيب و تشويق ميكنند. برگزاري اين دورهها با همكاري دانشگاهها و ميزباني انجمنهاي تخصصي موجبات گذراندن دورههايي مانند مديريت توليد، بازاريابي بينالمللي،ارزيابي مديريت فروش، بازاريابي از طريق تلفن، فروش و عرضهي مستقيم محصول، تحقيق در بازار و ارتباطات درون سازماني براي مديران و كارشناسان شركتها در اين زمينه فراهم ميآورد.
برخي از مجامع و انجمنها، دورهها و برنامههايي را براي مديران تبليغات، بازاريابي و روابط عمومي برپا ميكنند و در پايان به آنها گواهي پايان دوره ارائه ميدهند. كسب اين گواهي نشاني از موفقيت در اين حوزه به شمار ميرود و از اهميت خاصي در عرصهي بازار رقابتي برخوردار است. به همين دليل روز به روز بر تعداد مديراني كه در اين دورهها شركت ميكنند، افزوده ميشود. امروزه برخي از مديران بازاريابي و فروش، داراي مدرك بينالمللي مديريت در اين عرصه، با توجه به تحصيلات و ميزان كارآيي شغلي ميباشند. افرادي كه به كار در امور تبليغات، بازاريابي و روابط عمومي علاقهمندند بايد خلاق با انگيزهي بالا، مقاوم در برابر مشكلات و ناملايمات، انعطاف پذير، مصمم و با اراده باشند. اين دسته از مديران به تدبير و كارداني، توانايي منحصر به فرد در برقراري ارتباط موثر با اعضاي شركت و شركتهاي عمدهي طرف قرارداد معروفند. به دليل اهميت شغلي، اين مديران اغلب نامزدهاي اصلي ارتقا به ردههاي بالاتر هستند. مديران كار آزموده، با تجربه و موفق شايستگي ارتقا به موقعيتهاي بالاتر و يا حتي به درجه مديران عامل شركتها را دارا ميباشند. در اين ميان مديراني كه داراي تجربيات و سرمايهي كافي در حوزهي كاري خود باشند ميتوانند موجبات ايجاد مشاغلي از اين دست را فراهم آورند.
منبع مرجع: شبكه اطلاع رساني روابط عمومي ايران (شارا)